Eucharystia sakramentem miłosierdzia

1. Eucharystia sakramentem miłosierdzia ORAMI 2006

2. 1. Teologiczny wymiar Miłosierdzia Bożego w Eucharystii

3. Eucharystia uobecnieniem śmierci Pana Jezusa – miłosierdzie w ofierze za nasze grzechy

4. Eucharystia =ofiara <= uczta?

5. Starotestamenatalna uczta TODA (ofiara dziękczynienia, połączona z ucztą)

6. Miłosierny dar • „(…) To będzie Moje Ciało po wszystkie czasy, po wszystkie czasy, po wszystkich miejscach, rozmnożę się na miliony hostii i cząsteczek, a każdej będę cały, żywy, obecny z człowieczeństwem i Bóstwem (…)” (sł. B. ks. Michał Sopoćko)

7. Miłosierny dar • „(…) Żyjącym daje moc, pociechę i radość, a duszom w czyśćcu cierpiącym przez nasze modlitwy niesie ulgę i osłodę w cierpieniach. (...) Z jednej strony Zbawiciel w ofierze Mszy św. oddaje siebie Ojcu Niebieskiemu za ludzkość, a drugiej strony Ojciec Niebieski daje nam tego Syna w Komunii Świętej, której skuteczność rozciąga się na żyjących i umarłych. (…)” (sł. B. ks. Michał Sopoćko)

8. Miłosierny dar • „(JEZUS) wie, że odbierać będzie od ludzi po największej części obojętność, oziębłość, opuszczenie, niekiedy nawet najsroższe zniewagi w świętokradztwie, a jednak z Miłosierdzia na to się zgodził (…)” (sł. B. ks. Michał Sopoćko)

9. Eucharystia a sakrament pokuty i pojednania

10. Nazwy Eucharystii • Łamanie chleba • Uczta Pańska • Eucharystia (dziękczynienie) • Sacrificium (ofiara) • Kurbono (dar) • Leiturgia (służba)

11. Nazwy Eucharystii • Łamanie chleba • Uczta Pańska • Eucharystia (dziękczynienie) • Sacrificium (ofiara) • Kurbono (dar) • Leiturgia (służba)

12. Eucharystia a Koronka • „Ojcze Przedwieczny ofiaruję Ci Ciało i Krew, Duszę i Bóstwo, Najmilszego Syna Twojego, a Pana naszego Jezusa Chrystusa, na przebłaganie za grzechy nasze i całego świata".

13. 2.Znaki Miłosierdzia Bożego w liturgii Eucharystii

14. 2.1. Wstęp • Żegnanie się wodą świeconą przy wejściu do kościoła • Intencje Mszy Św. (na początku, podczas modlitwy indywidualnej)

15. 2.2. Obrzędy wstępne • Znak krzyża (dawniej pocałunek krzyża, obraz ukrzyżowania w Mszale) • Akt pokuty (np. aspersja) • Kyrie elejson

16. 2.3. Liturgia Słowa • Lekcje (czytania), psalm, werset, Ewangelia • Homilia (Kazanie) • Modlitwa powszechna • „Taca” (Zbiórka)

17. 2.4. Liturgia Eucharystyczna

18. 2.4.1. Przygotowanie darów • Przynoszone dary wyrażają gotowość zebranych do oddania się Bogu w Chrystusie Jezusie – są niejako naszą odpowiedzią na wielkie miłosierdzie naszego Pana.

19. 2.4.1. Przygotowanie darów • Podczas przygotowania darów, diakon lub kapłan wlewa wino i nieco wody do kielicha, mówiąc: "Przez to misterium wody i wina * daj nam, Boże, udział w bóstwie Chrystusa, * który przyjął nasze człowieczeństwo". („Mszał Rzymski dla diecezji polskich”)

20. 2.4.1. Przygotowanie darów • "Przyjmij nas, Panie, stojących przed Tobą * w duchu pokory i z sercem skruszonym; * niech nasza ofiara tak się dzisiaj dokona * przed Tobą, Panie Boże, * aby się Tobie podobała" („Mszał Rzymski dla diecezji polskich”)

21. 2.4.1. Przygotowanie darów • "Obmyj mnie, Panie, z mojej winy * i oczyść mnie z grzechu mojego” („Mszał Rzymski dla diecezji polskich”). Słowom tym towarzyszy również obrzęd umycia rąk, wyrażający pragnienie wewnętrznego oczyszczenia.

22. 2.4.1. Przygotowanie darów • "Módlcie się, * aby moją i waszą Ofiarę * przyjął Bóg, Ojciec wszechmogący", • "Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich * na cześć i chwałę swojego imienia, * a także na pożytek nasz i całego Kościoła świętego” („Mszał Rzymski dla diecezji polskich”).

23. 2.4.1. Przygotowanie darów • Okadzenie osób w tym miejscu nie jest w tym przypadku uhonorowaniem ludu Bożego, lecz znakiem udziału w ofierze, do której Kościół się przygotowuje. • Dawniej kadzidło miało jeszcze swoje inne znaczenie: oczyszczenia, rozgrzeszenia.

24. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Jest takim szczególnym miejscem w Liturgii, w którym modlimy się najpierw, aby Duch Św. przemienił chleb i wino w ciało i krew Pana Jezusa, a następnie w Jego obecności prosimy Boga o potrzebne łaski dla wspólnoty wierzących i potrzebujących łaski.

25. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Prefacja – kapłan w imieniu całego świętego ludu wysławia Boga Ojca i dziękuje Mu za całe dzieło zbawienia • Sanctus – dziękczynienie ludu za wielkie dzieło zbawienia (odpowiedź na słowa prefacji)

26. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Epikleza konsekracyjna: "Uświęć te dary * mocą Twojego Ducha, aby stały się dla nas Ciałem + i Krwią * naszego Pana Jezusa Chrystusa". • To właśnie w tych słowach celebrans prosi Ducha Świętego, aby dary złożone przez ludzi zostały konsekrowane, to znaczy, żeby stały się Ciałem i Krwią Chrystusa i aby Niepokalana Hostia posłużyła zbawieniu tych, którzy ją będą przyjmować w Komunii (OWMR 55)

27. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Przypomnieniem i uobecnieniem Ofiary Ciała i Kwi są słowa ustanowienia, zwane opowiadaniem o ustanowieniu Eucharystii: On to , gdy dobrowolnie wydał się na mękę (...) Bierzcie i pijcie (...)To czyńcie na moją pamiątkę. • Podczas tych słów celebrans ukazuje Święte Postacie.

28. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Odpowiedzią na tak wielki dar miłosierdzia – dar żywego Boga, którym możemy się karmić, jest następująca po słowach ustanowienia aklamacja, w której wyznajemy, a zarazem potwierdzamy naszą wiarę w śmierć i zmartwychwstanie naszego Pana.

29. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Uznając Mszę św. za pamiątkę (anamnezę) – anamnesis, memoria – Kościół wymienia dwa nierozdzielne elementy i to jest charakterystyczne: śmierć i zmartwychwstanie. W tej modlitwie wspominamy mękę, zmartwychwstanie i wniebowstąpienie Chrystusa i oczekuje ponownego przyjście Jezusa.

30. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Po anamnezie występuje jeszcze wiele innych modlitw, których celem jest prośba do Boga: o jedność (epikleza komunijna), szczególne łaski dla żywych (za Papieża, biskupów, Kościół Powszechny) i o przyjęcie do grona świętych w niebie wszystkich zmarłych (modlitwy wstawiennicze).

31. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Modlitwa za koncelebrujących z I Modlitwy Eucharystycznej Nobis quoque peccatoribus: "Również nam, Twoim grzesznym sługom, ufającym w Twoje miłosierdzie, * daj udział we wspólnocie z Twoimi świętymi Apostołami i Męczennikami: (...) prosimy Cię, dopuść nas do ich grona * nie z powodu naszych zasług, * lecz dzięki Twojemu przebaczeniu".

32. 2.4.2. Modlitwa eucharystyczna • Modlitwa eucharystyczna kończy się jednym wielkim uwielbieniem za wielkie dzieła Boga – wielką doksologią: "Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, * Tobie, Boże, Ojcze wszechmogący, * w jedności Ducha Świętego, * wszelka cześć i chwała, * przez wszystkie wieki wieków".

33. 2.4.3. Obrzędy Komunii • Embolizm: "Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego * i obdarz nasze czasy pokojem. * Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, * abyśmy zawsze wolni od grzechu * i bezpieczni od wszelkiego zamętu, * pełni nadziei oczekiwali * przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa

34. 2.4.3. Obrzędy Komunii • W znaku pokoju mieści się, jak to już zaznaczył papież Innocenty I, rodzaj konsensusu, wewnętrznego udziału w ofierze, świadome solidaryzowanie się wewnętrzne uczestników z tym, co dokonuje się w tajemnicy Eucharystii, zjednoczenie z urzeczywistniającym się misterium, przyjmowanie ofiary Chrystusa za swoją.

35. 2.4.3. Obrzędy Komunii • Po śpiewie Baranku Boży, kapłan ze złożonymi rękami mówi cicho: "Panie Jezu Chryste, * niech przyjęcie Ciała i Krwi Twojej * nie ściągnie na mnie wyroku potępienia, * lecz dzięki Twemu miłosierdziu niech mnie chroni * oraz skutecznie leczy moją duszę i ciało".

36. 2.4.3. Obrzędy Komunii • "Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, * ale powiedz tylko słowo, * a będzie uzdrowiona dusza moja". Istotne jest także to, że modlitwę tę poprzedza ukazanie Świętych Postaci przy słowach: "Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. * Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę".

37. 2.4.4. Obrzędy zakończenia • Błogosławieństwo, podobnie jak Komunia Św., uzdalnia nas również do tego, byśmy mogli czynić uczynki miłosierdzia względem bliźnich. Jesteśmy bowiem posłani do tego, by służyć innym, tak jak Chrystus, aż do śmierci włącznie.

38. 2.5. Szczególne elementy miłosierdzia Bożego w Eucharystii

39. 2.5.1. Liturgia Wielkiego Czwartku • Mandatum, czyli obrzęd umycia nóg (Za czasów św. Benedykta praktykowano go codziennie w czasie wydawaniu żywności potrzebującym. Około 800 roku w opactwie w Reichenau, napisano specjalny hymn, śpiewany przy codziennym rozdawaniu żywności i umywaniu nóg. Jest to hymn Ubi caritas et amor, który przetrwał do naszych czasów i znalazł miejsce w liturgii

40. 2.5.1. Liturgia Wielkiego Czwartku • Mandatum, czyli obrzęd umycia nóg (Za czasów św. Benedykta praktykowano go codziennie w czasie wydawaniu żywności potrzebującym. Około 800 roku w opactwie w Reichenau, napisano specjalny hymn, śpiewany przy codziennym rozdawaniu żywności i umywaniu nóg. Jest to hymn Ubi caritas et amor, który przetrwał do naszych czasów i znalazł miejsce w liturgii

41. 2.5.1. Liturgia Wielkiego Czwartku • "Boże, Ojcze wszelkiej pociechy, * Ty przez swojego Syna chciałeś leczyć cierpienia chorych, * wysłuchaj łaskawie modlitwy pełnej wiary: * prosimy Cię, Boże, ześlij z niebios Twojego Ducha Świętego Pocieszyciela, * by Jego moc przeniknęła ten olej, * który za Twoją sprawą wydało żywe drzewo * dla pokrzepienia ciała. * Niech Twoje święte błogosławieństwo sprawi, by ten olej stał się ochroną dla ciała, duszy i ducha każdego, * kto będzie nim namaszczony, * aby uwalniał od wszelkich cierpień, chorób i słabości. * Boże, niech to będzie Twój święty olej dla nas przez Ciebie poświęcony, * w imię naszego Pana Jezusa Chrystusa” (błogosławieństwo oleju chorych)

42. 2.5.2. Wiatyk i Komunia Chorych • Pojawiły się one wraz z odejściem od przechowywania i sprawowania Eucharystii w domach prywatnych i w małych grupach. Do 1972 roku stosowano zanoszenie wiatyku w formach prywatnej i uroczystej (procesja). Procesjonalne zanoszenie wiatyku było pierwszym stopniem kształtowania się procesji Bożego Ciała.

43. 2.5.3. Modlitwy Eucharystyczne o tajemnicy pojednania • "Nam także dajesz czas pojednania i pokoju, abyśmy polecając się jedynie Twojemu miłosierdziu odnaleźli drogę powrotu do Ciebie, otwierając się na działanie Ducha Świętego nowym życiem żyli w Chrystusie, wychwalali nieprzerwanie Twoje imię i służyli braciom” (Mszał Rzymski dla diecezji polskich)

44. 2.5.4. Msza św. wotywna o Miłosierdziu Bożym • W niektórych diecezjach szczególnie zaleca się odprawianie tej Mszy św. w trzeci piątek miesiąca, zwłaszcza w ośrodkach rozwijających kult Miłosierdzia Bożego.

45. 3. Eucharystia uzdalniająca do praktycznych czynów miłosierdzia

46. 3. Eucharystia uzdalniająca do praktycznych czynów miłosierdzia • „Niedzielna Eucharystia bynajmniej nie zwalnia wiernych z obowiązku miłosierdzia, ale przeciwnie — jeszcze bardziej przynagla ich do podejmowania «wszelkich dzieł miłości, pobożności i apostolstwa, aby one jasno świadczyły, że jakkolwiek chrześcijanie nie są z tego świata, są jednak światłością świata i oddają chwałę Bogu wobec ludzi». (Dies Domini 69)

47. 4. Świadkowie Miłosierdzia Bożego o Eucharystii

48. 4.1. Cud w Naju • "Miej miłosierdzie nade Mną, a Ja będę miał Miłosierdzie nad tobą”

49. 4.2. Słowa świętej siostry Faustyny o Eucharystii • 13.11.1938 Widziałam, jak niechętnie Pan Jezus szedł do niektórych dusz w Komunii św. i powtórzył mi te słowa: - Idę do niektórych serc, jakoby na powtórną mękę. (Dz 1598)

50. 4.2. Słowa świętej siostry Faustyny o Eucharystii • + Kiedy raz poszłam na świat do spowiedzi, trafiłam, że mój spowiednik odprawiał Mszę św. Po chwili ujrzałam Dziecię Jezus na ołtarzu, które pieszczotliwie i z radością wyciągało rączęta do niego, jednak ów kapłan po chwili wziął to piękne Dziecię w ręce i połamał i żywcem je zjadł. W pierwszej chwili uczulam niechęć do tego kapłana z powodu takiego postępowania z Jezusem, ale zaraz zostałam oświecona w tej sprawie i poznałam, że bardzo jest miły Bogu ów kapłan. (Dz 312)