‘Mentoring, koersen op kwaliteit’

1. ‘Mentoring, koersen op kwaliteit’ De rentabiliteit van mentoring, een nieuwe manier van denken Eva Lobbes en Bert-Jan Karrenbeld

2. Opbouw workshop SLIDE 2 • Korte introductie • De theorie van de maatschappelijke kosten baten analyse • De MKBA voor mentoring in de praktijk • Wrap up

3. Deel 1: MKBA, de theorie

4. Wat is een MKBA? • MKBA = maatschappelijke kosten baten analyse • MKBA is een economisch afwegingsinstrument vanuit maatschappelijk perspectief • Komt oorspronkelijk uit infrastructuur

5. Hoe werkt een MKBA? • Vergelijking van het projectalternatief met een ‘nul-alternatief’ • Effecten project in kaart brengen en zoveel mogelijk financieel waarderen • Uitkomst is het maatschappelijke rendement van het project

6. Uitkomsten MKBA • MKBA leidt tot een rendement, en geeft daarbij inzicht in kosten, opbrengsten en hun verdeling over actoren en in tijd • Instelling (bijvoorbeeld school) investeert nu • Baten liggen grotendeels in de (verre) toekomst • Baten komen bij verschillende maatschappelijke partijen. Bijvoorbeeld bij overheidsinstanties, zoals. • Rijksoverheid (Justitie) • Gemeenten en uitvoerende instanties (leerplicht, uitkeringen) • Baten komen ook voor een deel bij individuen (jongeren met hoger inkomen)

7. Toegevoegde waarde MKBA • MKBA voegt financieel-economische invalshoek toe aan besluitvorming • MKBA methodiek levert een gestructureerde aanpak om interventies te beoordelen (vooraf of achteraf) • MKBA levert ‘kennis voor beleid’: maakt geïnformeerd debat over een interventie mogelijk

8. Deel 2: De MKBA in praktijk

9. Stappenplan MKBA Stap 1: Vaststellen nul-, en projectalternatief Stap 2: Benoemen effecten (in termen van kosten en baten) Stap 3: Prioriteren effecten Stap 4: Uitwerken en bewijzen causaliteit Stap 5: Kwantificeren effecten Stap 6: Maken rendementsberekening

10. Stap 1: Projectalternaltief en nulalternatief Project 1: Mentoring doorstroom naar passende vervolgopleiding Situatie: Sommige jongeren volgen (door omstandigheden) een opleiding onder hun niveau en behalen daardoor potentieel een lager opleidingsniveau dan ze zouden kunnen. Mentoring kan ze stimuleren beter te presteren. Bijvoorbeeld: van havo naar vwo. Nulalternatief: Er vindt geen interventie plaats. De jongeren worden niet extra begeleid. Er bestaat een grote kans dat het talent van betreffende jongeren onderbenut blijft. Projectalternatief: Jongeren worden via mentoring begeleid om goed te presteren, en worden gestimuleerd om hun huidige opleiding met succes af te ronden of al tussentijds door te stromen naar een hogere opleiding. Ook worden ze begeleid in het kiezen van een juiste en passende vervolgopleiding (bijvoorbeeld universiteit ipv hbo)

11. Stap 1: Projectalternaltief en nulalternatief Project 2: Mentoring ter voorkoming van voortijdig schoolverlaten Situatie: Sommige jongeren op het MBO lopen het risico om vanwege gedrags- en/of motivatieproblemen school voortijdig (zonder startkwalificatie) te verlaten Nulalternatief: Er vind geen interventie plaats, grote kans dat betreffende jongeren voortijdig uitvallen, en in een negatieve spiraal terechtkomen Projectalternatief: Jongeren worden begeleid, waarbij aandacht wordt besteed aan het verder ontwikkelen van schoolse en sociale vaardigheden, waardoor de jongeren uiteindelijk wel hun startkwalificatie behalen

12. Groepsdiscussie over de 2 projecten • Welke effecten heeft het project op de levensloop van de jongere? • Op welke wijze veroorzaakt het project de effecten? • Wat leveren die effecten de maatschappij uiteindelijk op?

13. Stap 2: Effecten (kosten en baten) Project 1 • Kosten • Projectkosten (training mentoren, tijdsinzet mentoren, overige kosten) • Systeemkosten school • Kosten • Projectkosten (training mentoren, tijdsinzet mentoren, overige kosten) • Systeemkosten school • Baten • Minder spijbelen • Hogere inkomsten • Minder kosten scholing op de lange termijn (tijd en geldwinst) • Baten • Minder spijbelen • Hogere inkomsten • Minder uitkeringen • Minder lichte criminaliteit • Minder zware criminaliteit Project 2

14. Stap 3: Prioriteren effecten • Doel • Prioritering om de belangrijkste effecten verder te analyseren • Voorbeeld • Wel • Minder zware criminaliteit • Minder uitkeringen • Hogere inkomsten • Minder lichte criminaliteit • Minder spijbelen • Niet • Minder kosten gezondheidszorg • Positieve effecten gezinsleden • Minder tienermoeders

15. Stap 4: Causaliteit • Doel • Causaliteit tussen project en de effecten inzichtelijk maken om zuiver rendement te berekenen • Voorbeeld • Mentor stimuleert jongere opleiding af te maken • Jongere ontwikkelt extra schoolse en sociale vaardigheden • Heeft daardoor meer kans op werk • Zal tijdens zijn werkzame leven minder beroep doen op uitkering • Bewijs?

16. Stap 5: Kwantificeren effecten • Doel • Inzichtelijk maken kosten project en monetariseren belangrijkste baten • Voorbeeld • Effect: afname aantal leerlingen dat licht crimineel gedrag vertoont • Baten: bespaarde kosten van taakstraffen • > kosten gemaakt door bureau HALT per uitvaller (€ 44,--) • > kosten voor taakstraffen via Openbaar Ministerie p.u. (€ 62,-) • > kosten justitiële keten p.u. (€ 172,--)

17. Stap 6: Berekening rendement • Doel • Maatschappelijke rendement van het project uitgedrukt in een percentage • Voorbeeld • > Basisaannames (relatie vsv – criminaliteit, kosten criminaliteit) • > Kosten mentoring • > Effect van mentoring op vsv • > Baten mentoring • > Kosten en baten in tijd uitzetten in rekenmodel • > Kosten en baten netto contant maken

18. Wrap up • Kwantitatieve uitkomst MKBA uiteraard in context bezien • Proces om tot MKBA te komen is waardevol in zichzelf • MKBA maakt geïnformeerd debat over project mogelijk

19. Vragen?

20. Contactgegevens Eva Lobbes en Bert-Jan KarrenbeldRebelGroup Advisory B.V.Wijnhaven 3-o3011 WG Rotterdam