E N D
DVD DVD, ismi Digital Versatile Disc (sayısal çok amaçlı teker) sözcüklerinin baş harfleri alınarak elde edilmiş olan, CD-ROM görünümünde elektronik kayıt ortamıdır. CD'ye göre, çok daha yüksek kayıt kapasitesine sahiptir. DVD-Video, DVD-Audio, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-R ve DVD-RW gibi çeşitleri vardır.
Yaygınlaşması ve tarihçe: CD (Compact Disc, Yoğun Teker) denilen kayıt ortamları ilk kez, 1990'lı yılların başında kullanılmaya başlandı ve gerek üretici firmalar, gerekse, kullanıcılar tarafından büyük kabul gördü. Kullanımı bilişim, müzik ve sinema endüstrisi alanlarında hızla yaygınlaştı. 1990'lı yıllarda asıl amaç, kayıt süresi açısından, ihtiyaca cevap veremeyen, VideoCD'den (VCD) daha fazla kayıt kapasitesine sahip uygun bir kayıt ortamı geliştirmekti. Bunun uzantısı olarak, daha fazla kayıt imkanı sağlayan yeni bir kayıt ortamı üzerinde çalışılmaya başlandı. İlk etapta, Sony ve Philips tarafından geliştirilen MultiMedia CD (MMCD) ile Toshiba ve Time Warner tarafından desteklenen Super Density CD'lerin (SD) bu ihtiyacı karşılayacağı düşünüldü ise de, bu gerçekleşmedi. Sonunda birbirinden ayrı olarak çalışan bu gruplar, film endüstrisinin de baskılarıyla, 1995 yılında, ortak bir standart üzerinde çalışmaya karar verdi. İlk başta, sadece, video görüntüler için düşünülen DVD kısaltması, "Digital Video Disc" anlamında kullanılmakta iken, daha sonra, başka alanlarda da kullanılabileceği düşünülerek, "Digital Versatile Disc" (ing. versatile, alm. vielseitig, çok amaçlı) anlamında kullanılmaya başlandı.
Almanya'daki verilere göre, 2001 yılında sinema filmi olarak satılan DVD sayısı VHS video kaset satışlarını geride bırakmış olmasına rağmen daha yoğun kayıt imkanı sunan, yeni kayıt ortamları üzerine yapılan çalışmalar devam etmektedir. Bunlar içinde en çok dikkat çeken çalışmalar, Blu-ray Disc (kısaca Blu-Ray) ve High Definition DVD (HD-DVD) üzerinde yapılan çalışmalardır.
Teknik Bilgiler ve DVD Türleri : DVD'ler 0.6 mm kalınlığında plastik kaplı polikarbonattan ve çok daha ince yansıtıcı bir alüminyum ya da altın tabakadan oluşur. Bu iki disk birbirine yapıştırılarak 1.2 mm'lik bir disk oluştururlar. Oluşan disk iki yüzünden ya da tek yüzünden okunabilecek şekilde tasarlanabilir. Tabakaların bir CD'nin yarısı kalınlığında olmasının nedeni daha yüksek numerik aparatı olan bir lensle okunabilmeyi ve daha küçük ve dar çukurlarla bilgi yazabilmeyi sağlamasıdır. Tek katmanlı bir DVD, standart bir CD'nin yedi katı olan 4.7 GB bilgiyi saklayabilir. 650 nm dalga boyundaki kırmızı bir lazer (CD için bu değer 780 nm'dir) ve 0.6'lık bir numerik aparatla (CD için 0.45), okuma çözünürlüğü 1.65 kat artmıştır. Bunun iki boyutta olduğunu da düşünürsek fiziksel veri saklama boyutunun 3.5 kat arttığını görebiliriz. DVD, fiziksel tabakada daha verimli bir kodlama yöntemi kullanır. CD'nin hata düzeltme sistemi CIRC, yerini daha güçlü Reed-Solomon ürün koduna bırakmıştır, RS-PC; aynı şekilde Yediye Ondört Modülasyonu (EFM) de yerini, sekize onaltı modülasyonu kullanan EFMPlus'a bırakmıştır. CD'deki gibi altkod yoktur. Sonuç olarak, DVD biçimi, üçüncül hata düzeltme tabakası kullanan CD-ROM biçiminden yüzde 47 oranında daha verimlidir.
DVD'nin çeşitli uygulama alanları vardır: • DVD-Video (filmler (görüntü ve ses)) • DVD-Audio (yüksek kaliteli ses) • SACD (yüksek kaliteli ses) • DVD-VR (TV'den ya da kameradan kaydedilmiş görüntü ve ses) • DVD+VR (+R ve +RW disklere kayıt için DVD-Video) • PS2 DVD (PlayStation 2 oyunları için) • Xbox DVD (Xbox oyunları için) • DVD-Data (veri saklamak için) • Disk ortamı şunlar olabilir: • DVD-ROM: salt okunur, kalıpla üretilmiş • DVD-R: bir kere yazılır • DVD-RW: tekrar yazılabilir • DVD-RAM: rastgele erişimle tekrar yazılabilir • DVD+R DL: iki katmanlı bir kez yazılır
Diskin bir ya da iki tarafı olabilir, ve her taraf için bir ya da iki katmanı olabilir; taraf ve katmanlar diskin boyutunu belirler. • DVD-5: tek taraflı, tek katman, 4.7 gigabyte (GB), ya da 4.38 gibibytes (GiB) • DVD-9: tek taraflı, çift katman, 8.5 GB (7.92 GiB) • DVD-10: çift taraflı, tek katman iki yüzünde, 9.4 GB (8.75 GiB) • DVD-14: çift taraflı, çift katman tek yüzünde, diğerinde tek, 13.3 GB (12.3 GiB) • DVD-18: çift taraflı, çift katman iki yüzünde, 17.1 GB (15.9 GiB) • DVD Kodları • DVD kodları, kısa bir süre oncesine kadar bilinmeyen, elektronik şirketleri tarafindan gizlenen bir bilgiydi. DVD Kodları, bir DVD Player'ın butun DVD'leri ve VCD'leri oynatmasini saglar.
DVD sürücü DVD sürücü, DVD'lerin bilgisayarlarda okunmasını sağlayan elektronik cihaz. DVD sürücüler, CD sürücülere göre daha yeni bir teknolojidir. 16x, 24x, 36x gibi değişik hızlarda okuma kapasitelerine sahip olanları vardır. DVD sürücülerin ön kısımlarında CD sürücülerde de olan kulaklık yeri, geri ya da ileri sarma düğmeleri, ses düğmesi, eject (CD çıkartma düğmesi), play (oynat) düğmeleri vardır. DVD sürücülerin uzaktan kumandayla kontrol edilebilen modelleri de vardır. DVD sürücüler, aynı zamanda CD'leri de okuma özelliğine sahiptir. Fakat, CD sürücü ile DVD okutulamaz. Mevcut DVD sürücülerin çoğu 12X veri okuma hızı sunmaktadırlar. Bu X değerinin karşılığı CD sürücüsündeki değerle aynı değildir. DVD için X 1352 KB/s'dir. 12X'lik bir DVD sürücü için maksimum okuma hızı 16244 KB/s'dir. DVD yazıcı'ların ise son zamanlarda 8X yazma ve 4X yeniden yazma özellikleri mevcuttur
DVD-RW Bir DVD-RW disk ("DVD çizgi RW", bazen "DVD eksi RW" olarak adlandırılır) tekrar yazılabilir bir optik diskdir ve depolama kapasitesi tipik 4,7 GB kapasiteye sahip bir DVD-R ile aynıdır. Format Pioneer tarafından Kasın 1999'da geliştirildi ve DVD Forum tarafından kabul gördü. DVD-RAM gibi değildir, bu DVD oynatıcılarınım yaklaşık %75'i tarafından oynatılabilinir. Daha küçük Mini DVD-RW 1.46 GB'lıktır, Çapı 3 1/8 " veya 8 cm'dir. DVD-R'den farklı olarak DVD-RW'nin en önemli farkı tekrar silinebilir ve yazılabilir olmasıdır. Pioneer'ın kayıtlarında, DVD-RW diskler yaklaşık 1000 kere yazılabilirler. CD-RW standartlarıyla aynı yapıdadırlar. DVD-RW diskler genellikle dosyaların yedeklemesi ve depolanması gibi geçiçi veri kaydı için kullanılırlar. Ev DVD kullanıcıları için giddekçe artan bir kullanıma sahiptir. Tekrar yazılabilir bir disk kullanmanın bir faydası da, eğer veri kaydında yazım hataları oluşmuşsa disk yanmış olmaz ve disk, hatalar silinerek tekrar düzeltilebilir.
Diğer bir tekrar yazılabilir farmat DVD+RWdir. Henüz DVD'ler için kaydedilebilir bir format olmadığı zamanlarda "DVD±RW" şeklindeki isimlendirme hibrit (karma) sürücüler için çok popülerdi. DVD-RW ve DVD+RW'nin kaydedilen katmanı organik bir maddeden yapılmış değildir, fakat özel bir alaşımdır. Şimdilerde DVD-RW2 olarak adlandırılan yeni bir format vardır. Eski DVD yazıcıların hepsi bu yeni standartla uyumlu değildir.
DVD-R DVD-R bir kaydedilebilir DVD formatıdır. Her ne kadar orjinal standart kapasite olan 3.95 GB (3.68 GiB) Pioneer tarafından geliştirilmiş olsa bile tipik bir DVD-R'nin depolama kapasitesi 4.71 GB (veya 4.488 MiB)dır. Her iki değer selefi (atası) olan CD-R'nin 700 [[megabayt|MB] olan kapasitesinden daha fazladır Pioneer ayrıca 2005'de piyasaya çıkan 8.54 GB çift katmanlı versiyonu, DVD-R DL üretti. Bir DVD-R'deki veri değiştirilemez, fakat 1000 kereden daha fazla yazılabilen DVD-RW (DVD-rewritable) ler deki veriler değiştirilebilir. Tarihçe DVD-R formatı Pioneer tarafından 1997'nin sonbaharında üretildi. Çoğu DVD oynatıcıları tarafından desdekleniyor ve DVD Forum tarafından da onaylandı.
Teknik özellikleri DVD-R diskler iki 0,6 mm'lik polikarbon diskten oluşur, ve her biri birbirine yapışkanla yapıştırılmıştır. Biri lazer kılavuz oyukları ve kayıt boyası ile kaplanmış ve gümüş alaşım veya altın yansıtaçlıdır. Bir DVD-R'de adreslenme (diskteki lazer ışınının konumunun tesbiti) oyuklar arasındaki alanlar çukur ve tepe (tepe ön-çukurları olarak adlandırılır) ile yapılır. DVD-R diskindeki oyuk için motor kontrol vb. şeyler için sabit olan salınım frekansı kullanılır. Formatların gelişim süreci DVD-R den bir önceki format olan kaydedilebilir DVD formatı DVD-RAM (sıradan erişim bellekliDVD) olarak adlandırılır. 1996'da üretilen DVD-RAM genellikle bir kutusu olan tekrar yazılabilir bir optik disktir. Mevcut 4,7 GB'lık kapasitesi düzenleme ve tekrar yazma için ihtiyaçları uygun bir şekilde karşılar. 2000'de DVD+R (veya "artı" R) olarak adlandırılan yeni format üretildi. DVD+RW Kuruluşu olarak adlandırılan bir koalisyon tarafından oluşturulan bu format iyileştirilmiş teknolojilerin bir sayısını genellikle son kullanıcıya daha sağlam bir teknoloji sağlamak için kuruldu. Bir örnek izlemenin ADIP sistemi ve hız kontol kullanan DVD+R hata ve parazite karşı LPP sistemini kullanan DVD-R'den daha güvenilirdir. Ayrıca, DVD+R(W)'nin DVD-R(W)'den daha fazla hata koruma yönetimi vardır. Medyaları daha doğru bir şekilde yakmaya (yazmaya) izin verir.
Kayıtedilebilir DVD kapasite karşılaştırması : Aşağıdaki tablo karşılaştırma için, en çok kullanılan dört kaydedilebilir DVD medyalarının kapasitelerini gösteriyor. Bunlara DVD-Ram dahil değildir. (SL) stands for standard single-layer discs, while DL denotes the double-layer variants. See articles on the formats in question for information on compatibility issues.
DVD+R DVD+R bir kez yazılabilen 4,7 GB (4.377 GiB) depolama kapasitesine sahip (diğer değişle herbir sektörde 2048 bayt olan 2295104 sektörlü optik disktir. DVD-R (4,382 GiB)'den biraz daha fazla kapasiteye sahiptir. 2002'nin ortalarında DVD+RW Anlaşması olarak bilinen şirketler topluluğu tarafından üretildi. DVD Forum tarafından üretilen DVD-R formatıyla rekabet halindedir]]. Bu yüzden DVD Forum tarafından kabul tanınmadı (kabul edilmedi). Dolayısıyla 25 Ocak 2008'e kadar DVD+R formatı resmi değildi. Ekim 2003'de çift katman teknolojisi DVD+R diskte kullanılılabiliyordu ve kapasitesi neredeyse 8.5 GB'dı. Üreticiler ticari aygıtlar için bu teknolojiyi 2004'ün ortalarından beri ortak kullanmaya devam ediyor (bakınız DVD+R DL). DVD+RW disklerinden farklıdır. DVD+R diskler sadece bir kez yazılabilirler. Çünkü bunlar veri, ses veya vidyolar için kalıcı depolama uygundur. Bu karışıklığa sebep olabilir. Çünkü DVD+RW Anlaşmasının logosu "RW" biçimindedir. Böylece DVD+R diskde de RW logosu olabilir, fakat o tekrar yazılabilir anlamına gelmez.
DVD+R formatı DVD-R formatından faklıdır. "DVD±RW" olarak etiketlenmiş olan hibrit sürücüler kaydedilebilir DVD'ler için tek standart yokken çok popülerdi. "eksi" ve "artı" format arasında önemli farklılıklar vardır. Çoğu tüketici bu farklılıklardan bihaberdardır. Ayrıca üretici kim olursa olsun DVD+R(W)'nin DVD-R(W)'den daha fazla hata düzeltme yönetim sistemi vardır. İlave bölüm bağlama metodları DVD-R(W)'ye nazaran daha daha fazladır. Sonuşta aşırı yazım hızından dolayı oluşabilecek hasar veya yanan diskler (kullanılamaz hale gelen) daha azdır. Diğer "artı" medya gibi DVD+R medyanın kapasitesini arttırmak için book türünü değiştirmek mümkündür. 25 Ocak2008'de DVD6C Lisans Grubu DVD+R ve DVD+RW'yi lisanslı DVD ürünler listesine ekledi.
Kaydedilebilir DVD kapasite karşılaştırması Karşılaştırma için aşapıdaki tablo dört temel kardedilebilir medya için depolama kapasitelerinin gösteriyor. DVD-RAM dahil edilmedi.
12 cm'lik bir Sony DVD+RW disk karşılaştırma için 19 cm'ik kalemle görülüyor. DVD+RWoptik diskler için standart bir isimdir: DVD'nin birkaç türünden biridir ve 4,7 GB'lık kapasiteye sahiptir (yaklaşık olarak 4.7 × 109 bayt; normalde herbir sektörde 2048 bayt olan 2295104 sektör bulunur) film, müzik ve diğer verileri depolamak için kullanılır. DVD+RW rastgele yazım erişimi, ki bunun anlamı, diski silmeden veri eklenebilir ve geri alınabilir. Bu işlemler 1000 kere yapılabilir. Uygun işletim sistemi sayesinde, DVD+RW medyası büyük bir disket gibi işlem görür. DVD-RW'nin aksine yer açmak için silinmesine gerek kalmadan tekrar yazılabilir. Başalngıçta DVD+RW ayrık veriler (zamanla değiştirilen) veya dosyaların yedeklenmesi için yeniden kullanılabilen diskler gibi üretilmişti. Bununla birlikte, bunlar (ve DVD-RW'ler) bilgisayar kullanıcıları tarafından DVD-R veya DVD+R disklerden daha az kullanılıyor. Çünkü bunlar kalıcı dosya yedeklemesi için uygun değildir (çünkü tekrar yazılamayan medya daha ucuzdur). Benzer sebeplerden dolayı, tekrar yazılabilen diskler çok geniş kullanım alanına sahip değildirdir. Kişisel kullanıcılar da daha çok DVD vidyolar için DVD-R ve DVD+R'yi tercih ediyorlar. DVD+RW veya DVD-RW çoklu geçici kayıtlar için pahalı olmayan bir kullanım sağlar: bunlar yedekleme için günlük diskler olarak kullanılabilir. Ucuz ve kullanışlı olmalarından dolayı TV kanallarının yayın akışlarında kullanılıyorlar, DVD+RW diskler şimdilerde günümüzün DVD oynatıcılarının %25'i tarafından destekleniyorlar ve hibritlerinin (karışımlarının) çoğu (DVD±RW) sürücülerdir.
Bilgisayar işletim sistemi desteği : Tekrar yazılabilen DVD'ler Linux'un frowisofs programı gibi Unix-like işletim sistemi tarafından da yazılabilirler. WINDOWS XP’ de DVD'leri okuyabilir ve kaydedilebilen diskleri yazabilir, fakat tekrar yazılabilen DVD'leri yüklü bir program olmadan yazamaz. Bununla birlikte, çoğu yeni ve güncelleştirilmiş PC'lerde okuma ve yazma için sürücü (ve program) vardır. Fakat DVD-RAM'lar hariç. Çok az kişi bunun yazılımını kullanır. Bütün tekrar yazılabilen (DVD+RW, DVD-RW, ve DVD-RAM) can be burned natively from the Windows Vista and Mac OS X operating systems, and the GNOME and KDE desktop environments (the latter using K3b).
DVD+R DL Tek yüzlü DVD+R DL disk DVD+R DL (DL Çift Katmanlı anlamına gelir) DVD+R9DVD+R formatından DVD+RW Anlaşması tarafından türetildi. İlk kullanımı Ekim 2003'de olmuştur. DVD+R DL diskler kaydedilebilir iki boya katmanı kullanır. Her bir katman yaklaşık 4,7 GBlık kapasiteye sahiptir. Çift katmanlı diskin kapasitesi hemen hemen 8.55 GB (veya 7.96 GiB)dır. Diskler birçok DVD aygıtları tarafından okunabilirler(eskileri daha az uyumluydu) ve sadece DVD+R DL ve Super Multi sürücüler kullanılarak oluşturulabilirler. DL sürücüler 2004'ün ortalarında şatısa çıkarıldı. DL medyanın fiyatı (Disk başına 1 ile 5 Dolar arası) tek yüzlülere göre çok fazladır. En son DL sürücüler çift katmanlı bir diski (16x' kadar) mevcut tek katmanlılara (20x'e kadar) göre daha yavaş yazarlar. Çift katmanlı bir tekrar yazılabilir versiyon DVD+RW DL diye adlandırılır, fakat kullanılabilmesi için uyumlu DVD sürücüler piyasaya çıkana kadar bunlarda piyasaya sürülmeyecek.
Kaydedilebilir DVD kapasite kıyaslaması Kıyaslama için, aşağıdaki tablo dört temel kaydedilebilir medya için depolama kapasitelerini gösteriyor. DVD-RAM bunların dışındadır. SL (Single-Layer) tek katmanlı diskler için, DL (Double-Layer) ise çift katmanlı diskler için kullanılan bir kısaltmadır.
DVD-RAM Bir DVD-RAM diskin veri bulunan yüzeyinde birçok küçük dikdörtgensel yapı olabilir. Bu dikdörtgensel yapılar fabrikada zor bir şekilde meydana gelirler. DVD-RAM (DVD–Rastgele Erişimli Hafıza) 1996'da DVD Forum tarafından kabul gördü. Bu forum tekrar yazılabilir DVD-RAM medya ve uygun DVD yazıcıları ifade ediyor. DVD-RAM medya 1998'den beri bilgisayardakaydedici kamera ve kişisel vidyo kaydedicisi gibi kullanılmaya başlandı.Önceleri bunun halefinin (atasının) HD DVD-RAM olacağı düşünülüyordu, fakat Toshiba HD-DVD ürününü Mart 2008'de çıkaracağını duyurdu. (Açıklanma tarihi: Şubat 2008)
Tanıtım Şu an tekrar yazılabilen DVD'ler için üç farklı tür vardır: DVD-RAM, DVD+RW ve DVD-RW. DVD-RAM'de yüksek güvenirlirlik dikkate çarpıyor. Bunlarda hata kontrol yapısı ve eksiklik giderici sistem özelliği vardır. Bu yüzden, DVD-RAM genel veri depolama, yedekleme ve arşivleme gibi geleneksel bilgisayar kullanımı için diğer DVD teknolojilerinden daha iyi olacaktır. Özellikler Bir DVD-RAM Tür 2.
DVD Kaydediciler için bir DVD-RAM • Internationale Funkausstellung Berlin 2003'deb beri özellikleri satış noktalarında ulaştı RAM Promotion Group (RAMPRG) Hitachi, Toshiba, Maxell, LG Electronics, Matsushita/Panasonic, Samsung ve Teac tarafından kuruldu. • DVD-RAM versiyon 1.0, katıy hızı 1x • Tek yüzlü, tek katmanlı disklerin kapasitesi 2.58 GB'dır. • Çift yüzlü bir katmanlı disklerin kapasitesi 5.16 GB'dır. • DVD-RAM versiyon 2.0, kayıt hızı 2x • Tek yüzlü, bir katmanlı disklerin kapasitesi 4.7 GB'dır. • Çift yüzlü tek katmanlı disklerin kapasitesi 9.4 GB'dır. • DVD-RAM versiyon 2.1/Düzeltme 1.0, kayıt hızı 3x • DVD-RAM versiyon 2.2/Düzeltme 2.0, kayıt hızı 5x • DVD-RAM versiyon 2.3/Düzeltme 3.0, katıt hızı 6x max • DVD-RAM versiyon 2.4/Düzeltme 4.0, kayıt hızı 8x max • DVD-RAM versiyon 2.5/Düzeltme 5.0, kayıt hızı 12x max • DVD-RAM versiyon 2.6/Düzeltme 6.0, kayıt hızı 16x max • Fiziksel olarak daha küçük olan 80 mm çaplı DVD-RAM diskler de tek yüzde 1,46 GB'lık veri depolayabilirler, fakat kullanışlı değilllerdir.
Bir miniDVD-RAM kabıyla (kutuyla) beraber. • DVD-RAM'in kutusunun açılışı
DVD-RW2 DVD-RW2, DVD diskler için yeni bir formattır. DVD Forum tarafından kabul gördü. Araştırdığı forumlardan birisi bilgisayarda USB 2.0 flash sürücü portuna takılan çift katmanlı yazıcılardır. Buna bir örnek ETC olarak bilinen bir firma tarafından üretildi. Bu formatı Sony şirketi de yeni DVD kaydedicilerinde kullandı. Şu an için kullanılan yaygın bir format değildir.