400 likes | 1.81k Views
Nokta Grupları. Moleküller simetrilerine göre sınıflandırılabilir. Her molekül bir takım simetri elemanlarına sahiptir. Aynı simetri elemanlarına sahip moleküllerin nokta grupları aynıdır. H 2 O, H 2 S, H 2 Se, SO 2 , SnCl 2 , OF 2 v.s gibi benzer moleküllerinin nokta grubu C 2 v dir.
E N D
Moleküller simetrilerine göre sınıflandırılabilir. Her molekül bir takım simetri elemanlarına sahiptir. Aynı simetri elemanlarına sahip moleküllerin nokta grupları aynıdır. H2O, H2S, H2Se, SO2, SnCl2, OF2 v.s gibi benzer moleküllerinin nokta grubu C2v dir. CH4, ClO4-, MnO4-, CCl4 ün nokta grubu Td dir.
Nokta Grupları • 1. Düşük simetrili gruplar • sadece E var : C1 • simetri düzlemi var: Cs • Simetri merkezi var: Ci • 2. Sadece bir tane simetri eksenine sahip (Cn) • Başka elemanı yok: Cn • Artı düşey simetri düzlemleri var:Cnv • Artı yatay simetri düzlemi var:Cnh • Cn ile çakışan S2n ekseni var : S2n • 3. Bir tane Cn baş dönme ekseni ve buna dik n C2eksenine sahip (Dn) • Başka elemanı yok: Dn • Artı Cn ile çakışan S2n ekseni var : Dnd • Artı yatay simetri düzlemi var : Dnh • 4. Yüksek simetrili gruplar • Dörtyüzlü (tetrahedral): Td • Sekizyüzlü (oktahedral): Oh • Yirmüyüzlü (ikosahedral): Ih • Doğrusal, simetri merkezi yok: Cv • Doğrusal, simetri merkezi var : Dh
Nokta grubu tayini • Molekül düşük veya yüksek simetrili nokta gruplarından mı? • Molekülün Cn ekseni var mı? • Molekül C2 Cnsahip mi? • EVET ise , molekülDgrubundadır. • HAYIR ise,molekül C veya S grubundadır. • Molekül simetri düzlemine (h) sahip mi? • EVET ise, molekülCnhveyaDnhgrubundadır. • HAYIR ise, diğer simetri düzlemlerine bakınız. • Molekül Cneksenini içeren simetri düzlemlerine (v)sahip mi? • EVET ise, molekülCnvveyaDndgrubundadır. • HAYIR veD grubunda ise, molekülDngrubundadır. • HAYIR ve C grubunda isedevam ediniz. • Molekülde Cnekseni ile aynıS2nekseni bulunur mu ? • EVET ise, molekülS2nnokta grubundadır. • HAYIR ise, molekülCn.
Örnek : CH2ClF Bir tane simetri düzlemi bulunur, O halde nokta grubu Cs dir. Cs = C1h
C2v 1. Bir tane C2 ekseni vardır (aynı zamanda baş dönme ekseni) 2. Baş dönme eksenine dik C2 dönme eksenleri yoktur. O halde C2kümesindedir. 3. Baş dönme eksenine dik σh düzlemi yoktur. O halde C2hgrubunda değildir. 4. Baş dönme eksenini içeren 2 tane σv düzlemi vardır. O halde nokta grubu C2v dir.
Dn ve Dnh Nokta Grupları C2 Cn Halka düzlemleri arasındaki açı 0 ile 90º arasındadır Cn e dik n tane C2 olmalı 1 Dn grubuna yatay ayna düzlemi konursa Dnh olur
1. C3 ekseni vardır, baş dönme eksenidir, 3 F atomunu birbirine taşır. 2. Baş dönme eksenine dik 3 tane C2 dönme ekseni vardır. O halde D3 kümesindedir. 3. Baş dönme eksenine dik σh düzlemi vardır. O halde nokta grubu D3h dır.
Nokta Grubu Örnekleri CO2 N2 Dh
C1: E Asimetrik bileşiklerdir. Optikçe aktiftirler. CClBrHF NHClBr
Cs : E , σ CBr2ClH BFClBr Urasil OHF
Ci : E, i trans- C2Br2Cl2H2
Nokta grubu : Cn C2 : E, C2 H2O2 C3: E, C3,C3 B(C6H5)3 Cn nokta grubundaki moleküller disimetrik yapılardır. Optikçe aktiftirler.
N 3 2 1 C3v: E, 2C3, 3σv
S2n : E, Cn, S2n n= çift tam sayılar S4 : E, C2, S4
D3: E, 2 C3, 3 C2 [Co(en)3]3+ Dn nokta grubundaki moleküller disimetrik yapılardır. Optikçe aktiftirler.
D3 Nokta Grubu Örnek: [Cr(acac)3] ayna
D3d : E, 2C3, 3C2, 2S6, 3σd Çapraz C2H6
Dnd D4d
D3h : E, 2C3, 3C2, σh, 3σv, 2S3 PCl5 Çakışık C2H6 BF3
D4h : E, 2C4, C2, 2C2', 2C2'', i, 2S4, σh, 2σv, 2 σd tetrakloroplatinat(II) anyonu
S-karvon R-karvon Kiral Moleküller Asimetrik