MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ • Madde, boşlukta yer kaplayan (hacim), kütlesi, eylemsizliği olan tanecikli yapılara denir.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Maddede daima değişiklikler olduğunu bilmekteyiz. Maddede meydana gelen değişikliklere olay denir. Bu ise genel olarak fiziksel ve kimyasal olmak üzere ikiye ayrılır:Fiziksel olay: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyetini, yapısını değiştirmeyen olaydır. Mesela kağıdın yırtılması, fiziki bir olaydır. Çünkü kağıdın şekli değişmiş fakat özü yine kağıttır.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Kimyasal olay: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyet ve yapısını değiştiren olaydır. Mesela kağıdın yanması gibi. Maddenin ortak özellikleri* Kütle* Hacim* Eylemsizlik* Atom ve Moleküller* Ağırlık

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Maddenin halleri* Katı* Sıvı* Gaz* Plazma* Amorf Katılar

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ KARIŞIMLAR VE ÖZELLİKLERİ Birden çok maddenin kimyasal bağ oluşturmadan bir arada bulunmasıyla meydana gelen maddelere karışımdenir. Karışımlar görünümlerine göre iki çeşittir: 1-Heterojen Karışımlar (Adi Karışımlar): Karışımı oluşturan maddeler karışımın her tarafına eşit miktarlarda dağılmaz. Örnek: (tebeşir tozu+ su), (zeytinyağ+su) Süt, ayran, toprak, beton, sis….

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Süspansiyon (katı- sıvı) Örnek:ayran, pişmiş Türk kahvesi, çamurlu su, tebeşirli su, hoşaf, taze sıkılmış meyve suyu, kan. Emülsiyon (sıvı- sıvı) Bir sıvının başka bir sıvı içerisinde çözünmeden kalmasıyla oluşan karışımlardır. Örnek: zeytinyağı-su, benzin-su, süt…

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Aerosol (sıvı- gaz) Bir sıvının gaz ile oluşturduğu heterojen karışımlardır. Örnek: deodorantlar, sis, spreyler… 2-Homojen Karışımlar (Çözeltiler):Karışımı oluşturan maddeler, karışımın her tarafına eşit olarak dağılmışlardır. Örnek: bronz, çelik, sirke, hava, tuzlusu Çözeltiler fiziksel hallerine bağlı olarak katı, sıvı veya gaz halde bulunabilirler.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Katı-Katı çözeltiler: Alaşımlar =metal+metal Sıvı çözeltiler: Sıvı- Katı: burun damlası, şerbet Sıvı- Sıvı: kolonya, sirke Sıvı- Gaz: gazoz, deniz suyu Gaz çözeltiler: Gaz- gaz çözeltiler= hava, doğalgaz...

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Çözeltiler iki kısımdan oluşur Çözücü madde Çözünen madde (katı,sıvı,gaz (sıvıdır: su, alkol, eter, olabilir.) tiner, benzin vb.) örnek: Su +Tuz………..Tuzlusu

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ELEMENT • Saf maddelerdir. • Kendine özgü öz kütlesi vardır. • Fiziksel veya kimyasal yöntemlerle basit maddelere ayrışmaz. • Homojendir. • Kendilerine özgü E.N, K.N vardır. • Yapıtaşı atomdur. • Aynı cins atomlardan oluşur. • Sembolle gösterilir. • Elementler 3 e ayrılır:

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ PERİYODİK CETVEL Elementlerin kimyasal özelliklerine göre gruplar ve periyotlar halinde dizildiği tabloya “Periyodik cetvel veya periyodik tablo denir. Periyodik cetvel atom numaralarına göre hazırlanmıştır. Düşey sütunlara grup, yatay sütunlara periyot denir. Atomların en dış kabuğundaki elektron sayısına “ değerlik elektronu “ denir.Değerlik elektronu 3 ve daha az olan elementler metal,4 ve daha büyük olanlar ametal, 8 olanlar ise soy gazdır.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Metallerin özellikleri :* Yüzeyleri parlaktır. Işığı yansıtırlar.*Isı ve elektriği iyi iletirler.*Esnektirler. Tel ve levha haline gelebilirler.*Oda koşullarında (25 °C sıcaklık ve 1 atm basınç) katı halde bulunurlar. (Cıva sıvı haldedir) *Ametallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar.* Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar. Ancak alaşım oluştururlar. *Erime ve kaynama noktaları yüksektir. *Tek atomlu molekül halinde bulunurlar.* Canlıların yapısında çok az bulunurlar.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Ametallerin özellikleri :*Yüzeyleri mattır. Işığı kırar veya geçirirler.*Isı ve elektriği iletmezler. (Grafit hariç)*Kırılgandırlar. Tel ve levha haline gelemezler.*Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz halinde bulunurlar.*Metallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar.*Kendi aralarında kovalent yapılı bileşikler oluştururlar.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ * Erime ve kaynama noktaları düşüktür.* Son yörüngelerinde 4,5,6,7 elektron bulundururlar. Elektron alarak veya ortaklaşa kullanarak reaksiyonlara girdiklerinden (+) ve (-) değerlik alabilirler.* İki atomlu molekül halinde bulunurlar.* Canlıların yapısında çok miktarda bulunur

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Soygazların özellikleri :*Saydamdırlar. Işığı geçirirler.*Isı ve elektriği iletmezler.*Oda koşullarında gaz halinde bulunurlar. *Reaksiyona girmezler. Dolayısıyla bileşik oluşturmazlar.*Erime ve kaynama noktaları oldukça düşüktür.*Son yörüngelerinde 8 elektron bulundururlar. Kararlı yapıya sahiptirler.(He 2 elektronludur.)Tek atomlu molekül halinde bulunurlar.

MADDENİNYAPISI VE ÖZELLİKLERİ BİLEŞİK • Saf maddelerdir. • Kendine özgü öz kütlesi vardır. • Kimyasal yöntemlerle ayrışır. (elektroliz, ısıtma) • Homojendir. • Kendilerine özgü E.N, K.N vardır. • Yapıtaşı moleküldür. • Farklı cins atom, aynı cins moleküllerden oluşur. • Formüllerle gösterilir. • Elementlerin sabit oranlarda birleşmesiyle oluşur. • Elementler özelliklerini kaybeder.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ KARIŞIM • Saf değillerdir. • Sabit öz kütlesi yoktur. • Fiziksel yöntemlerle ayrışır. (süzme, eleme, damıtma) • Homojen veya heterojendir. • EN, KN belirgin değildir. • Yapıtaşı atom veya moleküldür. • Farklı cins atom ve moleküllerden oluşur. • Belli formülleri yoktur. • Karışımı oluşturan maddeler arasında belirli oran yoktur. Her oranda karışabilirler. • Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmezler.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOMUN YAPISI • Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atomdenir. • Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir. Atomda bulunan yükler; negatif yükler ve pozitif yüklerdir. Atomu oluşturan parçacıklar: • * Cisimden cisme elektrik yüklerini taşıyan negatif yüklü elektron. • * Elektronların yükünü dengeleyen aynı sayıda ama pozitif yüklü olan proton. • * Elektrik yükü taşımayan nötr parçacık nötron.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Atom iki kısımdan oluşur : 1-Çekirdek (merkez) 2-Katmanlar (yörünge; enerji düzeyi) Çekirdek, hacim olarak küçük olmasına karşın, atomun tüm kütlesini oluşturur. Çekirdekte proton ve nötronlar bulunur. Elektronlar ise çekirdek çevresindeki katmanlarda bulunur.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ İzotop atom: Proton sayıları (atom numaraları)aynı, nötron sayıları farklı olan atomlara denir. • İzotop atomların kimyasal özellikleri aynı (p aynı) , fiziksel özellikleri farklıdır (n farklı). • Nötr halde bulunmayan, iyon halindeki izotop atomların hem fiziksel, hem kimyasal özellikleri farklıdır.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ KİMYASAL BAĞLAR: • Atomları birbirine bağlayan ve bir arada kalmalarını sağlayan kuvvetlere, kimyasal bağlar denir. Kimyasal bağlar, aslında atomları birbirine çeken elektriksel çekim kuvvetleridir. Başlıca iki türlüdür: • İyonik Bağ: (+)Yüklü iyon (katyon) ve (-) yüklü iyon (anyon) arasında elektron alışverişi şeklinde gerçekleşen bağdır.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Kovalent Bağ: Atomlar arasında, son katmanlarda yer alan elektronlardan bazılarının ortaklaşa kullanılmasıyla oluşan bağa denir. Kovalent bağ kuran atomlar arasında ortaklaşa kullanılan elektronlar, her iki atomu da dublet ya da oktete ulaştırır. Her iki atoma da iyon diyemeyiz. Çünkü elektron almamış, vermemişlerdir.

MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ