Koło astronomiczne w Zespole Szkół nr 4 we Włocławku

1. Koło astronomiczne w Zespole Szkół nr 4 we Włocławku Prezentację wykonała Marta Kossowska z III d Gimnazjum nr 7

2. Tak właściwie, to co to jest astronomia?? Astronomia to nauka o ciałach niebieskich, ich budowie, ruchach, pochodzeniu i ewolucji oraz o materii rozproszonej w przestrzeni kosmicznej (zwanej też kosmosem). Astronomię można inaczej określić jako naukę o wszelkich obiektach i zjawiskach znajdujących się poza Ziemią.

3. Menu główne Członkowie Koła O czym uczymy się na kółku?? Galeria zdjęć Koniec

4. Członkowie Koła • Żaneta Armacka • Joanna Fibor • Krystian Jędrzejczak • Alan Kohbandi • Marta Kossowska • Hubert Maćkowiak • Magdalena Marcinkowska • Edyta Matusiak • Maciej Mierzejewski • Kamil Nowakowski • Agnieszka Popławska • Arkadiusz Radowski Menu główne Kołem opiekuje się p. Anna Hazy, a zajęcia prowadzi opiekun Obserwatorium Astronomicznego p. Ryszard Drążkowski.

5. O czym uczymy się na kółku?? • Ruchy Ziemi (jest ich siedem) • Sfera niebieska • Układy współrzędnych • Mikrokosmos i makrokosmos • Prawo powszechnego ciążenia • Prędkości ucieczki (I, II i III prędkość kosmiczna) • Układ Słoneczny – Powstanie, struktura i planety

6. 8. Prawa Keplera – I, II i III prawo Keplera 9. Funkcje trygonometryczne kąta ostrego 10. Odległości we Wszechświecie – jednostki astronomiczne, parsek, wielokrotności parseka, rok świetlny, paralaksa 11. Wielkości gwiazdowe – skala jasności gwiazd i innych obiektów na niebie

7. 12. Gwiazdozbiory oraz inne obiekty – katalogi „M” , „NGC” 13. Budowa i życie gwiazd – narodziny gwiazdy, Słońce, Gwiazdy karły, podolbrzymy, olbrzymy oraz nadolbrzymy. Gwiazdy nowe i supernowe. 14. Białe karły, gwiazdy neutronowe, czarne dziury

8. 15. Wiadomości z optyki – Tworzenie obrazów w soczewkach i zwierciadłach, budowa teleskopu. Refraktory i reflektory. Kamery fotograficzne. Spektroskop, fotometr. 16. Obserwacje astronomiczne – Dobór sprzętu. Rodzaje obserwacji: wizualne-oko, lornetka, teleskop. Obserwacje fotograficzne oraz sprzętem cyfrowym.

9. 17. Metodyka prowadzenia obserwacji – Wybór i przygotowanie sprzętu, pomiary astronomiczne – mikrometry pozycyjne i pomiarowe. Służba czasu. Elektroniczny rejestrator czasu.

10. 18. Obserwacje szczegółowe • Obserwacje plam słonecznych • Obserwacje zaćmień Słońca • Obserwacje zaćmień Księżyca • Obserwacje zakryć gwiazd przez Księżyc • Obserwacje zakryć gwiazd przez planetoidy • Obserwacje zakryć planet przez Księżyc • Obserwacje zakryć, zaćmień i przejść na tle tarczy czterech jasnych księżyców planety Jowisz • Obserwacje gwiazd zmiennych • Obserwacje gwiazd podwójnych i wielokrotnych • Obserwacje ruchów własnych bliskich gwiazd • Obserwacje widma słonecznego – analiza spektroskopowa

11. 19. Metodyka opracowywania wyników obserwacji – Pomiary, obliczenia, metoda najmniejszych kwadratów, wykresy, wyliczanie błędów 20. Archiwizowanie wyników obserwacji Menu główne

12. Galeria zdjęć Kliknij na miniaturkę, aby powiększyć zdjęcie.

13. Galeria zdjęć Kliknij na miniaturkę, aby powiększyć zdjęcie. Menu główne

14. Galeria zdjęć

15. Galeria zdjęć

16. Galeria zdjęć

17. Galeria zdjęć

18. Galeria zdjęć

19. Galeria zdjęć

20. Galeria zdjęć

21. Galeria zdjęć

22. Galeria zdjęć

23. Galeria zdjęć

24. Powrót Sfera niebieska abstrakcyjna sfera o nieokreślonym promieniu otaczająca obserwatora znajdującego się na Ziemi, utożsamiana z widzianym przez niego niebem. Dawniej wierzono, że sfera niebieska jest rzeczywistą kopułą, dziś wiadomo, że jest to tylko złudzenie optyczne, a sformułowanie to jest używane jedynie w zwrotach językowych, jak np.: widoczny na sferze niebieskiej = widoczny na niebie ruch na sferze niebieskiej = zmiana kąta pod jakim coś widzimy Sfera niebieska jest złudzeniem, wynikającym z ograniczonej możliwości percepcji odległości przez człowieka, które to umiejętności nie sięgają dalej niż klasyczny zasięg widnokręgu (kilkanaście km). Wszystkie obiekty jakie postrzegamy na niebie jawią się więc nam jako tak samo dalekie, układają się więc w naszym wyobrażeniu na powierzchni sfery, której środkiem jest obserwator.

25. Mikrokosmos Świat cząstek elementarnych. Powrót

26. Makrokosmos Wszechświat pojęty jako jednolita całość; przeciwstawiany mikrokosmosowi — światu cząstek elementarnych. Powrót

27. Prawo powszechnego ciążenia Prawo powszechnego ciążenia głosi, że: Między dowolną parą ciał posiadających masy pojawia się siła przyciągająca, która działa na linii łączącej ich środki, a jej wartość rośnie z iloczynem ich mas i maleje z kwadratem odległości. Powrót

28. Prędkość kosmiczna Prędkość kosmiczna - prędkość początkowa, jaką trzeba nadać dowolnemu ciału (np. rakiecie), by jego energia kinetyczna pokonała grawitację wybranego ciała niebieskiego. Prędkości te zostały wyznaczone przez inżyniera mechanika i astronoma polskiego pochodzenia narodowości żydowskiej Ary Sternfeld. Obliczenia zrobione zostały przy założeniu, że nie ma innych ciał niebieskich i pominięte zostały siły oporu. Powrót

29. Prawa Keplera Prawami Keplera nazywamy trzy prawa astronomiczne, odkryte przez Jana Keplera i opisujące ruch planet wokół Słońca. Powrót

30. Funkcje trygonometryczne Funkcje trygonometryczne – funkcje matematyczne wyrażające między innymi stosunki między długościami boków trójkąta prostokątnego względem miar jego kątów wewnętrznych. Powrót

31. Jednostka astronomiczna Jednostka astronomiczna (skrót j.a., po angielsku AU, astronomical unit) jest to jednostka odległości używana w astronomii, równa 149 597 870 691 ± 30 m. W szacunkowych obliczeniach przyjmowana jest zazwyczaj wartość przybliżona ≈ 150 mln km. Jednostka astronomiczna jest wygodna do określania odległości między obiektami w Układzie Słonecznym. Stosuje się ją również w opisie innych układów planetarnych i wszędzie tam, gdzie występują odległości porównywalnego rzędu. Powrót

32. Parsek Jednostka odległości używana w astronomii. Parsek można opisać jako odległość, z jakiej 1 j.a. jest widoczna jako łuk o długości 1 sekundy kątowej. Powrót

33. Rok świetlny Rok świetlny (ang. light year) to miara odległości często stosowana w astronomii. Jest to odległość jaką pokonuje światło w próżni w ciągu jednego roku. Powrót

34. Paralaksa Efekt niepokrywania się dwóch obrazów wynikający z obserwowania obiektów z dwóch różnych kierunków. Powrót

35. Katalog „M” Oznaczenie katalogu rozciągłych obiektów astr., sporządzonego 1760–84 przez Ch. Messiera, a następnie uzupełnionego 1786 przez P. Méchiana. Powrót

36. Katalog „NGC” Nowy Katalog Ogólny (New General Catalogue, czyli NGC) - katalog astronomiczny (uporządkowany zestaw danych dotyczących ciał niebieskich ) przygotowany przez duńskiego astronoma Johna Dreyera, który opublikował go w roku 1888 (w latach 1895 i 1908 dopisał dwa uzupełnienia do już istniejącego katalogu) próbując połączyć wiele istniejących wówczas katalogów. Powrót

37. Karzeł Powrót W astronomii karłami określa się kilka rodzajów gwiazd: • czerwony karzeł - gwiazda ciągu głównego o typie widmowym K-M • żółty karzeł - gwiazda ciągu głównego o typie widmowym G, masywniejsza i jaśniejsza od czerwonego karła. Przykładem gwiazdy tego typu jest Słońce • biały karzeł - ostatni etap ewolucji mało masywnej gwiazdy (poniżej 1,4 masy Słońca) przed ostygnięciem do stadium czarnego karła • żółto-biały karzeł - żółto-biała gwiazda o typie widmowym F • czarny karzeł - hipotetyczna gwiazda powstająca po ostygnięciu białego karła. Wszechświat jest jeszcze za młody, by gwiazdy tego typu mogły powstać • błękitny karzeł - hipotetyczna gwiazda powstająca po ostygnięciu czerwonego karła. Wszechświat jest jeszcze za młody, by gwiazdy tego typu mogły powstać • brązowy karzeł - gwiazda o masie zbyt małej, by mogły na dużą skalę zachodzić w niej reakcje termojądrowe

38. Podolbrzym Podolbrzymy to gwiazdy jaśniejsze od gwiazd z ciągu głównego, ale nie tak jasne jak prawdziwe olbrzymy. Uważa się, że podolbrzymy już kończą lub właśnie skończyły spalanie wodoru w swoich jądrach i zaczynają rozrastać się aż do stadium olbrzyma. Powrót

39. Olbrzym Olbrzym - krótkotrwałe stadium ewolucji gwiazdy mającej średnią masę. Moc promieniowania takiego olbrzyma jest kilkaset razy większa od mocy promieniowania Słońca (nasza gwiazda za około 5 mld lat stanie się olbrzymem i jego średnica wzrośnie ponad stukrotnie, a moc promieniowania tysiąckrotnie). Powrót

40. Nadolbrzym Nadolbrzymy są gwiazdami mającymi masę od około 10 do 50 mas Słońca a promień nawet ponad 1500 promieni Słońca. Ich czas istnienia jest krótki, od 10 do 50 milionów lat Powrót

41. Nowa Nowa klasyczna (ang. classical nova) - gwiazda wybuchowa, w rzeczywistości ciasny układ podwójny złożony z białego karła i gwiazdy ciągu głównego lub nieco odewoluowanej gwiazdy. Powrót

42. Supernowa Terminem supernowa określa się kilka rodzajów kosmicznych eksplozji, które powodują powstanie na niebie niezwykle jasnego obiektu, który już po kilku tygodniach bądź miesiącach staje się niemal niewidoczny. Istnieją dwie możliwe drogi prowadzące do takiego wybuchu: w jądrze masywnej gwiazdy przestały zachodzić reakcje termojądrowe i pozbawiona ciśnienia promieniowania zaczyna zapadać się pod własnym ciężarem, lub też biały karzeł tak długo pobierał masę z sąsiedniej gwiazdy, aż przekroczył masę Chandrasekhara, co spowodowało eksplozję termojądrową. W obydwu przypadkach, następująca eksplozja supernowej z ogromną siłą wyrzuca w przestrzeń większość lub całą materię gwiazdy. Powrót

43. Gwiazda neutronowa Gwiazda neutronowa - gwiazda w jednym z końcowych etapów ewolucji gwiazdy. Jest to obiekt astronomiczny o niewielkiej średnicy, ale o bardzo dużej gęstości. Powrót

44. Czarna dziura Czarna dziura – obiekt astronomiczny, który tak silnie oddziałuje grawitacyjnie na swoje otoczenie, że nawet światło nie może uciec z jego powierzchni. Według niektórych teorii przeciwieństwem czarnej dziury ma być biała dziura. Powrót

45. Teleskop Teleskop (gr. tēle-skópos – daleko widzący) – przyrząd optyczny złożony z dwóch elementów optycznych: obiektywu i okularu (teleskop soczewkowy) lub z okularu i zwierciadła (teleskop zwierciadlany) połączonych tubusem. Służy do powiększania odległych obrazów. Zarówno teleskop soczewkowy, jak i teleskop zwierciadlany dają obraz rzeczywisty powiększony, odwrócony (soczewkowy). Powrót

46. Refraktor Teleskop soczewkowy. Powrót

47. Reflektor Reflektor - zwierciadło optyczne wklęsłe, służące do ograniczenia padającej na nie wiązki energii o charakterze falowym (np. promieniowanie elektromagnetyczne, fala akustyczna) do wiązki równoległej lub wąskiego kąta bryłowego. Służy do zwiększenia gęstości energii danej fali. Lustro to działa jak soczewka skupiająca. Reflektor służy do ułatwienia obserwacji danego zjawiska falowego, lub wysłania fal w określonym kierunku. Reflektor jest to również lampa wysyłająca światło w określonym kierunku, której częścią jest zwierciadło skupiające (reflektor w pierwszym znaczeniu) lub (i) soczewka skupiająca. Powrót

48. Spektroskop Spektroskop - przyrząd służący do przeprowadzania zdalnej analizy poprzez badanie widma. Składa się z poziomej tarczy z podziałką kątową, w której środku jest umieszczony pryzmat lub siatka dyfrakcyjna (przyrząd do przeprowadzania analizy widmowej światła. Tworzy ją układ równych, równoległych i jednakowo rozmieszczonych szczelin), z lunety obracanej wokół tarczy oraz z kolimatora (jest to przyrząd przetwarzający padające światło lub strumień cząstek w równoległą wiązkę (skolimowaną) lub w wiązkę o określonej zbieżności), wyposażonego w źródło światła. Spektroskop optyczny jest to przyrząd służący do otrzymywania i analizowania widm promieniowania świetlnego (od podczerwieni do ultrafioletu). Powrót

49. Fotometr Fotometr (luksomierz) - przyrząd pomiarowy do pomiaru natężenia oświetlenia. Powrót

50. Mikrometr Mikrometr (zwany także mikromierzem, dla odróżnienia od mikrometra, jako jednostki miary) - przyrząd pomiarowy służący do mierzenia przedmiotów z dokładnością rzędu 0,01 mm. Powrót