500 likes | 713 Views
DÖNEME GENEL BİR BAKIŞ. Ş A R K M E S E L E S İ Işığında Osmanlı Devleti’nin Çöküşü ve Türk Millî Mücadelesi. Şark Meselesi= SANAYİLEŞMİŞ BATILI DEVLETLERİN “ Doğu Ülkelerine Karşı Güttükleri Emperyalist Politikalar Bütünüydü”.
E N D
Ş A R KM E S E L E S İIşığındaOsmanlı Devleti’nin ÇöküşüveTürk Millî Mücadelesi
Şark Meselesi=SANAYİLEŞMİŞBATILI DEVLETLERİN“Doğu Ülkelerine Karşı GüttükleriEmperyalist Politikalar Bütünüydü”
SÖMÜRGE HEDEFLERİ:GeneldeAvrupa Dışındaki Bütün Doğu Coğrafyaları,ÖzeldeOSMANLI-TÜRK Toprakları idi…
Osmanlı İmparatorluğu1700’lerden 1900’lere kadarbu saldırılara ve baskılara direnebilmek için,askerî önlemler almaya, siyasal ve toplumsal reformlar yapmaya çalıştı
Devlet,DıştaRusya ve Avusturya’ya karşıuzun ve çetin savaşlarverirken,İçerde Sırp, Yunan, Ermeni, Arap Ayaklanmalarıyla da uğraştı
Önemli reformlar da yaptı : - Tanzimat Fermânı (1839)- Islahat Fermânı (1856)- I. Meşrutiyet (1876)- II. Meşrutiyet (1908)
II. Meşrutiyet Döneminde yetişen genç aydınlar,“Bu Devlet Nasıl Kurtulur?”sorusuna karşılık olarak çeşitli fikir akımları geliştirdiler :
Osmanlı Aydınlarıİslâmcılık, Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük, hattâ cılız da olsa Sosyalizm akımlarına “kurtarıcı” olur ümidiyle baktılar…
Ancak bu 10 Yıllık Dönemde( 1908 – 1918 )peş peşe patlak veren ayrılıkçı hareketler ve savaşlar,büyük kayıplarla ve acı yenilgilerle sonuçlandı :
1908 > Bulgaristan’ın bağımsızlığını ilân etmesi,1911-12 > Trablusgarp Savaşı,1912-13 > Balkan Savaşlarıve son darbeyi vuracak olan1914-18 > I. Dünya Savaşı
MondrosMütârekesi (30 Ekim 1918) =İtilâf Devletleri’nin Dikte Ettirdiği, Osmanlı Devleti’nin Teslimini Öngören ve Türk Topraklarının İşgal Edilmesini Kolaylaştıran Bir Belge idi
* Samsun’a Çıkış* Amasya Genelgesi* Erzurum Kongresi > (Mahallî)* Sivas Kongresi > (Millî)
Bu zorlu ve çetin süreçteMustafa Kemal Paşa’nıntek ve tartışmasız amacı vardı=TAM BAĞIMSIZ bir TÜRK DEVLETİkurmak !…
Ankara’ya Geliş( 27 Aralık 1919 )Misâk-ı Millî( 28 Ocak 1920 )
Ancak, aynı süreçte Türk Milleti’nin öz benliğine ve onun bağımsızlık aşkına inanmayan ve İngiliz Himayesi veya Amerikan Mandası isteyen çevreler de örgütlenmekte ve çalışmalarını sürdürmekteydiler.
Mustafa Kemal Paşaise bütün bu engeller karşısında Türk Halkına güvenerek hareket etmiş ve hem genelgelerle, hem kongrelerlemilleti bir araya getirmeyi başarmıştı.
O arada, işgalci İngilizlerin güdümüne girmiş olan İstanbul hükümeti çeşitli bölgelerde karışıklık ve iç isyanlar düzenlemekten geri durmamaktaydı…
İÇ İSYANLARIN ORTAK AMACI =* TBMM’nin Anadolu’daki Otoritesini Sarsmak* Mustafa Kemal’e ve Kurtuluş Mücadelesine Engel Olmak* Düşman Devletleri “kızdırmamak” * İstanbul Yönetimine Sadakât Göstermek
Dış düşmanlarla da uğraşan TBMM Yönetimi, bu iç isyanlara ve diğer ihanet hareketlerine karşı, hukukî önlem olarak olağanüstü yetkilere sahip“İstiklâl Mahkemeleri”ni kurdu.
Emperyalizmin 19.Yüzyıldan Başlayarak20. Yüzyılın ilk Çeyreğinde Vardığı Son Nokta iseSEVR ANDLAŞMASIolmuştu …
ŞARK MESELESİ’nin senaristleri açısından,Türk Milleti’ne son darbeyi vuracakve ŞARK MESELESİ’ni kendi çıkarlarına göre sonlandıracak olan bir belgeydi bu SEVR…
SEVR ANDLAŞMASI=* “Türk Milletinin İdam Fermanı”,* “Vatan Topraklarının Bölünüp Paylaşılması”,* “Türklerin ‘yok’ Sayılması” demekti .
6-10 Ocak-1921I. İnönü Muharebesive Sonuçları =TBMM Hükümeti’nin“Londra Konferansı’na”Dâvet Edilmesi.Dolayısıylaİtilâf Devletlerince TANINMASI
23 Ağustos - 13 Eylül 1921SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİve Sonuçları =Fransa’ylaANKARA İTİLÂFNAMESİ(20 Ekim 1921)Fransa’nın Ankara Hükümetini RESMEN Tanıması
Türklerin İstediği Şekilde Bir Mütâreke Belgesinin Hazırlanıp İmzalanması* Doğu Trakya’nın Çatışma Olmadan Geri Alınması* Türklerin Diplomatik Varlığının da Tanınması
I. Aşama :20 Kasım 1922 / 4 Şubat 1923 II. Aşama :23-24 Nisan 1923 / 24 Temmuz 1923
Çalışma grupları :a) Sınırlar ve Boğazlar b) Maliye ve Ekonomi(Kapitülasyonlar) c) Azınlıklar
30 Ocak 1923’te“Türk-Yunan Ahâli Mübadelesi”Protokolüimzalandı…
Büyük DiplomatikKAZANIM=LOZANBARIŞ ANDLAŞMASI( 24 Temmuz 1923 )
Sınırlar :a) Rusya ile Moskova – Kars Andl., b) İran ile 1639 Kasr-ı Şirin Andl., c) Irak ile “Musul-Kerkük hariç”, bugünkü sınır, ç) Suriye ile “Hatay hariç”, Ankara Andl.,
d) Yunanistan ile Meriç nehri sınır oldu; savaş tazminatı olarak Karaağaç bize verilecekti, Gökçeada ve Bozcaada bizde kalacak, Yunanlılar’a bırakılan diğer adalar silahsız/askersiz olacaktı.
-Kapitülasyonlar : Kaldırılması kabul edildi; alacaklı yabancı şirketlere borçların tasfiyesi için 5 yıl süre verildi.-Genel Borçlar : Topraklarımız oranında ödeyecektik.
-Azınlıklar :* Ayrıcalıksız Vatandaşlık Hakları* Sadece Müslüman Olmayanlara (Rum-Musevî-Ermeni)“azınlık statüsü” verildi
LOZAN ANDLAŞMASI,“Şark Meselesi”nin uygulayıcılarının oyununu bozan ve Türk Milleti’nin Bağımsızlığını, Yeni Türk Devleti’nin Egemenliğiniuluslararası hukuk önündetanıyan bir belge oluyordu