1 / 73

Fréamh = Ainm an Briathar

Fréamh = Ainm an Briathar. Glan. Bris. Glan. Oscail. Rith. Ith. Caith. Scríobh. Críochnaigh. Na Gutaí. A Á E É I Í O Ó U Ú. Na Consain. Na litreacha nach bhfuil gutaí:- B, C, D, F, G, H, L, M, N, P, R, S, T J, V, X i bhfocal nua a tháinig ón mBéarla Msh. Vóta.

yehudi
Download Presentation

Fréamh = Ainm an Briathar

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Fréamh = Ainm an Briathar Glan Bris Glan Oscail Rith Ith Caith Scríobh Críochnaigh

  2. Na Gutaí • A Á • E É • I Í • O Ó • U Ú

  3. Na Consain Na litreacha nach bhfuil gutaí:- B, C, D, F, G, H, L, M, N, P, R, S, T J, V, X i bhfocal nua a tháinig ón mBéarla Msh. Vóta. Níl Q, W, Y, nó Z sa Ghaeilge.

  4. Caol I, E Is gutaí tanaí iad. • Mar sin is briathra caol iad bris agus éist. I E

  5. Leathan A,O, U Is gutaí ramhar iad. • Mar sin is briathra leathan iad glan agus ól. O U A

  6. An Aimsir Chaite • Úsáideann tú An Aimsir Chaite nuair atá tú ag caint faoi rudaí atá thart. • Mar shamplaí • Inné, aréir, an tseachtain seo caite, anuraidh, ar maidin, cúpla lá ó shin, an mhí seo caite, agus coicís ó shin.

  7. Consan + H • Ghlan mé • Bhris tú • Chaith sé • Chríochnaigh sí • Thiteamar • Mhúch sibh • Dhún siad

  8. Eisceachtaí Ná tabhair “H”do na litreacha seo a leanas:- • ELEANÓIR Mar níl cailín deas í. • U Mar níl duine leithleach thú. • Sc Mar tá na litreacha seo Scanrúil.

  9. Guta + D’ • D’athraigh mé • D’ól tú • D’ith sé/sí • D’éisteamar • D’úsáid sibh/siad

  10. F + D’ + H Tá “fh” cosúil le guta sa Ghaeilge. • D'fhág mé • D’fhan tú • D’fhreastail sé/sí +

  11. Ceist san Aimsir Chaite AR + H roimh chonsan + ? • Ar ghlan tú? • Ar bhris sé? Ar + gan athrú roimh ghuta + ? • Ar ól sí? • Ar úsáid siad?

  12. Freagra Diúltach San Aimsir Chaite Níor + H roimh chonsan. • Níor ghlan mé. • Níor bhris sé. Níor + gan athrú roimh ghuta. • Níor ól sí. • Níor úsáid siad.

  13. An Chéad Réimniú • Seo an chéad ghrúpa de bhriathra san Aimsir Chaite. • Is briathra aonshiollacha iad:- i.e. Tá fuaim amháin acu. M.sh. -Glan -Bris -Tóg -Caith An bhfuil na briathra seo caol nó leathan?

  14. Bris – Briathar Caol + Consan -Is deireadh caol é eamar. Caol le Caol

  15. Éist – Briathar Caol + Guta -Is deireadh caol é eamar. Caol le Caol

  16. Fill – Briathar Caol + F -Is deireadh caol é eamar. Caol le Caol

  17. Glan – Briathar Leathan + Consan -Is deireadh leathan é amar. Leathan le Leathan

  18. Ól – Briathar Leathan + Guta -Is deireadh leathan é amar. Leathan le Leathan

  19. Fág – Briathar Leathan + F -Is deireadh leathan é amar. Leathan le Leathan

  20. Cleachtadh 1 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  21. Cleachtadh 2 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  22. Cleachtadh 3 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  23. Cleachtadh 4 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  24. Cleachtadh 5 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  25. Cleachtadh 6 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  26. Cleachtadh 7 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  27. Cleachtadh 8 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  28. Cleachtadh 9 • Cuir Gaeilge ar na habairtí thíos:- • I left my book in my locker. • She brushed her hair this morning. • He cut the bread in the kitchen. • We paid for the tickets to the concert. • He ran from the school to the church. • They looked out the window. • We put the food into the fridge. • Did you sing in the choir? • I did not take the money. • I listened to the news this morning.

  29. Cleachtadh 10 • Scríobh amach na habairtí thíos san Aimsir Chaite gan na lúibíní:- • (Ól mé) cupán tae ar maidin. • (Fág sinn) an teach ag a naoi a chlog inné. • (Níor tóg sé) a leabhair as a mhála aréir. • (Ar dún tú) doras na cistine tar éis dinnéir. • (Scuab sí) an t-urlár ar maidin. • (Cuir mé) an leabhar ar an mbord sa rang ar maidin. • (Ar fill tú) abhaile i ndiaidh scoile inné? • (Ar íoc tú) as an traein ar maidin? • (Ar bris tú) an gloine sin aréir? • (Úsáid sinn) an leabharlann scoile don rang Gaeilge inné.

  30. An Dara Réimniú • Seo an dara grúpa de bhriathra san Aimsir Chaite. • Is briathra ilsiollacha iad:- i.e. Tá níos mó ná fuaim amháin acu. M.sh. -Ceannaigh -Iompaigh -Bailigh -Imigh An bhfuil na briathra seo caol nó leathan?

  31. Bailigh – Briathar Caol + Consan -Is deireadh caol é íomar. Caol le Caol

  32. Imigh – Briathar Caol + Guta -Is deireadh caol é íomar. Caol le Caol

  33. Fáiltigh – Briathar Caol + F -Is deireadh caol é íomar. Caol le Caol

  34. Ceannaigh – Briathar Leathan + Consan -Is deireadh leathan é aíomar. Leathan le Leathan

  35. Éalaigh – Briathar Leathan + Guta -Is deireadh leathan é aíomar. Leathan le Leathan

  36. Fostaigh – Briathar Leathan + F -Is deireadh caol é aíomar. Caol le Caol

  37. Cleachtadh 11 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  38. Cleachtadh 12 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  39. Cleachtadh 13 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  40. Cleachtadh 14 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  41. Cleachtadh 15 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  42. Cleachtadh 16 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  43. Cleachtadh 17 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  44. Cleachtadh 18 • Líon isteach na bearnaí thíos:-

  45. Cleachtadh 19 • Cuir Gaeilge ar na habairtí thíos:- • I finished my homework at 7.30p.m. • He bought a new car. • She escaped from the fire. • You killed Kenny! • We started the match at 5.00p.m. • I collected the copies in the classroom. • They helped the teacher. • We decorated the hall for the party. • I worked in a clothes shop last summer. • He published his first book.

  46. Cleachtadh 20 • Scríobh amach na habairtí thíos san Aimsir Chaite gan na lúibíní:- • (Tosaigh sé) ag obair san ollmhargadh an tseachtain seo caite. • (Gortaigh mé) mo chos ag an gcluiche peile inné. • (Ullmhaigh sinn) an dinnéar don chlann an Domhnach seo caite. • (Ceannaigh sé) bronntanas do a mháthair inné. • (Sleamhnaigh siad) ar an leac oighir ar maidin. • (Níor oibrigh sibh) sa bhanc an samhradh seo caite. • (Níor dúisigh sinn) go luath ar maidin. • (Ar bailigh tú) na cóipleabhair don mhúinteoir? • (Éirigh sí) ar a hocht a chlog ar maidin/ • (Maisigh siad) halla na scoile don oíche ghradaim.

  47. An Dara Réimniú • Tá briathra eile sa dara réimniú freisin a chríochnaíonn le:- • ir – imir • ail - ceangail • is - inis • il – cuimil • air – freagair

  48. An Dara Réimniú • Déanann tú coimriú ar na briathra seo nuair atá tú ag cur iad san aimsir chaite le sinn. • i.e. Tógann tú amach gutaí “ai” nó “i” leis an mbriathar a dhéanamh níos giorra. • Déanann tú é seo ionas nach mbeadh sé rófhada + deacair le rá. Mar shampla D’fhreagairaíomar X Mar shamplaí – • Imir  D’imríomar • Ceangail  Cheanglaíomar • Inis  D’insíomar • Cuimil  Chuimlíomar • Freagair  D’fhreagraíomar An bhfuil na briathra seo caol nó leathan? A + I

  49. Imir – Briathar Caol + guta -Baineann tú an “i” amach do “sinn” agus cuireann tú an deireadh caol íomar leis. Caol le Caol

  50. Ceangail – Briathar leathan + Consan -Baineann tú an “ai” amach do “sinn” agus cuireann tú an deireadh leathan aíomar leis. Leathan le Leathan

More Related