EREKTİL DİSFONKSİYON

1. EREKTİL DİSFONKSİYON Dr. Semra Yalçınkaya URAL

2. Penil ereksiyon; psikolojik, nörovasküler ve fizyolojik proseslerden oluşan karmaşık bir olay

3. Ereksiyon Çalışmaları • 19.yy sonu 20.yy başlarındaki çalışmalarla, penil ereksiyonda etkili nöroanatomik yapılar, fizyolojik, endokrin mekanizmalar açıklığa kavuşmaya başlıyor.

5. Masters ve Johnson’un fizyolojik araştırmaları sonucu cinsel tepkide 4 aşama: Heyecan (uyarılma) Plato Orgazm Gevşeme Cinsel Yanıt Döngüsü-1

6. Cinsel Yanıt Döngüsü-2 Helen Kaplan: ‘’İnsanlarda cinsel tepkinin ilk adımı uyarılma değil arzudur.’’ • Arzu • Uyarılma • Orgazm

7. Cinsel Yanıt Döngüsü-3 Zilbergeld ve Ellison; • Arzu • Psikolojik Uyarılma • FizyolojikHazırlık • Orgazm • Memnuniyet

8. Potentia; güç, iktidar • İmpotentia; güçsüzlük, cinsel iktidarsızlık • Erectio; dikme, dikilme, dikleşme

9. Erektil Disfonksiyon;Tanım • Herhangi bir cinsel etkinliği sağlamak için gerekli sertleşmenin oluşmasında ya da sürdürülmesinde ortaya çıkan inatçı ve tekrarlayıcı yetersizlik

10. Erektil Disfonksiyon; • Yaşam boyu (primer) / Edinsel (sekonder) • Yaygın / Durumsal • Psikolojik / Organik / Karışık

11. Tarihte “İmpotans” • Hindistanda MÖ 8. yüzyılda yazılı bir kaynakta impotansın istemli, konjenital, prekoks ve genital organların hastalığına bağlı olabileceği belirtilmiş. • Hintliler, Araplar, Çinliler, Mısırlılar ve Grekler tarih boyunca çeşitli karışımlarla impotansı tedavi etmeye çalışmışlar. • Yunan mitolojisinde çocukluktaki seksüel anksiyetenin adult dönemde impotansa neden olduğunu gösteren örnekler bulunuyor. • Hipokrat, impotansın uzun süre ata binenlerde gelişebileceğinden bahsetmiş. • Ortaçağda, impotansdan cadılar sorumlu tutuluyor. • 13. ve 17. yüzyıllar arasında impotans boşanmanın tek nedeni. • 19. yüzyılda impotansın nedeni mastürbasyona ve istemsiz ejakülasyona (bunu spermatorrhoea olarak adlandırmışlar) bağlı sperm kaybı olduğu düşünülmüş.

12. Epidemiyoloji-1 • Kinsey'in alan çalışmalarında, erkeklerde %1.6 olarak başlayan ve 70 yaşın üzerinde %27'lere varan ereksiyon sorunları • Tüm erişkin erkek popülasyonunun %10-20’sinde • Yaşamının herhangi bir diliminde aynı güçlüğü belirli bir süre için yaşamış erkeklerin oranı %20 • Yaşamın herhangi bir döneminde benzeri bir güçlükle 1-2 kez karşılaşan erkeklerin oranı ise %70-75

13. Erektil Disfonksiyon Prevalansı

15. 40 Yaş Altı Erkeklerde Etiyolojiye Yönelik Erektil Disfonksiyon Dağılımı Karadeniz ve ark., Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hast.

16. Epidemiyoloji-2 Feldman tarafından yapılmış bir çalışmada (Massachusetts Çalışması,1987-1989); 40-70 yaşları arasındaki erkeklerin, %52’sinde herhangi düzeyde ED %17’sinde hafif düzeyde ED %25’inde orta dereceli ED %10’unda ağır ED Ağır ED; 5. dekadda %5.1, 7. dekadda %15

17. Massachusetts Çalışması Feldman HAve ark. 1994

18. Epidemiyoloji-3 • Türkiye’de bir ilaç firmasının yaptığı çalışmada ise erişkin erkek popülasyonunun %69’unda değişik düzeylerde ED (hafif, orta ve ağır) • Türk Androloji Derneği’nin (1998), 40 yaş üstü 1982 erkeğin sorgulandığı epidemiyolojik çalışmasında hafif, orta ve ağır ED oranları sırası ile %35.7, %23 ve %5.6.

19. Epidemiyoloji-4 • Bazı ülkelerde, 40-70 yaş arasında hafiften ağıra ED prevalansı; ABD’nde %35 Japonya’da %39 İtalya’da %21 Brezilya’da %15 Malezya’da %16 İran’da %19

20. Cinsel işlev bozuklukları nedeniyle tedavi gören erkeklerin % 50’den fazlası erektil disfonksiyon Epidemiyoloji-5

21. Erektil Disfonksiyonun Nedenleri • Psikojenik • Organik • Sık birliktelik

22. Erektil Disfonksiyonun Nedenleri

23. Multifaktöryel Yaklaşım: Biyolojik, Psikolojik, Sosyal Faktörler Psikiyatrik Bozukluk Ailenin İnançları, Tutumları Fiziksel Hastalık Öyküsü Erken Cinsel Deneyimler Cinsel İşlev Hastalık/ İlaçlar Partner İlişkisi Kognisyonlar/ İnançlar Çevresel Stresörler Partnerin Cinsel İşlevi

24. Cinsel Sorun Nasıl Gelişiyor ? Hazırlayıcı Etkenler Devamını Sağlayan Etkenler Psikoseksüel Gelişimsel Sorunlar Şimdiki İşlevsellik Başlatıcı Etkenler

25. Erektil Disfonksiyon’da Psikoseksüel Gelişim Sorunları-1 • Cinsel zevk büyük bir tehlikeye yol açacaksa, ego bu zevkten vazgeçer. • Bilinçdışı arzular ve çatışmalara bağlı cinsel ketlenme, karşı cinse yakınlaşmakta hafif bir çekingenlikten, tam bir isteksizliğe kadar varabilir. • Anneye yönelik bilinçdışı arzuların yaratacağı misilleme korkusu, cinsel hazdan vazgeçmeyi gerektirebilir.

26. Erektil Disfonksiyon’da Psikoseksüel Gelişim Sorunları-2 Freud; ‘’İlk cinsel güdümüzü annemize yöneltmek, belki de hepimizin kaderidir. Tüm yaratılış destanları ensestle başlar. Gerçek kadınını bulan erkek, annesini bulmuş demektir. Her evliliğin duygusal merkezinde bir oğul ve ana vardır.’’

27. Erektil Disfonksiyon’da Psikoseksüel Gelişim Sorunları-3 • Cezalandırıcı ebeveyn ve bunlara bağlı süperego çekirdeklerinin baskısı altında her türlü agresyonu bastırmak, • Cinsel nesneyi parçalama, öldürme, yaralama gibi bilinçdışı fanteziler, • Çocukluk cinselliğine regresyon • ‘’Penis vajina içinde yaralanabilir’’ • Feminen identifikasyon • Şehvetin şefkatten izolasyonu

28. Cinsel İşlev Bozukluklarında Hazırlayıcı Etkenler • Tutucu bir ortamda büyüme • Cinsel eğitimin yetersizliği • Cinsel mitler • Yaşam biçimi • Travmatik cinsel deneyimler

29. Cinsel İşlev Bozukluklarında Başlatıcı Etkenler • Psikiyatrik bozukluklar • Tedavide kullanılan ilaçların yan etkileri • Alkol ve madde kullanımı • Bedensel hastalıklar • Abartılı performans beklentileri • İlişkide yaşanan sorunlar • Sadakatsizlik • İşle ilgili sorunlar • Yaşlanma • Eş kaybı

30. Cinsel İşlev Bozukluklarında Sürdürücü Etkenler • Psikiyatrik bozukluklar • Bedensel hastalıklar • Tedavide kullanılan ilaçların yan etkisi • Alkol ve madde kullanımı • Performans anksiyetesi • Cinsel mitler • İlişkide yaşanan sorunlar • Beden algısında sorunlar

31. Cinsel Mitler ve Ereksiyon • Erkeklerde cinsel organın boyutu, cinsel gücün göstergesidir. • Büyük bir penis kadının daha fazla uyarılmasını sağlar. • Cinsel ilişkiyi erkek başlatmalı ve yönetmelidir. • Her erkek her kadına nasıl zevk vereceğini bilir. • Erkek cinsel ilişkiyi her zaman ister ve buna her zaman hazırdır. • Gerçek bir erkeğin cinsel sorunu olamaz. • Duygusallık, yakınlaşma, iletişim gibi kavramlar erkeklere özgü değildir ve zayıflık belirtisidir. • Cinsel ilişki, cinsel birleşme demektir. • İyi bir cinsellik için, penisin sertleşmesi şarttır. • Erkeğin penisinde sertleşmenin kaybı eşini çekici bulmadığı anlamına gelir. • Erkeğin penisi sertleştiğinde hemen boşalması, erkekliğinin göstergesidir. • Cinsellikte performans, başarıya ulaşmak çok önemlidir.

32. Performans Anksiyetesi ?

33. Eş reddi Yakınlık duygusunda azalma Eşi çekici bulmama Başka bir partnerle ilişki Gebelik-doğum sonrası ilişki Eşte cinsel sorunlar Eşin tutumu Eşle İlişkili Sorunlar

34. Evli Çiftlerde Haftalık Cinsel Birleşme Ortalaması YAŞ

35. Psikiyatrik Bozukluklar ve Erektil Disfonksiyon Centre for Sexual and Reproductive Health

36. Vasküler Nörojenik Endokrin İlaçla-ilişkili Erektil Disfonksiyon;Organik Nedenler

37. Erektil Disfonksiyon;Vasküler Nedenler Aterosklerozis; • Periferal vasküler hastalık • Hipertansiyon • Koroner arter hastalığı Venöz yetmezlik; • Veno-oklüzif defekt: ereksiyonu sürdürmede yetersizlik

38. Erektil Disfonksiyon;Nörojenik Nedenler • Periferal nöropati • Spinal kord yaralanması • Pelvikcerrahiler;sistektomi, radikal prostatektomi, v.b. • Pelvik radyoterapi • Nörolojik hastalıklar; MS, parkinson hastalığı, spina bifida, epilepsi, alzheimer hastalığı,v.b.

39. Erektil Disfonksiyon;Endokrin Nedenler • Diyabet • Testosteron ↓, Prolaktin ↑ • TSH (hipo-hipertiroidi)

40. Alkol Östrojenler Antiandrojenler H2 reseptör blokerleri Antikolinerjikler Ketokonazol Antidepresanlar Marihuana Antihipertansifler Narkotikler ß-blokerler Psikotropikler Sigara Kokain Spironolakton Lipid-düşürücü ajanlar NSAI’lar Sitotoksik ilaçlar Diüretikler Erektil Disfonksiyona Yolaçabilen İlaç ve Maddeler

41. Organik? Psikojenik? KARAKTERİSTİĞİ ORGANİK PSİKOJENİK • Başlangıç Yavaş seyir Akut • Koşulları Yaygın Durumsal • Gelişimi Sabit Değişken • Koit dışında ereksiyon Yetersiz Yeterli • Psikoseksüel sorunlar Sekonder Primer • Partner sorunları Sekonder Primer • Anksiyete ya da korku Sekonder Primer

42. Erektil Disfonksiyonda Tedavi • Altta yatan nedene odaklı • Multi-disipliner yaklaşım önemli • Cinsel terapi • İlaç tedavisi

43. Erektil Disfonksiyonda Tedavi Adımlarını Belirleyen, Sorunun Altta Yatan Nedenlerini Anlamaktır ! • Sorun primer mi, sekonder mi? • Yaygın mı, durumsal mı ? • Ne zaman, nasıl başladı, nasıl sürdü ? • Hemen her cinsel etkinlikte ortaya çıkıyor mu ? • Spontan ereksiyon, nokturnal ereksiyon oluyor mu ? • Cinsel isteksizlik, prematur ejakulasyon ? • Çözülme evresi ? • Psikiyatrik bozukluk, fiziksel hastalık, alkol-madde kullanımı var mı ? • Çevresel stresörler ? • Eşle sorunlar ?

44. Erektil Disfonksiyonda Cinsel Terapi-1 • Cinsellik kavramı, • Cinsel anatomi, fizyoloji ve cinsel işlevler konusunda bilgilendirme, • Cinsel mitlerin tartışılması ve düzeltilmesi, • Eş ilişkisinin geliştirilmesi, • Kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi, • Eşlik eden psikiyatrik bozuklukların tedavi edilmesi, • Eşlik eden bedensel hastalıklarla mücadele, • Kullanılan ilaçların, alkol-madde kullanımının gözden geçirilmesi.

45. Erektil Disfonksiyonda Cinsel Terapi-2 • Uygun kişi • Uygun zaman, uygun yer ve ortam • Cinsel birleşme yasağı • Sensate Focus- 1 ve Sensate Focus- 2 • Cinsel uyarı tekniklerinin geliştirilmesi • Sıkma (squeeze) tekniği • Aşamalı olarak koite geçiş

46. Erektil Disfonksiyonda İlaç Kullanımı-1 • Yakın çevrede cinsel terapi deneyimi bulunan profesyonellerin olmadığı durumlar • Hastanın ya da partnerinin terapiyi reddetmesi • Hastada ya da partnerde ciddi psikiyatrik hastalık ya da ağır kişilik bozukluğu • Hastada ya da partnerde ciddi alkol-madde kullan. • Ciddi marital çatışma • Değişken, multipl partnerler • Ekstramarital ilişkinin varlığı • Hastanın ya da çiftin cinsel sorunlarına öncelik veremeyecek durumda olmaları

47. Erektil Disfonksiyonda İlaç Kullanımı-2 • Primer / inatçı ED olguları • Ek bedensel / biyolojik etkenlerin ya da ilaç kullanımının olduğu olgular • Cinsel terapinin daha önce uygulandığı ancak etkisiz kaldığı olgular

48. Fosfodiesteraz tip 5 inhibitörleri (nitratlarla kontrendike !); Sildenafil Vardenafil Tadalafil Apomorfin (merkezi dopaminerjik etki) Fentolamin (alfa adrenerjik bloker) Yohimbin (alfa2 adrenores. antagonisti) Trazodon Topikal uygulamalar Erektil Disfonksiyonda İlaç Tedavisi