Maria Leokajtis wojewódzki koordynator programu

1. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI WZW typu A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Maria Leokajtis wojewódzki koordynator programu

2. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU CEL GŁÓWNY: ZWIĘKSZENIE POZIOMU OCHRONY ZDROWIA KONSUMENTÓW POPRZEZ BEZPIECZNĄ PRODUKCJĘ I DYSTRYBUCJĘ ŻYWNOŚCI

3. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU CELE SZCZEGÓŁOWE: • Podniesienie poziomu wiedzy pracowników na temat zagrożeń jakie mogą wynikać w trakcie produkcji i dystrybucji żywności. • Kształtowanie prawidłowych postaw i zachowań zdrowotnych pracowników w zakresie stwarzania optymalnych warunków sanitarnych w procesie produkcji i dystrybucji żywności, • Wzbudzanie i podtrzymywanie motywacji pracowników objętych programem w kształtowaniu odpowiedzialności za własne zdrowie, • Promowanie w środowisku lokalnym zakładów podnoszących bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności.

4. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU ADRESACI PROGRAMU: • pracownicy wytypowanych zakładów produkujących i wprowadzających żywność do obrotu w 19 powiatach woj. warmińsko-mazurskiego.

5. KOORDYNATORZY PROGRAMU: • POZIOM KRAJOWY – GŁÓWNY INSPEKTORAT SANITARNY, • POZIOM WOJEWÓDZKI – WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W OLSZTYNIE, • POZIOM POWIATOWY – 1 GRANICZNA I 19 POWIATOWYCH STACJI SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNYCH Z TERENU WOJ. WARMIŃSKO – MAZURSKIEGO, • POZIOM LOKALNY – PRZEDSTAWICIELE WYTYPOWANYCH ZAKŁADÓW PRACY.

6. DLACZEGO PROGRAM PROFILAKTYKI WZW typu A ? WZW TYPU A WYSTĘPUJE NA CAŁYM ŚWIECIE ROCZNIE NOTUJE SIĘ 1,2 - 1,4 mln PRZYPADKÓW POLSKA • do 1978 r. endemiczność wysoka – do 58 000 zachorowań rocznie • Do 1997 endemiczność pośrednia – epidemie wyrównawcze • Po 1997 endemiczność niska – nieliczne zachorowania o ciężkim przebiegu

7. DLACZEGO PROGRAM PROFILAKTYKI WZW typu A ?

8. DLACZEGO PROGRAM PROFILAKTYKI WZW typu A ? NA ZAKAŻENIE HAV JEST WRAŻLIWE: • 93% populacji w wieku 1-15 lat, • 70% populacji powyżej 25 roku życia. W związku z tym zawleczenie zachorowania może mieć przebieg epidemiczny.

9. DLACZEGO PROGRAM JEST SKIEROWANY DO ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU? • Droga zakażenia: • fekalno-oralna (w krótkim okresie wiremii 7 do 10 dni można zakazić się również parenteralnie) Jest wydalany do środowiska zewnętrznego na 2-3 tygodnie przed i 1 tydzień po wystąpieniu objawów klinicznych

10. DLACZEGO PROGRAM JEST SKIEROWANY DO ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU • Wrażliwość wirusa: • Wrażliwy na: gotowanie, autoklawowanie, promieniowanie UV, • Oporny na: kwas octowy, fosforowy, związki fenolu, alkohole, chloroform, 20% eter W temperaturze od -20 st.C do +4 st.C zachowuje stabilność przez kilka lat. W procesie pasteryzacji mleka w tem. 60 – 63 st.C ulega inaktywacji dopiero po 10 godz.

11. DLACZEGO PROGRAM KIEROWANY JEST DO PRACODAWCÓW ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU ? Według wybranych standardów ustawodawstwa krajowego i wspólnotowego: ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRZEZ ARTYKUŁY NARUSZAJĄCE WARUNKI JAKOŚCI ZDROWOTNEJ NA PODSTAWIE KODEKSU CYWILNEGO ODPOWIADA PRZEDSIĘBIORCA PRODUKUJĄCY TE ARTYKUŁY.

12. DLACZEGO PROGRAM KIEROWANY JEST DO PRACODAWCÓW ZAKŁADÓW PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU ? • Wydalanie wirusa na 2-3 tygodnie przed wystąpieniem objawów klinicznych daje możliwość wprowadzenia go do produkowanej lub wprowadzanej do obrotu żywności zanim pracownik zgłosi kierującemu zakładem swoje zachorowanie. • Choć zakażenie wzw typu A nie daje jako powikłania marskości i/lub raka pierwotnego wątroby, to zakażenie objawowe kończy się 6-cio do12 miesięcznym zwolnieniem lekarskim i w przebiegu objawowego zakażenia obserwuje się w 5-20% nawroty choroby.

13. ZAPOBIEGANIE I ZAWALCZANIE WZW typu A W OBRĘBIE ZAKŁADU PRACY PROWADZENIE WEWNĘTRZNEJ KONTROLI W ZAKRESIE: • przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), • przestrzegania zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), • prawidłowości działań związanych z wdrażaniem zasad systemu HACCP

14. ZAPOBIEGANIE I ZAWALCZANIE WZW typu A NIESWOITE DZIAŁANIA OGÓLNOHIGIENICZNE: • zaopatrzenie w dobrą pod względem sanitarnym wodę i żywność, • usuwanie nieczystości płynnych i stałych w sposób nie budzący obaw zakażenia ludzi i środowiska, • przestrzeganie zasad higieny osobistej: • mycie rąk po wyjściu z ubikacji i przed przyrządzaniem posiłków, • przygotowanie posiłków z zachowaniem zasad higieny (właściwa obróbka termiczna potraw, przeprowadzanie zabiegów mycia i dezynfekcji miejsc i sprzętu mogących stanowić źródło zakażenia)

15. ZAPOBIEGANIE I ZAWALCZANIE WZW typu A UODPORNIENIE CZYNNE: • szczepienie przeciwko wzw typu A W POLSCE ZAREJESTROWANE SĄ: • 3 równocenne szczepionki monowalentne: - HAVRIX, VAQTA, AVAXIM – 2 dawki szczepionki podane w odstępie 6 - 12 miesięcy, • szczepionka skojarzona p/ko wzw typu A i B - TWINRIX – szczepienie 3 dawkowe. SZCZEPIENIE P/KO WZW TYPU A JEST SZCZEPIENIEM ZALECANYM PRZEZ GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO

16. KOMU ZALECA SIĘ SZCZEPIENIA PRZECIWKO wzw typu A lub wzw typu A i B • Osobom przebywającym w takich skupiskach jak: przedszkola, szkoły, oddziały szpitalne, domy opieki, internaty, więzienia, koszary, • Pracującym przy produkcji, dystrybucji żywności i przygotowującym posiłki, • Osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej endemiczności na wzw typu A, • Osobom z najbliższego otoczenia chorego na wzw A, • Osobom z przewlekłym procesem chorobowym wątroby zwłaszcza w wyniku zakażenia HBV i HCV,

17. KOMU ZALECA SIĘ SZCZEPIENIA PRZECIWKO wzw typu A lub wzw typu A i B • Pracownikom służby zdrowia, • Pracownikom służb miejskich (zatrudnionym przy usuwaniu nieczystości płynnych i stałych), • Mieszkańcom terenów przed spodziewanym wybuchem epidemii wzw typu A (zachorowania sporadyczne, awaria systemu wodnokanalizacyjnego), • Mieszkańcom terenów, gdzie epidemia znajduje się w początkowej fazie rozwoju,

18. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU CZAS TRWANIA PROGRAMU: • I etap IX – XII 2004 r. – wdrażanie programu

19. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU LICZBA OBIEKTÓW OBJĘTA PROGRAMEM – 879 w tym: • ciastkarni - 116 • przetwórni owocowo-warzywnych - 22 • wytwórni napojów bezalkoholowych - 13 • zakładów garmażeryjnych - 6 • wytwórni makaronów - 8 • wytwórni wyrobów cukierniczych - 11 • zakładów żywienia zbiorowego (50%) - 350

20. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU • zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego - 353 w tym: • bloków żywienia w szpitalach 36 • kuchni mlecznych 23 • stołówek w żłobkach i domach małego dziecka 10 • stołówek szkolnych (50%) 150 • stołówek w przedszkolach (50%) 116 • stołówek w domach dziecka i młodzieży 18

21. CO ZROBILIŚMY W ZAKRESIE INFORMOWANIA O PROGRAMIE: • Konferencję dla mediów woj. warmińsko- mazurskiego o programie, • Konferencję, naradę dla powiatowych mediów

22. CO ZROBILIŚMY W ZAKRESIE EDUKACJI DO PROGRAMU ? • szkolenie dla wojewódzkich koordynatorów programu pionu PZiOZ oraz HŻ,ŻiPU zorganizowane przez GIS, • szkolenie dla powiatowych koordynatorów programu pionu PZiOZ oraz HŻ,ŻiPU zorganizowane przez WSSE, • przedstawienie założeń programu na naradzie we Fromborku dla PPIS/PGIS.

23. JAKIE ZADANIA ZOSTAŁY DO WYKONANIA ? • artykuły do prasy, wywiady dla radia i TV lokalnej ze szczególnym nasileniem w czasie trwania ŻÓŁTEGO TYGODNIA, • szkolenie dla przedstawicieli wytypowanych zakładów z terenu 19 powiatów (realizatorzy PZiOZ i HŻ,ŻiPU) • szkolenie pracowników wytypowanych zakładów, przez przeszkolonego pracownika zakładu przy wsparciu pracowników PSSE/GSSE pionu PZiOZ i HŻ,ŻiPU.

24. PROGRAM PROFILAKTYKI WZW TYPU A W ZAKŁADACH PRODUKUJĄCYCH I WPROWADZAJĄCYCH ŻYWNOŚĆ DO OBROTU WSPÓŁREALIZATORZY PROGRAMU: • Partner programu firma GLACO SMISH KLINE w zakresie przygotowania i dostarczenia materiałów informacyjnych do realizacji programu, • Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej Oddział Terenowy w Olsztynie w zakresie popularyzacji zasad realizacji programu w środowisku lokalnym, • Lokalne media w zakresie nagłaśniania informacji o zapobieganiu WZW typu A.

25. Dziękuję za uwagę