1 / 37

YANMA VE YANGIN BİLGİSİ

KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İTFAİYE EĞİTİM MERKEZİ. YANMA VE YANGIN BİLGİSİ. KOBİTEM 2009. YANMA – Yanabilen madde (yakıt) ile havanın (yükselt gen madde) karşılıklı etkileşiminin sonucunda ortaya çıkan ve ısı ile ışık verme özelliği olan fizikokimyasal tepkime. KOBİTEM-2009.

zazu
Download Presentation

YANMA VE YANGIN BİLGİSİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İTFAİYE EĞİTİM MERKEZİ YANMA VE YANGIN BİLGİSİ KOBİTEM 2009

  2. YANMA – Yanabilen madde (yakıt) ile havanın (yükselt gen madde) karşılıklı etkileşiminin sonucunda ortaya çıkan ve ısı ile ışık verme özelliği olan fizikokimyasal tepkime. KOBİTEM-2009

  3. ÖNEMLİ TERİMLER • KAYNAMA NOKTASI:Buhar basıncı atmosfer basıncını aştığı zaman maddenin edindiği ısı değeridir.(Sıvı gaza dönüşür.) • KALORİ:Bir gram suyun ısısını bir santigrat derece yükseltmek için gereken ısı. • YANMA NOKTASI:Sıvı bir yakıtın bir kez ateş aldıktan sonra sürekli yanmayı beslemeye yetecek oranda buhar üreteceği ısıdır. • ALEV YAYILMASI:Tutuşma kaynağından başlayarak alevlerin hareketini ifade eden bir terimdir. KOBİTEM-2009

  4. ÖNEMLİ TERİMLER • PARLAMA NOKTASI:Sıvı bir yakıtın yüzeye yakın havayla ateş alabilir bir karışım oluşturmaya yetecek buharlar çıkardığı minimum ısı değeridir.Bu ısıda ateş almış buharlar parlayacak ancak yanmaya devam etmeyecektir. KOBİTEM-2009

  5. ÖNEMLİ TERİMLER • ISI:Sıcaklığı yükselten enerji biçimidir.Örnek:Civa sütunun cam bir termometrede içerisinde genleşmesi için gereken ısı miktarı gibi. • TUTUŞMA SICAKLIĞI:Ayrı bir ateşleme kaynağı olmaksızın,kendi kendisini besleyen yanmayı başlatmak için hava içerisindeki bir yakıtın ulaşması gereken minimum sıcaklık. KOBİTEM-2009

  6. KOBİTEM-2009

  7. Yanmanın 3 koşulu YAKIT YÜKSELTGEN MADDE Yanıcı gaz Yanıcı sıvı Yanıcı katı nesneler Yanmanın sürekliliğini sağlayan KÖKLER havadan gelen oksijen ISI KAYNAĞI Uygun güç ve dereceye sahip ısı kaynağı KOBİTEM-2009

  8. YANGIN : Yangın ise kontrolümüz dışındaki yanma olayıdır. Gerekli olan şartların meydana gelmesinden oluşan şekle “YANGIN ÜÇGENİ” adı verilir. • YETERLİ OKSİJEN • YETERLİ ISI • YANICI MADDE KOBİTEM-2009

  9. 1.OKSİJEN • Temiz havada %20.9 oksijen var. • Yanmanın oluşabilmesi için bu oran %16 olmalı. • Oran %14 ‘ün altına düşerse yanma ALEVLİ olmaz. • 51 bar basınçta ve -119 derecede sıvılaşır. KOBİTEM-2009

  10. HAVA İÇERİSİNDEKİ MEVCUT GAZLAR • % 78.1 Azot. • % 20.9 Oksijen. • % 0.93 Argon. • % 0.03 Karbondioksit ve diğer gazlar (neon, helyum, kripton, kresnon) ortamda bulunan havayı oluştururlar. KOBİTEM-2009

  11. 2-ISI ENERJİSİ KAYNAKLARI 2.1-Kimyasal 2.2-Elektriksel 2.3-Mekanik 2.4-Nükleer 2.5-Dogal KOBİTEM-2009

  12. 2.1-KİMYASAL ISI ENERJİSİ a-Yanma Isısı:Yanma reaksiyonunun ürettiği ısı. b-Kendiliğinden ısınma:Organik bir maddenin dış havanın etkisi olmaksızın ısınmasıdır.Bir ısınma reaksiyonunun hızı her 19 derece ısı artışıyla iki katına çıkar. c-Bozulma ısısı:Bileşiklerin genel olarak bakteri hareketleri nedeniyle bozulmaları sebebiyle ortaya çıkan ısıdır. d-Çözülme ısısı:Maddenin bir sıvı içerisinde çözülmesiyle serbest kalan ısıdır. KOBİTEM-2009

  13. 2.2-ELEKTRİKSEL ISI ENERJİSİ a- Dirençli ısıtma:Tel veya cihaz gibi bir iletkenden geçen elektrik akımının ürettiği ısıdır. b-Di elektrik ısınma:Elektrik kablosu bir nesnenin etrafına sıkıca sarıldığı zaman dirençli ısınma meydana gelir. c-Kaçak akım ısıtması:Bir tel bütün akımı kapsayacak şekilde yeterince izole edilmediği zaman meydana gelir. KOBİTEM-2009

  14. d-Arklaşmadan kaynaklanan ısınma:Akım akışı kesildiği zaman meydana gelen bir elektrikle ısınma türüdür. e-Statik elektrik:Bir yüzeyde pozitif diğer yüzeyde negatif şarj ile oluşur. KOBİTEM-2009

  15. 2.3-MEKANİK ISI ENERJİSİ • Sürtünme:İki yüzeyin birbirine değerek hareket etmesi sonucu meydana gelir. • Sıkışma:Bir gaz sıkıştırıldığı zaman meydana gelir.Örnek:Dizel motorlar,SCBA şişelerinin doldurulması. KOBİTEM-2009

  16. 2.4-NÜKLEER ISI ENERJİSİAtomlar bölündükleri veya birleştikleri zaman ısı enerjisi oluşur.Kontrollü bir ayarlamayla atom bölünmesinden buhar türbinlerini tahrik etmek ve elektrik üretmek için su ısıtmak amacıyla yararlanılır. KOBİTEM-2009

  17. 2.5-DOĞAL ISI KAYNAKLARIGüneş:Elektromanyetik radyasyon şeklinde yaydığı enerjiye güneş enerjisi denir.Volkan:Magmanın püskürmesi.Yıldırım:topraktan buluta,buluttan buluta veya buluttan toprağa milyonlarca volt elektrik deşarjıyla (33.300 C) oluşur. KOBİTEM-2009

  18. 3-YANICI MADDE 3.1-Tutuşma özelliğine göre yanıcı maddeler 3.2-Doğadaki özelliğine göre yanıcı maddeler KOBİTEM-2009

  19. 3.1-Tutuşma özelliğine göre yanıcı maddeler • Zor tutuşan maddeler: Yün,saç,tüy vb. • Kolay tutuşan maddeler: Kağıt,saman vb. KOBİTEM-2009

  20. 3.2-Doğadaki özelliğine göre yanıcı maddelerKatı,Sıvı,Gaz. 3.2.1.KATI YANICILAR • Katı maddelerin, tutuşabilirliğini önemli ölçüde etkileyen faktör maddenin yüzey-kütle oranıdır. (Örneğin; talaşla odun parçasını karşılaştırabiliriz. • Örneğin; Parafin, mum vs.... Bazıları ise doğrudan buhar haline geçerek yanarlar. Örneğin; Naftalin gibi... KOBİTEM-2009

  21. 3.2.1.1-Normal Katı Yanıcı Maddeler : Ağaç,tahta,mobilya vb. 3.2.1.2-Hafif ve Aktif Metaller:Oldukça tehlikeli katı maddelerdir. Bulunmuş oldukları fiziksel büyüklükten başlayarak, saflıkları ve içinde bulundukları koşullara göre tehlike yaratan maddelerdir. Yanma esnasında, sodyum, potasyum, magnezyum gibi metaller suyla birleştiklerinde şiddetli reaksiyona girerek patlama şeklinde tehlike yaratırlar. KOBİTEM-2009

  22. 3.2.1.3-Yanıcı Katı Madde Tozları : Tekstil tozları, gıda tozları, metal tozları, katı yakıt tozları, ağaç ürünleri tozları bitkisel tozlar vb.. 3.2.1.4-Tehlikeli Katı Kimyasal Maddeler :Bu maddeler kendi kendine yanabilen sudan nemden ve havadan etkilenerek reaksiyona girerek tehlike yaratan maddelerdir. Sodyumpolisülfat, karpit, fosfor ve yüksek oksidan maddeler bu sınıfa girerler. KOBİTEM-2009

  23. 3.2.2.YANICI SIVILAR Sıvılar normal koşullarda maddenin ara halidir. Sıvıların suya göre yoğunluğuna özgül ağırlık denir. Suyun değeri 1’dir. Özgül ağırlığı 1’den az olan sıvılar sudan daha hafif, 1’den fazla olanlar ise daha ağırdır. Sıvının yoğunluğu 1 ise su ile eşit olarak karışır. Bir çok sıvının özgül ağırlığının 1 den azdır.Bu demektir ki itfaiyeci parlayıcı sıvı ateşin üzerine uygun olmayan şekilde su sıkarsa,tüm yangın suyun üzerinde yüzecek ve yoluna çıkan her şeyi tutuşturacaktır. KOBİTEM-2009

  24. 3.2.3.YANICI GAZLAR • Diğer yanıcı maddelere nazaran daha kolay ve daha hızlı yanarlar. Oksijenle temasları çok küçük oranlarda olmalıdır yoksa yanmaları patlama şeklinde gerçekleşir. 3.2.3.1-Yanabilen ve Alevlenebilen Gazlar:Normal koşullarda havanın oksijeni ile belirli oranlarda karşılaştıklarında alevlenme ve yanma özelliği gösteren gazlardır. LPG, Doğalgaz, Propan, bütan vs.... KOBİTEM-2009

  25. 3.2.3.2-Reaksiyona Yatkın Aktif Gazlar:Bu gazlar birçok madde ile reaksiyona girerek, yeni maddelerin oluşumu yanısıra tehlikeli sonuçlara da neden olurlar...Metil, etil, propadien, vinil klorür gibi gazlar bu guruba örnektir. KOBİTEM-2009

  26. 3.2.3.3-Alevlenme Özelliği Olmayan Gazlar:Bu gazlar hava veya oksijenle hiçbir konsantrasyonda yanıcı ve alevlenici karışım oluşturmazlar. Başta oksijen olmak üzere bazı oksijenli karışımlar herhangi bir yanma olayına endirek olarak katılıp oksijen taşıyıcı rol oynarlar. Argon, Neon, Helyum gibi İnert gazlarla, Karbondioksit gibi gazlarda alevlenme özelliği olmayan gazlardır. KOBİTEM-2009

  27. 3.2.3.4-Basınç Altında Sıvılaştırılmış Gazlar:Kendine has kritik sıcaklıklarda ve basınç altında, çelik tüpler içinde sıvılaştırılmalarıdır. KOBİTEM-2009

  28. YANGININ YAYILMASI ISI TRANSFERİ • KONDÜKSİYON (katı cisimler yoluyla ısının nakli) • KONVEKSİYON (hava sirkilasyonu yolu ile ısının nakli) • RADYASYON (ışın yolu ile ısının nakli) KOBİTEM-2009

  29. YANGININ EVRELERİ • Başlangıç Evresi • Yayılma Evresi (Kararlı halde yanma evresi) • Korlaşma Evresi (İçten yanma evresi) KOBİTEM-2009

  30. FLASH OVER(Alev Topu) • Ortamda yanmayan gazlar vardır • Tutuşma sıcaklığına ulaştıklarında aniden tutuşurlar KOBİTEM-2009

  31. BACK DRAFT(Geri Tepme) • Yeterli oksijen olmadığından tam yanma olmaz • Isı oluşumu devam eder • Kapı ve pencerelerin ani olarak açılması ile olay gerçekleşir. • Olay patlama gibi şiddetli bir şekilde gerçekleşir • Bir itfaiyecinin karşılaşabileceği en tehlikeli durumdur KOBİTEM-2009

  32. YANMA ÜRÜNLERİ VE İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ • DUMAN • ISI • ALEV • ZEHİRLİ GAZLAR KOBİTEM-2009

  33. YANGIN OTAMINDADA SICAKLIĞIN ZAMANLA DEĞİŞİMİ • Zaman (dakika) Sıcaklık C 5 538 10 705 15 760 20 800 25 820 40 877 KOBİTEM-2009

  34. Isının İnsan Vücudundaki Etkileri • 65 C Isıya sınırlı bir süre dayanır • 120 C Isıya 15 dakika dayanır • 143 C Isıya 5 dakika dayanır. • 177 C ısıya 1 dakikadan az dayanır. KOBİTEM-2009

More Related