1 / 81

ARTRİT VE ARTRİTE YAKLAŞIM

ARTRİT VE ARTRİTE YAKLAŞIM. TANIMLAR. Artralji : Sadece eklem aralığında ağrı Artrit : Eklem aralığında inflamasyon Eklemde şişliğe ilave aşağıdakierden 1 tanesi daha olmalı: Hassasiyet Kızarıklık Ağrı

zona
Download Presentation

ARTRİT VE ARTRİTE YAKLAŞIM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ARTRİT VEARTRİTE YAKLAŞIM

  2. TANIMLAR Artralji : Sadece eklem aralığında ağrı Artrit : Eklem aralığında inflamasyon Eklemde şişliğe ilave aşağıdakierden 1 tanesi daha olmalı: • Hassasiyet • Kızarıklık • Ağrı • Isı artışı • Hareket kısıtlılığı

  3. ANAMNEZ 1.Başlangıç zamanı 2. Süresi akut ; kronik ( 6 haftadan uzun ) 3. Presipite eden faktörler travma,ilaç,aşı,kene ısırığı 4. Paterni aralıklı / devamlı; migratuar / birbirine eklenen 5. Şiddeti 6. Aile hikayesi artrit / romatoid hastalık hikayesi 7. Geçirilmiş enfeksiyon , ÜSYE 8. Hastalıklarla ilgili diğer sistem sorguları (ateş, döküntü, halsizlik, kilo kaybı..)

  4. TETKİKLER 1-) HEMOGRAM: LÖKOSİTOZ Nonspesifik ANEMİ VE HEMOLİZ SLE, sistemik JRA TROMBOSİTOZ Kawasaki hastalığı 2-) SEDİMENTASYON > 20 mm/saat Sedimentasyon yüksekliği, non spesifik bir bulgudur.Normal olması romatoid hastalıkları ekarte ettirmez.Örneğin JRA’lı hastaların 1/3’ünde ESR normal olabilir. CRP > 40 mEq/L ATEŞ > 38.5 C Akut enfeksiyonu düşündürür.

  5. TETKİKLER - 2 3-) BİYOKİMYA AST,ALT,LDH,Ca,P, ALP,Bilirubin : Karaciğer–kemik hast.ekarte etmek için Ürik asit : lösemi, malignite CK : miyozitler C3-C4 : Akut faz reaktanıdır , SLE’de düşer. Total protein : Kronik inflamasyonda yükselir. Serum demir-ferritin : Her türlü inflamasyonda düşer. 4-) RADYOLOJİ Öncelikle travma, tümör ve infeksiyonu ekarte etmek için yapılır.

  6. RADYOLOJİK BULGULAR • Efüzyon • Litik lezyon • Kemik destrüksiyonu • Kırık • Periostit • Avasküler nekroz • Osteopetrozis • Kardiyomegali • Perikerdiyal / plevral effüzyon • AC parankiminde fibrozis ve infiltrasyon

  7. TETKİKLER - 3 5-) EKLEM SIVISININ ANALİZİ • Hücre sayımı, dağılımı • Glukoz düzeyi • Müsin pıhtı oluşumu • Gram boyama • İmmünelekroforez

  8. ARTRİT NEDENLERİ: 1.Enfeksiyonlar: septik reaktif postenfeksiyöz 2.Kollojen doku hastalıkları 3.Travmatik 4.Diğerleri

  9. Kollojen doku hastalıklarında artrit: ARA JRA SLE Serum hastalığı Dermatomyozit Mixt konnektif doku hastalıkları Skleroderma

  10. Travmaya bağlı artrit: Burkulmalar Hemartroz hemofili intraartikuler fraktür akut travmatik sinovit

  11. Diğerleri: 1.maligniteler: nöroblastom-HL-NHL- malign histiositoz-rabdomyosarkom 2.depo hastalıkları: farber 3.spondiloartropartiler: juvenil ankilozan spondilit-inflamatuar barsak hastalıkları-kronik reaktif artrit-reiter – psöriatik artrit 4.vaskülitler: HSP - Kawasaki – Behçet 5.kan hastalıkları: hemofili- orak hücreli anemi 6.FMF 7.sarkoidoz 8.kistik fibrozis

  12. Diğerleri: 9.Hipotiroidi 10.DM 11.Akut pankreatit 12.İntermittent hydrarthrosis 13.Stickler sendomu 14.Juvenil epizodik artrit 15.Sweet sendromu 16.Eozinofilik fascitis 17.Granulomatöz artrit

  13. Enfeksiyöz artrit nedenleri: 1.Septik artrit: mikroorganizma eklem boşluğundadır,inflamasyon vardır 2.Reaktif artrit: İmmun cevap olarak mikroorganizmaya karşı oluşan antikorun otoimmun kros reaksiyonu sonucu oluşur.(enf. eklem dışında bir odakta) 3.Postenfeksiyöz artrit: Genellikle eklemde virus veya virus antijeni içeren immun komplex bulunur.

  14. SEPTİK ARTRİT: • Eklemlerin süpüratif enfeksiyonudur. • Kalıcı deformite açısından önemli.

  15. SEPTİK ARTRİT: ETKENLER: Staf. Aureus (tüm yaşlarda en sık etken,YD da dahil) GBS (YD da) Gr(-) basiller (YD da) Hib GAS Strep. Pneumonia Gonokoklar (cinsel aktiflerde) Atipik mikobakteriler (penetran yaralanmalarda) Mantarlar (multisistemik)

  16. SEPTİK ARTRİT: EPİDEMİYOLOJİ: Erkeklerde 2 ye 1 oranında daha sık (nedeni travmaya maruziyet daha fazla)

  17. SEPTİK ARTRİT: PATOGENEZ: Mikroorganizmanın geliş yolu: hematojen (en sık) veya direkt inokulasyon Hematojen yolla gelen mo lar eklemde kanlanmanın en fazla olduğu sinovial membrana yerleşirler.

  18. SEPTİK ARTRİT: bakteriyel toksinler sitokin stimulasyonu (IL1 –TNF alfa) inflamatuar kaskad Nötrofil kemotaksisi,nötrofillerden proteolitik enzim ve elastaz salınımı

  19. SEPTİK ARTRİT: Nötrofillerden salınan enzimlerin etkisiyle eklem kartilajında harabiyet olur,ayrıca sinovial hücrelerden ve kondrositlerden salınan proteolitik enzimler de kartilaj ve sinovium hasarına katkıda bulunur. Bakteriyel hyaluronidaz, eklem sıvısındaki hyaluronik asitin parçalanmasına neden olur,bu da eklem sıvısının yağlayıcı özelliğini azaltır. Sonuçta eklem kartilajı hasara uğrar.Bu hasar eklem hareketi ile özellikle ağırlık binmesi ile sürtünme artacağından artar. Eklem aralığında pürülan materyel birikimi kartilaj hasarını daha da artırır. Özetle sinovial ve kartilaj hasarı proteolitik enzimlere ve mekanik faktörlere bağlıdır.

  20. SEPTİK ARTRİT: KLİNİK: Yaşa göre değişir. Neonatal:psödoparalizi veya extremitelerin hareket ettirilmesi ile ağrı oluşur.ateş ve diğer sistemik belirtiler ancak %50 hastada vardır. İnfant ve diğer yaşlar: ateş, ağrı lokalize bulgular:şişlik,eritem,ısı artışı(kalça eklemi derin yerleşimli bir eklem olduğu için lokalize bulgular görülmez) hastaların yaklaşık %50'sinde topallama veya yürümeyi reddetme olur.

  21. SEPTİK ARTRİT: ¾ olguda alt extremite eklemleri tutulur. Diz %39,6 Kalça %22,2 Dirsek %14 Ayak bileği %13,3 El bileği %4,4 Sakroiliak %0,6 İnterfaringeal %0,5 Metatarsal %0,4 Akromioklavikuler-sternoklavikuler-metakarpal %0,1

  22. SEPTİK ARTRİT: TANI Aspirasyon Kan kültürü Laboratuvar Radyoloji

  23. SEPTİK ARTRİT: TANI Aspirasyon: gram boyama ve kültür (büyük eklemlerin aspirasyonu kolay,istisna kalça eklemi) Sinovial sıvıda hücre sayımı,protein ve glukoz içeriğine bakılır. Fakat tanıda tek başına yeterli değil.Çünkü RA,ARA gibi non inflamatuar artritlerdede hücre sayısı yüksek,protein yüksek,glukoz düşük bulunabiliyor. Kan kültürü: mutlaka alınmalıdır.

  24. SEPTİK ARTRİT: TANI Laboratuar: Spesifik lab. Tetkiki yok. Lökosit , ESH , CRP veya normal olabilirler. Lökosit , ESH, CRP nin önemi: 1. tedaviye yanıtı değerlendirmek 2. komplikasyon gelişip gelişmediğini görmek

  25. SEPTİK ARTRİT: TANI ESH: 5-7 gün sonra artmaya başlar.10.-14. günde azalmaya başlar,4-6 haftada normale döner. CRP: tedaviden 7 gün sonra normale döner.

  26. SEPTİK ARTRİT: TANI RADYOLOJİ: Direkt grafi BT MR Radyonüklit çalışmalar

  27. SEPTİK ARTRİT: TANI Direkt grafi: eklem kapsülünde genişleme yumuşak doku ödemi yağ çizgilerinde silinme Kalçanın septik artritinde %50 hastada direkt grafi normaldir.

  28. SEPTİK ARTRİT: TANI USG: Aspirasyonda eklem aralığına girişte yardımcıdır. Eklem sıvısını göstermede sensivitesi yüksek.Özellikle kalçanın septik artritinde değerli.

  29. SEPTİK ARTRİT: AYIRICI TANI Kalça eklemi için: toksik sinovit legg-calve-perthes psoas absesi proksimal femur-pelvik veya vertebral osteom diskitis Diz eklemi için: distal femur veya proksimal tibia osteomu oligoartikuler RA kalçadan yansıyan ağrı Travma – sellulit- pyomyozit –orak hücreli anemi –hemofili –ARA-HSP-reaktif artritler

  30. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ Antibiyotik Cerrahi Fizik tedavi

  31. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ ANTİBİYOTİK: Yaşa göre verilmelidir. YD dönemi: antistaf. penisilin + 3. kuşak SS (nafsilin veya oksasilin) (sefotaksim) İnfant ve 5 yaş öncesi: (etkenler :staf. Aureus,strep.,Hib) 2. kuşak SS (sefuroksim) 5 yaş üzeri: 3. kuşak SS ler

  32. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ Orak hc li anemide 3. kuşak SS (salmonella) + antistaf.penisilin Beta laktam allerjisi olanlarda: klindamisin(antistaf. etkisi iyi + geniş anaerop etkili) MRSA vanko İmmun yetmezliklerde başlangıç tedavisi kombine olmalıdır. vanko + seftazidim veya piperasilin klavulonat + aminoglikozit

  33. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ Septik artritte aminoglikozitler pek tercih edilmez çünkü aminoglikozitlerin düşük PO2 ve düşük Ph da etkisi azalır. Kültür sonucuna göre antibiyotik tedavisi yeniden ayarlanır. Kültür sonucunda üreme yoksa: klinik düzelme varsa tedaviye devam klinik düzelme yoksa reaspirasyon veya biyopsi (non inflamatuar nedenler tekrar düşünülmeli)

  34. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ Etken: staf.aureus veya gr(-) basilse en az 21 gün GAS,Hib,pnömokok ise en az 10-14 gün İmmunsupresiflerde tedavi süreleri dahada uzun. İlk 5-7 günde semptomlar geçer.ESH 4-6 hf da normale döner. Antibiyotik tedavisi,eğer hastanın kliniği düzeldiyse 1 haftalık ivp den sonra oralle devam ettirilir.

  35. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ FİZİK TEDAVİNİN ÖNEMİ: Eğer çocuk septik artritli ekstremitesini fleksiyonda tutarak yatıyorsa 1-2 gün içerisinde ekstansiyon kısıtlılığı ortaya çıkar.

  36. SEPTİK ARTRİT: TEDAVİ CERRAHİ: Kalça eklemi tutulumunda gerekebilir çünkü femur başı kansızlıktan çabuk etkilenir. Kalça eklemi tutulumunda günlük aspirasyonlar gerekebilir.(günde 1-2 sefer)eğer 4-5 gün sonrasında hala sıvı devam ediyorsa artrotomi gerekir.

  37. REAKTİF ARTRİTLER Virusler: kızamık – kızamıkçık - kabakulak herpes virusler: hsv – vzv – ebv - cmv HBV-parvovirus B19 – adenovirus tip 7 enterovirusler: echovirus-coxsachivirus Bakteriler: salmonella-shigella-Y.enterocolitica-C.jejuni-Cl.difficile Cl.trachomatis – U.urealyticum M.pnuemonia-AGBHS-brusella-meningokok-gonokok-tbc-lyme Parazitler: cryptosporidium parvum – Giardia lamblia Mantarlar: Histoplazmozis TRANSİENT SİNOVİT

  38. Artritle ilişkisi kesinleşmiş virusler: Rubella Parvovirus B19 HBV Adenovirus tip 7 Herpes ailesinden HSV-VZV-EBV-CMV Kabakulak Echovirus-coxackievirus B Ortopoxviruslerden smallpox ve çiçek

  39. REAKTİF ARTRİTLER Enfeksiyondan haftalar veya aylar sonra meydana gelir. İmmun cevap olarak mikroorganizmaya karşı oluşan antikorun otoimmun kros reaksiyonu sonucu oluşur.

  40. REAKTİF ARTRİTLER Klinik-laboratuvar: Ateş ve lökositoz görülmez. ESH artar Nadiren üretrit ve konjonktivit görülür. Öncesinde üsye veya gastroenterit hikayesi vardır. Artralji ve şişlik: geçicidir,genellikle 6 hf dan kısa sürer.

  41. REAKTİF ARTRİTLER Tedavi: Spesifik tedavisi yok. Ağrı için NSAİ Eğer şişlik veya artralji devam ederse romatizmal hastalıklar tekrar gözden geçirilmeli.(SLE,spondiloartropatiler,JRA gibi)

  42. REAKTİF ARTRİTLER Komplikasyon ve prognoz: Özellikle bakteriyel enterik enfeksiyonlar veya GÜS enfeksiyonlarından sonra kronik artrit ve spondiloartropati gelişebilir. Aylar yıllar sonra inflamatuar barsak hastalığı görülebilir. Üveit ve kardit görülebilir.

  43. POSTSTREP. REAKTİF ARTRİT: GAS lara bağlı gelişen tonsillofarenjit sonrası meydana gelir. Boğaz enf. dan sonra en geç 10 gün içerisinde ortaya çıkar.

  44. POSTSTREP. REAKTİF ARTRİT: Büyük ve küçük eklemler tutulur. Non migratuardır. ARA nın aksine aspirine dramatik yanıt yoktur. Hastaların %50 den azında boğaz kültüründe üreme olur. Hastaların yaklaşık tamamında serolojik olarak GAS enf. markerları pozitiftir.

  45. POSTSTREP. REAKTİF ARTRİT: ARA’dan farkları: - non migratuar • Aspirine yanıt yok - Küçük ve büyük eklemleri tutar. • Latent dönemi kısa(<10 gün) • Artrit süresi uzundur(>6-8 hf) - Kardit çok nadir. - Vaskülit, glomerulonefrit gibi ekstra artiküler bulgular olabilir.

  46. POSTSTREP. REAKTİF ARTRİT: ARA nın farklı bir manifestasyonu olduğunu düşünenler var. Bu hastaların küçük bir oranında valvuler kalp hastalığı geliştiği söyleniyor.Bu nedenle bu hastalarda takip eden aylarda kardit gelişimi açısından dikkat etmek gerekir.Bazı doktorlar bu hastalara 1 yıldan uzun süre sekonder proflaksi veriyor.Eğer bu sürede kardit gelişmezse proflaksi kesiliyor.Kardit gelişirse hasta ARA gibi kabul edilerek sekonder profilaksiye devam ediliyor.

  47. ARA • AGBHS a bağlı boğaz enf. dan 2-4 hf sonra • 5-15 yaşları arasında sıktır. • Cinsiyet ayrımı yoktur • Ilıman ve sıcak iklimlerde sıktır. • Sinovial doku ve kartilaj ile AGBHS kapsülü kross reaksiyon gösterir. • ARA da eklem tutulumu %70-80 olur.

  48. Major kriterler Kardit Artrit Korea Eritema marginatum Subkutan nodüller Minör kriterler Daha önceden ARA tanısı Artralji Ateş Akut faz reaktanları 1. derece AV blok Modifiye Jones Kriterleri • Tanı için gerekli olanlar a) 2 major b) 1 major+2 minör C) Geçirilmiş streptokok enfeksiyon kanıtı • Kızıl öyküsü veya • ASO yüksekliği veya • Pozitif boğaz kültürü veya hızlı ag testi

  49. ARA • Migratuar-poliartikuler • Büyük eklemler tutulur.(diz-ayak bileği-el bileği-dirsek) kızarıklık ve ısı artışı vardır. • Masajla ağrı artar,psödoparalizi olacak kadar şiddetlidir. • Salisilata 48-72 saat içerisinde dramatik yanıt verir. Tek eklemde tdv siz 1-5 günde geçer. Toplam 2-4 hf da geçer. • Sekel bırakmaz

  50. RUBELLA ARTRİTİ: Genç kızlarda sık. Küçük veya büyük eklemler tutulur. En sık el eklemlerini tutar. Poliartrit veya monoartrit şeklinde olabilir. Eklemde ağrı – şişlik ve hassasiyet vardır.

More Related