YAŞLI HASTA İLE İLETİŞİM

1. YAŞLI HASTA İLE İLETİŞİM Yrd. Doç. Dr. Gülay TAŞDEMİR Pamukkale Üniversitesi Denizli Sağlık Yüksekokulu Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı

2. Yaşlılıkla beraber oluşan fiziksel değişiklikler, • Görme ve işitme duyusunun kaybı, • Sosyal desteğin sınırlı olması, • Yaşlı ile iletişimde sorunlara neden olabilir.

3. Temel olarak yaşlı bireylerde görülen sorunlara yönelik genel ilkeler; • Yaşlıyla iletişimin en önemli özelliklerinden biri duymak, anlamak ve cevap vermek için zamana ihtiyaçları vardır. • Bunun için; • Zaman tanıyın • Tıbbi terminolojiden kaçının • Açık, anlaşılır, basit cümleler kurun. • Hızlı konuşmayın • Normal ses tonuyla bağırmadan konuşun • Adıyla hitap edin. • Duygusal terimler kullanmayın (Ör. Anneanne, dede)

4. Yaşlının görmesi ve belleği zayıflamışsa odaya girdiğinizde ya da konuşmaya başladığınızda kendinizi tanıtın • Yaşlı sürekli eleştirilerde bulunabilir. Bunun için savunmacı bir tutuma geçmek yerine altında yatan neden bulunmalıdır. • Yaşlılar anne-baba tutumuyla değil, birer yetişkin olduklarını düşünülerek davranılmalıdır. • Yaşlıyla iletişim kurarken, sürekli olarak geçmişlerini gözden geçirip, anılarından bahsetmek isterler. Böyle bir durumda bunun neden o kişi için önemli olduğuyla ilgilenilmelidir.

5. Duyma Problemi Olan Yaşlıyla İletişim • Yaşlıyla iletişime geçmeden önce ortamdaki diğer gürültüleri (radyo, televizyon) azaltın • Konuşmaya başlamadan önce yaşlı bireyin dikkatini çekin • Hangi kulağının daha iyi duyduğunu belirleyip ve o yönden konuşun • Hızlı konuşmayın • Söylediğiniz kelimeleri anlamamışsa mesajınızı tekrarlarken farklı kelimeleri kullanın • Yaşlı bireyle konuşurken yüz yüze olun. Sözsüz iletişimi etkili kullanın. (göz iletişimi, dokunma, gülümseme, baş sallama) • Ağzınızı kapatarak konuşmayın • Kişinin ne duyduğunu izlemek için sık sık geribildirim alın

6. Görme Kaybı Olan Yaşlıyla İletişim • Odaya girdiğinizde kendinizi tanıtıp sonra konuşmaya başlayın • Hemşire girişimlerini yaparken yaptığı işlemlerle ilgili ayrıntılı bilgi vermelidir • Hemşire odadan ayrılırken bireye bilgi vermelidir.

7. Egzersiz • 79 yaşındaki A. Hanım ayağını kırmış, bu nedenle ortopedi servisinde yatmaktadır. A. Hanım’a Mehmet hemşire taburculuk eğitimi vermektedir. Mehmet Hemşire A. Hanım’a hızlı hızlı anlatır ve A. Hanım’a cevap vermesi için süre tanımaz. • A. Hanım:”Ben anlamadım, çok hızlı anlattın” der ve şaşkın şaşkın Mehmet Hemşire’ye bakar.

8. İlke • Yaşlının duymak, anlamak ve cevap vermek için zamana ihtiyacı vardır. Hemşire yavaş ve açık, net konuşmalıdır.

9. Egzersiz • Dahiliye kliniğinde Esin Hemşire 86 yaşındaki Ahmet Bey’in ilaçlarını almasına yardım etmektedir. • Esin Hemşire: Aç bakalım ağzını, hımm(ilacını ağzına verir) aferin sana, yutkun şimdi çok güzel…(ses tonu bir çocukla konuşur gibidir)

10. İlke: • Yaşlıyla iletişim kurarken o bazı yetilerini yitirmiş olsa da yetişkin bir insan olduğunu unutmamalıyız. • Bir çocukla konuşur gibi konuşmamalıyız. • Egzersizin doğrusu oynatılır.

11. Egzersiz • Hemşire ev ziyaretinde duyma sorunu olan 77 yaşındaki Hatice Hanım’ın beslenmesine dikkat etmediğini kırmızı et ağırlıklı beslendiğini tespit etmiştir ve beslenme eğitimi vermektedir. • Hemşire yaşlının yan tarafına oturuyor, gürültülü bir ortam var (TV açık), yaşlının yüzüne bakmadan ağzını kapatarak konuşuyor, yaşlı anlamıyor

12. İlke; • Hemşire konuşmaya başlamadan önce yaşlının dikkatini çekmelidir. • Yaşlıyla direkt yüz yüze durmalı, konuşurken ağzını kapatmamalıdır. • Egzersizin doğrusu oynatılır.

13. GÜNÜN SÖZÜ • “Yaşlılık Bir Dağın Zirvesine Tırmanmak Gibidir. Tırmandıkça Yorulursun Ama Ufkun Genişler