1 / 20

PSYCHOLOGIA w SZKOLE MOBBING UCZNIOWSKI przyczyny, przejawy, skutki i strategie interwencyjne

PSYCHOLOGIA w SZKOLE MOBBING UCZNIOWSKI przyczyny, przejawy, skutki i strategie interwencyjne Dr Anna Piekarska New Zealand Centre for Education , Research and Prevention of Child Abuse & Neglect NZ CERPCAN III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008.

inga
Download Presentation

PSYCHOLOGIA w SZKOLE MOBBING UCZNIOWSKI przyczyny, przejawy, skutki i strategie interwencyjne

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. PSYCHOLOGIA w SZKOLE MOBBING UCZNIOWSKI przyczyny, przejawy, skutki i strategie interwencyjne Dr Anna Piekarska New Zealand Centre for Education, Research and Prevention of ChildAbuse & Neglect NZ CERPCAN III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008

  2. PLAN PREZENTACJI • Wprowadzenie – czy szkole potrzebna jest psychologia? • Mobbing uczniowski – opis i analiza problemu • Program „Nie winić” – skuteczne podejście interwencyjne III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  3. WARTO PRZECZYTAĆ • K.E. Dambach, Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, GWP, Gdańsk 2003. • M. Libiszowska-Żółtkowska, K.Ostrowska (red.), Agresja w szkole.Diagnoza i profilaktyka, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008. • G. Robinson i B. Maines, Crying for Help. The No Blame Approach to Bullying, Bristol Lucky Duck 1997. • D. Olweus, Mobbing - fala przemocy w szkole: jak ją powstrzymać, Jacek Santorski i CO, Warszawa 1998 • A. Piekarska, Mobbing uczniowski – groźna bomba w szkole, Charaktery – Psychologia w szkole, nr. 3, 2008 • A. Piekarska, Wszystkiego co najgorsze nauczysz się w szkole, Charaktery – Psychologia w Szkole, nr. 2, 2008 • K. Sullivan, The anti-bullying handbook, Oxford University Press, Auckland 2000. • K. Zarzour, Gnębiciel ze szkolnego boiska, Rebis, Poznań 2006.

  4. PSYCHOLOGIA - SZKOLE • Szkola pełna ludzi: uczniów, nauczycieli, specjalistów, personelu pomocniczego, rodziców – ludziom potrzebna jest psychologia! • Szkoła miejscem złożonych relacji i interakcji międzyludzkich oraz skomplikowanych procesów, np. uczenia, wychowania, dojrzewania, socjalizacji, rozwoju – tym zajmuje się psychologia! • Uczestnicy szkolnej edukacji doświadczją rozmaitych przeżyć, pozytywnych i negatywnych – psychologia pomaga radzić sobie z tymi doświadczeniami • Szkoła miejscem konfliktów, zachowań agresywnych i przemocy - psychologia potrafi im przeciwdziałać oraz interweniować • Szkoła miejscem mobbingu – psychologia pomaga skutecznie rozwiązać ten problem III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  5. CO TO JEST MOBBING ? • Termin pochodzi od ang. MOB – TŁUM, MOTŁOCH • Wrogie działanie grupy mające na celu zastraszenie, poniżenie i wykluczenie wybranej „ofiary” • Zwykle intensywny i długotrwały (kilka incydentów dziennie przez kilka miesięcy albo lat) • Dobrze maskowany, często zorganizowany przez prowodyrów • Groźny dla ofiar oraz niekorzystny dla relacji społecznych w grupie czy szkole • „Odporny” na karanie (karanie agresorów, bez uruchomienia innych działań wtórnie nasila przemoc wobec ofiar!)

  6. PRZEJAWY MOBBINGU • Mobbing przejawia się jawnie lub/i jest ukrywany; najczęściej jest długotrwały i intensywny • Repertuar zachowań mobbingowych zawiera wszystkie formy przemocy – słowną, emocjonalną, fizyczną oraz seksualną • Może mieć miejsce w klasie szkolnej, lecz najczęściej odbywa się na przerwach, na boisku, w autobusie, w domu przy komputerze! • Coraz częściej do mobbingu używane są tzw. nowe media: komórki (tekstowanie), internet (czaty, maile, filmy amatorskie z komórek) • Mobbing staje się groźniejszy wraz z wiekiemuczniów oraz różni się w grupachchłopców (przewaga przemocy fizycznej) i dziewcząt (przewaga przemocy psychicznej) III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  7. ROZMIARY MOBBINGU • Mobbing jest powszechnym zjawiskiem w szkołach na całym świecie • Rozmiary mobbingu są poważne: około 75% uczniów doświadczyło mobbingu, w tym około 25% ciężkiego prześladowania przez rówieśników • Mobbing ma miejsce wśród młodszych uczniów (dokuczanie), ale najintensywniej przejawia się wśród młodszych nastolatków (gimnazja) • Około 10% ofiar cierpi na poważne zaburzenia zdrowia – psychicznego (depresja) i fizycznego (urazy i schorzenia psychosomatyczne); w średniej wielkości szkole może być kilkudziesięciu uczniów wymagających natychmiastowej, intensywnej pomocy psychologicznej

  8. SKUTKI MOBBINGU • Rozległe i bardzo poważne; doraźne i długotrwałe • Dotyczą przede wszystkim poszkodowanych mobbingiem (uczniów i ich rodzin), ale też jakości relacji społecznych i bezpieczeństwa w klasie, szkole, społeczeństwie • Mobbing negatywnie wpływa na proces uczenia się, socjalizacji, rozwoju, wychowania, ogólnego samopoczucia i funkcjonowania a także zdrowia – psychicznego i fizycznego • Mobbing może prowadzić do samobójstw, aktów zemsty (przemocy), wycofania z życia społecznego (ofiary) lub rozwoju i utrwalenia zachowań antyspołecznych (agresorzy)

  9. PRZYPADEK JURKA Przypadek ten opisany i przeanalizowany jest w artykule „Mobbing uczniowski – groźna bomba szkole” zamieszczonym w kwartalniku Psychologia w Szkole, nr. 3, 2008 III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  10. ANALIZA PRZYPADKU • Agresorzy: dominują w grupie, bezwzględni wobec swych ofiar - słabszych, bezbronnych, opuszczonych przez wszystkich • Dynamika mobbingu: bez prowokacji, czynniki ryzyka: np. „inność” ofiary, bez odpowiedniej interwencji - eskalacja • Cechy mobbingu: angażuje coraz większą grupę, przejawia się regularnie i przez dłuższy czas, rozprzestrzenia się poza teren szkoły lub ze szkoły do szkoły, stosuje wszystkie formy przemocy w celu „wyniszczenia” ofiary • Przeżycia ofiar: strach, lęk, wstyd, trauma i cierpienie; postawa „przepraszam że mnie biją” • Postawy nauczycieli: od braku zainteresowania przez bagatelizowanie do milczącego przyzwolenia; lub właściwa, natychmiastowa interwencja • Rola rodziców: rozpoznanie, interwencja i współpraca ze szkołą, bezwarunkowe wsparcie dla poszkodowanego dziecka.

  11. PODEJŚCIA ANTY - PRZEMOCOWE 3 podstawowe podejścia: • przypadkowe, eklektyczne, czyli praktykuje się co popadnie, • przemyślane, wybiórcze, - stosuje się specyficzne programy, najlepiej znane lub/i mające najlepszą reputację, • systemowe, integracyjne, tzn. traktuje się problem szeroko, dobierając odpowiednie metody. Godne polecenia są tylko dwa ostatnie podejścia

  12. PROGRAMY ANTY-PRZEMOCOWE Do znanych zarówno w Polsce jak i na świecie należą: • Trening Zastępowania Agresji , Goldsteina, • Porozumienie bez Przemocy, Rosenberga, • Treningi negocjacji, mediacji, asertywności oraz rozwiązywania konfliktów, • Program „Nie winić” (No Blame Approach, Robinson i Maines) III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  13. PROGRAM „NIE WINIĆ” • Program anty-mobbingowy, opracowany w latach ‘90 tych przez psychologów brytyjskich • Przeznaczony specyficznie do interwencji w przypadkach mobbingu szkolnego • Stosowany we wszystkich rodzajach szkół • Wymagający współpracy i angażujący uczniów, nauczycieli, psychologów szkolnych i rodziców • Powszechnie oceniany jako skuteczny a nawet „magiczny”

  14. OGÓLNE WARUNKI SKUTECZNOŚCI • W każdym działaniu interwencyjnym liczy się CZAS; w każdym • przypadku mobbingu interweniować trzeba natychmiast, • przede wszystkim z uwagi na bezpieczeństwo i dobro ofiar • Szybko podjęta interwencja anty-mobbingowa jest • łatwiejsza i skuteczniejsza • W przypadkach zaniedbanych, „ciągnących się” od miesięcy • lub lat, interwencja jest trudna i wymaga działań • specjalistycznych • Zdarzają się „przypadki nieuleczalne”, obciążone różnorodną • patologią psychospołeczną, zachowaniami kryminalnymi lub • zaawansowanym zespołem stresu pourazowego ofiary; w • takich przypadkach niezbędny jest udział specjalistów • czy Policji

  15. EMPATIA ISTOTĄ PROGRAMU • Program „NIE WINIĆ” zakłada że samo karanie i obwinianie • sprawców mobbingu jest nieskuteczne a nawet wtórnie nasila • przemoc • Mobbingowe zachowania eliminuje się przez modyfikowanie • uczuć i postaw agresorów wobec ich ofiar • Istotą programu jest wzbudzenie i rozwinięcie u agresorów • EMPATII – czyli współodczuwania dla przeżyć (cierpienia) ich • ofiar • Empatia staję się naturalnym, wewnętrznym „hamulcem” • przemocy • Empatia pobudza do zachowań pomocowych wobec ofiar, • „magicznie” zamieniając oprawców w stróży bezpieczeństwa • czasem nawet przyjaciół...

  16. 7 KROKÓW 1. Rozmowa z ofiarą mobbingu - poufna, identyfikująca agresorów, „biernych” uczestników oraz ewentualnych pomocników; prośba o notatkę, rysynek, list opisujacy przykre przeżycia. 2. Zorganizowanie spotkania grupy wsparcia (6-8 osób w tym prowodyrzy); ważny dobór odpowiedzialnych pomocników. 3. Przedstawienie grupie problemu jaki ma „ofiara” mobbingu wzbudzenie empatii; nie omawia się szczegółów zdarzeń ani nie wini agresorów. 4. Ujawnienie celu spotkania – nie chodzi o szukanie lub karanie winnych lecz wspólną pomoc poszkodowanemu. 5. Grupa wypracowuje sposoby pomocy – każdy uczestnik przedstawia własne zaczynając od – „Ja zrobię to i to.... „ 6. Oddelegowanie grupy - wyrażenie pochwały, zaufania i nadziei że grupa uczyni pozytywą zmianę 7. Monitorowanie - regularne, indywidualne spotkania z wszystkimi uczestnikami grupy oraz ofiarą.

  17. OCENY PROGRAMU • Skutecznie i szybko rozwiązuje większość (80%) przypadków szkolnego mobbingu • Najtrudniejsze przypadki mogą wymagać dodatkowych odziaływań w dłuższym czasie • Większość poszkodowanych bardzo pozytywnie ocenia efekty interwencji • Nawet specjaliści zdumieni są efektywnością programu i jego niemal „magicznym” działaniem III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  18. INFORMACJE o PROGRAMIE Informacje o programie w języku angielskim (książki, materiały pomocnicze, filmy instruktażowe, itd.) znajdują się na autorskiej stronie internetowej www.luckyduck.co.uk Opis programu znajdzie się wkrótce w kwartalniku - Psychologia w Szkole

  19. OFERTA SZKOLENIOWA Szkoły zainteresowane warsztatowym przeszkoleniem nauczycieli, pedagogów i psychologów szkolnych proszone są o kontakt z Dr Anną Piekarską III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

  20. SERDECZNIE DZIĘKUJĘ  ZAPRASZAM DO DYSKUSJI oraz ZADAWANIA PYTAŃ Kontakt - Anna Piekarska Email - a.piekarska@xtra.co.nz lub przez Redakcję - Psychologia w Szkole III KONGRES ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ – OSKKO Warszawa 22 – 24 września 2008, www.oskko.edu.pl/kongres/

More Related