Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego

1. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego Monitoring Procesu Stanowienia Prawa prezentacja w ramach sesji Obywatelski Monitoring Władzy Konferencja Instytutu Socjologii UW „Partycypacja obywatelska: od teorii do praktyki społecznej” Warszawa 26 – 27 maja 2010

2. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Dlaczego monitoring procesu stanowienia prawa? • Jakość stanowionego prawa oraz przejrzystość procesu jego tworzenia ma duże znaczenie dla ograniczenia korupcji . • Chęć sprawdzenia czy i na ile praktyczna realizacja ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa(z 7.07.05) wpływa na zwiększenie przejrzystości procesu legislacyjnego oraz jego uspołecznienie.

3. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Cele projektu: • sprawdzenie możliwości i efektywności partycypacji organizacji pozarządowych w procesie stanowienia prawa • dokonanie oceny przejrzystości tego procesu • w konsekwencji - uzyskanie zmiany

4. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Potrzebne zasoby: • wiedza o procesie stanowienia prawa • współpraca z kilkoma prawnikami • przy próbie wprowadzania zmian – renoma organizacji z dorobkiem • zasoby finansowe .

5. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Działania podjęte dla zdiagnozowania sytuacji: • uczestniczenie w procesie legislacyjnym 14 ustaw – obserwacja uczestnicząca

7. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Działania podjęte dla zdiagnozowania sytuacji: • uczestniczenie w procesie legislacyjnym 14 ustaw – obserwacja uczestnicząca • opiniowanie około 30 aktów prawnych • przegląd BIPów KPRM, ministerstw, sejmu i senatu • badanie sondażowe: 115 posłów i 25 senatorów • badanie opinii dziennikarzy - 15 wywiadów swobodnych • badanie opinii lobbystów - 12 pogłębionych wywiadów • „okrągły stół” z udziałem 10 ngo-sów

9. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Wnioski i konkluzje: • Wybrane wnioski natury ogólnej: • Władzom powinno zależeć na tym, aby uspołecznić proces stanowienia prawa. • Potrzebę nowelizacji ustawy o lobbingu postulują wszystkie środowiska. • Wysłuchanie publiczne powinno być organizowane na etapie prac rządowych. • Równe prawa dla wszystkich „społecznych” uczestników procesu legislacyjnego

10. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Niektóre wnioski i postulaty adresowane do rządu: • Możliwość zgłaszania uwag i merytorycznej dyskusji dotyczącej rozwiązań legislacyjnych na etapie tworzenia założeń do projektów. • Legislatorzy powinni mieć obowiązek ustosunkowania się do zgłoszonych uwag. • Opracowanie wspólnej dla wszystkich ministerstw instrukcji wskazującej, gdzie powinny być umieszczane w BIP uwagi instytucji konsultowanych oraz treść ustosunkowania się do nich ze strony organu przygotowującego regulację. • Spotkania uzgodnieniowe w ministerstwach powinny być organizowane z przynajmniej tygodniowym wyprzedzeniem i powinni w nich uczestniczyć wszyscy ci, którzy zgłosili uwagi do projektu prawnego.

11. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Niektóre wnioski i postulaty adresowane do parlamentu: • Goście komisji powinny deklarować jaki lub czyj interes reprezentują i o dokonanie jakich zmian w projekcie ustawy wnoszą. • Prace podkomisji powinny być protokołowane, a poprawki podpisywane imieniem i nazwiskiem autora. • Przed rozpoczęciem pracy nad projektem ustawy posłowie pracujący w stosownej komisji powinni składać deklarację, czy nie pracują w sytuacji kolizji interesu prywatnego i publicznego. • Lobbyści powinni mieć prawo wstępu na podkomisje.

12. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Wnioski i postulaty adresowane do organizacji pozarządowych: • Powinniśmy podnosić swoją wiedzę o procedurach rządzących procesem legislacyjnym. • Tam, gdzie jest to możliwe zawiązywać koalicje. • W swoich działaniach szukać wsparcia ze strony mediów. • Podjąć działania na rzecz uzyskania statusu takiego samego partnera społecznego rządu, jaki w dialogu społecznym posiadają związkowcy i przedsiębiorcy.

13. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Jak przebiega proces wprowadzania zmian • próby podejmowane w trakcie realizacji monitoringu – rok 2008 • próby podejmowane po publikacji raportu

14. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Próby zmiany praktyki sejmowej • podejmowane w 2008 roku dotyczyły: • ujawnienia interesu nieformalnych lobbystów • zapobiegania konfliktowi interesów wśród pracowników i społecznych współpracowników parlamentarzystów

15. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Próba zmiany praktyki sejmowej polegająca na ujawnienia interesu nieformalnych lobbystów • 5 komisjom sejmowym zaproponowano: • - wprowadzenie zasady, że osoby chcące brać udział w pracy komisji na prawach tzw. gościa będą proszone o dołączenie do zgłoszenia chęci uczestnictwa – wypełnionego „Formularza zgłoszenia zainteresowania pracami nad projektem ustawy” .

16. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Próba zmiany praktyki sejmowej polegająca na ujawnienia interesu nieformalnych lobbystów Rezultaty: • Naszą propozycję zaakceptowały: • Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka • Komisja Gospodarki • Komisja Ustawodawcza– rozstrzygać będzie problem na bieżąco • Wystąpiono o opinię do: • Marszałka Sejmu • Komisji Regulaminowej

17. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Próba zmiany praktyki sejmowej polegająca na zapobieganiu konfliktowi interesów wśród pracowników i społecznych współpracowników parlamentarzystów Wystąpiliśmy do wszystkich klubów i kół z apelem o zobligowanie swoich członków do: • terminowego umieszczania informacji o pracownikach i współpracownikach • wypełniania formularza on-line • wyczerpującego wypełniania rubryki dotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej Mówiliśmy o potrzebie: • rozszerzenia formularza o informację o wykształceniu • zatrudniania przynajmniej jednego pracownika z merytorycznym przygotowaniem do samodzielnej pracy. .

18. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Rezultaty: • Prezydium Klubu Parlamentarnego PiS przyjęło uchwałę rozszerzającą „Formularz” o pytanie dotyczące zawodu pracownika lub współpracownika • 5 spóźnionych członków Klubu PO zamieściło brakujące informacje • Wystąpiliśmy do Marszałka Sejmu z postulatem wprowadzenia zmian do Regulaminu Sejmu i ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

19. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego • Jak przebiega proces wprowadzania zmian • Próby podejmowane po publikacji raportu • budowa koalicji międzysektorowej • naciski na decydentów • budowanie wsparcia specjalistów • systematyczne budowanie kontaktów z mediami • wykorzystywanie wszelkich zdarzeń politycznych

20. Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego Więcej o: - projekcie Przejrzystość procesu stanowienia prawa - działaniach Obywatelskiego Forum Legislacji http://www.batory.org.pl/korupcja/przejrzystosc.htm