Niebieskie Karty – stare czy nowe wyzwanie?

1. Niebieskie Karty – stare czy nowe wyzwanie? Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Mariusz Moderski

2. Niebieskie karty – jak to było… • Kwiecień 1997 pilotaż Niebieskich Kart w dzielnicy Warszawa-Ochota • Zmiana sposobu postępowania służb wobec sytuacji przemocy w rodzinie • Ustalenie wspólnego algorytmu działania • Budowanie na kanwie NK zespołów interdyscyplinarnych

3. Niebieskie Karty - jak to było cd. • Policja – od X 1998 r. • Pomoc Społeczna 1998 r. – zalecane wypełnianie NK dla Pomocy Społecznej w procedurze – współdziałanie z Policją; od 2004 r. – w ustawie • Komisje RPA - początek lat 2000 - możliwość dokumentowania w NK

4. Niebieskie Karty – stan na teraz Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 1 VIII 2010 r. NK obowiązują: Policję Pomoc Społeczną Komisję RPA Ochronę Zdrowia Oświatę Niebieskie karty – punkt wyjścia do interwencji i uruchomienia działań w kierunku zatrzymania przemocy – uruchomienie pracy w zespole interdyscyplinarnym

5. POLICJA Procedura „Niebieskich Kart” • Ustawa o Policji: Art. 1Ust. 1: „policja (...) przeznaczona jest do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku” • Zarządzenie Komendanta Głównego Policji 162/2008 z dnia 18 lutego 2008r.- stan obecny – czekamy na wytyczne dla Policji • USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINE 29 lipca 2005 – nowelizacja 2010 r

6. POMOC SPOŁECZNAUstawa o Pomocy Społecznej – 2004 r. • Art.1 Pomoc Społeczna - ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie przezwyciężyć wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia • Art. 7 Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu (…) przemocy w rodzinie • Art. 107/2W przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie pracownik socjalny wypełnia formularz „Pomoc Społeczna – Niebieska Karta” stanowiący załącznik do wywiadu środowiskowego (nowelizacja ustawy o przemocy uchyliła go)

7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 13 września 2011 r. w sprawie procedury NIEBIESKIE KARTY oraz formularzy „NIEBIESKA KARTA” Procedura NIEBIESKIE KARTY Ogół czynności podejmowanych i realizowanych w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie, przez przedstawicieli : jednostek organizacyjnych Pomocy Społecznej, GKRPA, Policji, Oświaty i Ochrony Zdrowia Uzasadnione podejrzenie: samo wszczęcie procedury powinno następować w sytuacjach, w których jedynie zaistnieje podejrzenie stosowania przemocy, nawet nie poparte żadnymi dowodami Dalsze prowadzenie procedury wymaga, aby przypuszczenie stosowania przemocy zostało uzasadnione (uprawdopodobnione)

8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 13 września 2011 r. w sprawie procedury NIEBIESKIE KARTY oraz formularzy „NIEBIESKA KARTA” Aby wszcząć i prowadzić procedurę NIEBIESKIE KARTY nie wymagana jest zgoda osoby, co do której istnieje podejrzenie, ze została dotknięta przemocą w rodzinie Art. 12 Ustawy nakazuje niezwłoczne powiadomienie Policji lub Prokuratury o podejrzeniu przestępstwa ściganego z urzędu Zgłoszenia dokonuje osoba inicjująca procedurę

9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 13 września 2011 r. w sprawie procedury NIEBIESKIE KARTY oraz formularzy „NIEBIESKA KARTA” KARTA A – wszczęcie procedury Wypełniają przedstawiciele (ta służba, która pierwsza dowie się o przemocy): Pomocy Społecznej Gminnej Komisje RPA, Policji Oświaty Ochrony Zdrowia Wypełnienie formularza NK powinno nastąpić w obecności osoby, co do której istnieje podejrzenie, że została dotknięta przemocą w rodzinie – gdy niewykonalne – bez udziału tej osoby Osoba wszczynająca procedurę przekazuje wypełniony formularz do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego

10. KARTA A – wszczęcie procedury cd. • Osoba wszczynająca procedurę przekazuje wypełniony formularz do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego • niezwłocznie, ale nie później, niż w terminie 7 dni (kopia pozostaje u wszczynającego procedurę) • przewodniczący ZI – niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu 3 dni przekazuje go członkom zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej • KARTA B – przekazuje się osobie wobec której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie

11. KARTA C Na posiedzeniu członkowie ZI lub grupy roboczej w obecności zaproszonej osoby co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, dokonują analizy sytuacji rodziny i wypełniają formularz „Niebieska Karta C” Niestawiennictwo osoby co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, nie wstrzymuje prac ZI lub grupy roboczej. KARTA D Członkowie ZI lub grupy roboczej wypełniają formularz „Niebieska Karta D” w obecności osoby, wobec której istnieje podejrzenie, ze stosuje przemoc w rodzinie. Możliwe jest wypełnienie Karty D w miejscu zamieszkania sprawcy

12. Zadania Służb - Policja • Wszczyna procedurę (Karta A) • Udziela niezbędnej pomoc ODP – dostęp do pomocy medycznej • Czynności chroniące życie, zdrowie i mienie • Rozmowa z OSP o odpowiedzialności karnej • Zabezpiecza ślady i dowody przestępstwa • Podejmuje działania mające na celu zapobiec dalszym zagrożeniom mogącym występować w tej rodzinie (wizyty)

13. Zadania służb - Pomoc Społeczna • Wszczyna procedurę (Karta A) • Diagnozuje sytuacje i potrzeby ODP • Udziela kompleksowych informacji (pomoc dla dorosłych i dzieci, możliwości podjęcia działań) • Organizuje dostęp do pomocy medycznej – jeśli wymaga tego stan zdrowia • Zapewnia schronienie – jeśli potrzeba • Rozmowy z OSP – na temat konsekwencji stosowania przemocy i możliwościach podjęcia terapii

14. Zadania Służb - Gminna Komisja RPA • Diagnozuje sytuację i potrzeby ODP • Udziela kompleksowych informacji (pomoc dla dorosłych i dzieci, możliwości podjęcia działań) • Organizuje dostęp do pomocy medycznej – jeśli wymaga tego stan zdrowia • Rozmowy z OSP – na temat konsekwencji stosowania przemocy i możliwościach podjęcia terapii, • Zakres działania członków Komisji zależy od tego na jakim etapie sprawa do komisji trafia – sprawdzenie jakie informacje osoby posiadają i uwaga na niepowielanie działań. W rozmowie ze sprawcą warto uwzględnić to co zostało już przez poszczególne służby w danym przypadku dokonane • Też może wszcząć procedurę (Karta A)

15. Zadania Służb - Ochrona Zdrowia • Wszczyna procedurę (Karta A) • Udziela informacji ODP o możliwościach uzyskania pomocy • Udziela informacji o możliwości uzyskania bezpłatnego zaświadczenia o stanie zdrowia

16. Zadania Służb - Oświata • Wszczyna procedurę (Karta A) • Diagnozuje sytuacje i potrzeby ODP – szczególnie dziecka • Udziela kompleksowych informacji rodzicowi lub opiekunowi o możliwościach pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia rodzinie

17. Kuratorzy – zadania wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie: • Mogą być członkami zespołu interdyscyplinarnego • Mogą być inicjatorami powoływania grup roboczych (wniosek do przewodniczącego ZI) • Mogą być zapraszani do pracy grupy roboczej przez inne służby • …co może znacznie ułatwić pracę, w szczególnie trudnych przypadkach… • Są zobowiązani do monitorowania realizacji zarządzeń sądu (nakaz opuszczenia mieszkania lub zbliżania się) • Mogą składać wnioski do sądu o odwieszenie wyroku lub cofnięcie warunkowego zwolnienia

18. ZAKOŃCZENIE PROCEDURY • Gdy ustanie przemoc w rodzinie • Gdy zostanie zrealizowany indywidualny plan pomocy • Gdy stwierdza się brak zasadności podejmowanych działań Zakończenie procedury wymaga udokumentowania- protokół podpisany przez przewodniczącego O zakończeniu procedury powiadamia są podmioty uczestniczące w procedurze – po jej zakończeniu

19. Dziękujemy za uwagę!!! W prezentacji wykorzystano materiały opracowane przez Zespół Stowarzyszenia „Niebieska Linia”