Eğitim Bilimine Giriş

1. Eğitim Bilimine Giriş Eğitimin Amaç ve İşlevleri Yrd. Doç. Dr. Hüseyin SERÇE

2. Sistem - Sistem, birbirinden bağımsız fakat bütünü oluşturmak için birbiri ile ilişkili öğelerin bir araya gelmesinden oluşan bir gruptur. - Sistemin öğeleri, bütünün ahenkli ve ritimli bir şekilde çalışması amacıyla tasarlanır. Örneğin insan vücudu bir sistem olarak kabul edildiğinde, sindirim sistemi ile ilgili organlar bu sistemin öğeleridir. Ayrıca, eğitim bir sistem özelliği göstermektedir. - Sistemlerin bazı özellikleri: Her sistem başka bir sistemin parçasıdır ve birçok alt sistemlerden meydana gelir. Sistemin bütün parçalarının gerçekleştirmeye çalıştığı bir amacı bulunur. Sistemler karmaşıktır. Yani bir değişkenindeki değişme, diğer değişkenleri de etkiler.

3. Alt ve Üst Sistem • Sistem denen bütünü oluşturan parçalaraalt sistem, her sistemin bağlı olduğu daha büyük sistemlere de üst sistem denir. • En küçüğü dışında tüm sistemlerinalt sistemleri, en büyüğü dışında tüm sistemlerin üst sistemleri vardır. • Örneğin: • Okulun üst sistemi il, ilçe ve merkez örgütleri, alt sistemi okul yönetimi içerisindeki birimler, bölümler, sınıflardır. • Eğitim sistemi, devlet sisteminin bir alt sistemidir.

4. Sistem Tipleri - Sistemleri genelde açık, yarı açık ve kapalı olarak üç grupta sınıflayabiliriz. 1) Açık sistem - Açık sistemlerin dört temel unsuru vardır. Bunlar; 1. Sistemin girdileri 2. İşleme (değişim/dönüşüm) süreci 3. Sistemin çıktıları 4. Geri bildirim (dönüt) sistemi

5. Açık sistemler, varlıklarını sürdürmek ve kendilerine yüklenen görevleri başarıyla yerine getirebilmek için çevrelerinden birtakım girdiler alırlar. • Sistemler, önceden belirlenmiş olan ilke ve yöntemlere göre girdileri işler ve çevrelerine çıktı olarak verirler. • Çıktıların işe yarayıp yaramadığını saptamak, varsa eksikliklerini belirlemek amacıyla dönüt almaya gereksinim duyarlar. • Açık sistemler durağan değil, değişim, gelişim ve büyümeye açık olarak devamlı bir biçimde hayatta kalmak üzeredüzenlenmişlerdir.

6. - Okul açık bir sistemdir. Buna göre: Okulun girdileri: Öğrenciden istenilen davranışların gerçekleşmesi için gerekli olan her şeydir. İnsan (öğrenci, öğretmen vb.), bilgi (amaç, ilke, programlar vb), teknoloji (öğretim araç-gereçleri vb.), finansman. İşleme süreci: Öğrencilerin hedefler doğrultusunda biçimlendiği süreçtir. İnsan (öğretmen vb.), yapı (sınıf düzeyleri, bölümler vb.), eğitim öğretim süreçleri, fiziki yapı ve teknoloji (binalar, sınıflar, görsel-işitsel araçlar, vb.) yoluyla yapılır.

7. Okulun çıktıları: Öğretim sürecinin sonunda ortaya konan ürünlerdir. Temelde öğrencilerin okulda kazandığı davranışlar, bilgi, beceri ve tutumlardır (eğitilmiş öğrenciler). Ayrıca, ürünler (gazete, dergi, kitap, vb.), hizmetler (proje, toplantı, sempozyum vb.), para (vakıf, döner, sermaye vb.). Geri bildirim sistemi: Sistemin çıktılarına göre girdi veya işlem boyutunda geliştirme-iyileştirme amacıyla yapılan çalışmalardır. Okul aldığı geri bildirim yoluyla kendisi besleyerek, daha başarılı olacak ve böylelikle varlığını geliştirerek sürdürecektir. Mezunların iş bulup bulmadığı, sınav sonucunda kazanamayan öğrencilerin başarısızlık nedenlerinin tespit edilip sorunun giderilmesi v.b.

8. 2) Yarı açık Sistem • - Girdiler, işlemler, çıktılardan oluşur. Sistemin yeterli ve sürekli dönütü yoktur. Bu yüzden kendini yenileme ve değişme şansı yoktur. Sınav yapılmayan bir okul yarı açık sisteme örnek olabilir. • 3) Kapalı Sistem • Yayeterli girdisi, ya da yeterli çıktısı yoktur. Girdi ve çıktıdan birinin olmamasının zorunlu sonucu olarak bu sistemde dönüt de bulunmaz. • Çevresel etkilerden ve etkileşimdenbağımsız sistemlerdir. Problemler dış çevreye başvurmadan sistemin kendi iç dinamikleri içerisinde çözülmeye çalışılır. Örneğin, öğretmeni olmayan bir okul.

9. Eğitimde Amaçlar • Amaç genel anlamıyla varılmak istenen noktadır. • Eğitimde amaçlar, öğrenciye kazandırılmak üzere seçilen istendik özelliklerdir. Bu özellikler bilgi, beceri, değer, ilgi, tutum, kişilik vb. olabilir. • Eğitimde amaçları belirlemek eğitim faaliyetlerinin dayanağıdır. Amaçlar ile bireyleri “niçin, neden eğitiyoruz?” sorusuna cevap aranır. Amaçlar büyük ölçüde ülkenin eğitim felsefesini de ortaya koymaktadır. • - Türk Eğitim Sisteminde tüm eğitim kademelerinde yapılacak faaliyetler, 1739 sayılı Türk Milli Eğitim Temel Kanunu ile belirlenen amaç ve ilkeler doğrultusunda gerçekleştirilir.

10. Amaçların hiyerarşik sınıflamasına göre, eğitimde amaçlar beş düzeyde belirtilmektedir. Bu amaçlar soyuttan somuta, uzaktan yakına, genelden özele doğru sıralanırlar. Bu sıralamada ön koşulluk esastır. • 1) Uzak Amaçlar: Ülkenin politik felsefesini yansıtırlar ve toplumun erişmek istediği idealleri belirlerler. (Bir ülkenin sağlık, eğitim, kültür politikası gibi). • 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinin son fıkrasında, Türk Milli Eğitiminin uzak amacı şöyle belirtilir: • Bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak, öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin bir ortağı yapmaktır.

11. 2) Genel Amaçlar: Toplumun siyasal ve sosyal ideallerinin eğitim alanına yansıması eğitimin genel amaçlarını belirler. Bu amaçlar toplumun eğitim felsefesini temsil ederler. Bunlara uzak amaçların yorumu gözüyle bakılabilir. • Türk Milli Eğitiminin genel amaçları, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinde ifade edilmiştir. Genel amaçlarda bir bakıma Türk toplumunu uzak amaçlarda belirlenen hedeflere ulaştıracak insanın tanımı yapılmıştır. • Genel amaçlar üç bölümde ele alınmıştır. Burada yer alan her bir özellik Türk vatandaşlarının okullarda kazanmaları gereken özelliklerdir.

12. Türk Milli Eğitiminin genel amacı, Türk Milletinin bütün fertlerini, 1. Atatürk inkılâp ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan; insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş yurttaşlar olarak yetiştirmek; 2. Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek; 3. İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek gerekli bilgi, beceri, davranışlar ve birlikte iş görme alışkanlığı kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak;

13. 3) Belli Bir Okulun Amaçları: Belli bir okul düzeyinde eğitsel faaliyetlere yol gösteren amaçlardır. Milli Eğitimin genel amaçları analiz edilerek, hangi özelliklerin ne kadarının hangi okul düzeyinde kazandırılacağı belirlenerek okulun amaçları oluşturulabilir. • 4) Bir Disiplinin (Dersin) Amaçları: Bu amaçlar konu alanını gösterir. Tarih, Biyoloji, Matematik dersinin amaçları gibi.Okulların amaçları analiz edilerekhangi özelliğin hangi derste kazandırılacağı belirlenerek dersin amaçları oluşturulur. • !!! Okulun ve dersin amaçları “Milli Eğitimin Özel Amaçları” olarak adlandırılmaktadır. !!! • Bu bağlamda örneğin ilköğretimin amacı:

14. Her Türk çocuğunun iyi birer yurttaş olabilmesi için, gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları kazanmasını, millî ahlak anlayışına uygun olarak yetişmesini, ilgi, yeti ve yetenekleri doğrultusundahayata ve bir üst öğrenime hazırlanmasını sağlamaktır. 5) Bir Konunun (Çalışma Alanının) Amaçları:Bir dersi oluşturan konuların her birinin, ayrı ayrı amaçları belirlenerek konuların amaçları oluşturulur. Amaç hiyerarşisinde en somut amaçlar konunun amaçlarıdır. Yukarıda açıklanan amaçlar, birbirini tamamlar niteliktedir. Sondan başa doğru incelendiğinde: konuların tek tek amaçlarına ulaştığı zaman dersin amacına ulaştığı, derslerin amaçlarına ulaştığı zaman okulun amacına ulaştığı, okulların her birinin amaçlarına ulaştığı zaman Milli Eğitimin Genel amaçlarına ulaştığı görülür.

15. Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Yasası’na göre Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri: 1) Genellik ve Eşitlik:Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve din ayrımı gözetilmeksizin herkese açıktır, Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye ya da sınıfa ayrıcalık tanınamaz. 2) Ferdin ve Toplumun Gereksinimleri: Milli eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve yetenekleri ile Türk toplumunun gereksinimlerine göre düzenlenir. 3) Yöneltme: Bireyler; eğitimleri süresince ilgi ve yetenekleri ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli programlara ya da okullara yöneltilerek yetiştirilirler. Milli eğitim sistemi, her bakımdan bu yöneltmeyi gerçekleştirecek biçimde düzenlenir.

16. 4) Eğitim Hakkı: Temel eğitim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır. 5) Fırsat ve İmkan Eşitliği: Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve olanak eşitliği sağlanır. Maddi olanaklardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim kademelerine kadar öğrenim görmelerini sağlamak amacıyla parasız yatılılık, burs, kredi ve başka yollarla gerekli yardımlar yapılır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel önlemler alınır. 6)Süreklilik:Bireylerin genel ve mesleki eğitimlerininyaşam boyunca devam etmesi esastır. Gençlerin eğitimi yanında, yaşama ve iş alanlarına olumlu bir biçimde uymalarına yardımcı olmak üzere yetişkinlerin sürekli eğitimini sağlamak için gerekli önlemleri almak da bir eğitim görevidir.

17. 7) Atatürk İnkılap ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği: Eğitim sistemimizin her derece ve türü ile ilgili ders programlarının hazırlanıp uygulanmasında ve her türlü eğitim etkinliklerindeAtatürk İnkılap ve İlkeleri ve Anayasa’da ifadesini bulmuş olan Atatürk milliyetçiliği temel olarak alınır. 8) Demokrasi Eğitimi:Güçlü ve istikrarlı, hür ve demokratik bir toplum düzeninin gerçekleşmesi ve sürekliliği için yurttaşların sahip olmaları gereken demokrasi bilincinin yurt yönetimine ait bilgi, anlayış ve davranışlarla sorumluluk duygusunun ve manevi değerlere saygının her türlü eğitim çalışmalarında öğrencilere kazandırılıp geliştirilmesine çalışılır. 9) Lâiklik: Türk Milli Eğitiminde laiklik esastır. Din Kültürü ve Ahlak öğretimi ilköğretim okulları ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.

18. 10) Bilimsellik: Her derece ve türdeki ders programları ve eğitim yöntemleriyle ders araç ve gereçleri; bilimsel ve teknolojik esaslara ve yeniliklere, çevre ve ülke gereksinimlerine göre sürekli olarak geliştirilir. 11) Plânlılık: Milli Eğitimin gelişmesi ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim, insan gücü, istihdam ilişkileri dikkate alınarak sanayileşme ve tarımda modernleşmede gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde planlanır ve gerçekleştirilir. 12) Karma Eğitim: Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak eğitimin türüne, olanak ve zorunluluklara göre kimi okullar yalnızca kız ya da yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir.

19. 13) Okul İle Ailenin İş Birliği:Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak içinokul ile aile arasında iş birliği sağlanır. Bu amaçla okullarda okul-aile birlikleri kurulur. 14) Her Yerde Eğitim: Milli Eğitimin amaçları yalnız resmî ve özel eğitim kurumlarında değil aynı zamanda evde, çevrede, iş yerlerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır. Resmî, özel ve gönüllü her kuruluşun eğitimle ilgili etkinlikleri, Milli Eğitim amaçlarına uygunluğu bakımından Milli Eğitim Bakanlığının denetimine tâbidir.

20. Eğitimin İşlevleri • İşlev; belirlenen amaçlar doğrultusunda her unsurun gördüğü iş, görev ve kendine özgü etkinliklerdir. Eğitim çeşitli işlevleri bünyesinde barındıran bir sistemdir. • - Eğitim sisteminin açık işlevleri; toplumsallaştırma, ekonomik, insan kaynaklarını geliştirme, siyasal, kültürel mirası aktarma, seçme ve yerleştirme, değişme ve yenileşmeye öncülük etme işlevleri olarak sıralanabilir.

21. Eğitimin Toplumsallaştırma İşlevi • Toplumsallaştırma: Bireyin kişilik kazanarak belli bir toplumsal çevreye hazırlanması, toplumla bütünleşmesi süreci, sosyalleşmesidir. • Her toplumda, eğitim sisteminden o toplumun kültürünü (örf ve adetlerini, geleneklerini, değerlerini) yeni nesillere aktarması beklenir. Öte yandan eğitim, aynı zamanda çağdaşlaşmanın gerektirdiği zorunlu sosyo-kültürel değişmeleri gerçekleştirir. • Yani eğitimin toplumsal işlevi, kişileri hem yaşadığıtoplumun, hem de bu toplumun bağlı bulunduğu çağdaş dünyamızınuyumlu bir üyesi durumuna getirmesi demektir. O toplumdaki ölçülere göre iyi insan yetiştirmektir.

22. Toplumsallaştırmada görevli kişiler ve yerler tarafından çocuklara ve gençlere öğretilip, benimsetilmek istenen kültürel ve toplumsal değerler, kurallar ve davranışlar, bir sosyal ilişkiler ağı içerisinde uygun bir zemin, anlayış ve etkileşim içerisinde kazandırılır. • Toplumsallaştırma işlevi öncelikle çocuğun doğduğu andan itibaren birlikte yaşadığı ailesinde başlar. Toplumsallaşmada ailenin rolü büyüktür. Ancak bu süreçte aile ile birlikte okul, arkadaş çevresi ve kitle iletişim araçlarının etkisi giderek artmaya başlar.

23. Günümüzde yaşam kaygısı, ekonomik sorunlar ve bilim ve teknolojinin hızla gelişmesi gibi bazı nedenlerle sosyal problemlerde önemli derecede artışlarmeydana gelmiştir. Bunlar çocuk ve gençlerde istenmeyen ya da anti sosyal davranışlar, şiddet, kültürel yozlaşma olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. • Bu problemlerin engellenmesi veya çözümünde okul önem kazanmaktadır. Çünkü okultoplumsal değerlerin çocuğa öğretilmesi, gelecek kuşaklara aktarılması, toplumsal problemlere çözüm üreterek problemlere uygulanması açısından en önemli kurumdur.

24. Eğitimin Ekonomik İşlevi • Her ülke, genelde vatandaşlarının üç temel özelliğe sahip olmasını bekler. • Birincisi; toplumun benimsediği davranışları kazanmış olma, yani o toplumun değer yargılarına göre iyi insan olma, ( eğitimin toplumsallaştırma işlevi) • İkincisi; toplumun temel yasalarında belirlenmiş olan siyasal sisteme bağlı, kanunlara saygılı olma yani iyi vatandaş olma, (  eğitimin siyasal işlevi) • Üçüncüsü: rasyonel, ekonomik davranışlarda bulunma, yani iyi üreticiler ve iyi tüketiciler olmadır. (  eğitimin ekonomik işlevi)

25. Eğitim sisteminin en önemli görevlerinden birisi de kişiye bir meslek öğreterek, onun yaşamını sürdürecek bir gelire sahip olmasını sağlamaktır. Günümüz toplumunda insanlar yaptıkları iş için ne derecede nitelikli ise, o derecede başarılı olmakta ve buna bağlı olarak gelirleri de artmaktadır. Bu niteliklerin kazandırılmasında eğitimin önemli bir rolü vardır. • Eğitimin amaçlarına ulaşması ve ülke kalkınmasına hizmet etmesiekonomi ile yakından ilişkilidir. Ekonomik yönden güçlü kaynaklara sahip olan bir eğitim sistemi, şüphesiz ki daha verimli ve kaliteli olacak, hedeflere daha kolay ulaşacaktır.

26. Eğitimin İnsan Kaynaklarını Geliştirme İşlevi • Ülkenin hedeflenen gelişmeyi hızla gerçekleştirebilmesi için ihtiyaç duyduğu en önemli unsur insan kaynaklarıdır. Kalkınmada anahtar rolü insan unsuru oynamaktadır. • Toplumsal ve bireysel ihtiyaçları karşılamak amacıyla kurulmuş olan örgütlerin sahip oldukları teknoloji ve sermayebaşka örgütlerin de elde edebileceği şeylerdir. • Ancak insan kaynakları sistemi kolaylıkla taklit edilemeyen, özgün olarak kurulabilen bir sistemdir. Bu nedenle örgütlerin başarısı ve geleceği açısından örgütün insan kaynakları ve bu kaynakların geliştirilmesi ile ilgili sistemi önemli bir konuma gelmektedir.

27. Geliştirme işlevi, insan kaynaklarının yönetimi etkinliklerinin önemli boyutlarından biridir. • Geliştirme işlevi; “personelin kuruma girişinden ayrılıncaya kadar geçen sürede performansın artırılması içinyönetimce girişilen etkinliklerin tümü” olarak tanımlanmaktadır. • İnsan kaynaklarını geliştirme çabalarının amaçları, çalışanların işlerinden sağladıkları doyumu, bireylerin verimini ve bir bütün olarak örgütün performansınıyükseltmektir.

28. Geliştirme işlevinin temel amacı, çalışmakta olan bireylerin performanslarındaki yetersizlikleri gidererek bireylere beklenen yeterlikleri kazandırmaktır. Çünkü performansın iyileştirilmesine yönelik eğitim çabaları örgütler için önem taşımaktadır. • Etkili bir geliştirme eğitimi ile; örgütün büyüme ve gelişmesine yardım etmek, teknolojik gelişmelere uyum sağlamak, sosyal sorumlulukları yerine getirmek, bireyin iş doyumunu sağlamak, örgütsel verimliliği artırmak, personelin örgüte karşı olan olumsuz tutum ve davranışlarının gidermek, olumlularını da geliştirmek amaçlanmaktadır.

29. Eğitimin Siyasal İşlevi • Eğitimin siyasal işlevi, toplumdaki bireylere ulusal ideolojiyi, değerleri ve idealleri kazandırarak onları mevcut siyasal düzene bağlı vatandaşlar olarak yetiştirmektir. Kısaca eğitimin siyasal işlevi, iyi vatandaş yetiştirmektir. • “Nasıl ve ne için eğitim?” sorularına eğitimin toplumsal işlevi bakış açısından verilecek cevap, toplumla uyumlu bireyler yetiştirme ve toplumsal dayanışma duygusunun pekiştirilebilmesini esas alan bir eğitim olmalıdır. • Bu işlevi yerine getiren bir eğitim anlayışı da siyasi istikrarın sağlanmasındaki en önemli etmenlerden biri olacaktır.

30. Her toplumda eğitim sisteminden, kendi anayasasında belirlenmiş olan siyasal sistemi benimseyen, bu sisteme bağlı ve bu sistemin gelişmesine liderlik yapacak insanlar yetiştirmesi beklenir. • Örneğin, özgürlükçü, çoğulcu, demokrasiyi temel yasalarıyla siyasal sistem olarak kabul etmiş bir toplumda, eğitim sisteminindemokrasinin temel ilkelerine saygılı; farklı görüşlere karşı hoşgörülü, problemleri kaba kuvvetle değil, tartışarak, benimsediği görüşleri temsil eden siyasal partileri seçimlerde oylarıyla destekleyerek giderme davranışı kazanmış; haklarını yasal yollarla aramasını ve almasını bilen insanlar yetiştirmesi gerekir.

31. Kültürel Mirası Aktarma işlevi • Kültür; tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü ya da; bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünü olarak tanımlanmaktadır. • Her ülkenin kendine has ve özgün bir kültürü vardır. Dolayısıyla kültürel değerlerin korunması öncelikle o ülke insanlarının görevidir. Bunun için yapılacak ilk iş kültürel değerlerin ülke insanları tarafından öğrenilmesi ve sahiplenilmesidir.

32. Bu konuda da en önemli görev şüphesiz ki eğitim sitemine düşmektedir. • Eğitim sistemi her şeyden önce insanların kültürel değerlerin farkında olmasını, ülkenin kültürel tarihi ve mirası hakkında bilgilendirilmesini sağlamalı, onun tanıtım ve yaygınlaştırmasını sağlayacak şekilde bir program hazırlamalı ve uygulamalıdır.

33. Seçme ve Yerleştirme İşlevi • Eğitim sistemi, örgütlerin ihtiyacı olan insan kaynaklarını seçme, eğitme ve geliştirmeden sorumlu olan sistemdir. • Eğitim sisteminin gerçekleştirdiği seçme işlevini iki başlıkta incelemek mümkündür. • 1) Eğitim örgütlerinin ihtiyaç duyduğu insan kaynaklarını seçme • 2) Eğitim kurumlarının girdisi olan öğrencileri seçme ve yerleştirme.

34. 1) Personel seçim sisteminin amacı kişinin yetenekleri ile iş gerekleri arasında en iyi ilişkiyi kurmak için, çalışmak amacıyla örgüte başvurmuş olan adayların kişiliklerini, görmüş oldukları eğitimi, yetenekleri ve ilgi duydukları konuları inceleyerek, onların arasından en uygun yeteneklere sahip olanları göreve çağırmaktır. • Seçme sürecinin asıl amacı, en uygun adayların belirlenmesi ve adaylara kabul edecekleri tekliflerin yapılmasıdır.

35. 2) Eğitim kurumlarının en önemli girdisi öğrencilerdir. Bu nedenle eğitim kurumlarının ihtiyaç duyduğu öğrencilerin seçilmesi ve yetiştirilmesi kritik bir konudur. • Seçme işleviyetenekli çocukların seçilmesi, onlara tam bir eğitim olanağı verilerekkendilerinden ilerde geniş ölçüde yararlanılmasını sağlamayı amaçlar. • Hangi toplumsal sınıfta olursa olsunlar bu yetenekli çocukların seçilip eğitilmesi ve kendilerinden yararlanılması hem birey ve hem de toplumun yararınadır.

36. Eğitimin Değişme ve Yenileşmeye Öncülük Etme İşlevi - Değişme: ister planlı olsun, ister plansız, herhangi bir sistemin, bir süreç veya ortamın belli bir durumdan, başka bir duruma dönüşmesi olarak tanımlanabilir. - Yenileşme: önceden planlanmış belirli bir değişmedir. - Değişme kendiliğinden oluşabilir, yenileşme ise amaçlı ve planlıdır. Yenileşmenin yönü pozitifken, değişme negatif yönde de olabilir. Değişme eski sisteme dönüş şeklinde de görülebilir.

37. Bilgi çağı olarak da adlandırılan bu yüzyılda her alanda meydana gelen bilimsel ve teknolojik gelişmeler, tüm sistemleri olduğu gibi eğitim sistemlerini de değişme ve yenileşmeye zorlamıştır. Bu değişme ve yenileşmelerin gerçekleşmesinde eğitilmiş insan gücünün rolü büyüktür. • Eğitim sistemiaraştıran, sorgulayan, analiz, sentez ve değerlendirme yapabilen insanlar yetiştirerek toplumun hizmetine sunmalıdır. Artık günümüz toplumu, var olan bilgiyi ezberleme yoluyla bunu öğrencilere aktaran değil, bilgiyi yorumlayan ve ona yeni anlamlar kazandıran bireyleri yetiştiren bir eğitim sistemine ihtiyaç duymaktadır.

38. Bilgi çağında eğitim alanında paradigmalar (dünya görüşü) da değişmeye başlamış, bunun sonucu uzun yıllardır eğitim sistemimize hakim olan davranışçı paradigma terk edilerek, yapılandırmacı (constructivist) yaklaşım eğitim sisteminde hakim olmaya başlamıştır. • Buna bağlı olarak ülkemizde yeni eğitim programları 2005-2006 eğitim öğretim yılından itibaren ilköğretim kademesinden başlayarak kademeli olarak ülke çapında uygulanmaya başlamıştır. • Bu paradigma değişimindeki amaç, eğitim sistemini değişim ve yenileşmeye açık hale getirmek, bunun yanında değişim ve yenileşmeyi gerçekleştirecek insanların yetiştirilmesini sağlamaktır.

39. Eğitim sisteminin yukarıda belirtilen açık işlevleri dışında gizil işlevleri de bulunur: • uzun eğitim süreci boyunca insanların birbirleriyle karşılaşmalarını sağlayarak eş seçme işlemine yardımcı olmak, • eğitim süresince arkadaşlıklar kurulması yoluyla bireylerin çevresini genişleterek ileride mesleki açıdan birbirlerinden yararlanmalarını sağlamak, • bireye toplumsal statü kazandırmak, • çocukların zamanlarının büyük bir kısmını geçirdikleri kurum olarak çocuk bakıcılığı görevini üstlenmek, • bireyi suç ve uyuşturucudan uzak tutma ve uzak durmasını sağlayacak davranışları kazandırma.

40. Teşekkürler • Ders sunuları için: • https://huseyinserce.wordpress.com