Stanisław Koziej STRATEGIE: bezpieczeństwa narodowego, obronności i wojskowa

1. Stanisław Koziej STRATEGIE: bezpieczeństwa narodowego, obronności i wojskowa www.koziej.pl

2. Bezpieczeństwo i obronność • Bezpieczeństwo narodowe (bezpieczeństwo państwa) – dziedzina funkcjonowania państwa obejmująca całość problematyki przeciwstawiania się wszelkim możliwym zagrożeniom (wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań i redukowania ryzyk) dla interesów narodowych przy wykorzystaniu do tego celu wszystkich sił i środków, jakimi państwo dysponuje. • Obrona narodowa (obronność kraju, bezpieczeństwo militarne) – to jedna z dziedzin bezpieczeństwa narodowego obejmująca problematykę przeciwstawiania się zagrożeniom polityczno-militarnym (wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyk) przy wykorzystaniu do tego celu głównie sił zbrojnych, wspieranych innymi siłami i środkami państwa. www.koziej.pl

3. BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA = BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Strategia BN:jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się wszelkim rodzajom zagrożeń? Zagrożenia gospodarcze społeczne informacyjne militarne . . . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne (siły zbrojne) . . . inne STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO www.koziej.pl

4. OBRONNOŚĆ = OBRONA NARODOWA = BEZPIECZEŃSTWO MILITARNE = CZĘŚĆ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Strategia obronności (ON):jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się zagrożeniom militarnym? Zagrożenia gospodarcze społeczne informacyjne militarne . . . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne . . . inne STRATEGIA OBRONNOŚCI (ON) www.koziej.pl

5. WOJSKOWOŚĆ Strategia wojskowa:jak utrzymywać i wykorzystywać siły zbrojne do realizacji wszystkich zadań państwa? Zagrożenia i inne potrzeby państwa gospodarcze społeczne informacyjne militarne . . . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne . . . inne STRATEGIA WOJSKOWA www.koziej.pl

6. Obszary problemów strategicznych - cykl strategiczny • Interesy i cele strategiczne • Warunki działania (środowisko bezpieczeństwa) • Koncepcja działania (strategia operacyjna) • Koncepcja przygotowań (strategia preparacyjna, w tym transformacyjna) www.koziej.pl

7. www.koziej.pl

8. Polska jako podmiot bezpieczeństwa • Interesy narodowe – Konstytucja • Cele strategiczne • Państwowe • Zewnętrzne bezpośrednie i pośrednie (sojusznicze) • Wewnętrzne – ład konstytucyjny państwa • Obywatelskie www.koziej.pl

9. Zmiana globalnego środowiska bezpieczeństwa • Globalizacja i rewolucja informacyjna - środowisko GLOBINFO – zglobalizowane i uinformacyjnione, sieciowe • Rewolucja polityczna – asymetryzacja środowiska -rozpad symetrycznego świata dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych relacji bezpieczeństwa nuklearnego i konwencjonalnego • Rewolucja strukturalna - podmioty niepaństwowe, państwa problemowe (zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące” www.koziej.pl

10. Zagrożenia transnarodowe • Nowa jakość terroryzmu • Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm • Nowe mocarstwo ery informacyjnej? • Postklasyczna era nuklearna • Proliferacja – nowi, asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe • Asymetryczność roli: broń ostateczna (używana z konieczności, strategia odstraszania) – broń pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia szantażu) • Bezpieczeństwo utrzymywania broni jądrowej (dostęp fizyczny i informacyjny) • Duże prawdopodobieństwo użycia broni nuklearnej www.koziej.pl

11. Konflikty i kryzysy regionalne • Bałkany – kryzysy przytłumione • Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego • Irak – światełko w tunelu • Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji Bliskiego Wschodu • Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w symetryczny • Kaukaz (Rosja - Gruzja) – mała zimna wojna • Ukraina – wojna energetyczna: sprawdzian i konsekwencje dla UE? • Korea Płn. – sprawa najbardziej niejasna i chyba taką pozostanie, groźba jakiejś katastrofy w regionie www.koziej.pl

12. Uwarunkowania sojusznicze • NATO – transformacja i potknięcia (11. 09 art. 5; Irak, Turcja art. 4, sytuacje trudnokonsensusowe, brak strategii, pułapka afgańska) • UE – strategia bezpieczeństwa; traktat lizboński – NATO bis? Czy tandem NATO-UE? • USA – strategia prewencyjna, obrona przeciwrakietowa www.koziej.pl

13. Strategia RP - procedury • Projektuje RM • Zatwierdza Prezydent • Implementuje administracja publiczna (strategie sektorowe, plany i programy) • Weryfikuje – Prezydent i RM (SPBN, gry strategiczne) www.koziej.pl

14. Polska strategia bezpieczeństwa • Strategia 2007 przyjęta w okresie vacuum rządowego: potrzeba nowelizacji • Dobry krok w kierunku integracji bezpieczeństwa, ale nie dokończony • Słabość części preparacyjnej (transformacyjnej) – budowa, utrzymywanie i transformowanie systemu bezpieczeństwa www.koziej.pl

15. Strategia operacyjna • Brak strategii wojskowej, przygotowywanie strategii obronności to błąd wyhamowujący proces integracji BN • Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO – to drugi błąd z tej samej kategorii • Strategia udziału w operacjach międzynarodowych – dobrze, ale: • Raczej powinna być częścią strategii wojskowej • Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych, modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego, brak budżetu operacyjnego) www.koziej.pl

16. Strategia preparacyjna (transformacyjna) • Integracjasystemu kierowania – na wszystkich szczeblach: • Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy sztabowe (BBN+…RCB?) • SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja) • Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych - SZ: • Uzawodowienie – jakość/wielkość, tempo? • Modernizacja techniczna – nakłady? • Szkolenie – licencjalizacja kadry? • Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa • System edukacji powszechnej • Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT www.koziej.pl

17. K O N C E P C Y J N E D O K U M E N T Y DOKTRYNY WOJSKOWE P L A N I S T Y C Z N E Wieloletnie programy przygotowań obronnych RP Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna D O K U M E N T Y Plan użycia i działania Sił Zbrojnych RP Wieloletnie programy rozwoju Sił Zbrojnych RP Plany funkcjonowania (resortu, województwa) w czasie zagrożenia (kryzysu) i wojny Wieloletnie programy przygotowań obronnych... (resortu, województwa) DOKUMENTY STRATEGICZNE Strategia Bezpieczeństwa Narodowego STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA RP KONCEPCJA STRATEGICZNA NATO STRATEGIA OBRONNOŚCI RP Planowanie strategiczno-operacyjne Programowanie i budżetowanie obronne www.koziej.pl

18. www.koziej.pl

19. Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego • Podsystem kierowania • Podsystemy wykonawcze • Wyspecjalizowane w dziedzinie bezpieczeństwa siły i środki państwa (dyplomacja, siły zbrojne, wywiad, kontrwywiad, policja, straż pożarna, straż graniczna, służby ratownicze itd.) • Pozostałe elementy struktury państwowej (gospodarcze, społeczne, informacyjne, edukacyjne itp..) www.koziej.pl

20. Projektowanie strategiibezpieczeństwa według cyklu strategicznego • Identyfikacja interesów narodowych i celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa • Ocena warunków bezpieczeństwa (zewnętrzne i wewnętrzne potrzeby i możliwości) • Formułowanie koncepcji działania (operacyjnej) – myśl przewodnia i zadania działowe (dziedzinowe, sektorowe) • Ustanawianie systemu bezpieczeństwa i koncepcji jego rozwoju (transformacji) www.koziej.pl

21. Wytyczne do ćwiczenia • Podział każdej grupy na 4 grupy tematyczne – stosownie do części (rozdziałów) strategii • Interesy i cele bezpieczeństwa • Warunki bezpieczeństwa • Koncepcja bezpieczeństwa • System bezpieczeństwa • Przygotowanie propozycji nowelizacji treści zapisów w czterech rozdziałach strategii • Przedstawienie propozycji i dyskusja www.koziej.pl