Prezentacja – Andrzej Żywień Kierownik WPHI Ambasady RP w Kopenhadze

1. Dania jako partner gospodarczy- charakterystyka rynku duńskiegoXII Ogólnopolskie Forum Gospodarcze Małych i Średnich Przedsiębiorstw6-7 grudnia 2006 Prezentacja – Andrzej Żywień Kierownik WPHI Ambasady RP w Kopenhadze

2. Dania – podstawowe informacje • Ustrój polityczny - monarchia konstytucyjna • Powierzchnia - 43,075 km.kw. • Ludność - 5,4 mln • PKB - 211,9 mld USD • PKB per capita - 39.330 USD • Wzrost PKB - 3 % • Bezrobocie - 4,8 % • Nadwyżka budżetowa - 3,9 % • Podzial administracyjny - 14 okręgów (Amt) - 275 gmin (Kommune) • Samowystarczalność energetyczna (dwukrotna nadwyżka produkcji ropy naftowej nad jej konsumpcją) • Brak innych bogactw mineralnych.

3. Dania – struktura wytwarzania PKB

4. Firmy duńskie • Dominacja średnich i małych firm • Istnienie potężnych koncernów o ogólnoświatowym zasięgu: - Maersk - transport morski i kontenerowy - Novo Nordisk - przem. farmaceutyczny ( insulina, enzymy) - Danfos - termostaty - Grundfos - pompy - Vestas - elektrownie wiatrowe - Dong – energetyka, w tym eksploatacja ropy naftowej i gazu

5. Innowacyjność gospodarki • Wysokie zaawansowanie technologiczne • Znaczący udział prac badawczo – wdrożeniowych w rozwoju • 4 pozycja wśród 117 ocenionych państw w rankingu konkurencyjności Światowego Forum Ekonomicznego za okres 2005 – 2006 - ze względu na prace badawczo-rozwojowe • Bieżące wdrażanie w gospodarce wyników prac badawczych. • Działalność naukowo – badawcza jednym z priorytetów duńskiej polityki na forum UE • Zbieżność polityki duńskiej z celami Siódmego Programu Ramowego UE • Przekonanie o możliwości realizacji celów Strategii Lizbońskiej UE w oparciu o wdrażanie projektów innowacyjnych • Wiodąca rola Duńskiej Agencja d/s Nauki, Technologii i Innowacji (DASTI) w pracach naukowo – badawczych. • Cele agencji - promocja prac naukowo – innowacyjnych o najwyższym standardzie światowym służących rozwojowi społeczeństwa duńskiego. - koordynacja udziału Danii w pracach naukowo – technicznych organizacji międzynarodowych oraz w bilateralnej współpracy naukowo-technicznej

6. Łatwość prowadzenia działalności gospodarczej – pozycja krajów nadbałtyckich w rankingu ogólnoświatowym(dane Banku Światowego za rok 2006)

7. Łatwość prowadzenia działalności gospodarczej porównanie Dania - Polska

8. polsko – duńska współpraca gospodarcza

9. polsko – duńska współpraca gospodarcza

10. Duńskie inwestycje w Polsce

11. Rodzaje podatków • W Danii funkcjonuje rozbudowany system podatkowy, w którym obowiązują podatki bezpośrednie i pośrednie. Ponad 60% wpływów do budżetu państwa pochodzi z podatków bezpośrednich, a pozostała część z podatków pośrednich. • Podstawowe podatki bezpośrednie to podatki od dochodów osób prawnych oraz osób fizycznych. Pozostałe podatki bezpośrednie to podatek pobierany od firm uczestniczących w wydobyciu gazu ziemnego i ropy na podstawie ustawy /Hydrocarbon Tax Act/ oraz podatek od dochodów od kapitału pobierany od osób prawnych i fizycznych. • Podatki pośrednie to przede wszystkim podatek od towarów i usług /VAT/, podatek akcyzowy stosowany wobec wielu towarów, opłaty rejestracyjne samochodów oraz kilka innych.

12. Prawne regulacje podatkowe • Funkcjonowanie systemu podatkowego regulowane jest ok. 40 ustawami uchwalonymi przez duński parlament. Prawne podstawy funkcjonowania systemu podatkowego są przedmiotem bieżących prac parlamentu duńskiego i stosunkowo często ulegają zmianom. Interpretacja ustaw podatkowych opiera się na rozporządzeniach wykonawczych i werdyktach sądowych. Orzeczenia podatkowe posiadające moc wiążącą wydawane są przez duńską Radę Orzecznictwa Podatkowego /Tax Assessment Council/, do której wnioski o wydanie orzeczenia należy składać przed powstaniem zobowiązania podatkowego. • Dochód podlegający opodatkowaniu jest równoważny całości uzyskanego przychodu w roku podatkowym, pomniejszonego o dozwolone odpisy. Całość dochodu uzyskiwanego przez osoby prawne i fizyczne posiadające siedzibę/miejsce pobytu w Danii podlega duńskim ustawom podatkowym, niezależnie od miejsca uzyskania dochodu. Natomiast jeśli osoby prawne i fizyczne nie posiadają w Danii siedziby/miejsca pobytu, to duńskie regulacje podatkowe mają zastosowanie tylko wobec uzyskanego przez te osoby dochodu na obszarze Danii. • Przepisy o podatku dochodowym mają zastosowanie wobec firm, oddziałów firm zagranicznych, osób fizycznych /łącznie z obcokrajowcami przy spełnionych warunkach/, fundacji oraz nieruchomości. • Dyrektywy unijne oraz rekomendacje duńskiego stowarzyszenia autoryzowanych księgowych publicznych /Institute of State Authorized Public Accountants – FSR – www.fsr.dk / określają zawartość dokumentów finansowych i podatkowych firm. Kontrola finansowa firm przeprowadzana jest przez 2 niezależnych rewizorów podatkowych, z których jeden musi posiadać autoryzację państwową. Powyższe wymogi oraz duży stopień złożoności duńskiego systemu podatkowego sprawiają, iż firmy są zobowiązane korzystać z usług niezależnych rewizorów księgowo – podatkowych, zarejestrowanych i posiadających uprawnienia państwowe.

13. Podatki pośrednie- podatek od towarów i usług /VAT/ • Dania przyjęła wprowadzony przez Unię Europejską system podatku od wartości dodanej VAT /w języku duńskim Moms/, stosowanego przy sprzedaży/dostawach towarów i usług. Duński system podatku VAT przewiduje stosowanie jednakowej stawki 25% dla importu oraz wszystkich dostaw towarów i usług podlegających temu podatkowi. Transakcje eksportowe nie są obciążone podatkiem VAT. • Niektóre transakcje są wyłączone z systemu podatkowego VAT, a mianowicie: - sprzedaż lub wynajem nieruchomości wraz z dostawą gazu, wody, energii i ogrzewania; - wygrane na loteriach i grach liczbowych; - usługi bankowe i transakcje ubezpieczeniowe; - usługi socjalne i opieka medyczna; - działalność kulturalna, edukacja i sport amatorski; - transport osób środkami publicznymi. • Wszystkie duńskie firmy łącznie z oddziałami i przedstawicielstwami firm zagranicznych, dostarczające towary i usługi podlegające podatkowi VAT oraz realizujące roczny obrót o wartości ponad 50.000 DKK, są zobowiązane dokonać wpisu w rejestrze podatkowym i posiadać numer VAT. Dla firm zagranicznych nie została wyznaczona minimalna wartość obrotu, zatem są one zobowiązane do rejestracji VAT wraz z realizacją w Danii pierwszej transakcji podlegającej podatkowi od towarów i usług. • Firmy wpisane do rejestru VAT w Danii mogą odzyskiwać podatek zapłacony ich dostawcom w ustawowym okresie podatkowym: - firmy o rocznym obrocie powyżej 15 mln DKK – do 25 dnia każdego miesiąca; - firmy o rocznym obrocie poniżej 15 mln DKK – 4 razy w roku /do 10 maja, do 10 sierpnia, do 10 listopada, do 10 lutego/; - firmy o rocznym obrocie do 1 mln DKK – 2 razy w roku /do 1 września za I półrocze i do 1 marca za II półrocze/.

14. Podatki bezpośrednie- podatek dochodowy od osób prawnych • Wszystkie duńskie osoby prawne jak również oddziały firm zagranicznych, mające stałą siedzibę w Danii, są zobowiązane do rozliczenia podatku dochodowego nie później niż 6 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Możliwe jest przedłużenie terminu złożenia rozliczenia podatkowego przez firmę, na podstawie złożonego wniosku. • Stawka podatku od dochodów osób prawnych w Danii wynosi 30%. Podstawę naliczenia podatku stanowi całkowity dochód firmy, łącznie z dochodem od kapitału. System podatku dochodowego dla osób prawnych jest stosowany w jednakowym zakresie dla firm posiadających prawną formę spółek akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością, związków spółdzielczych i stowarzyszeń. System tego podatku jest stosowany także wobec oddziałów i innych stałych przedstawicielstw oraz nieruchomości stanowiących całkowitą lub udziałową własność zagranicznych przedsiębiorstw. • Dochody osób prawnych w całości podlegają duńskiemu systemowi podatkowemu, jeśli osoby te są podmiotami zarejestrowanymi w Danii lub firmami zagranicznymi, których rzeczywisty zarząd znajduje się w Danii. Całość dochodów /łącznie z dochodami kapitałowymi oraz dochodami z nieruchomości/ stałych przedstawicielstw w Danii prowadzących działalność handlową w imieniu firm zagranicznych nie posiadających siedziby w Danii, podlega opodatkowaniu zgodnie z duńskim systemem podatku dochodowego od osób prawnych. • Firmy uczestniczące w wydobyciu gazu ziemnego i ropy na obszarze Danii, łącznie z wodami terytorialnymi i szelfem kontynentalnym, są zobowiązane na podstawie ustawy /Hydrocarbon Tax Act/ do odprowadzania 30% podatku liczonego od uzyskiwanych dochodów. • Dochody zagranicznych oddziałów firm duńskich podlegają opodatkowaniu łącznie z dochodami firmy macierzystej w Danii, aczkolwiek jest możliwe wyłączenie z opodatkowania w Danii dochodów oddziału zagranicznego firmy.

15. Podatki bezpośrednie - podatek od dochodów osób fizycznych • Każda osoba fizyczna w wieku powyżej 15 lat oraz osoba poniżej 15 lat, jeśli uzyskuje własny dochód, jest zobowiązana złożyć zeznanie podatkowe za zakończony rok podatkowy w terminie do 1 lipca, jeśli termin ten nie został przedłużony na wniosek zainteresowanej osoby. • Ogólną zasadą jest oddzielne rozliczanie podatku dochodowego przez żonę i męża pozostających we wspólnym związku małżeńskim. • Osoby fizyczne, które w wyniku działalności zarobkowej uzyskują dochody wyłącznie na terytorium Danii, lub nie uzyskują żadnego dochodu, są zobowiązane do złożenia zeznania podatkowego w uproszczonej formie do 1 maja po zakończonym roku podatkowym. • Obywatele państw obcych posiadający stałe miejsce pobytu w Danii podlegają tym samym regulacjom podatkowym co obywatele duńscy. • Duński system podatku od dochodów osób fizycznych rozróżnia ich całkowite i ograniczone zobowiązania podatkowe. Osoba podlegająca całkowitemu obowiązkowi podatkowemu w Danii jest zobowiązana do zapłacenia podatku od wszystkich dochodów, łącznie z dochodami od kapitału, uzyskanymi we wszystkich krajach świata. Natomiast osoba podlegająca ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu opłaca podatek od dochodu uzyskanego w Danii. Podstawowe kryteria określające całkowity lub ograniczony obowiązek podatkowy to pobyt stały w Danii, okres pobytu, miejsce zatrudnienia, miejsce stałej siedziby pracodawcy, rodzaj uzyskiwanego wynagrodzenia. Obowiązek podatkowy osoby fizycznej wobec duńskiego wymiaru podatkowego wygasa z dniem opuszczenia przez tę osobę terytorium Danii. Obywatelstwo osoby fizycznej nie wpływa na rodzaj posiadanego obowiązku podatkowego.

16. Podatek od dochodów osób fizycznych –części składowe: • - liniowy podatek municypalny płacony na rzecz władz lokalnych, zróżnicowany w zależności od regionu – średnia jego stawka wynosi ok. 33%; • - progresywny podatek płacony na rzecz skarbu państwa, którego stawka jest różna, w zależności od wartości uzyskiwanego dochodu: - 5,5% dla dochodów wyższych od kwoty wolnej od podatku 37.600,- DKK, powiększonych o dochody od kapitału; - + 6% dla dochodów wyższych od kwoty 259.500,- DKK, powiększonych o dochody od kapitału; - 15% dla dochodów wyższych od kwoty 311.500,- DKK, powiększonych o dochody od kapitału. • Ponadto od dochodów osób fizycznych pobierany jest podatek w wysokości 9% na rzecz ubezpieczenia socjalnego.

17. Podatki pośrednie- podatek akcyzowy • Podatki akcyzowe są nakładane na różnorodne towary, np. piwo, wino, wszelkie mocne alkohole, wodę mineralną, tytoń, czekoladę, kawę, herbatę, lody, nagrania fonograficzne, kasety video, żarówki elektryczne, paliwa silnikowe. Płatność podatku akcyzowego staje się wymagalna z chwilą sprzedaży towaru końcowemu nabywcy. • Ponadto podatek akcyzowy jest nakładany na olej opałowy, gaz, węgiel, energię elektryczną, w połączeniu z podatkiem od dwutlenku węgla. Podatki te mogą być częściowo odzyskiwane przez firmy.

18. Pozostałe podatki pośrednie • Opłaty rejestracyjne samochodów Przy zakupie samochodów w Danii pobierane są bardzo wysokie opłaty rejestracyjne, których wartość wynosi 105% od pierwszych 50.800 DKK ceny samochodu z podatkiem VAT łącznie, a 180% od pozostałej części ceny samochodu. • Inne podatki pośrednie Jako podatek pośredni w Danii stosowany jest podatek od listy płac, płacony przez firmy sektora finansowego, fundacje, stowarzyszenia i większość firm nie będących płatnikami VAT; podatek od dochodów funduszy ubezpieczeniowych i powierniczych oraz opłata skarbowa.

19. Przetargi publiczne • Dania zaadoptowała unijne regulacje prawne dotyczące przetargów publicznych. Organem rządowym odpowiedzialnym za stosowanie oraz przestrzeganie procedur przetargowych jest Duńska Agencja Konkurencyjności /Danish Competition Authority – www.ks.dk / . • Regulacje wyszczególniają dwa podstawowe rodzaje przetargów: konstrukcyjno -budowlane oraz usługowo - handlowe. Przetargi konstrukcyjno – budowlane o wartości powyżej 44 mln DKK podlegają unijnym procedurom przetargowym, zaś o wartości od 300 tys. DKK do 44 mln DKK są podmiotem duńskich regulacji narodowych. Przetargi usługowo – handlowe o wartości powyżej 1 mln DKK /w przypadku inwestorów sektora państwowego/ oraz powyżej 1,7 mln DKK /w przypadku inwestorów sektora regionalnego lub lokalnego/ podlegają unijnym regulacjom prawnym dot. przetargów publicznych. Przetargi usługowo – handlowe o wartości od 500 tys. DKK do 1,0/1,7 mln DKK podlegają duńskim regulacjom narodowym. • Wszystkie przetargi publiczne organizowane wg procedur unijnych i część przetargów podlegających regulacjom duńskim są ogłaszane na stronie internetowej www.udbudsportalen.dk należącej do Narodowej Agencji Budownictwa i Przedsiębiorstw /National Agency for Enterprise and Construction – www.ebst.dk /. Wielu inwestorów - organizatorów przetargów podlegających duńskim regulacjom narodowym preferuje jednakże ich ogłaszanie na własnych stronach internetowych lub/i w regionalnych gazetach.

20. Podstawy prawne działalności gospodarczej • Dania należy do państw realizujących w gospodarce zasadę wolnego rynku, swobodnej konkurencji i braku ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej. Wszystkie formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej są dostępne w jednakowym stopniu dla podmiotów krajowych i zagranicznych. • Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Danii określają następujące przepisy: - ustawa o podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej w celach zarobkowych /The Carrying on Bussines for Profit Act z czerwca 1996 r./ - ustawa o spółkach akcyjnych /The Public Limited Companies Act z czerwca 1973r. ze zmianami wprowadzonymi w styczniu 2002 r. i czerwcu 2003 r./ - ustawa o przedsiębiorstwach prywatnych /The Private Companies Act z maja 1996 r. ze zmianami wprowadzonymi w kwietniu 2003 r./ - ustawa o rachunkowości spółki /The Company Accounts Act z czerwca 1996r./.

21. Rejestracja podmiotów gospodarczych • Działalność produkcyjna lub handlowa podejmowana w Danii przez duńskie lub zagraniczne osoby fizyczne lub prawne podlega obowiązkowej rejestracji. • Zakładane firmy i oddziały firm zagranicznych muszą zostać zarejestrowane w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu /Danish Commerce and Companies Agency - DCCA -www.eogs.dk/. • Agencja nadaje firmom numer Centralnego Rejestru Firm /CVR – www.cvr.dk /. • Rejestracja firm dla celów podatkowych jest również obowiązkowa i dokonuje się jej w Duńskim Urzędzie Ceł i Podatków / www.toldskat.dk / za pośrednictwem Agencji Przedsiębiorstw i Handlu.

22. Zagraniczni przedsiębiorcy mają swobodę wyboru formy prawnej tworzonej firmy /zezwolenie wymagane jest dla utworzenia oddziału przez cudzoziemców spoza Unii Europejskiej/. • Najbardziej powszechnie stosowane są formy prawne: - spółki akcyjnej (A/S) - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (ApS) - oddziału zagranicznego firmy (Filial).

23. Funkcjonowanie spółek akcyjnych w Danii jest określone przez Ustawę o Spółkach Akcyjnych, a funkcjonowanie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością jest regulowane Ustawą o Przedsiębiorstwach Prywatnych. • Dania wprowadziła w życie Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące przedsiębiorstw. Spółki A/S i ApS mają pełne prawo do podejmowania zobowiązań we własnym imieniu w przeciwieństwie do oddziału, który działa w imieniu firmy macierzystej

24. Spółka akcyjna /Aktieselskab – A/S/ • Spółka akcyjna A/S jest najbardziej rozwiniętą formą prawną duńskiej firmy i jedyną w Danii, która może być notowana i sprzedawać udziały na giełdzie papierów wartościowych. Zagraniczni przedsiębiorcy podejmujący działalność gospodarczą w Danii często stosują tę formę prawną. W celu ustanowienia spółki akcyjnej A/S jest wymagane, aby: - założyciele sporządzili i podpisali umowę założycielską; - sporządzony został statut spółki; - dokonano emisji kapitału akcyjnego; - spotkanie statutowe udziałowców zatwierdziło wniosek o założeniu spółki akcyjnej A/S oraz wybrało zarząd i radę nadzorczą; - zarząd wystąpił o rejestrację spółki A/S w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu, nie później niż 6 miesięcy od daty podpisania umowy założycielskiej. • Przynajmniej jeden z założycieli musi być osobą fizyczną lub prawną stale zamieszkałą w Danii, lub w którymkolwiek państwie Unii Europejskiej. Ustawa nie wymaga, aby założyciele byli właścicielami akcji spółki. Spółka akcyjna A/S może zostać utworzona również przez jednego założyciela. Spółka może mieć minimum 1 udziałowca; nie ma limitu maksymalnej liczby udziałowców. Ustawa nie określa ilości akcji spółki będących w posiadaniu obywateli Danii oraz cudzoziemców. Jednakże indywidualni udziałowcy muszą zawiadomić spółkę w ciągu miesiąca od dnia wejścia w posiadanie minimum 5% całkowitego kapitału akcyjnego spółki. • Utworzenie spółki akcyjnej A/S nie zajmuje wiele czasu natomiast zazwyczaj 1 – 2 tygodnie trwa rejestracja spółki w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu. Spółka może podjąć działalność od daty podpisania umowy założycielskiej, przy założeniu, że do nazwy firmy dodane są słowa „w trakcie rejestracji” /under stiftelse/. Możliwe jest kupno akcji już utworzonej spółki, która nie podjęła jeszcze działalności /tzw. spółka z półki/. Jednakże jest to rozwiązanie bardziej kosztowne i nie daje oszczędności czasu, albowiem organ zarządzający spółki w każdym przypadku podlega rejestracji. Nazwa firmy musi wskazywać jej formę prawną /zawierać skrót A/S/. • Minimalna wartość akcyjnego kapitału założycielskiego wynosi 500 tys. DKK. Kapitał założycielski musi być wniesiony w całości przed rejestracją spółki. Rejestracja spółki jest bezpłatna . • Dokumenty założycielskie spółki są publikowane i dostępne do publicznej wiadomości. Kopie tych dokumentów można uzyskać z Agencji Przedsiębiorstw i Handlu za niewielką odpłatnością.

25. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością /Anpartsselskab - ApS/ • Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ApS jest jedną z najczęściej stosowanych form prawnych firm w Danii. Ta forma prawna wymaga mniej formalności, a procedura jej zakładania jest tańsza. Jest ona stosowana najczęściej przez tych przedsiębiorców, którzy chcą sprawować ścisły, osobisty nadzór nad działalnością spółki /np. w przypadku firm rodzinnych/. • W celu założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ApS wymagane jest, aby: - udziałowcy sporządzili i podpisali umowę założycielską; - sporządzony został statut spółki; - dokonana została wpłata kapitału założycielskiego; • rejestracja spółki w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu nastąpiła nie później niż dwa miesiące od daty podpisania umowy założycielskiej. • W przeciwieństwie do spółki A/S w przypadku spółki ApS nie jest wymagane spotkanie statutowe udziałowców oraz nie istnieje wymóg, aby przynajmniej jeden z udziałowców spółki miał stałe miejsce zamieszkania w którymkolwiek z państw UE. Spółka ApS może zostać ustanowiona również przez jednego założyciela. Kapitał akcyjny spółki ApS może być w całości własnością jednego udziałowca. • Minimalna wartość kapitału założycielskiego spółki ApS wynosi 125 tys. DKK. Koszty związane z tworzeniem spółki ApS są niższe niż w przypadku spółki A/S. Rejestracja spółki ApS w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu jest bezpłatna. • Możliwe jest także kupno akcji już utworzonej spółki, która nie podjęła jeszcze działalności /tzw. spółka z półki/, ale nie jest to rozwiązanie oszczędzające czas i koszt założenia firmy.

26. Inne formy prowadzenia działalności gospodarczej • spółka jawna /Interesselskab – I/S/ Spółkę jawną mogą utworzyć dwie lub więcej osób fizycznych lub prawnych podejmujących wspólne zobowiązania. Umowa założycielska określa zależności między nimi. Nazwa firmy musi zawierać skrót I/S wskazujący jej formę prawną. Dla rejestracji spółki należy przedstawić umowę założycielską. • spółka komandytowa /Kommanditselskab – K/S/ Spółkę komandytową może utworzyć jedna lub więcej osób fizycznych lub prawnych podejmujących wspólne zobowiązania. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki spoczywa na wszystkich założycielach, przy czym jeden lub więcej z nich ponosi odpowiedzialność ograniczoną. Spółka komandytowa jest tworzona na podstawie umowy założycielskiej wymaganej przy jej rejestracji. Nazwa spółki musi zawierać skrót K/S wskazujący na jej formę prawną oraz nie może zawierać nazwy któregokolwiek z partnerów posiadających ograniczoną odpowiedzialność.

27. Inne formy prowadzenia działalności gospodarczej – cd. • stowarzyszenie spółdzielcze /andelsforening/brugsforening/ Stowarzyszenie spółdzielcze jest osobą prawną ustanawianą na podstawie umowy stowarzyszeniowej osób fizycznych, w celu przetwarzania i sprzedaży produktów stanowiących własność tych osób, lub w celu zakupu produktów i ich sprzedaży tym osobom. Członkowie stowarzyszenia spółdzielczego ponoszą odpowiedzialność ograniczoną za zobowiązania firmy. Nazwa stowarzyszenia musi zawierać skrót określający jej formę prawną /A.m.b.a. – stowarzyszenie spółdzielcze z ograniczoną odpowiedzialnością/. • przedstawicielstwo firmy zagranicznej /Salgskontor/ Firma zagraniczna może ustanowić przedstawicielstwo w celu podejmowania działań promujących produkty i usługi firmy. Przedstawicielstwo nie ma osobowości prawnej, a wszelkie jego zobowiązania podejmowane są w imieniu i na rzecz firmy macierzystej, która całkowicie odpowiada za działalność swojego przedstawicielstwa.

28. Inne formy prowadzenia działalności gospodarczej – cd. • Oddział firmy zagranicznej /Filial af udenlandsk selskab/ • Oddział firmy zagranicznej /Filial af udenlandsk selskab/ stanowi szczególnie interesującą dla firm polskich formę prawną funkcjonowania na rynku duńskim. Utworzenie oddziału nie wymaga angażowania środków finansowych /wpłaty założycielskiego kapitału akcyjnego/, tak jak to jest w przypadku spółki akcyjnej A/S lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ApS. Firma polska może utworzyć oddział w Danii pod warunkiem, że jest zarejestrowana w kraju w formie prawnej zbliżonej do występujących na rynku duńskim form prawnych spółek A/S i ApS /odpowiednio spółka akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością/. Nazwa oddziału musi zawierać słowo „oddział” /filial/ wraz z nazwą firmy zagranicznej i kraju jej siedziby. • Rejestracji oddziału dokonuje się w Agencji Przedsiębiorstw i Handlu. Wniosek o rejestrację oddziału firmy zagranicznej musi zawierać: - nazwę firmy zagranicznej i jej formę prawną, adres siedziby, numer rejestracyjny, przedmiot działalności, wartość kapitału akcyjnego oraz roczne sprawozdanie finansowe; - nazwę, adres siedziby i przedmiot działalności oddziału, jak również pełną informację o danych personalnych, działalności oraz miejscu zamieszkania osób upoważnionych do podejmowania zobowiązań w imieniu oddziału; Należy też dostarczyć następujące dokumenty: - oficjalne zaświadczenie potwierdzające prawne funkcjonowanie firmy zagranicznej; - statut firmy zagranicznej; - notarialnie potwierdzone pełnomocnictwo udzielone osobie pełniącej funkcję dyrektora oddziału. • Na życzenie Agencji Przedsiębiorstw i Handlu firma zagraniczna musi przedstawić autoryzowane tłumaczenie wymaganych dokumentów na język duński. • Jedna lub więcej osób zarządzających oddziałem firmy zagranicznej musi mieszkać w Danii, krajach nordyckich lub którymkolwiek państwie UE. Założenie oddziału firmy zagranicznej zajmuje zaledwie kilka dni, natomiast jego rejestracja trwa zazwyczaj kilka tygodni. Opóźnienia rejestracji oddziału najczęściej występują z powodu różnicy między nazwą oddziału i firmy macierzystej. Rejestracja oddziału jest bezpłatna. • Wszelkie spory oddziału z klientami i duńskimi instytucjami muszą być rozwiązywane stosownie do duńskiego prawa, a założycielska firma zagraniczna ponosi odpowiedzialność za zobowiązania oddziału. • W związku z dużą ilością aktów prawnych regulujących podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej na rynku duńskim oraz z uwagi na aspekty językowe i praktyczne zaleca się, aby zagraniczne podmioty podejmując tę działalność korzystały ze wsparcia usług lokalnych firm doradczych i prawnych.

29. Samozatrudnienie w Danii • Regulacje unijne dają każdemu obywatelowi nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej prawo do utworzenia firmy na zasadzie samozatrudnienia i przebywania na terenie Danii w celu prowadzenia tej firmy. W tym przypadku przepisy są takie same dla obywateli starych i nowych krajów członkowskich. • Firma musi być zarejestrowana w duńskiej Agencji do Spraw Handlu i Przedsiębiorstw najpóźniej na 8 dni przed rozpoczęciem działalności podlegającej opodatkowaniu lub innym opłatom. Wspomniana Agencja wysyła złożone przez określoną osobę podanie o rejestrację firmy do Urzędu do Spraw Celno-Podatkowych w celu stwierdzenia, czy planowana działalność ma znamiona samozatrudnienia. W przypadku wątpliwości w tym zakresie Urząd zwraca się do osoby składającej podanie z prośbą o złożenie dodatkowych wyjaśnień. • Obywatele z nowych krajów członkowskich UE, którzy zamierzają pozostać w Danii przez okres dłuższy niż 3 miesiące muszą starać się o certyfikat pobytowy obywatela UE/EOG w urzędzie regionalnym. Zgodnie z wyjaśnieniem Ministerstwa Zatrudnienia certyfikat taki należy otrzymać przed rozpoczęciem działalności gospodarczej w Danii na zasadzie samozatrudnienia. Do podania o certyfikat należy dołączyć podanie o rejestrację firmy złożone w Agencji do Spraw Handlu i Przedsiębiorstw oraz plan finansowy działalności firmy na pierwszy rok budżetowy, sporządzony przez dyplomowanego księgowego, lub umowę wynajmu lokalu, gdzie firma będzie miała swoją siedzibę. Jeżeli władze regionalne, po otrzymaniu w/w dokumentów stwierdzą, że prowadzona działalność nie ma charakteru samozatrudnienia, lecz zatrudnienia u duńskiego pracodawcy, składający podanie powinien wystąpić do Urzędu Imigracyjnego o wydanie pozwolenia na pobyt. W sprawie negatywnej decyzji władz regionalnych odwołać się można do Urzędu Imigracyjnego. Do czasu rozstrzygnięcia odwołania zainteresowana osoba nie ma prawa podejmować pracy.

30. REGULACJE PRAWNE W ZAKRESIE DELEGOWANIA PRACOWNIKÓW FIRM USŁUGOWYCH DO WYKONYWANIA PRACY NA TERENIE DANII • Podstawowymi dokumentami określającymi zasady delegowania pracowników firm usługowych do pracy w Danii są: - na poziomie UE - Dyrektywa 96/71 z dnia 16 grudnia 1996o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług - na poziomie krajowym – w Danii - ustawa nr 993 z 15 grudnia 1999 roku o delegowaniu pracowników (Act concerning posting of workers) wprowadzająca w życie zapisy w/w dyrektywy UE.

31. INSTRUKCJA WS. ZASAD POBYTU I ZATRUDNIENIA W DANII OBYWATELI NOWYCH KRAJÓW CZŁONKOWSKICH UE Na początku 2005 roku duńskie Ministerstwo Zatrudnienia we współpracy z policją, Ministerstwem Integracji, Urzędem Imigracyjnym, Urzędem Celno-Podatkowym, Narodową Agencją Ubezpieczeń Społecznych oraz władzami municypalnymi Kopenhagi przygotowało instrukcję pod tytułem: „Zasady Pobytu i Zatrudnienia w Danii obywateli nowych, wschodnioeuropejskich krajów członkowskich Unii Europejskiej”. Instrukcja ta była odpowiedzią między innymi na zgłaszane przez WEH w Kopenhadze propozycje usystematyzowania i udostępnienia wiedzy na temat przysługujących zainteresowanym pracą w Danii obywatelom i firmom nowych krajów członkowskich praw dotyczących rynku zatrudnienia i swobodnego przepływu usług. Dokument dotyczy nowych członków UE – poza Maltą i Cyprem. W marcu 2005 roku, dostępna wcześniej jedynie w języku duńskim instrukcja została przetłumaczona na język angielski i udostępniona w internecie. Pełną wersję instrukcji w języku duńskim oraz angielskim znaleźć można na stronie internetowej duńskiego Ministerstwa Zatrudnienia pod następującym adresem: • http://www.bm.dk/ophold/bm_manual_omgaaelse.pdf - j. duński • http://www.bm.dk/english/residence/residence-april05.pdf - j. angielski

32. Świadczenie usług Danii przez polską firmę jednoosobową • Zgodnie z prawodawstwem Unii Europejskiej, osoby prowadzące działalność gospodarczą na zasadzie samozatrudnienia w którymś z krajów UE mogą wykonywać usługi w innym kraju Unii Europejskiej, w tym także w Danii. W kraju tym nie istnieją w tym zakresie okresy przejściowe, tak jak w przypadku zatrudniania osób z nowych krajów członkowskich UE w duńskich firmach. • Osoby świadczące usługi objęte omawianą kategorią muszą mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą w innym kraju członkowskim (np. Polsce) i być w tym kraju płatnikiem podatku VAT. W Danii należy podobnie jak firmy delegujące pracowników do świadczenia usług w tym kraju zarejestrować się jako płatnik podatku VAT w Urzędzie do Spraw Celno-Podatkowych (ToldSkat) w Sønderborgu. Konieczność takiej rejestracji obejmuje wszystkich usługodawców zagranicznych, nawet tych wykazujących niewielkie obroty, mimo że w przypadku firm duńskich w ToldSkat nie muszą się rejestrować usługodawcy o obrotach nie przekraczających rocznie 50.000 DKK. • W związku z rejestracją omawianego podmiotu gospodarczego jako płatnika podatku VAT, Urząd Celno- Podatkowy może zwrócić się (podobnie jak ma to miejsce w przypadku rejestracji firmy delegującej pracowników) z prośbą o przedstawienie dodatkowych dokumentów, takich jak: - informacji o przewidywanych obrotach na terenie Danii - kopie kontraktów zawartych z duńskimi zleceniodawcami - rodzaj wykonywanych usług oraz na czyją rzecz będą one świadczone - kopa dokumentu rejestracji firmy jako płatnika VAT na terenie kraju delegującego. • Powyższe dane są potrzebne w celu ustalenia, czy określony przypadek ma charakter samozatrudnienia, czy też zatrudnienia u duńskiego pracodawcy. Poprzez system VIES (VAT Information Exchange System) będący systemem wymiany informacji o podatku VAT , ToldSkat może uzyskać informacje od polskich władz fiskalnych o polskim podmiocie gospodarczym mającym zamiar świadczyć usługi w Danii. • Osoba prowadząca w Polsce działalność gospodarczą, przyjeżdżająca do Danii w celu świadczenia usług powinna ubiegać się w ZUS przed wyjazdem o druk E-101, stwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne oraz dostarczający informacji o poszczególnych osobach i prowadzonych przez nich firmach. W przyszłości planuje się, że kopie tych druków wydawane w Polsce, czy innym kraju członkowskim UE będą przesyłane do Danii w celu rejestracji ilości napływających usługodawców oraz stwierdzenia, czy naprawdę mamy do czynienia z samozatrudnieniem. • Usługodawcy z innych krajów członkowskich UE świadczący w Danii usługi i zamierzający przebywać w tym celu w Danii przez okres dłuższy niż 3 miesiące, muszą starać się o certyfikat pobytowy obywatela UE/EOG w duńskich regionalnych urzędach samorządowych. Osoby takie muszą wykazać (np. na podstawie załączonych, podpisanych w Danii umów, oraz planu finansowego firmy) że rzeczywiście będą na terenie Danii świadczyć usługi. • Jeżeli władze regionalne, po otrzymaniu w/w dokumentów stwierdzą, że prowadzona działalność nie ma charakteru samozatrudnienia, lecz zatrudnienia u duńskiego pracodawcy, składający podanie powinien wystąpić do Urzędu Imigracyjnego o wydanie pozwolenia na pobyt i pracę. W sprawie negatywnej decyzji władz regionalnych odwołać się można do Urzędu Imigracyjnego. Do czasu rozstrzygnięcia odwołania zainteresowana osoba nie ma prawa podejmować pracy.

33. Funkcjonowanie firmy usługowej delegującej pracowników • Firma delegująca pracowników do Danii w ramach świadczenia usług musi zarejestrować się jako płatnik podatku VAT na terenie Danii w duńskim Urzędzie do Spraw Celno-Podatkowych. Urząd ten jest odpowiednikiem polskiego Urzędu Skarbowego. Rejestracji trzeba dokonać na co najmniej 8 dni przed rozpoczęciem świadczenia usług w oddziale Urzędu w miejscowości Sønderborg na Jutlandii. Niezbędny kwestionariusz (który można znaleźć na stronie internetowej www.toldskat.dk) można przesłać do Urzędu za pomocą faksu lub pocztą. Po otrzymaniu wypełnionego kwestionariusza Urząd na podany w nim adres przesyła zwykle prośbę o przesłanie dodatkowych informacji, takich jak: - przewidywane obroty na terenie Danii - kopie kontraktów zawartych z duńskimi zleceniodawcami - przewidywana liczba pracowników zatrudnionych przez firmę na terenie Danii - rodzaj wykonywanych usług oraz na czyją rzecz będą one świadczone - kopia dokumentu rejestracji firmy jako płatnika VAT na terenie kraju delegującego. • Delegowani przez firmę pracownicy powinni otrzymać przed wyjazdem druki E-101, stwierdzające opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne oraz określające jakie przepisy kraju wysyłającego w zakresie ubezpieczeń społecznych odnoszą się do pracowników delegowanych. • Pracownicy delegowani do Danii na okres dłuższy niż 3 miesiące muszą otrzymać duńskie pozwolenie na pobyt, o które należy się zwrócić do tutejszego Urzędu Imigracyjnego. Przed udzieleniem pozwolenia, Urząd może zwrócić się do występującego o nie pracownika o przedstawienie dokumentu stwierdzającego fakt zatrudnienia w firmie delegującej na czas nieokreślony. Udzielenie pozwolenia nie jest uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków takich jak np. uzyskiwanie określonego, minimalnego wynagrodzenia za pracę.

34. Funkcjonowanie firmy usługowej delegującej pracowników (cd) Aby wykonywanie usług na terenie Danii odbywało się zgodnie z prawem, pracownik firmy delegującej: - musi być na stałe zatrudniony w danej firmie. Żadna inna forma zatrudnienia (zatrudnienie na czas próbny, czas określony, na umowę o dzieło czy umowę zlecenia) nie wchodzi tutaj w grę. - przed wyjazdem do Danii musi mieć prawo stałego pobytu w kraju wysyłającym oraz prawo do wykonywania pracy w tym kraju. Przez trzy miesiące od rozpoczęcia pracy w Danii pracownik nie musi posiadać pozwolenia na pracę i pobyt.

35. Andrzej Żywień Kierownik Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kopenhadze Ryvangs Alle 46, 2900 Hellerup Dania tel: 0045 39 62 26 33 fax: 0045 39 62 25 54 polcom@polcom.dk www.polcom.dk