Necrotizing Fasciitis

Necrotizing Fasciitis Arnar Þórisson

Skilgreining • Prógressíf, inflammatorísk sýking sem dreifir sér hratt • Fylgir grunna og/eða djúpa fasciu planinu í útbreiðslu • Algengast á perineum, útlimum eða kvið • Secunder necrósa á subcutan fitu • Gas myndandi gangrene • Loft getur sést í tela subcutanea á rtg • Útbreiðsluhraði háður þykkt tela subcutanea

Tíðni • 500 til 1500 tilfelli á ári í USA • 2 tilf á Íslandi á þessu ári!!! • Helmingur tilfella er í ungum og áður hraustum einstaklingum • Kyn • KK 2-3:1 kvk • Aldur • 38 til 44 ára • sést sjaldan í börnum

Pathogenar • Streptococcus pyogenus (Group A) • Staphylococcus aureus • MÓSA • Blönduð sýking • Streptococcus pyogenus (Group A) • Staphylococcus aureus • Haemophilus aphrophilus • Enterococcar • Bacteroides, • Clostridium, • Enterobacteriaceae • Coliforms • Proteus • Pseudomonas • Klebsiella

GAS • Gram pósitífur coccus • Alfa haemolyserandi • Catalasa neikvæður • Algengasti orsakavaldur NF • Finnst oft í koki og á húð • Smitast með beinum samskiptum meðal fólks • Veldur • streptókokka hálsbólga (vor/haust) • impedigo (þó sjaldnar en Staph. Aur.) • NF • STSS • Rheumatic Fever • Post-streptococcal glomerulo nephritis • kemur oftar eftir húðsýkingu en eftir hálsbólgu

Hvaðan kemur sýkingin?? • Eftir minniháttar áverka/sár • GAS • Eftir aðgerðir/inngrip • blönduð sýking • Streptococca sýkingu í hálsi og skarlattsótt • Ástæða óljós • Sérstalega ef heilbrigður einstaklingur • Bönunum frá Costa Rica 

Comorbiditet Ónæmisbæling Sykursýki Krónískir sjd Lyf sterar Vannæring > 60 ára iv eiturlyf Peripheral æðasjd Nýrnabilun Malignitet Offita Hlaupabóla Etiologískir þættir Sljór eða penetr. áverki Mjúkvefjasýkingar Aðgerð Iv neysla Fæðing Bruni Vöðvaáverkar Meðvirkandi þættir

Einkenni • Fyrstu 24 klst • Lítið sár • Verkir á nálægu svæði • Skyntap • Verkur í ósamræmi við áverka og fer hratt versnandi • Flensu lík einkenni • hiti, niðurgangur, ógleði, uppköst, jafnvægisskerðing, meðvitundarskerðing/rugl • Dehydration • Þorsti, orthostatismi osfrv

Einkenni • Innan 4-5 daga • Bólga • Húðblæðingar • Litabreytingar á sýktu svæði • Rautt • Bronz • Mar • Fjólublátt • Blóðþrýstingur lækkar → hjartsláttartíðni eykst → shock • Streptococcal Toxic Shock Syndrome • Útbrot um allan líkamann – líkist sólbruna • ekki algilt

Greining • Því fyrr því betra • Oft erfið í fyrstu • Litarbreytingar á húð í samræmi við gangrene benda til NF • Blóðprufur • merki um sýkingu • ↑ hvít blóðkorn, ↑ CRP • Ný tækni • streptokokkal dx kit og PCR (SPE gen)

Greining - frh • Rtg mynd • hjálpar ekki nema frítt loft sé í vefjunum • Tölvusneiðmyndir • næmara á frítt loft í subcutis en rtg • MRI • sýnir afmörkuð svæði mtt sýkingar • hægt að nota til greiningar en næmi er mun meira en nákvæmni • MRI eða CT • getur hjálpað til við að sýna hversu mikil sýkingin er til hjálpar skurðlæknum • Ómun með doppler, CT eða MRI • hjálpar til við greiningu

Meðferð • IV sýklalyf strax (penicillin, clindamicin, erythromycin) • Aggresíf debrídering • fjarlægja alla sýkta vefi • opin sárameðferð • daglegt endurmat • IV immunoglobulin gegn GAS toxínum • Amputation • Hyberbaric O2 klefi – ef um anaerob bacteríu er að ræða • umdeilt meðal skurðlækna

Horfur • 15-30% mortalilet í NF • Verst í GAS • STSS hækkar mortalitet í 50% • Því fyrr greining og meðferð, þeim mun betri horfur!!!

Fyrirbyggjandi • Lítið fyrirbyggjandi hægt að gera • Vera á varðbergi ef ættingjar greinast með streptococca sýkingu • Handþvottur • Halda sárum hreinum • Always wash even the smallest opening in the skin and apply an antibiotic ointment. Buy tubes of antibiotic ointment and keep one in your car, your desk, your exercise bag, and at home

Necrotizing Fasciitis