TeX και LaTeX

1. TeX και LaTeX Σύστημα Δημιουργίας Εγγράφων

2. TEX • Το TeX είναι ένα πρόγραμμα που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τον Donald E. Knuth*. • Είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικής στοιχειοθεσίας για κείμενα και μαθηματικές εκφράσεις. http://www-cs-faculty.stanford.edu/~knuth/ *Donald E. Knuth. The TeXbook, Volume A of Computers and Typesetting, Addison-Wesley Publishing Company, 1984, ISBN 0-201-13448-9.

3. LATEX • Το LaTeX είναι ένα εύχρηστο σύστημα που επιτρέπει στοιχειοθεσία υψηλής ποιότητας με την υιοθέτηση ορισμένων προκαθορισμένων επαγγελματικών προτύπων. • Το LaTeX που βασίζεται στο TeX για την στοιχειοθεσία, αναπτύχθηκε αρχικά από τον Leslie Lamport*. http://lamport.org *LeslieLamport. LaTeX: A Document Preparation System. Addison-Wesley,Reading, Massachusetts, 2nd edition,1994, ISBN 0-201-52983-1

4. Πληροφορίες στο WWW • Τα προγράμματα TeX και LaTeX διατίθενται ΔΩΡΕΑΝ. • Σχετική σελίδα στον Παγκόσμιο Ιστό: http://www.latex-project.org/. • Περιέχει πληροφορίες για την απόκτηση των πακέτων μέσω ftp, και οδηγίες για την χρήση τους.

5. WWW Οδηγοί χρήσης • Οι παρακάτω σελίδες είναι χρήσιμες • www.ctan.org/ • www.ctan.org/tex-archive/info/ • www.ctan.org/tex-archive/info/lshort • www.maths.tcd.ie/~dwilkins/LaTeXPrimer/ • www.miktex.org/ • www-h.eng.cam.ac.uk/help/tpl/textprocessing/LaTeX/intro.html • http://www.astro.amu.edu.pl/Library/TeX

6. Η εκδοτική διαδικασία • Τα «χειρόγραφα» του συγγραφέα παραδίδονται σε εκδοτική εταιρεία. • Ο σχεδιαστής της εταιρείας μελετά και αποφασίζει για την εμφάνιση του βιβλίου. • Ο στοιχειοθέτης ακολουθώντας τις οδηγίες του σχεδιαστή τυπώνει το βιβλίο.

7. Το περιβάλλον LaTeX • Το LaTeX έχει το ρόλο του σχεδιαστή. • Το TeXπαίζει το ρόλο του στοιχειοθέτη. • Το LaTeX χρειάζεται επιπλέον οδηγίες από τον συγγραφέα για την λογική δομή του εγγράφου. • Οι οδηγίες αυτές δίδονται υπό μορφή «εντολών». (Εντολές LaTeX)

8. Συγκρίσεις • Οι εντολές του LaTeX, παρεμβάλλονται μέσα στο κείμενο. • Διαφορετική φιλοσοφία από τους άλλους επεξεργαστές κειμένου, πχ. MsWord, Wordperfect, κλπ. • Η φιλοσοφία του LaTeX ταιριάζει σε προγραμματιστές, ενώ των επεξεργαστών κειμένου ταιριάζει περισσότερο σε γραμματείς.

9. Πλεονεκτήματα • Επαγγελματική εμφάνιση. • Η στοιχειοθεσία των μαθηματικών εκφράσεων απαράμιλλη. • Απλές και πολύπλοκες δομές υλοποιούνται με ευκολία. • Πολλά υποστηρικτικά πακέτα, για γραφικά, φωτογραφίες κλπ. • Υποστηρίζεται από όλα τα λειτουργικά συστήματα. (Unix, Windows, Macintosh).

10. Γενικές Πληροφορίες • Το αρχείο εισόδου για το LaTeX είναι ένα απλό αρχείο ASCII. • Παράγεται από οποιονδήποτε κειμενογράφο. • Περιέχει το κείμενο και τις εντολές LaTeX για την στοιχειοθεσία.

11. Κενές Θέσεις • Κενά,tabs, ή enter χαρακτήρες,θεωρούνται κενές θέσεις. • Δύο ή περισσότεροι χαρακτήρες κενών θέσεων, αντιμετωπίζονται από το LaTeX, ως μία κενή θέση. • Κενές θέσεις στην αρχή μιας γραμμής, δεν λαμβάνονται υπόψη. • Μία κενή γραμμή, σηματοδοτεί την έναρξη νέας παραγράφου.

12. Χαρακτήρες Ειδικής Χρήσης • Οι παρακάτω χαρακτήρες έχουν ειδική λειτουργία. $ & % # _ { } ~ ^ \ • Αποτελούν συνθετικά εντολών και εξαναγκάζουν το LaTeX να εκτελέσει συγκεκριμένες λειτουργίες.

13. Εμφάνιση Ειδικών Χαρακτήρων • Για να εμφανιστούν εντός του κειμένου οι χαρακτήρες $ & % # _ { } Πρέπει να έπονται του συμβόλου \ • \$ \& \% \# \_ \{ \}

14. Εντολές LaTeX • Όλες αρχίζουν με το σύμβολο \ακολουθούμενο από γράμματα. • Πχ: \documentclass \begin \emph • Τελειώνουν με ένα κενό, με έναν αριθμό ή με κάποιον ειδικό χαρακτήρα.

15. Εντολές • Μια άλλη μορφή εντολών αποτελείται από τον χαρακτήρα \(backslash) και από ακόμη έναν μόνο ειδικό χαρακτήρα. • Το LaTeX αγνοεί τα κενά μετά τις εντολές. • Εάν πρέπει να τυπωθεί ένα κενό μετά από κάποια εντολή, χρησιμοποιούμε {} και μετά αφήνουμε ένα κενό.

16. Παραδείγματα I love the \TeX{} and \LaTeX{} programs, but I am not a \TeX{}nician.\\ Today is \today. I love the TEX and LATEX programs, but I am not a TEXnician. Today is January 20, 2004. • Τα logos για το TeX & LaTex εμφανίζονται με τις εντολές\TeX και \LaTeXαντιστοίχως. • Η τρέχουσα ημερομηνία εμφανίζεται με την εντολή \date

17. Η αρχή … • \documentclass{article} • \documentclass[twocolumn]{article} • \documentclass[12pt]{article} Όλα τα αρχεία LaTeX αρχίζουν με μια από τις μορφές της εντολής: \documentclass Εντός των { } θέτουμε τον τύπο του εγγράφου που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Εντός των [ ] θέτουμε εντολές για το στυλ της σελίδας ή το μέγεθος των γραμμάτων κλπ.

18. Κατηγορίες εγγράφων Εντός των { } είναι δυνατόν να δηλωθούν οι παρακάτω τύποι εγγράφων. • article • report • book • letter • slides

19. Επιλογές Εντός των [ ], είναι δυνατόν να δηλωθούν οι παρακάτω επιλογές: 10pt,11pt,12pt letterpaper, a4paper, a5paper, b5paper,executivepaper, legalpaper leqno fleqn titlepage, notitlepage twocolumn twoside, oneside openright, openany

20. Δομή ενός LaTeX αρχείου Τα πακέτα (packages) ενισχύουν το LaTeX με επιπλέον δυνατότητες. \documentclass{article} \usepackage{graphics} . . . . . . \begin{document} . . . . . . \end{document} Το μέρος αυτό ονομάζεταιpreamble Εδώ τοποθετούνται το κείμενο και οι εντολές διαμόρφωσης.

21. \documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage{latexsym} \author{A. Einstein} \title{The theory of relativity} \begin{document} \maketitle \tableofcontents \section{Introduction} The Gallilean invariance holds for the Newton equations of motion but it does not hold in the case of Maxwell’s equations. \section{Conclusions} We showed that there exists an upper bound to all velocities and that this bound is the speed of light in vacuum. \end{document}

22. Μέγεθος γραμμάτων: 11 στιγμές Τύπος εγγράφου: Άρθρο Τύπος σελίδας: Α4 \documentclass[a4paper,11pt]{article} \usepackage{latexsym} \author{A. Einstein} \title{The theory of relativity} Όνομα συγγραφέα: A. Einstein Τίτλος άρθρου: The theory of relativity

23. \begin{document} \maketitle \tableofcontents \section{Introduction} The Gallilean invariance… \section{Conclusions} We showed that… \end{document} Κατασκεύασε τον τίτλο όπως ορίστηκε προηγουμένως Κατασκεύασε πίνακα περιεχομένων Ξεκίνα παράγραφο με τίτλο: Introduction Ξεκίνα παράγραφο με τίτλο: Conclusions

24. Παράγραφοι • \section{…} • \subsection{…} • \subsubsection{…} • \paragraph{…} • \subparagraph{…} • \appendix{…}

25. Consider a function at the limit Μαθηματικές εκφράσεις Εξισώσεις εν μέσω κειμένου, όπως πχ: Δημιουργούνται στο Latex ως: Consider a function $f(x)=x^2-e^{-x}$ at the limit $x \rightarrow 0 $ Η μαθηματική έκφραση γράφεται εν μέσω δύο συμβόλων $ … $

26. Αριθμημένες εξισώσεις, που καταλαμβάνουν μια ολόκληρη σειρά, όπως πχ: Δημιουργούνται με τον παρακάτω τρόπο: \begin{equation} y = \sum_{i=1}^{n} \frac{a_i}{1+e^{-(b_ix+c_i)}} \end{equation} Η δε αρίθμηση δημιουργείται αυτόματα.

27. \frac{x-1}{x+1} παράσταση Α παράσταση Β Κλάσματα \frac{παράσταση Α}{παράσταση Β} Θα εμφανίσει το κλάσμα: Η \fracπρέπεινα χρησιμοποιείται εντός $ … $, ή μαθηματικού περιβάλλοντος: \begin{equation} … \end{equation}

28. \int_{a}^{b} f(x)dx \sum_{i=1}^{n} x_{i} Ολοκληρώματα-Αθροίσματα

29. Ελληνικό αλφάβητο

30. \begin{itemize} \item Apples \item Bananas \item Oranges \end{itemize} • Apples • Bananas • Oranges Λίστες

31. \begin{enumerate} \item Apples \item Bananas \item Oranges \end{enumerate} • Apples • Bananas • Oranges Αριθμημένες Λίστες

32. Παραπομπές & Βιβλιογραφία Παραπομπή As it is proved \cite{Ali} the probability … Αναφορές \begin{thebibliography}{99} \bibitem{Ali} M. M. Ali and C. Storey,{\it Topographical Multilevel Single Linkage}, Journal of Global Optimization {\bf 5} (1994) 349-358 \bibitem{Panos} Panos M. Pardalos, H. Edwin Romeijn, Hoang Tuy,{\it Recent developments and trends in global optimization}, Journal of Computational and Applied Mathematics {\bf 124} (2000)209-228 \end{thebibliography}

33. Εμφάνιση Εντός του κειμένου As it is proved [1]the probability … Στο τέλος του άρθρου References [1] M. M. Ali and C. Storey, Topographical Multilevel Single Linkage, Journal of Global Optimization 5 (1994) 349-358 [2] Panos M. Pardalos, H. Edwin Romeijn, Hoang Tuy, Recent developments and trends in global optimization, Journal of Computational and Applied Mathematics 124 (2000) 209-228

34. Αλλαγή γραμής • Η αλλαγή γραμμής γίνεται αυτόματα από το Latex. Εάν όμως θέλουμε να επιβάλουμε αλλαγή γραμμής σε ένα συγκεκριμένο σημείο τότε χρησιμοποιούμε τους χαρακτήρες \\ή την εντολή \newline • Here I want to change line \\ and continue writing in • Here I want to change line and continue writing in

35. Μερικές φορές θέλουμε να αποφύγουμε αλλαγή γραμμής, όπως πχ στο : Ένα παράδειγμα μπορείτε δείτε στο κεφάλαιο 3. Για να μην συμβεί κάτι τέτοιο γράφουμε: Ένα παράδειγμα μπορείτε δείτε στο κεφάλαιο~3. Η περισπωμένη ~ (tilde) εντέλει το Latex να μην χωρίσει την λέξη κεφάλαιο από το 3 με αλλαγή γραμμής.

36. \mbox{…} • Το Latex αυτόματα συλλαβίζει τις λέξεις, και εάν κρίνει σκόπιμο ‘κόβει’ μια λέξη στα δύο για να έχει το σωστό αισθητικό αποτέλεσμα. Για να αποφύγουμε να κοπεί μια συγκεκριμένη λέξη στα δύο την εσωκλείουμε στα άγκιστρα της εντολής \mbox{…}. Πχ το όνομα κάποιου: \mbox{Παπαγεωργόπουλος}

37. Υποσημείωση • Υποσημειώσεις δημιουργούνται με την εντολή : \footnote • Η γραμμική αναζήτηση \footnote{βλέπε παράγραφο 3.2.1} χρησιμοποιείται σε Η γραμμική αναζήτηση1 χρησιμοποιείται σε 1βλέπε παράγραφο 3.2.1

38. Περιβάλλοντα (environments) • begin{environment} . . . end{environment} Όπουenvironmentτο όνομα κάποιου περιβάλλοντος. Έχουμε ήδη δεί τοequation : • begin{equation} G(a,b) = \int_{a}^{b} f(x)dx end{equation}

39. … Περιβάλλοντα … Έχουμε ήδη δει επίσης τα περιβάλλοντα: • itemize • enumerate • thebibliography • equation

40. … Περιβάλλοντα … Υπάρχουν πολλά περιβάλλοντα, για την κάλυψη διαφόρων απαιτήσεων, πχ: • quote (για μικρά γνωμικά) • quotation(για γνωμικά με παραγράφους) • verse(για ποίηση) • array(για πίνακες)

41. … Περιβάλλοντα … • eqnarray (για εξισώσεις πολλών γραμμών) • tabbing (για πίνακες) • tabular (για πίνακες) • verbatim (για εμφάνιση ‘ως έχει’)

42. a+b+c a+b a uv u+v 3u+vw x-y z xyz 27 134 2978 Arrays Ο διπλανός πίνακας δημιουργείται από τον παρακάτω κώδικα. Ορίζει την στοίχιση των στηλών: κέντρο, αριστερά, κέντρο, δεξιά $ \begin{array}{clcr} a+b+c & uv & x-y & 27 \\ a+b & u+v & z & 134 \\ a & 3u+vw & xyz & 2978 \end{array} $ Επιβάλει αλλαγή γραμμής Χωρίζει την μια στήλη από την άλλη

43. (2) (3) Εξισώσειςπολλών γραμμών (eqnarray) Μην αριθμείς την γραμμή αυτή \begin{eqnarray} x & = & 17y \\ y & > & a+b+c + \nonumber \\ & d + e +f \end{eqnarray} Η αρίθμηση κάθε γραμμής γίνεται αυτόματα.

44. Πίνακες (tabbing) Το περιβάλλον αυτό προσπαθεί να μιμηθεί τον τρόπο λειτουργίας της γραφομηχανής. Θέτει να σημάδια tabs για την ευθυγράμμιση των στηλών. Τα tabs τίθενται με το σύμβολο \= Μετάβαση στο επόμενο tab γίνεται με το σύμβολο \>

45. The tabbing environment starts a new line. \begin{tabbing} Εάν \= βρέχει: \\ \> τότε πάρε και \= βάλε μπότες, \\ \> \> πάρε καπέλλο; \\ \> αλλοιώς \> ντύσου ελαφρά. \\ Καλημέρα !!! \end{tabbing} Ηταν οδηγίες προς . . . ναυτιλομένους. The tabbing environment starts a new line. Εάν βρέχει: τότε πάρε και βάλε μπότες, πάρε καπέλλο; αλλοιώς ντύσου ελαφρά. Καλημέρα !!! Ήταν οδηγίες προς . . . ναυτιλομένους

46. Εάν μετακινηθούμε με το \> στο επόμενο tab, εάν ήδη το έχουμε ξεπεράσει με το κείμενο που έχουμε γράψει, τότε «η κεφαλή» της γραφομηχανής ΟΠΙΣΘΟΧΩΡΕΙ και γράφει πάνω στα προηγούμενα. • Εάν θέλουμε να στοιχίσουμε στήλες με συγκεκριμένα πλάτη πχ η πρώτη να έχει το πλάτος της έκφρασης 12345 η δεύτερη 1234567 τότε γράφουμε: \begin{tabbing} 12345 \= 1234567 \= \kill Nice \> Flower \> Rose \\ . . . \end{tabbing} Το \kill αποτρέπει την εμφάνιση της γραμμής, αλλά τα tabs έχουν τεθεί.

47. Πίνακες (tabular) • Μοιάζει με το περιβάλλον array. • Το array ταιριάζει καλλίτερα για μαθηματικά. • Το tabular λειτουργεί και για μαθηματικά αλλά και για απλό κείμενο.

48. Το σύμβολο | χρησιμοποιείται στα ορίσματα του tabular για την δημιουργία κάθετων διαχωριστικών γραμμών. • Η εντολή \hlineστην αρχή ή μετά από αλλαγή γραμμής (με \\) δημιουργεί μια οριζόντια γραμμή απ’ άκρου εις άκρον. • Η εντολή \cline{i-j}δημιουργεί μια οριζόντια γραμμή ξεκινώντας από την στήλη i και καταλήγοντας στην στήληj.

49. $10.50 Sugar regular thin 11.50 Liver stuffed 12.35 Spleen 9.20 Icecream 5.70 Chocolate Παράδειγμα \begin{tabular}{||l|lr||} \hline Sugar & regular & \$10.50 \\ \cline{2-3} & thin & 11.50 \\ \hline Liver & stuffed & 12.35 \\ \cline{1-1} \cline{3-3} Spleen & & 9.20 \\ \hline Icecream & Chocolate & 5.70 \\ \hline \end{tabular}

50. type style smart rathersilly red puce short tall Tabular multicolumn Η εντολή \multicolumnεπιτυγχάνει την εξάπλωση ενός πεδίου σε περισσότερες στήλες, εντός ενός περιβάλλοντος tabular. Παρατηρήστε ότι η λέξη styleκαταλαμβάνει 2 στήλες στο παράδειγμα. \begin{tabular}{|l|l|r|} \hline \hline \emph{type} & \multicolumn{2}{c|}{\emph{style}} \\ \hline smart & red & short \\ rather silly & puce & tall \\ \hline \hline \end{tabular} \multicolumn{n}{code}{content} nείναι ο αριθμός των καταλαμβανόμενων στηλών codeείναι ο κώδικας στοίχισης και κάθετων γραμμών content είναι το περιεχόμενο που καταλαμβάνει τις nστήλες