TÜRKİYE’DE UÇUŞA ELVERİŞLİLİK ÇALIŞMALARI VE ÖNERİLER

1. TURKISH AEROSPACE INDUSTRIES, INC. TÜRKİYE’DE UÇUŞA ELVERİŞLİLİK ÇALIŞMALARI VE ÖNERİLER

2. Takdim Planı • Uçuş Emniyeti ve Sertifikasyon • Uçuş Emniyeti • Tasarım ve Üretim Faaliyetleri için Onaylar • Sorumlular • Türk Havacılık Sanayii ve Sertifikasyon Faaliyetleri • Havacılık Sanayii Tarihçe • Havacılık Sanayii Durum Tespiti • Türkiye’ de Sertifikasyon Uygulamaları • Otorite Sertifikasyon Altyapısı Durum Tespiti • Türk Havacılık Sanayii Altyapısı Durum Tespiti • Değerlendirmeler • Kazanımlar • Öneriler • Değerlendirme

3. TÜRKİYE’DE UÇUŞA ELVERİŞLİLİK ÇALIŞMALARI VE ÖNERİLER Uçuş Emniyeti ve Sertifikasyon

4. Uçuş Emniyeti • Havacılıkta sürdürülebilir bir büyüme için uçuş emniyetinin sağlanması zorunludur.

5. Uçuş Emniyeti Uçuş Emniyeti Teknik Uçuş Emniyet Faaliyetleri Operasyonel Uçuş Emniyet Faaliyetleri Operasyonel Uçuşa Elverişlilik UE SERTİFİKASYONU • Tasarım • Üretim • Bakım • Havayolu İşletme Faaliyetleri • Havaalanı işletme Faaliyetleri • Hava Trafik Yönetimi • Eğitim Faaliyetleri • …… Uçuş Emniyeti İnceleme Uçuşa Elverişlilik İnceleme • Emniyet İzleme • Kaza/Kırım İnceleme • Uçuş Emniyeti Programları • Kaza/ Kırım İnceleme

6. Tasarım ve Üretim Faaliyetleri için Onaylar • DOA: Tasarım Organizasyon Onayı • POA: Üretim Organizasyon Onayı • A_DOA: Alternatif Tasarım Organizasyon Onayı

7. Düzenlemeler ve Sorumluları ULIUSLARARASI DÜZENLEMELER SORUMLULAR DÜZENLEMELER ULUSLAR ARASI ORGANİZASYONLAR KANUNLAR VE İKİLİ ANLAŞMALAR DEVLET ALT DÜZENLEMELER OTORİTE İŞLETME ……….

8. TÜRKİYE’DE UÇUŞA ELVERİŞLİLİK ÇALIŞMALARI VE ÖNERİLER Türk Havacılık Sanayi ve Sertifikasyon Faaliyetleri

9. Havacılık Sanayii Tarihçesi ÖZGÜN TASARIM ORTAKÜRETİM HAZIR ALIM 2000 2010 1950 1990 1980 1930 1923

10. Havacılık Sanayii Durum Tespiti

11. Türkiye’ de Sertifikasyon Uygulamaları

12. Otorite Sertifikasyon Altyapısı Durum Tespiti Kanun /Alt düzenleme Otorite Yetkinlik Askeri Havacılık Sivil Havacılık * Çalışmalar yoğun olarak devam etmektedir.

13. Türk Havacılık Sanayii Alt Yapı Durum Tespiti • Havacılık sanayii şirketlerimiz değişik projelerde tasarım ve üretim kapsamında; ana yükleniciler, askeri ve sivil otoriteler tarafından değerlendirilmiş tasarım ve üretim organizasyonu olarak yeterlilikleri onaylanmıştır. • Havacılık sanayiimizin sertifikasyon ile ilgili kalifiye personel ve tecrübe eksiklikleri mevcut proje uygulamaları ile giderilmektedir.

14. Türk Havacılık Sanayii Alt Yapı Durum Tespiti • TOYO: Tasarım Organizasyonu Yeterlilik Onayı • DOA: Tasarım Organizasyon Onayı • POA: Üretim Organizasyon Onayı • A_DOA: Alternatif Tasarım Organizasyon Onayı

15. TÜRKİYE’DE UÇUŞA ELVERİŞLİLİK ÇALIŞMALARI VE ÖNERİLER Değerlendirme ve Öneriler

16. Kazanımlar • Acil ihtiyaçları gidermek üzere hazırlanmış UE Sertifikasyon mevzuat alt yapısı • Sertifikasyon alan uzmanlıkları ve uzman havuzu • Uyum gösterimi ve uyum kabulü için daha etkin planlama ve proje takibi

17. Kazanımlar • Projelerde iyi tanımlanmış sorumluluk paylaşımı ve yetkilendirme • Projeye yayılmış uzmanlık bazlı kabul ve izlenebilirlik • Nihai Kabullerin kısalması ve geri dönüşlerin azalması (beklenti)

18. Kazanımlar • Havacılık Sanayi Kuruluşlarının tasarım ve üretim alt yapısında gelişme ve tasarım ve üretim organizasyon yapılarının onaylanması • TAHO (Türkiye Askeri Havacılık Otoritesi) için denenmiş süreçler

19. Öneriler • Kalıcı askeri havacılık otoritesinin kurulması ve ilgili düzenlemeler ve uygulamalara yönelik olarak tüm paydaşların bilgilendirilmesi. • Askeri Sertifikasyon için sivil sertifikasyon kural ve uygulamaları ve geçiş dönemi sertifikasyon uygulamalarının örnek alınması • Askeri havacılık otoritemevzuatının yalnızca Türk tesciline girecek hava araçlarını değil, yurdumuzda üretilecek ve yabancı devlet envanterine girecek devlet hava araçlarını da kapsaması.

20. Öneriler • Askeri otoritenin oluşturulması sonrası,devam etmekte olan projelerin mevcut geçiş dönemi sürecine göre tamamlanması ve bu sürece göre yayımlanmış belgelerin ilave bir uyum kabulü yapılmadan geçerli olması. • Sivil ve Askeri düzenlemelerin uçuşa elverişlilik sertifikasyon destek faaliyetlerini (tescil, lisans, vb) de içermesi.

21. Öneriler • Askeri ve sivil otoritelerin tecrübe paylaşımı. • Askeri ve sivil otoritelerimizin yetkinliğinin uluslararası alanlarda tanınması. • Kalifiye personel ihtiyacı gidermek ve sürekliliğini sağlamak için personel ve eğitim politikalarının oluşturulması.

22. Öneriler • Sözleşme kurgu ve takvimlerinin tasarım ve sertifikasyon süreçlerine uyumlu hale getirilmesi • Kalite Yönetimi, Konfigürasyon Yönetimi, Sistem Mühendisliği ve sertifikasyon faaliyetlerinin mükerrerliği önleyecek şekilde planlanması ve sözleşme maddelerinin buna göre hazırlanması. • Uyum kabulleri esnasında tartışmaları azaltmak için, sözleşmelerde ekipman model ve sayıları ile tasarım çözümlerinin belirtilmesi yerine ihtiyaç duyulan performans gereksinimlerinin belirtilmesi.

23. Öneriler • Müşteri malı ekipmanların kullanılması durumunda, uyum kabulü esnasında tartışmaları azaltmak için, yüklenici ve müşteri sertifikasyon yükümlülüklerinin sözleşmede açık bir şekilde tanımlanması. • Hava araçlarına takılacak ekipmanlar için yürütülen geliştirme projelerinde ileride karşılanması zorunlu sertifikasyon gereksinimlerine uyum göz önünde bulundurularak planlama yapılması önerilerinin dikkate alınmasının yararlı olacağı değerlendirilmektedir.

24. Değerlendirme Ülkemizdeki havacılık kurum ve kuruluşlarında sertifikasyon bilincinin yerleşmesi ve ilgili süreçlerin hızla uygulamaya alınması Türk Havacılığı açısından büyük önem arz etmektedir. TUSAŞ bu konudaki bilgi birikimini havacılık sektörü ile paylaşmaya hazırdır ve öncü kuruluşlar arasında yer almaya olan kararlılığı ile ülkemize 21. yüzyılda yeni ufuklar açmayı hedeflemektedir.

25. TEŞEKKÜRLER