over wie hebben we het en wat beweegt hen ?

1. Ouderen, Conferentie Myllesweerd over wie hebben we het en wat beweegt hen ? 19 april 2012 Prof. dr. M.J.M. Kardol Vrije Universiteit Brussel

2. THEMA1 Behoefteonderzoek en ouderenbeleid: het een kan niet zonder het ander

3. THEMA 2 Waarom behoefteonderzoek en waarom ouderenbeleid • Europese/landelijke ontwikkelingen • Lokale ontwikkelingen

4. 1. Europese/landelijke ontwikkelingen • Vergrijzing • Geboortecijfers en levensverwachtingen • Sociaal economische ontwikkelingen

5. 1.Europese/landelijke ontwikkelingen Ad.1. Vergrijzing • Ontwikkeling aantal ouderen in Europa (mln) Bron: Eurostat

6. 1. Europese/landelijke ontwikkelingen Ad.2. Geboortecijfer en levensverwachting Geboortecijfer Levensverwachting

7. 1. Europese/landelijke ontwikkelingen Ad.3. Sociaal economische omstandigheden (1) • 7 tot 30% van de Europese ouderen ervaart armoede • 46% van de mensen van 55-65 jaar neemt deel aan de arbeidsmarkt • Vanaf 2012 passeren jaarlijks 2 miljoen Europeanen de leeftijdsgrens van 60 jaar en velen willen (blijven) werken • 30 tot 40% van de ouderen neemt niet deel aan het maatschappelijk leven

8. 1. Europese/landelijke ontwikkelingen Ad.3 Sociaal economische omstandigheden (2) • Verhouding werkenden en niet-werkenden Bron: NIS

9. 1. Europese/landelijke ontwikkelingen Ad.3. Sociaal economische omstandigheden (3) • Burgerlijke staat (%) Bron: BAS, 2011

10. 1. Europese/landelijke ontwikkelingen Ad.3. Sociaal economische omstandigheden (4) • Sociale netwerken Bron: BAS, 2011

11. THEMA 3 Voor welke taak staanEuropese landen (1) • De komende 10-15 jaar aandacht voor:Het gezond ouder worden: leven toevoegen aan de jaren in plaats van jaren aan het leven • Het behoud en versterking van de mentale vermogens • Het opgenomen zijn in en deelname aan de gemeenschap en de arbeidsmarkt Europese commissie: 7 speerpunten van beleid (1)

12. Voor welke taak staan Europese landen (2) Europese commissie: 7 Speerpunten van beleid • Het garanderen van de kwaliteit en de toegankelijkheid van sociale verzekeringen en voorzieningen • Het tegengaan van ongelijkheid en leeftijdsdiscriminatie • Het benutten van de kennis en inzichten van de bio-gerontologie • Het thuis en in de lokale gemeenschap goed oud kunnen worden

13. Speerpunt 1 Het gezond ouder worden: leven toevoegen aan de jaren in plaats van jaren aan het leven Jungbrunnen, Lucas Cranach der Ältere

14. Speerpunt 1 Het gezond ouder worden: leven toevoegen aan de jaren in plaats van jaren aan het leven

15. Speerpunt 1/2 Het behoud en versterking van de mentale vermogens

16. Speerpunt 2 Het behoud en versterking van de mentale vermogens

17. Speerpunt 3 • Het opgenomen zijn in en deelname aan de gemeenschap en de arbeidsmarkt

18. Speerpunt 4 • Het garanderen van de kwaliteit en de toegankelijkheid van sociale verzekeringen en voorzieningen Speerpunt 5 Het tegengaan van ongelijkheid en leeftijdsdiscriminatie • Speerpunt 6 • Het benutten van de kennis en inzichten van de bio-gerontologie

19. Speerpunt 7 Het thuis in de lokale gemeenschap goed oud kunnen worden

20. 2. Lokaleontwikkelingen Gemeenten hebben te maken met: • Beleidsdecentralisatie: van rijksbeleid naar gemeentelijk beleid. Nieuwe taken en verantwoordelijkheden • bezuinigingen: inkrimping AWBZ en overheveling van AWBZ naar Wmo (budgetkortingen) • extramuralisering: van ‘tehuis’ naar ‘thuis’. • bevordering zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie • bevordering gemeenschapszorg: van Zwitserlevengevoel naar buurtbetrokkenheid

21. Vraagstukken 1. Wie zijn de senioren in onze gemeenten ? • Naar burgerlijke staat, kinderen, geslacht, inkomen, opleiding, arbeidsverleden, gezondheid, woonbezit ed.

22. VoorbeeldInkomen senioren per kern (%)

23. Voorbeeld Rondkomen met inkomen per kern (%)

24. VoorbeeldFysieke gezondheid langdurige beperkingenper leeftijdscategorie (%)

25. Vraagstukken 2. Hoe vullen zij hun leven in ? Voorbeeld TOP 4 Meest beoefende activiteit per leeftijdscategorie (%)

26. Vraagstukken 3. Hoe is het gesteld met de gemeenschapszorg ? • Met buurtbetrokkenheid en buurtcohesie • Met sociale netwerken • Met vrijwilligerswerk en het verlenen van mantelzorg • Met het samenspel tussen professionele zorg, mantelzorg en vrijwilligers

27. VoorbeeldContacten met buurtgenoten per leeftijdscategorie (%)

28. VoorbeeldGemiddeld aantal kinderen per leeftijdscategorie (%)

29. VoorbeeldVrijwilligerswerk per kern (%)

30. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? • Op stedenbouwkundig gebied en de verkeersinfrastructuur

31. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? • Voor wat betreft het voorzieningenaanbod

32. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? • Welke voorzieningen worden gemist (1) ? VoorbeeldWelke voorzieningen worden gemist per kern (%)

33. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? • Welke voorzieningen worden gemist (2)?

34. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? • Voor wat betreft het wonen en de woonomgeving

35. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? • Voor wat betreft de woonbehoefte, de woningvoorraad en de beschikbaarheid van “beschermd, verzorgd en geschikt wonen”

36. Vraagstukken 4. Is de gemeente seniorenvriendelijk ingericht ? VoorbeeldVerhuizen per kern (%)

37. Dank voor uw aandacht RB20042012