SZLAKAMI RUDY ŚLĄSKIEJ

1. SZLAKAMI RUDY ŚLĄSKIEJ

2. Historia Rudy Śląskiej Ruda Śląska - istniała już w 1243 roku. Obszar miasta obejmował wówczas 50 włók czyli 1220 ha. Od samego początku tereny miasta związane były z wydobyciem rud metali. Doprowadziło to do odkrycia znacznie cenniejszego produktu- węgla kamiennego w II poł. XVII w. • Różnorodne jest pochodzenie nazw miejscowości znajdujących się obecnie w obrębie Rudy Śląskiej: • Nazwa "Ruda" łączy się z rudami żelaza, które dawniej wydobywano na tym terenie. • "Orzegów to forma słowa "Orzegłowy" bowiem podobno po najazdach tatarskich chłopi często wykopywali przy orce ludzkie czaszki. • "Kochłowice" wiążą się z osobą Kochła, którego własnością były łąki nad Kłodnicą. Potok ten dał nazwę dzielnicy: Kłodnicy. Dopływ Kłodnicy • - Bielcza stał się podstawą do utworzenia nazwy "Bielszowice". • Od 1740 roku na terenie Rudy rozpoczęły się formalne starania o nadanie kopalń. • Czas okupacji hitlerowskiej na terenie Starej Kuźnicy powstał w 1942 r. oddział obozu koncentracyjnego z Oświęcimia. Miasto przetrwało wojnę. Do 1950 roku istniało na terenie dzisiejszej Rudy Śląskiej szereg miejscowości, każde z własną wielowiekową przeszłością. W 1951 roku w wyniku zlikwidowania powiatu katowickiego stworzono z nich dwa miasta wydzielone: Nowy Bytom i Rudę. W 1959 roku oba miasta połączono i tak powstała dzisiejsza Ruda Śląska. Istnieją w niej obok siebie nowoczesne osiedla mieszkaniowe oraz kolonie starych familoków.

3. SYMBOLE HERB Herb przedstawia połowę orła śląskiego i św. Barbarę. Należy mieć na uwadze, iż umieszczenie św. Barbary na herbie Rudy Śląskiej nie było przypadkowe, ponieważ św. Barbara była Patronką górników. W tym samym roku św. Barbara została patronką Miasta. FLAGA Flaga Rudy Śląskiej jest dwupolowa i składa się z dwóch kolorów charakteryzujących Górny Śląsk: błękitnego i złotego. To właśnie te dwa kolory znajdują się na herbie Górnego Śląska. Dwie połowy flagi są od siebie oddzielone skośną kreską biegnącą od dolnego lewego rogu do górnego prawego rogu.

4. CIEKAWOSTKI O RUDZIE ŚLASKIEJ Ruda Śląska zaliczana jest do 25 największych miast Polski. Leży w centrum aglomeracji górnośląskiej liczącej ok. 4 mln ludności. Miasta graniczne to Bytom, Chorzów, Katowice, Mikołów, Świętochłowice i Zabrze. Obszar Rudy Śląskiej - miasta na prawach powiatu grodzkiego - wynosi 77,7 m kw., na którym zamieszkuje 160 tys. mieszkańców. Ruda Śląska ma typowy charakter miasta policentrycznego. W skład gminy wchodzą następujące dzielnice (niegdyś osobne gminy): Ruda, Godula, Orzegów, Bykowina, Halemba, Kochłowice, Chebzie, Nowy Bytom, Wirek i Bielszowice. W dzisiejszej formie administracyjnej gmina istnieje od roku 1959. Nazwa miasta bierze od swej najstarszej dzielnicy, czyli Rudy, zwanej zwyczajowo w przeszłości Rudą Śląską lub Rudą O/S (Oberschlesien), czyli Rudą na Górnym Śląsku. Pierwsza wzmianka o Rudzie pochodzi z ok. 1295 - została ona wspomniana w tzw. Rejestrze Ujazdowskim, czyli księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego. Po raz pierwszy powiat rudzki utworzono w roku 1922, po przyłączeniu miejscowości do Polski.

5. JEDNODNIOWA ROWEROWA WYCIECZKA PO NASZYM MIEŚCIE Celem wycieczki jest obejrzenie nowych i ciekawych miejsc oraz poznawanie przeróżnych ciekawostek na temat każdej z dzielnic Rudy Śląskiej. Pozwoli nam ona także zaznajomić się z jej historią, o której świadczą niezliczone i fascynujące zabytki.

6. RUDA Szyb Mikołajzostał wybudowany w 1912 roku na terenie kopalni "Wolfgang" w Rudzie. Był on wielokrotnie pogłębiany: w 1912 r. miał głębokość 445 m, w latach 1953 - 1959 uzyskał głębokość 630 m., a w 1966 r. osiągnął poziom 800 m Maszyna wyciągowa szybu "Mikołaj" służyła do: wydobycia urobku, jazdy ludzi, opuszczania materiału i robót szybowych.

7. BIELSZOWICE Parafia p.w. św. Marii Magdaleny został wzniesiony w 1883 roku z inicjatywy ówczesnego proboszcza, ks. Jana Hrubego. Zastąpił wiekową świątynię p.w. Wszystkich Świętych, pochodzącą z 1613 roku. Budowla, której projektantami byli gliwiccy architekci Phillip i Traufeld, Dzięki zaangażowaniu obecnego opiekuna parafii, ks. proboszcza Henryka Jonczyka,  kościół p.w. św. Marii Magdaleny stał się nie tylko jedną z efektowniejszych budowli sakralnych miasta, ale też prawdziwą wizytówką Bielszowic DAWN I E J D Z I Ś

8. HALEMBA Parafia p.w. Matki Bożej Różańcowej Uroczystość poświęcenia nowo zbudowanego kościoła odbyła się w poniedziałek 29 września 1890 roku, trwały już wtedy prace wewnątrz świątyni. W ciągu całego 1891 roku, dzięki ofiarności wiernych z Halemby i okolic, następowało wyposażenie wnętrza świątyni. W styczniu 1892 roku kościół wzbogacił się, dzięki fundacji rodziny Labrygów, w stacje Drogi Krzyżowej i dwa boczne ołtarze.

9. KOCHŁOWICE • Grodzisko średniowieczne (XIII-XV w) • Znajduje się w widłach dwóch rzek: Kochłówki • (zw. też Potokiem Bielszowickim) i cieku płynącego • z północy od strony Bykowiny. • Dotrzeć najlepiej można od strony Osiedla • Górnośląskiego (Bykowina) idąc ścieżką na wysokości ulicy Poloczka. Gródek posiada dobrze zachowaną fosę • (od strony północnej), dziś już suchą, dawniej • wypełniona wodą. Sam obiekt składa się z dwóch • części: stożka, na którym znajdowała się drewniana wieża, oraz podgrodzia. Grodzisko to jest jednym z najlepiej zachowanych gródków stożkowych w dawnym woj. katowickim.

10. BYKOWINA Fabryka porcelany ,, Huta Franciszka” (1929) ul. Katowicka Znajdowała się na terenie dawnej huty cynku Franciszek. Została założona1929 r. przez Richarda i Józefa Czudayów. Zamknięta została w 1930 r., ale już dwa lata później wznowiła działalność. W 1933 r., po przejęciu majątku spółki przez komunalną Kasę Oszczędności Powiatu Katowickiego, powołana została nowa firma, produkująca porcelanę stołową i dekoracyjną. W 1945 r. została upaństwowiona i podporządkowana fabryce w Bogucicach. Zlikwidowana w 1988 r.

11. WIREK Kolonia Ficinus przy ul. Kubiny w Rudzie Śląskiej-Wirku powstała ok. 1860 roku dla pracowników kopalni "Gottessegen" (obecnie kopalnia "Pokój"). Kolonia składa się z szesnastu domów i dziś stanowi jeden z najstarszych zachowanych zespołów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Domy są wolno stojące, ustawione kalenicowo wzdłuż drogi, dwukondygnacyjne, czterorodzinne, na planie prostokąta z późniejszymi dobudówkami. Wszystkie zbudowano z piaskowca, a otwory okienne i drzwiowe ozdobiono ceglanym obramieniem. Za domami znajdowały się budynki gospodarcze i niewielkie pola uprawne. W ostatnich latach zespół został poddany gruntownej rewitalizacji wraz ze zmianą funkcji na pasaż usługowo-handlowy.

12. A TERAZ CZAS NA PRZERWĘ !!! Zapraszam wszystkich na pizzę do ,,Kuźni Smaku’’  KUŹNIA SMAKU ZNAJDUJĘ SIĘ W JEDNYM Z BUDYNKÓW DAWNEJ KOLONII ROBOTNICZEJ „FICINUS” We wnętrzu restauracji odkryją państwo na nowo ducha tamtych czasów. Całe wnętrze, atmosfera, przepyszne potrawy oraz miła obsługa sprawią, że chwile spędzone tam będą mile wspominane.

13. NOWY BYTOM Huta żelaza- znajduje się w Nowym Bytomiu dzielnicy Rudy Śląskiej. Jest producentem i dystrybutorem wyrobów stalowych. W 1840 roku David Loewenfeld, Moritz Friedlsnder i Simon Loewi założyli hutę o nazwie "Friedenshütte". W 1884 roku w zakładzie uruchomiono pierwszą stalownię tomasowską, a trzy lata później stalownię martenowską. Dla pracowników huty i ich rodzin w 1904 roku wybudowano dom towarowy i od niego przyjęło swą potoczną nazwę osiedle Kaufhaus. W czasie dwudziestolecia międzywojennego huta "Pokój" była największą hutą żelaza w Polsce.

14. Pierwszy budynek dworca kolejowego został wybudowany w 1859 roku. Obecnie używany kompleks stacyjny powstał pod koniec XIX wieku i składał się m.in. z budynku głównego dworca, budynku biurowego, poczty, warsztatów i zabudowań peronu. Jednym z ciekawszych obiektów zabytkowych jest budynek kolejowy, z elewacją z różnokolorowej cegły z odsłoniętą stalową konstrukcją. CHEBZIE DworzecPKP

15. GODULA Punkt oporu "Godula" powstał w  latach 1937-1938, a jego umocnienia rozciągały się wzdłuż rzeki Bytomki i chroniły przed atakiem od strony Bytomia. Schron bojowy nr 19 w dzielnicy Godula miał ryglować drogę prowadzącą do bytomskiej dzielnicy Szombierki. Zachowany w dobrym stanie. Planowana jest adaptacja schronu na cele muzealne.

16. ORZEGÓW Parafia p.w. św. Michała Archanioła Świątynia została zbudowana w 1895 roku, ale już po kilku latach, wobec stale zwiększającej się liczby wiernych, okazała się za ciasna. W latach 1911-1915 nastąpiła więc rekonstrukcja i rozbudowa kościoła według projektu budowniczego Maksymiliana Giemsy z Katowic. We wnętrzu kościoła na uwagę zasługują: piękny szafiasty ołtarz główny z reliefowanymi scenami ewangelicznymi, płasko rzeźbione kapitele kolumn, organy z 1929 roku, jedne z większych na Górnym Śląsku, oraz witraże w ramionach transeptu, kaplicach bocznych, a zwłaszcza w prezbiterium, gdzie okno rozetowe jest wypełnione witrażem przedstawiającym w intensywnych barwach postać patrona świątyni.

17. Mam nadzieję, że Ruda Śląska będzie przez wszystkich dobrze wspominana !!!

18. PRZYGOTOWAŁA Anna Gałązka Uczennica klasy 3 Gimnazjum im. prof. Jana Karskiego w Rudzie Śląskiej