320 likes | 757 Views
TÜRKİYE ENERJİ SİSTEMİ İÇİN BİR ZORUNLULUK “ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ”. Ayla TUTUŞ Enerji Koordinatörü İçkale Şirketler Grubu. 5 BOYUTLU ESKİ ELEKTRİK DEĞER ZİNCİRİ. Yakıt/Enerji Kaynağı. Elektrik Üretimi. İletim Hattı. Dağıtım Hattı. Fatura.
E N D
TÜRKİYE ENERJİ SİSTEMİ İÇİN BİR ZORUNLULUK “ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ” Ayla TUTUŞ Enerji Koordinatörü İçkale Şirketler Grubu
5 BOYUTLU ESKİ ELEKTRİK DEĞER ZİNCİRİ Yakıt/Enerji Kaynağı Elektrik Üretimi İletim Hattı Dağıtım Hattı Fatura Geleneksel Yöntem-Düzenlenmiş Bağımlı Hizmetler Tek Fiyat
BÜYÜK ÖLÇEKLİ ENERJİ DEPOLAMA YENİ ELEKTRİK DEĞER ZİNCİRİNİN 6.BOYUTU Müşteri/ Enerji Hizmetleri İletim Hattı Dağıtım Hattı Yakıt/Enerji Kaynağı Elektrik Üretimi Dağıtılmış Enerji/Enerji Depolama Cihazları • Ayrıştırılmış Hizmetler • Ayrıştırılmış Fiyatlar • Yeni Servis Stratejileri
ARZ GÜVENİLİRLİĞİ FREKANS KONTROLÜ SİSTEM STABLİTESİ VERİMLİLİK İLETİM/DAĞITIM HATTI PROBLEMLERİ İLETİM HATTI VE YEDEK MALİYETLERİ YEK PAZARDA REKABET ŞANSI
GHG 2008 DIŞA BAĞIMLILIK %76 Enerjide %60 Elektrikte CO2 CH4 N2O RÜZGAR+GÜNEŞ %83 FOSİL YAKITLI SANTRALLAR HIZLA DEVREYE GİREBİLECEK SANTRALLAR
SANTRALLARIN BAŞLAMA VE TAM KAPASİTEYE ULAŞMA SÜRELERİ LNG ÇEVRİM SANTRALI 1 saat LNG DOĞAL GAZ SANTRALI 3 saat FUEL OİL SANTRALI 3 saat KÖMÜR SANTRALI 4 saat NÜKLEER SANTRAL 5 gün KLASİK DEPOLAMALI HİDROELEKTRİK SANTRAL 3-5 dakika POMPA DEPOLAMALI HİDROELEKTRİK SANTRAL 3-5 dakika
Rüzgar santrallarının Sistemi Bozucu Etkileri 1 -Bölgesel Bozucu Etkileri • İletim hatları ve trafolardaki akışlarda • Trafo merkezlerinde gerilimlerde değişiklik • Koruma sistemleri, kısa devre arıza akımları ve şalt tesislerinde değişiklik • Arz kalitesinde değişiklik 2-Şebekeye Olan Bozucu Etkileri • Sistem dinamiği ve stablite • Reaktif güç kontrolu ve gerilim • Frekans kontrolu ve yük alma/atma sorunları • Enterkonnekte sistemebağlantıda bozucu etkileri • Bağlantı noktasında iletim kapasitesinin yetersizliği
ÜRETİM KAYNAKLARI İÇİN FAYDALARI -Arz ve talepteki dalgalanmaları dengeler -Kısa dönem arz güvenliğini sağlar -Frekans kontrolü sistem stablitesi sağlar -Enerjinin yönetimi sağlar ve rezerv oluşturur SİSTEM OPERATÖRLERİ İÇİN FAYDALARI -Voltaj kontrolü -Enerji kalitesinin artırılması -Sistem güvenliği varlıkların yönetimi -Büyük ölçüde YEK’in sisteme entegre esnekliği -YEK için gerekli olan ilave iletim hattı ve yedek maliyetlerinin düşürülmesi
YARDIMCI HİZMETLER İÇİN FAYDALAR -Frekansa yanıt verme -Hızla devreye girme ve tam kapasiteye ulaşma -Black start -Yedek, döner yedek veya uzun dönem rezerv oluşturma YENİLENEBİLİR ÜRETİCİLERİ İÇİN FAYDALARI Üretim zamanını ötelemek -Kontrol ve sisteme entegrasyonu sağlamak -Gün öncesi garanti anlaşması gibi anlaşmalarla rekabet şansını artırmak -Arz ile talebi eşleştirmek TÜKETİCİLER İÇİN FAYDALARI Elektrik fatura fiyatları ve puant saat fiyatlarını azaltmak -Enerji kalitesizliği ve güvenilir olmayan hizmetlerden dolayı oluşan kayıpları azaltmak
ELEKTRİK DEPOLANABİLİR Mİ ?
1-Teknolojisine göre Mekanik PDHES’ler, SHDES, Volanlar Elektrik Süper İletkenler Kimyasal Piller, bataryalar Manyetik Süper kapasitörler 2-Güç ve Enerji sınıflamasına göre Büyük ölçekli Küçük ölçekli 3- Uygulama Alanlarına Göre Kısa dönem arz güvenliği için, Enerji kalitesi ve güvenilirliği için, Şebeke uygulamaları için, Kaynakların verimli kullanılması için, YEK için VS.
POMPA DEPOLAMALI HİDROELEKTRİK SANTRALLAR
Jeneratör/motor Üst rezervuardan suyun akış yönü Üst Rezervuar Pompa/türbin Suyun alt rezervuara girişi Enerji üretirken suyun yönü Türbin giriş vanası Pompalama esnasında suyun yönü Alt Rezervuar Üretim esnasında türbin hareket yönü Pompalarken hareket yönü Alt rezervuardan suyun akış yönü
KANNAGAWA PDHES2820MW (6x470 DÜNYADAKİ EN BÜYÜK PDHES) Üst barajın Yüksekliği: 136m Uzunluğu: 444m Tipi: kil çekirdekli kaya dolgu. Dolgu hacmı :7.3Mm3 Alt Barajın Yüksekliği: 120m Uzunluğu: 350 m Tipi: Beton ağırlık Dolgu Hacmı:720 000m3
Büyük Üniteli SHDES Tipi • Geçirimsiz maden ocakları • Gözenekli Ortamlar (Tüketilmiş gaz sahaları /Tuz akiferleri) • Tuz Mağaraları Küçük Üniteli Yüzeye yakın Gömülü Borulu SHDES Jeolojiden bağımsız
Ulusal elektrik Üretiminin US %2,7 (yenilerinin hızla sisteme ilave edilmesi için 2004 yılında düzenlemeler yapıldı ve fonlar ayrıldı Japonya %10 İngiltere %4 Güney Afrika %5’ i kadar depolama yapmaktadır.