بسمه تعالی مدیریت دانش ( knowledge management ) ارائه دهندگان: عماد عزتی محمدرضا نوعی

1. بسمه تعالی مدیریت دانش (knowledge management) ارائه دهندگان: عماد عزتی محمدرضا نوعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال اردیبهشت 92

2. فهرست موضوعات ------------------------------------ • تعریف دانش ومفاهیم مدیریت دانش • مراحل عملیاتی کردن مدیریت دانش • تجربه ها ی موفق درحوزه مدیریت دانش

3. تعریف دانش ومفهوم مدیریت دانش

4. سرمایه شرکتها دو نوع است : • 1- سرمایه های ملموس مثل ساختمانها،کارکنان ومدیران اوراق بهاداروپول در گردش وپس اندازهاوغیره.این سرمایه ها هم تحت کنترلند وهم تحت برنامه ریزی.هریک اثر مشخصی در کارکرد شرکت دارند. • 2- سرمایه های ناملموس مثل تخصص کارکنان،خلاقیت وبصیرت مدیران فکرونوآوری ،شناخت بازاروروحیه ابتکارات ومعلومات ویژه .این سرمایه ها عمدتا درروند عادی کار استفاده می شوند وتحت هیچ کنترل ویژه وبرنا مه ریزی وهدایت جهت دار نیستند. درمورد مدیریت سرمایه های ملموس جامعه بشری تجربه هزاران ساله دارد و مکتبهای مدیریتی زیادی ایجاد شده است.لیکن مطاله روی سرمایه های ناملموس از سال 1986 آغازشد ودانشمندانی که اولین بارروی شناخت تاثیرات واهمیت این سرمایه ها مطالعه کردند عبارتند از: کارل اریک سیوبی- بک من –نوناکا - کارل ویگ -پیتر دراکر -.....

5. دانش چیست؟ • بطور عام، کلیه دستاوردهای بشر که بنوعی تجربه، آزمایش ،طبقه بندی وفرموله ویا اجرا شده جزودانش بشری است. دانش دارایی انسان‌ها است ونتیجه شناخت انسان ازخود وازطبیعت وهمچنین نتیجه کشف قوانین حاکم بر هستی است. • درحوزه کاری ،دانش عبارت است از اطلاعات ، مهارتها ابتکارات و تخصصهای کاربردی آشکاروپنهان کارکنان قبلی وفعلی که در نیل به اهداف فعلی یا آتی سازمان ،چه بطورمستقیم وچه غیرمستقیم ،تاثیر گذار است.

6. تقسیم بندی عوامل پدید آورنده دانش تولید وانباشت دانش بشری براساس چند آیتم کلیدی زیر می باشد • شناخت پدیده ها : دانش چه چیزی (know what) • شناخت علت پدیده ها : دانش چرایی (know why) • شناخت نحوه انجام : دانش چگونگی (know how) • شناخت عامل یک پدیده : دانش چه کسی (know who)

7. جلوه های مختلف دانش بشری • دانش مکتوب ومضبوط:دانشی که در قالب نوشته ها، فیلم، عکس و ... منتقل می شود. که دانش کد شده یا آشکار (Explicit knowledge) نامیده می شود. • دانش غیرمکتوب :انواعی از دانش مانند مهارت، بصیرت، تجربه و... که به راحتی قابل کد کردن نیستند. این دانش را دانش ضمنی(Tacit knowledge) می نامند.

8. رفتا رجوامع مختلف با سرمایه های ناملموس

9. واقعیت این هست که درروشهای سنتی مدیریت صنعتی و تجاری وکشاورزی تسلط وتمرکزلازم به داراییهای دانشی شرکتهای ذیربط وجود ندارد. • در سازمان دانش محور،برعکس، دانش مهمترین دارایی سازمان است، یادگیری،خلق وانتفال دانش مهمترین سیستم تعریف شده ای دارد همراه باانگیزشها وحمایتهای جدی هیچ سئوالی بی پاسخ نمی ماند.دستاوردها ومهارتها به تمامی کارکنان منتقل می شودومشکلات با تشریک مساعی خبرگان حل می شود. وچون انعطاف و تغییر، شرط ماندگاری و موفقیت است.این سازمانها بالاترین حد انعطاف رادارند.

10. جواب سؤالات زیر میزان مدیریت و تسلط بر سرمایه های دانشی شرکتها وسازمانها را مشخص نماید: • آیا ما دانش وران سازمان خود را می شناسیم؟ آیا می دانیم پاسخ یک مشکل سازمانی را چه کسانی می دانند؟ • آیا می دانیم ارزش تجربیات اندوخته شده در ذهن پرسنلمان چقدر است؟ آیا می دانیم چقدر سرمایه با از دست رفتن هر یک از پرسنل از دست ما می رود؟ • آیا تاکنون سعی در استخراج دانش مهارتی پرسنلمان که در اذهان آنهاستوبه اشتراک گذاشتن آنها نموده ایم؟ • آیا در سازمان ما شعار ” دانش قدرت است“ حاکم است یا ” تبادل دانش قدرت است“؟

11. وقتی یک کارشناس باز نشسته می شود، آیا با دانش اوهم خداحافظی می کنیم؟ • آیا می توانیم بسته دانشی خود را بفروشیم؟ بسته دانشی شرکت رقیب را چقدر حاضریم بخریم؟ • آیا می دانیم رقبای ما در آینده ممکن است به چه دانشی دست یابند؟ • آیا برای دستیابی به دانش های رقابت پذیر و برنده، هدف گذاری استراتژیک کرده ایم؟

12. مشکلا ت فقدان مديريت دانش • اشتباهات پرهزينه به دليل عدم ثبت يا تحليل اشتباهات قبلي تكرار مي‌شوند؛ • كارها غالبا“ به دليل عدم آگاهي كاركنان از فعاليت‌ها و پروژه‌هاي گذشته، يا نتايج آنها مجددا“ انجام مي‌شوند؛ • روابط با مشتريان گاه لطمه مي‌خورد زيرا دانش در نقطه عمل در دسترس نيست؛ • افكار، عقايد و عملكردهاي خوب غالبا“ در ميان گذاشته نمي‌شود و موجب افزايش هزينه‌هاي كلي مي‌گردد ؛ • فقط يك يا دو تن از كاركنان از دانش مهم و حساس بر خوردارند؛ • يادگيري سازمان‌ها بسيار كند است كه موجب تاخير در توسعه محصول يا از دست رفتن فرصت‌ها مي‌شود؛ • كاركنان به دليل عدم دسترسي به منابع دانش، دلسرد و ناراضي مي‌شوند. • پاداشها وارتقای سازمانی درمسیر غیرعادلانه قراردارد.

13. آشنايي كلي با مديريت دانش: • مدیریت دانش مستندسازي، نگهداري و بازیابی‌ دانش، خرد و تجربیات باارزش افزوده کارکنان سازمان، به عنوان بخشي از دارایی‌هاي سازمان است. • مدیریت دانش کوششی برای تبدیل دانش کارکنان (سرمایه انسانی) به دارایی مشترک سازمانی (سرمایه فکری ساختاری) است.

14. چند نكته در مديريت دانش • با روش‌هاي سنتي نمي توان دارايي‌هاي فكري شركت را مديريت كرد • دانش دائما رو به گسترش است وبهره برداری ازآن نیاز به مدیریت دارد. • راه‌حل‌هاي استانداردوکامل در رابطه با مديريت دانش وجود ندارد • مديريت دانش مطابق با وضع موجود هر سازمان وبانگاه به الگوهای موفق با طراحي گام‌هاي سنجيده انجام می شود وگرنه محكوم به شكست است • هدف مدیریت دانش برقراری ارتباط بین خبرگان و افراد مجرب سازمان با افرادی است که نیاز به دانش خاصی را دارندوبدون کمک مدیران ارشد امکان پذیر نیست.

15. خلق دانش فرایندهای مدیریت دانش: کسب دانش مدیریت دانـش بکارگیری و اعتبار بخشی به دانش ذخیره سازی دانش انتقال و انتشار دانش تجزیه و تحلیل وتفسیــر داده ها

16. کشف دانش: شناسایی منابع دانشی درون و بیرون سازمان در این حوزه بسیار مهم است. • خلق دانش: فرایندی که طی آن دانش مورد نیازتوسط افراد خبره سازمان در داخل سازمان خلق می شود. • کسب دانش: فرایندی که طی آن دانش مورد نظر در اختیار سازمان قرار می گیرد.ازطریق آموزشهای فراسازمانی یا خرید پکیجها.

17. نگهداری دانش: این که چه دانشی در کجا و تا کی باقی بماند و این نگهداری چگونه باشد که قابلیت بازیابی حداکثری فراهم شود، فرایند نگهداری دانش نامیده می باشد. • تسهیم و تبادل دانش: دانش باید به راحتی در سازمان تبادل شود. • به کار گیری و توسعه دانش: دانش به کار گرفته شده بایستی اثر خود را در افزایش اثربخشی یا افزایش بهره وری سازمان نشان دهد.

18. ارزیابی دانش: در پایان هر سیکل دانشی، بایستی دانش به دست آمده به لحاظ میزان رشدی که در سازمان ایجاد نموده، ارزیابی شود. سازمانی که به خوبی این فرایندها را مدیریت کند، سازمانی دانشی یا دانش محور است. پرسنل چنین سازمانی دانش ور یا دانش کار نامیده می شود.

19. اهداف مهم به کار گیری مدیریت دانش : • حداکثر سازی سرعت • حداقل سازی هزینه • حداکثر سازی اثر بخشی • جلوگیری از پرش های نا فرجام

20. ساختار مکانیزه مدیریت دانش در سازمانها

21. باغ دانش :محل ورود اطلاعات دانشی جدید ازطریق مشاوراناینترنت یا شبکه سازمانی ست.این اطلاعات توسط دانشی ارزیابی ودر کتابخانه ذخیره می شوند. کتابخانه : مرجع دانشی مطمئن برای کارکنان جدید تا کلیه آیین نامه هااطلاعات خود را جبران کنند. همچنین حاوی وفرمها ی سازمانی می باشد. پرسش وپاسخ: سئوالات کارکنان در این بخش مطرح اتوماتیک جهت پاسخگویی به افراد خبره ذیربط ارجاع می شود.فهرست سئوالهای قبلی نیز برای عدم تکرار سئوالدردسترس وقابل جستجوست.

22. فعالیتهای اخیر : دراین قسمت آخرین به روز رسانی خبرها و تحولات شرکت وسازمان برای شناخت بهتر اهداف سازمانی ومسیر حرکت ،به اطلاع کارکنان می‌رسد. همچنین دوره‌های آموزشی و اطلاعاتی که مربوط به آزمونها است در ضمیمه برای کاربران فراهم می گردد ‌. این بخش تا حدودی در شرکتهای غیر دانش محور نیز وجود دارد.

23. مديريت دانش از نگاه بنياد مديريت كيفيت اروپا (EFQM) شامل دو عامل کلیدی ذیل می باشد: • تمركز بر كاركنان • تمركز بر فناوري اطلاعات

24. تعريف مديريت دانش كليه فعاليت‌هاي لازم براي سازماندهي محيطي كه در آن، از كاركنان دعوت مي‌شود دانش ذيربط را به كار برند، توسعه دهند، در ميان بگذارند، تركيب كرده و استحكام بخشند تا اهداف و تمايلات فردي و جمعي خود را تحقق بخشند.

25. نتایج پیاده سازی مدیریت دانش در سازمانها • افزایش بهره‌وری • تسریع در یادگیری • اتخاذ تصمیمات بهتر و سریع‌تر • افزایش توانایی برای توسعه • تقویت نوآوری و ایجاد انگیزه برای کارکنان • افزایش روحیه رقابت • کاهش هزینه ها • تولیدمحصول بهتر یا ارائه خدمات بهتر • ارتقا موقعیت سازمان وافزایش در آمد

26. پیاده سازي مدیریت دانش در سازمان در ابعاد گوناگون پياده سازي مديريت دانش بطورخلاصه در سه بخش شورت می گیرد: 1- سازمان 2- فناوري 3- کارکنان

27. مديريت دانش در سازمان در چنين سازمان هايي با ایجاد تغییرات جدید (ایجاد گروههای نخبه وتغییر روشهای پاداش وارتقا وغیره )علاوه بر شكل گيري « فرهنگ دانشي »، واحدها و فرآيند هاي دانش پرور، تسهيل كننده روابط دانش، و افزايش دهنده دانش شكل مي گيرد. تدوين برنامه هاي استراتژيك بر مبناي دانش شكل دهي گروه هاي دانشي نظام پاداش دهي و دستمزد مبتني بر دانش سيستم هاي ارزيابي دانش سازمان

28. مديريت دانش در آيينه فناوری پياده سازي صحيح سيستم هاي اطلاعاتي سيستم هاي ذخيره سازي دانش هاي توليد شده در گذشته سيستم هاي تبادل اطلاعات و گروه هاي مجازي سيستم هاي سنجش رشد درمسیر نقشه راه دانش مديريت دانش درمنابع انساني ايجاد فرهنگ سازماني مديريت دانش انگيزش هاي غير مادي

29. مراحل پیاده سازی مدیریت دانش1-آموزش مفاهیم و جلب نظر مدیران 2-ارزیابی سطح دانشی سازمان 3-تشکیل تیم دانش 4-تدوین چشم انداز دانش5-اجرای طرح پایلوت 6-ادامه مستقل مدیریت دانشتوجه به وضع موجود سازمان واقدام تدریجیوهماهنگ ضروری می باشد.

30. آموزش مفاهیم و جلب نظر مدیران • مفاهیم مدیریت دانش در سازمان(مقدماتی) • مفاهیم مدیریت دانش در سازمان(پیشرفته) • مدیریت دانشو IT • فرهنگ سازمانی تسهیم دانش • چگونه سطح دانش سازمان را افزایش دهیم؟ • مشکلات دانشی سازمان • راه حل های پیاده سازی مدیریت دانش در سازمانهای مشابه

31. ارزیابی سطح دانشی سازمان : • بررسی وضعیت موجود به صورت کاملا شفاف وتعییننقاط ضعف و قدرت سازمان در ابعاد مختلف ساختار و تکنولوژی و انسانی به لحاظ دانش . • تشکیل تیم دانش : • تشکیل تیم های مدیریت دانش در سطوح مختلف سازمان از میان اعضای سازمان

32. تدوین چشم انداز دانش : • ترسیم چشم انداز دانشی سازمان و تعیین برنامه ی استراتژیک دانشی مبتنی بر نقاط قوت و ضعف سازمان از لحاظ دانش بر مبنای آن . • طراحی و ابلاغ آیین نامه های پیاده سازی (KM) برای اجرای طرح پایلوت.

33. اجرای طرح پایلوت • بررسی مجدد طرح پایلوت از نظر هزینه،زمان لازم برای اجرا، رویه های قابل قبول و... • ارزیابی و گزارش دهی در حین مراحل اجرا و پس از آن. • قرار دادن این گزارشات در اختیار مدیران جهت تصحیح و ارزیابی عملکرد مدیریت دانش.

34. ادامه مستقل مدیریت دانش : • اجرای مدیریت دانش در بخش های دیگر سازمان در صورت رضایت بخش بودن نتیجه ی پیاده سازی در بخش پایلوت. • ایجاد واحدی تحت عنوان واحد مدیریت دانش به عنوان بخشی • از چارت سازمانی برای پیاده سازی مدیریت دانش در بخش های دیگر سازمان.

35. اولین شركتهای خارجی دارای مدیریت دانش 1-شرکت بزرگ نرم افزاری Delphi 2-شرکت لوازم برقی وصوتی-تصویری فیلیپس 3- شرکت مخابراتی بزرگ امریکایی AT&T 4- شرکت بزرگ مواد شوینده Heineken آلمان 5-شرکت بزرگ بیمه وامور مالی scandia سوئد 6-شرکت نفتی بریتیش پترولیوم 7-شرکت بزرگ کامپیوتری امریکایی IBM, HP 8-شرکت بزرگ دارویی کالیبرو در سوییس

36. اولین تجربه مدیریت دانش در شرکت های ایرانی شهرداری تهران شرکت برق منطقه ای تهران شرکت توانیر شرکت لاستیک بارز بانکهای ملت،صادرات،کشا ورزی تجارت ،سامان وانصار انستیتو پاستور ایران پژوهشگاه صنعت نفت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا نفت وگاز سپانیر

37. نرم افزار های مدیریت دانش موضوع • مديريت مستندات (Document Management) • مديريت محتوا (Content Management) • پشتيباني گروه (Group Support) • پشتيباني انجمن‌ها و جوامع (Community Support) • پشتيباني تصميم‎گيري (Decision Support) • هوشمندي كسب و كار (Business Intelligence)

38. مديريت پروژه roject Management) • مديريت فرايندهاي كسب و كار (Business Process Management) • مهندسي سيستم‌ها (Systems Engineering) • مديريت داده‌هاي محصول (Product Data Management) • نمونه ای از نرم افزارهای مدیریت دانش عبارت است از: • Micro soft share point

39. تعدادی از مشاوران ایرانی مدیریت دانش • 1- مشاوره مهندسی نداک http://www.nodak.ir • 2-موسسه عالی مدیریت دانش http://www.knoma.org/fa/mkm.aspx

40. از توجه شما متشکریم.