ALIYA

1. ALIYA

2. Geburtstag • am 08.08.1925 in Bosanski Samac, Königreich der Serben, Kroaten und Slowenen

3. Kindheit • Vater Mustafa Buchhalter • (Großvater Aliya) • Mutter Hiba religiös • mit 2 Jahren Umzug nach Sarajevo • 3 Mädchen, 2 Jungs, Aliya ältestes Kind • Von der 1. Ehe des Vaters hat er 2 Halbgeschwister • Familie traditionelle & zugleich liberale Muslime • Umfeld nicht religiös • Im 1. Weltkrieg wird Vater verletzt, Verletzung führt zu einer Lähmung, ist die letzten 10 Jahre seines Lebens bettlägerig

4. Jugend • Abitur auf einer deutschen Schule, in der Kommunisten aktiv sind, auch unter den Lehrern. • Legt großen Wert auf Wissenschaften und arbeitet immer diszipliniert • Anfangs steht er 2 Jahre bis zu seinem 17. Lebensjahr unter dem Einfluss von atheistischer und kommunistischer Literatur • Liest Hegel, Spinoza, Kant…bis 19 alle Werke der klassischen europäischen Philosophie • Später mit 17 findet er wieder zum Islam, aber nicht wegen der Erziehung seiner Eltern, sondern weil er sich selbst dafür entscheidet

5. Einziehung zum Militär • verweigert es zur Armee zu gehen • und taucht das ganze Jahr 1944 unter

6. Gruppe der Junge Muslime – Mladi Muslimani • Während des 2. Weltkriegs gründet er, als er 17 Jahre alt ist, mit Freunden die Gruppe der „Jungen Muslime“ • Anfangs Ziel nur Diskussion über religiöse Themen, • später reicht ihnen das nicht und sie fangen an Aktivitäten anzubieten • Erziehung + Hilfsaktionen z.B. für Bedürftige während des 2. Weltkrieges • auch für Mädchen wird eine Gruppe eingerichtet

7. 1. Freiheitsstrafe: 3 Jahre • 21 Jahre • Nach der Machtübernahme der Kommunisten wird er von 1946-1948 zu 3 Jahren Haft verurteilt, weil er Mitglied der „Jungen Muslime“ ist

8. Studium • Nach seiner Freilassung studiert er in Sarajevo zunächst Agrarökonomie • und ab 1954 Jura. Er absolviert das Studium der Rechtswissenschaften in einer Rekordzeit von nur zwei Jahren.

9. Ehe • Er heiratet mit 24 seine Jugendliebe Halida Repovac, die er seit seinem 18. Lebensjahr kennt • und bleibt weiter politisch aktiv. • Hat 3 Kinder mit ihr • Bakir • Leyla • Sabina

10. Arbeit • Nach dem Studium arbeitet er 7 Jahre in Montenegro bei einer Baufirma und verfasst nebenbei politisch-religiöse Werke. • ist immer sehr pünktlich und zuverlässig. Hält immer Abmachungen ein

11. Islamische Deklaration • 1970 gibt er das Manifest Islamische Deklaration heraus. • Kernforderung: zurück zum wahren Islam und Gründung eines panislamischen Staates, in dem die Muslime zu einer Gemeinschaft verschmelzen sollen • „Unser Ziel: die Islamisierung der Muslime. Unsere Devise: Glauben und kämpfen.“ • Muslime sollen wieder zu sich finden, Minderwertigkeitskomplexe und Bida loswerden, sich von den Manipulationen der Imperialisten befreien, in einem sahih Islamverständnis wiederauferstehen, das Erbe der islamischen Zivilisation antreten und in der modernen Zeit nicht nur konsumieren, sondern produzieren und umsetzen, lehnt Assimilation der Muslime ab, Appell richtet sich nicht nur an die Muslime in Jugoslawien, sondern an alle Muslime • Die Imperialisten machen Propaganda, dass das Ziel der Einheit der Muslime nur eine Utopie ist, denn sie wollen teilen und beherrschen • Schreibt auch in verschiedenen Zeitschriften Artikel

12. Der Islam zwischen Ost und West • 1980 erscheint sein Buch Der Islam zwischen Ost und West, in dem er zu definieren versucht, welchen Platz der Islam unter anderen großen Ideen einnimmt. • Geographisch gesehen zwischen Ost und West • Auch zwischen diesen Weltanschauungen • Alles ist doppelt geschaffen, wie der Mensch aus Körper und Seele besteht. Der Körper ist das Haus der Seele. Mit dem Körper befassen sich Naturwissenschaften, mit der Seele die Religion, Kunst, Ahlak. Im Westen repräsentieren Darwin und Michelangelo Körper und Seele. Haben andere Welten, aber schließen sich nicht aus. Darwin (Judentum)=diesseitsgerichtet=Teil der Zivilisation / Michelangelo (Christentum)=Jenseitsgerichtet=Teil der Kultur. Zivilisation gibt Antwort auf die Frage: „Wie lebe ich?“ und Kultur: „Warum lebe ich?“. Zivilisation fordert Herrschaft der Erde, Religion Herrschaft der Himmel und der Islam ist der dritte Weg, die Synthese von diesen beiden Extremen

13. 2. Freiheitsstrafe: 5 Jahre 8 Monate Wegen seiner Schrift Islamische Deklaration, die in Jugoslawien verboten ist und daher illegal kursiert, wird er 1983 zu 14 Jahren Gefängnis verurteilt. Die jugoslawische Regierung wirft ihm im Prozess verschwörerische Pläne zur Errichtung eines islamischen Staates vor. Er wird allerdings 1988 zur Beruhigung der damaligen angespannten Lage im Kosovo aus der politischen Haft entlassen. • Bieten ihm im Gefängnis an, dass wenn er sich entschuldigt, Ansichten revidiert, er freigelassen wird. Aliya lehnt es ab.

14. Aliyas Reaktion nach dem Urteil “Yugoslavya’yıseviyorumamaonunyönetiminidegil. Müslüman’ımveMüslümankalacağım. Kendimidünyada İslam davasınınbirsavaşçısıolarakgördümveömrümünsonunakadar da böylekalacağım. Çünkü İslam benimiçingüzelveulviolan her şeyleeşanlamlıveMüslümanhalklarınumudununvedahaiyibirgeleceğinin, özgürveşereflibirşekildeyaşamalarının, kısacabenimiçinyaşamayadeğer her şeyeyönelikbirvaadinadıdır”.  

15. Meine Flucht in die Freiheit • Schreibt im Gefängnis seine Gedanken auf • Freiheitsdefinition • Widerstand seiner Seele gegen die Freiheitsberaubung • Aliya als Philosoph • Er ist mittlerweile über 60 • Liest ständig und bildet sich weiter • http://www.ezania.net/library/books/izetbegovic_alija.htm

16. 1990 Parteigründung • 1990 gründet er die Partei der demokratischen Aktion (SDA). • am 16.11.1990 geht sie als Siegerin aus den Wahlen in Bosnien und Herzegowina hervor. • In einer auf Ausgleich zwischen den Volksgruppen ausgerichteten Koalition aus den drei führenden nationalen Parteien wird er Präsident Bosnien-Herzegowinas; neben ihm stellt die SDS von Radovan Karadzic den Präsidenten des Parlaments und die an der HDZ des kroatischen Präsidenten Franjo Tudman ausgerichtete HDZ BiH den Ministerpräsidenten.

17. Zerfall von Jugoslawien • Slowenien & Kroatien erklären ihre Unabhängigkeit von Jugoslawien • Bosnien-Herzegowinas verbleibt bei Restjugoslawien, will anfangs eine „gesunde Föderation“ • Später muss die Unabhängigkeit angestrebt werden, da Serben Assimilation der Bosnier vorsehen • Die jugoslawische Volksarmee unter Generals Mladic bereitet Krieg für den Fall einer Unabhängigkeitserklärung Bosniens vor.

18. Referendum für die Unabhängigkeit • 15. 01.1992 erkennt die EU Slowenien & Kroatien als souveräne Staaten an • Bosnien-Herzegowinas Anerkennung wird unter die Bedingung eines Referendums gestellt • 29.02. findet Referendum statt • Kroaten und Bosniaken stimmen mit über 99 % dafür • die Serben boykottieren die Abstimmung. • Anerkennung Bosnien-Herzegowinas durch die EU am 06.04.1992

19. Krieg in Bosnien 1992–95 • Mit der Anerkennung Bosnien-Herzegowinas durch die EU am 6.04.1992 bricht Krieg aus • Serben besitzen 4. größte Armee Europas • Der Bosnienkrieg kostet etwa 250.000 Menschen das Leben, etwa 2 Millionen Menschen werden vertrieben. • Aliya ist nun 67 Jahre

20. Waffenmangel • UN-Waffenembargo trifft nur Bosnier, da andere bereits ausreichend Waffen haben • Iran schickt trotz des Embargos Waffen, und andere Länder auch

21. Entführung 2.5.1992 • Nach einer Reise aus Lissabon landet sein Flugzeug in Sarajevo • Dort wird er mit seiner Tochter Sabina von Serben entführt • In dem Zimmer, in dem er festgehalten wird, klingelt ein Telefon, eine Dame ist falsch verbunden, er geht ran und sagt, dass er entführt wurde. Sie gibt Medien bescheid, Sender ruft an und es findet eine Liveübertragung statt. Die ganze Welt erfährt von seiner Entführung • Daraufhin entführen bosnische Soldaten serbischen General, gegen den er ausgetauscht wird.

22. 1992 Umra nach dem Treffen in Saudi Arabien mit den Mitgliedsstaaten der Islam Konferenz zur aktuellen Lage in Bosnien vollzieht er die Umra

23. 1993 Die Brücke von Mostar • 1566 bauen die Osmanen (ein Schüler von Mimar Sinan) die Brücke • Auf der einen Seite leben die christlichen Kroaten, auf der anderen Seite die bosnischen Muslime in Frieden • Europas Jerusalem • 1992 greifen Serben an • 1993 zerstören Kroaten sie komplett • 2005 wird sie mit der Unterstützung der Türkei wieder errichtet

24. Massaker von Srebrenica 1995 • UN errichtet Schutzzone • Waffen der Muslime werden eingesammelt • UN übergibt Bosnier den Serben • Unter dem Befehl von General Ratko Mladić werden 5 Tage lang 8.000-10.000 Menschen ermordet • In 64 Massengräbern begraben

25. 1995 Dayton Friedensvertrag • Auf einer Militärbasis in Dayton wird 1995 in wochenlangen Verhandlungen das Abkommen ausgehandelt • Unterzeichnung des Friedensvertrages in Paris gemeinsam mit dem kroatischen Staatspräsidenten Tuđman und dem serbischen Staatspräsidenten Milošević • Abkommen gibt 51 % des Territoriums den bosnischen Muslimen und den kroatischen Christen, 49 % den Serben. Regierung muss unter den 3 Volksgruppen aufgeteilt werden. Muslime werden verpflichtet ihre vorrätigen Waffen zu vernichten und Waffen der USA (ohne Ersatzteile) zu kaufen

26. Aliyas Reaktion auf das Abkommen “Uzun ömrümde çok değişik işlerle uğraştım: Hapisteyken toprak kazıdım, harç taşıdım, ağaç kestim, sonrasında özgür bir insan olarak inşaat işleri yürüttüm, mahkemelere çıktım, makaleler yazdım. Yine de bana en zor gelen iş görüşmeler olmuştur. Görüşmek karar vermek demektir. Karar vermek ise zavallı insanoğlunun sırtına yüklenmiş en zor iştir. Benim problemim şuydu ki ne barışa kavuşabiliyordum, ne de iyi bir savaş yürütebiliyordum. Görüşmeler şantaj ve Bosna’nın başının üzerinde kılıç tehdidi altında yürütülmekteydi. Kendisinden sayı ve mühimmat bakımından çok daha üstün olan düşman tarafından saldırıya uğramış bu millet büyük kayıplara uğramıştı, sunulan barış ise her zaman sadece benim ilkelerime değil temel hukuk prensiplerine de aykırıydı. Böyle bir barışı kabul etmem çok zordu, savaşın devam edeceği mesajıyla eve dönmem ise daha da zordu. Çok zor ikilemler içindeydim. Kendimi çarmıha gerilmiş gibi hissediyordum”.

27. Nachkriegswahlen bestätigen ihn als Präsident Bosniens 18.09.1996 vertritt er als Präsident Bosniens seine Partei SDA im kollektiven Staatspräsidium von Bosnien-Herzegowina, das er gemeinsam mit den nationalen Repräsentanten Kresimir Zubak HDZ & Momcilo Krajisnik SDS wahrnimmt

28. Gesundheitlicher Zustand verschlechtert sich • schon während der Friedensverhandlungen verschlechtert sich sein Zustand • 1996 Herzinfarkt

29. 1997 Ansprache an die Führer der islamischen Welt Yolculuğumda bazı olumlu veya olumsuz yeni veriler de edindim. Suudi Arabistan’daki 5 milyon üniversite öğrencisi olduğuyla ilgili cesaret verici bilgiyi edindim, ancak başka bir Müslüman ülkesindeki %68,5 oranında okuma yazma bilmeyenlerle ilgili üzücü bilgiyi de. Az önce aldığım diğer iyi bir haber, İran’da çeşitli okullarda okuyan 12 milyon kişi olduğu, kötü haber de tüm Müslüman ülkelerde kadınların okuma yazma oranının kabul edilebilecek düzeylerin altında olduğudur. Kadınlar insan ırkının yarısını teşkil etmektedir. Kültürsüz bir kadın halklarımızı 21. yüzyıla taşıyacak olan nesilleri büyütemez ve yetiştiremez, bu yüzden affınıza sığınarak çok açık konuşacağım. Güzel yalanların hiçbir faydası yoktur, ancak acı gerçekler bazen ilaç gibidir. Batı ne bozuk ne de yozlaşmıştır. ‘Çürümüş Batı’ – komünist sistem bu yanılgıyı çok pahalı ödemiştir. Batı çürümemiştir. Batı güçlü, kültürlü ve organizedir. Okulları bizimkilerden daha iyi ve şehirleri bizimkilerden daha temizdir. Batıda insan hakları daha üst düzeydedir, fakirlere ve özürlülere yönelik sosyal imkânlar daha iyi organize edilmiştir. Batılılar genelde sorumlu ve doğru insanlardır. Benim onlarla ilgili tecrübelerim böyledir. Ancak gelişmişliklerinin karanlık yönlerini de biliyorum ve göz ardı etmiyorum.

30. 1997 Ansprache an die Führer der islamischen Welt Evet, İslam en mükemmeldir, ama biz mükemmel değiliz! Bu sıklıkla karıştırdığımız iki konudur. Batıyı küçümsemek yerine onunla yarışıyoruz! Kuran bize tam da şunu emretmemiş midir: ‘Öyle ise iyiliklerde yarışın.’. Din ve bilimin sayesinde ihtiyacımız olan güce kavuşabiliriz. Bunun zor ve yorucu bir yol olduğu kesindir, yokuş yukarı zorlu bir tırmanıştır; ancak bu Kuran’da bahsedilen yokuştur ve başka yol yoktur. Bu yüzden her yerde çocuklarımızı okutmak için fonlar kurmalıyız! Tek bir çocuğumuz bile eğitimden mahrum kalmasın. Zengin Müslüman ülkelerin bu konuda daha fakir olanlara yardım etmesi gerekir. Bunu bugün yapalım veya hemen bugün bununla ilgili bir konferans tarihi belirleyelim. Bazı insanlar terörizmle üstünlük sağlanabileceğini düşünüyorlar. Bu tehlikeli bir şekilde yayılan bir yanılgıdır. Terörizm bugünkü aczimizin bir ifadesi ve gelecekteki aczimin de olası sebebidir. Sadece etik olmamakla kalmayıp aynı zamanda sonuçsuzdur da. Etik değildir çünkü masum insanlar ölmektedir, sonuçsuzdur çünkü onunla hiçbir yerde hiç bir şey çözülmüş değildir. Tarihteki tüm ciddi siyasi hareketler terörizmi reddetmiştir. Kuranın da şu bilinen ayetle yasakladığını düşünüyorum: ‘Kim bir insanı… öldürürse, o sanki bütün insanları öldürmüştür’. Maalesef bazıları bunu unutmaktadır.

31. 2000 Rücktritt • Zieht sich aus gesundheitlichen Gründen zurück, wird Ehrenvorsitzender seiner Partei SDA und bleibt dies bis zu seinem Tode. • Will sehen wie die Politiker nach ihm sind und sie unterstützen

32. 10.09.2003 Sturz in seinem Haus • 78 Jahre • nach einem Sturz in seinem Haus erleidet er einen Ohnmachtsanfall und zieht sich dabei vier Rippenbrüche sowie innere Blutungen zu. Sein Gesundheitszustand verschlechtert sich am 16.10.2003, so dass er auf die Intensivstation eines Krankenhauses verlegt werden muss. • Er ruft an diesem Tag in einem telefonischen Interview mit dem privaten TV-Sender Hayat in Sarajevo nochmals zur Versöhnung auf und mahnt, dass die Republik Bosnien-Herzegowina nur überleben wird, wenn der Hass zwischen den Völkern überwunden wird. Gleichzeitig mahnt er die Einheit des Staates Bosnien-Herzegowina an: Serben, Kroaten und Bosniaken sollen ihrer ethnischen Identität treu bleiben, aber „sie sollen alle Bosnier sein“.

33. Türkei • Erdogan reist nach Sarajevo, um noch einmal mit ihm zu sprechen. • Vertraut Bosnien der Türkei an

34. Türkei

35. Tod am 19.10.2003 “Bana tekrar yeni bir hayat yaşama fırsatı sunulsaydı kabul etmezdim. Ancak, eğer yeniden doğsaydım yine kendi hayatımı yaşamayı seçerdim.”

36. Beisetzung am 22.10.2003 • will unter seinen Soldaten begraben werden • ca. 100.000 Personen aus aller Welt erweisen ihm die letzte Ehre

37. Aliyas Zitate • Okumak özgürlüktür. • Hiçkimse intikam peşinde koşmamalı, sadece adaleti aramalıdır. Çünkü intikam sonu olmayan kötülüklerin de kapısını açar. Geçmişi unutmayın ama onunla da yaşamayın. • Bize saldıranlar, hazreti Isa'nın bütün sözlerini çiğnemişlerdir. Irza tecavüz, masumları katletmek hiçbir dine sığmaz. Onlar cani ve sadece canidir. Bunu aklınızdan çıkarmayın. • Savaştabüyük zulme uğradınız. Zalimleri affedip affetmemekte serbestsiniz. Ne yaparsanız yapın, ama soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır. • Nefrete nefretle cevap vermeyin. Bosna için nefret çıkmaz sokaktır. Nefret sadece bizim ruhlarımızı zedelemiyor, Bosna'nın özünü de zedeliyor. • Bir kelimeyi hiç aklınızdan çıkarmayın: Devlet. Devletin ne kadar önemli olduğunu hepimiz idrak etmeliyiz. Devletsiz bir millet boşluğa düşer, rüzgarda savrulup gider. • İktidara gelirseniz, hal ve hareketlerinize dikkat edin. Kibirli olmayın, kendini beğenmişlik etmeyin. Size ait olmayan şeyleri almayın, güçsüzlere yardım edin ve ahlak kurallarına uyun. Unutmayın ki sonsuz iktidar yoktur. Her iktidar geçicidir ve herkes, er veya geç, önce milletin ve nihayet Allah'ın önüne hesap verecektir. • Bu adil bir barış olmayabilir; fakat süren bir savaştan daha iyidir. (Bosna savaşını bitiren Dayton anlaşmasını imzalarken)

38. Aliyas Zitate • Sanat için soyunana alkış tutanlar Allah için giyinene neden zulmeder? • Ben Avrupa’ya giderken kafam önümde eğik gitmiyorum. Çünkü çocuk, kadın ve ihtiyar öldürmedik. Çünkü hiçbir kutsal yere saldırmadık. Oysa onlar bunların tamamını yaptılar. Hem de Batı’nın gözü önünde; Batı medeniyeti adına. • Kaybedenlere karşı duyduğumuz sempati asla aklımızdan kaynaklanmamaktadır. Bu sadece öldükten sonra anlayabileceğimiz yani bu dünyaya ait olmayan bir duygudur. • Yugoslavya Hükümetini diyemem ama Yugoslavya'yı çok severim. Fakat itiraf edeyim ki özgürlüğü daha çok severim • Tanrısız ve insansız bir dünya cenneti kurmayı hayal edenler, bu hayallerinin enkazı altında kalmaya mahkûmdurlar. • Bizi, yok etmekle tehdit ediyorlar. Ama bilsinler ki Müslümanlar yok olmayacaktır. • Aslına bakarsanız içinde yaşadığımız mekan ve çağdan dolayı bir katliam beklemiyorduk. Yaşadığımız mekan, Avrupa. İçinde bulunduğumuz çağ, yirminciyüzyılın sonuydu. • Dünya üzerindeki Müslümanların vaziyetini düşündüğümde ilk sorum hep şu olur: Acaba hak ettiğimiz kaderi mi yaşıyoruz, acaba vaziyetimiz ve mağlubiyetlerimiz konusunda daima başkaları mı suçlu? Eğer biz suçluysak -ki ben böyle olduğu kanatindeyim- yapmamız gereken neyi yapmadık, yahut yapmamamız gerekn neyi yaptık? Bana göre bunlar, bizim imrenilmeyecek vaziyetimizle ilgili iki kaçınılmaz sorudur.

39. Aliyas Zitate • Kadınların ev dışında istihdamı ve üretime katılması yönündeki ısrarlı baskının psikolojik bir şekli de vardır: Bu, doğum yapmak, çocuk yetiştirmek ve aileye bakmak yoluyla kadının evde ürettiği iktisadî değerlerin tanınmamasından oluşur. Günde 10-12 saatini eve ayıran bu işçi, bu ev hanımı, istatistiklerimiz tarafından işsiz olarak sunulur ve "çalışmayan unsur" başlığı altında tasnif edilir. Hepimiz bir kadının ne kadar meşgul olduğunu bilir, ama aynı zamanda görmezden geliriz. Kadının çalışmasının bu şekilde gözardı edilişi, evi terkedip ailesine sırtını dönmesi için ona yapılan baskının bir başka ve bu kez ahlâki bir şekildir. İslâm kültürü diğer yöne gitmek zorundadır. Bunun başlangıcı da, annenin ev hanımının işinin tanınması olacaktır. • Hayat tehlikeli bir şeydir. Güvensizlik yaşamanın bedelidir. Sadece ölenler ile asla doğmayacak olanlar mutlak anlamda güvendedirler. • Hayat kısa sözüne hiç itibar etmedim. Çünkü yeterince uzun yaşadığımı düşünüyorum • Ama ben insanın sorumluluklarından kolayca kaçabileceği tanrısız bir dünya anlayışını kabullenemezdim. • Bir gün askerlerden biri gelip kendisine “onlar bizim kadınlarımıza tecavüz ediyorlar, onlar bizim kadınlarımızı, yaşlılarımızı ve çocuklarımızı öldürüyorlar. Buna bigane kalmamalıyız” dediğinde, Aliya çok veciz bir şey söylüyor “Sırplar bizim öğretmenimiz değiller.” (Süleyman Gündüz)

40. Aliyas Zitate • İslâm tarihi henüz yazılmayı bekliyor. El'an bu başlık altında mevcut olan şey gerçek tarih dışında her şey. Bu da şaşırtıcı değil. İslâm tarihi objektif bir zihin ve ihtisasa dayalı olarak değil fakat ya ateşli bir nefret veya ateşli bir aşkla yazılmıştır! Aşk ve nefret şiir yazabilir, tarih değil. • Müslümanların hızla artan büyük nüfusuyla övünmemiz, bana şişmanlığıyla övünen ve aldığı yeni kilolardan haz duyan bir adamı hatırlatıyor. Ruhumuza, akılımıza ve başarılarımıza vurgu yapmaya ne zaman başlayacağız? Küçük ve kırılgan bir insanda bile insanlığa katkıda bulunabilecek büyük bir ruh bulunabilir. Gücümüz, bilimimiz, edebiyatımız nerede? Nerede buluşlarımız, küllî iyiliğe katkılarımız? • İslâm bana bütünü itibariyle, insanın bir melek olmaya çalışmaksızın –çünkü olamaz- ve kendisini hayvan seviyesine düşürmeksizin –çünkü bir hayvan olmamak zorundadır- kendi tabiatına bağlanması yönünde yapılmış bir talep gibi gelir. • Şunu unutmamalıyız: Hz. Muhammed putperestlere karşı savaştı, ama onlarla anlaşma da yaptı. • İnsanlar daima bir şeyler kutluyor, ayin yapıyorlar. Kutlama yapılmaksızın duramazlar. Sâni 'Teâlâ'ya ibadet etmezlerse, O'nun eserine ibadet ederler. Hâlık Teâlâ'ya secde etmezlerse mahlukata secde ederler. Tüm fark budur, ama esaslıdır. • Şimdi güneşin altındaki yerimizi alma zamanı. • Allah'a yemin ederim ki biz köle olmayacağız.