Historia pisma na przestrzeni wieków

Historia pisma na przestrzeni wieków Lekcja biblioteczna w klasie I LO Opracowała: mgr Beata Działo

Pismo jest jednym ze sposobów porozumiewania się, przekazywania i zachowywania informacji, sposobem zapisu historii, pomysłów, wrażeń...

Prześledźmy jakie były etapy rozwoju pisma

Znaki symboliczne • Dym • Bicie w tam – tamy • Wiązanie węzłów • Wampumy (odpowiednio ułożone na paskach tkaniny muszle)

Pisma obrazkowe • Malowidła ścienne są najstarszymi zapiskami, jakie dotąd odkryto. • Wiele z nich zostało wykonanych ponad 20 000 lat temu przez mieszkańców jaskiń. • Do tego celu używali oni patyków, ostrych kamieni lub własnych palcóworaz takich materiałów, jak: węgiel drzewny, ziemia,farby roślinne.

Malowidła ścienne • Człowiek epoki kamiennej nie znał alfabetu, więc by zapamiętać zdarzenia lub zostawić wiadomości, rysował obrazki (piktogramy). • Stopniowo z biegiem lat obrazki stawały się symbolami, a później literami, aż do uformowania alfabetu złożonego ze znaków, reprezentujących dźwięki.

Pismo obrazkowe Azteków (XIV wiek), któremu towarzyszy też ilustracja

Pismo wyrazowe Posługuje się rysowanymi symbolami (podobnie jak pismo obrazkowe), ale symbole są związane z dźwiękami mowy używanymi do określenia konkretnych rzeczy np.: Znak wyrazowy słońce (rzecz) oznacza też ciepło (pojęcie)

Sumeryjskie pismo klinowe • Niektóre z pierwszych systemów pisma pochodzą od Sumeryjczyków, którzy żyli na Bliskim Wschodzie między 3500 a 2000 rokiem p.n.e. • Nazwa „pismo klinowe” wywodzi się od sposobu wykonywania napisów. Sumeryjczycy używali do tego trójkątnie zakończonego patyka lub trzciny tworzących klin.

Sumeryjskie pismo klinowe • Znaki klinowe były składane w symbole obrazujące przedmioty i pojęcia. • Początkowo Sumeryjczycy korzystali z ponad 2000 znaków, ale stopniowo redukowali swój alfabet do około 600 symboli.

Egipskie hieroglify • W czasie kiedy pismo klinowe rozpowszechniało się w Mezopotamii, inny system piśmienniczy zaczynał się rozwijać w pobliskim Egipcie. • Od około 3000 roku p.n.e. Egipcjanie używali przepięknego i wytwornego pisma obrazkowego zwanego hieroglifami, co znaczy „pismo bogów”.

Egipskie hieroglify • Podstawowy alfabet znaków obejmował symbole przedmiotów, pojęć i dźwięków. • Ponad 5000 lat temu egipscyuczeni używali papirusu, pióra i atramentu. • Wciąż możemy podziwiać ichpismo w grobowcach i świątyniachwzdłuż brzegów Nilu.

Pisma fonetyczne

γ Greka δ ε • Starożytni Grecy zaczęli posługiwać się alfabetem od około 500 roku p.n.e. • Słowo „alfabet” pochodzi od pierwszej i drugiej litery alfabetu greckiego: „alfa” i „beta”. β α

Greka • Alfabet grecki rozwinął się z systemu pisma Fenicjan.Byli oni żeglarzami i kupcami handlującymi z wieloma śródziemnomorskimi krajami, a ich pismo podróżowało wraz z nimi. • Grecy dodali do tego systemu samogłoski, ponieważ alfabetFenicjan składał się tylko ze spółgłosek.

Greka Starożytni Grecy pisali na papirusie, woskowych tabliczkach oraz wyrobach garncarskich.

Łacina • Kiedy w I wieku p.n.e. Rzymianie opanowali Grecję, zaadaptowali oni grecki alfabet zmieniając kształt większości liter, w wyniku czego ukształtował się alfabet łaciński. • Z łaciny wywodzi się alfabet polski, do którego dodano jedenaście liter: Ą, Ć, Ę, J, Ł, Ó, Ś, U, W, Ż, Ź.

Łacina • Do rzeźbienia inskrypcji w kamieniu Rzymianie używali dużych prostych liter, a do pisania na papirusie, woskowych tabliczkach i pergaminie – liter zaokrąglonych. • Do codziennego użytku przystosowali oni płynne pismo znane później pod nazwą „kursywa”.

Gotyk • Po upadku Imperium Rzymskiego w V wieku naszej ery, tylko mnisi podtrzymywali sztukę pisania. • Każde opactwo czy zakon posiadało swoje własne skryptorium, gdzie kopiowano, zdobiono i oprawiano manuskrypty.

Gotyk • W XI-XII narodził się nowy ozdobny styl pisma, charakteryzujący się • smukłością, • skłonnością do tworzenia ostrych łuków i kątów liter • załamywaniem linii prostej trzonów i lasek • wielką zwartością • Powstały różne jego odmiany w różnych krajach Europy • Dla łatwiejszego wykonywania liter o takim kształcie zaczęto ukośnie obcinać gęsie pióra.

Pismo drukowane • Jan Gutenberg ze Strassburga w 1445 r. wynalazł ruchomą czcionkę • Był on twórcą sztuki drukowania książek

Miedzioryt • Styl pisma znany już w XV w. • Litery kopiowano odręcznie z rycin – pierwowzorów, powstałych przez wyżłobienie cienkich miedzianych płytek narzędziem grawerskim.

Kaligrafia Kaligrafia jest sztuką artystycznego pisania, łączącą w sobie pismo i malarstwo

kaligrafia Komisja Edukacji Narodowej wprowadziła do szkół naukę kaligrafii, która obowiązywała w Polsce porozbiorowej

Współczesne pismo • Pisanie jest dziś o wiele prostsze, niż zwykło być w przeszłości. • Ładny charakter pisma jest przyjemnością zarówno dla piszącego, jak i czytającego. Niektórzy uważają, że można powiedzieć bardzo dużo o ludzkiej osobowości i charakterze, sądząc po stylu pisania. • Co o tym sądzicie ?

Historia pisma na przestrzeni wieków