• 260 likes • 824 Views
Bloed. Presentatie: Peter Elgersma. Inhoud workshop. Inleiding op onderwerp (bloed en lymfestelsel) Onderzoek en Diagnostiek Ziekten die verband houden met bloed. 1. Inleiding De o ntwikkeling van bloedcellen vanuit stamcellen in het beenmerg. Principe bloedaanmaak.
E N D
Bloed. Presentatie: Peter Elgersma
Inhoud workshop • Inleiding op onderwerp (bloed en lymfestelsel) • Onderzoek en Diagnostiek • Ziekten die verband houden met bloed
1. InleidingDe ontwikkeling van bloedcellen vanuit stamcellen in het beenmerg
Principe bloedaanmaak • Stamcel is de voorloper op de bloedcel • Houdt zich op peil door te delen • De voorraad is klein • Jonge cellen Blasten • Rijpe cellen Cyten • Megacaryocyt deelt niet valt uiteen
De bloedcellen en hun functie • Erytrocyten(rode bloedcellen) transport van zuurstof • Leukocyten(witte bloedcellen) afweer tegen infecties onderverdeling in Granulocyten en Monocyten sluit bacterie in en ruimt dan op = fagocytose • Trombocyten(bloedplaatjes) bloedstelping stelping interactie bloedvatwand en stollingsfactoren + trombocyten Lymfocyten individueel gericht tegen bepaalde bacteriën/virussen er zijn B, T en K cellen
2. Onderzoek en Diagnostiek • Bloedtesten (Hematologisch) • Bloedbeeld • Serumbepaling (is plasma zonder fibrinogeen) • Bloedstelpingsonderzoek • Beenmergpunctie en biopsie • Echo/CT scan
1. Bloedbeeld • Veneus bloed in buisje (EDTA = stollingswerend middel) • Men bepaalt aantal cellen per liter bloed • Naar aard/kenmerk bloedcel door uitstijk op glaasje – onder microscoop diff = differentiëren van de leukocyten
Normaalwaarden bloed • Hb = ijzerhoudende kleurstof • Ht = dikte van het bloed • MCH = hoeveelheid Hb per ery • MCHC = Hb concentratie per ery • MCV = grootte van de ery • Reticulocyten = voorlopers op rijpe ery
2. Serumbepaling Stoffen meten in serum voor opbouw erytrocyten + Hb: -serumijzergehalte -ijzerbinding -vit B12 gehalte + foliumzuur (tekort Anemie) 3. Bloedstelping Bloedingstijd: door kras op arm (3-6 min) Stollingstijd (5-8 min) door stof aan bloed te voegen meting stolling ontbreken stollingsfactor PTT (omzettingstijd van protrombine in trombine = N 12 sec)
4. Beenmerg Sternumpunctie uit borstbeen beenmerg opzuigen microscoop bepaling Cristapunctie en biopsie uit bekkenkam pijpje beenmerg Echo geluidsgolven vergroting zichtbaar maken CT betrouwbaarder
3. Ziekten van het bloed Behandeld worden: • Rode bloed Anemie algemeen, hypochrome microcytaire en/of macrocytaire anemie, normochrome monocytaire anemie en polyglobulie • Witte bloed Leukemie • Lymfeklieren ziekte van Kahler • Trombocytopenie (pathie)
Rode bloed • Anemie bloedarmoede aantal erytrocyten en of Hb concentratie in perifeer bloed is lager dan normaal voor leeftijd en geslacht • Oorzaak 1. Gestoorde aanmaak erytrocyten (beenmergafwijking = aplastisch, immunologisch of deficiëntie ijzer – foliumzuur of vit B12 = pernicieuze, erytropoetine) 2. Verhoogde afbraak erytrocyten (intracellulair = sikkelcel = is Hb afwezig, extracellulair door infecties/antistof of bloeding)
Symptomen Daling 02 (vermoeidheid, duizelig, lusteloos, hoofdpijn) Daling 02 transport (tachycardie) Ischemie(prikkeling handen en voeten, AP klachten en eventueel daling RR Diagnostiek lichaam + anamnese lab: Hb, MCV iom arts: vit B12 – FE binding en foliumzuur bepaling fecesbenzedine microscopie bloed/diff beenmerg/Sternumpunctie coombs test
Behandeling Naar oorzaak + Activiteiten minderen bedrust O2 op geleiding saturatie infuus, NaCl 0,9% of plasma Transfusie? Complicaties hypoxie van de weefsels transfusiereactie
Anamnese kortademigheid? rust overdag? hartkloppingen? bloed bij ontlasting bloed bij urine gezond eten? vegetarisch? ontsteking slijmvliezen in de mond? Vpk Interventies activiteiten verdelen op de dag, bouw rust in nachtkastje binnen bereik comfortabele houding mondhygiëne ijzerrijke voeding iom arts: med toedienen en of 02 infuustherapie let op orale intake iom arts transfusie Verpleegkundige gebieden
Vervolg ziekten rode bloed • Hypochrome microcytaire Anemie * ijzerdalingdoor chronisch bloedverlies, alcohol, maag/darm bloedverlies, zwangerschap of ouderdom * ijzerbouwstoornis (geen inbouw in Hb) te zien bij reuma – maligniteiten Behandeling: oorzaak en ijzertherapie (ferrofumaraat 3x 200 mg) • macrocytair *vitB12 deficiëntie door vegetarisme of ziekten (auto antistoffen) – voorraad Foliumzuur tekort door slecht groente eten – voorraad in lichaam klein obs: icterus, trombocyten , leukocyten behandeling: vitB12 IM levenslang en of foliumzuur dieet.
Normochromenormocytaire Anemie Oorzaak: acute bloeding of afbraak erytrocyten door aanmaakstoornis in beenmerg of bestraling of cytostatica behandeling • Polyglobulinie Hb en Ht oorzaak: dehydratie, hoge productie van erytrocyten of beenmergziekte Obs: roodzien – trombose?