Bezpieczeństwo w Internecie

1. Bezpieczeństwo w Internecie

2. RODZAJE ZAGROŻEŃ • Zagrożenia technologiczne (techniczne) • Kradzież danych osobowych Inne: uzależnienie od Internetu, niebezpieczne treści (przemoc, seks, hazard), oszustwa, wyłudzenia, łamanie prawa i wiele innych.

3. Zagrożenia techniczne Szkodliwe programy: • Wirusy – dołączają się do programu lub pliku i stopniowo zarażają kolejne komputery. Wirusy mogą uszkodzić oprogramowanie, sprzęt i pliki. • Robaki – tak jak wirusy, kopiują się z jednego komputera na drugi, ale robią to automatycznie. • Trojany – programy komputerowe, które udają przydatne oprogramowanie, gdy w rzeczywistości powodują szkody.

4. Skąd się biorą? • Wirusy są elementami innych plików; • Ściągasz je z sieci przez pocztę mailową – otwierając załączniki do niej dołączone, pobierając filmy, pliki MP3, inne pliki z sieci; • Instalujesz wkładając do komputera płyty DVD, CD, PenDrive’y, pamięci masowe z zarażonymi plikami; • Instalujesz wraz z oprogramowaniem; • Robaki i trojany występują samodzielnie; • Ściągasz je z sieci tak samo jak wirusy; • Trojany mają bardzo często rozszerzenia wykonawcze (.exe) .

5. Pamiętaj!Za programem komputerowym zawsze stoi człowiek. Szkodliwe programy są pisane i rozsyłane przez złodziei i oszustów, którzy chcą uzyskać dostęp do twojego konta lub danych!

6. Jak działają wirusy i robaki? • Blokują system operacyjny (np. Windows – zaczyna się zawieszać); • Kasują system operacyjny – po ponownym uruchomieniu komputera widzimy czarny ekran; • Usuwają pliki z komputera (wczoraj zapisałeś wypracowanie – a dziś znajdujesz w pliku kropki i kwadraciki); • Zapisują na komputerze niechciane elementy – nagle Twój komputer zaczyna odgrywać melodyjkę lub wyświetla filmik; • Sprawiają, że z Twojej skrzynki mailowej wysyła się spam, lub inne niechciane informacje.

7. Jak działają trojany? • Trojan – nazwa pochodzi od konia trojańskiego; • Kasują i nadpisują pliki na Twoim komputerze; • Pozwalają na przejęcie kontroli nad Twoim komputerem (np. w trakcie sesji transakcyjnej w banku); • Wykradają dane z Twojego komputera – najczęściej przechwytują hasła (przez zapamiętywanie wciskanych klawiszy); • Szpiegują jakie strony oglądasz; • Sprawiają, że złodzieje mogą przechwycić numery kart kredytowych, konta bankowego – tzw. phishing -czyli sposób oszustwa polegający na podszywaniu się pod kogoś.

8. Jak bronić się przed wirusami? Przed podłączeniem komputera do Internetu: • Zainstaluj zaporę sieciową (firewall) np Sygate Personal Firewall, Agnitum Outpost Firewall Pro; • Zainstaluj program antywirusowy npAVG, avasti!, este NOD; • Często aktualizuj programy i ściągaj ich nowsze wersje; • Nie rozsyłaj łańcuszków szczęścia ani innych podejrzanych wiadomości – wirusy nie potrafią rozprzestrzeniać się same!; • Nie otwieraj podejrzanych załączników, lub załączników z nieznanego Ci źródła.

9. Jak bronić się przed wirusami? • Zrób kopie plików, na których najczęściej pracujesz i skopiuj je na płytę lub zewnętrzny dysk; • Zrób kopię systemu operacyjnego (Windows lub innego, na którym pracujesz) i przenieś go na płytę lub zewnętrzny dysk, na wypadek utraty całego systemu operacyjnego; • Instaluj oprogramowanie ze sprawdzonych źródeł; • Używaj legalnych programów.

10. Inne niebezpieczeństwa • Kradzież danych, kradzież pieniędzy, • Oszustwa, podszywanie się, • Groźby, • Włamania komputerowe, • Szkodliwe treści (przemoc, pornografia, używki, hazard), • Uzależnienie.

11. Jak się przed nimi bronić? ZADBAJ O PODSTAWĘ – UŁÓŻ DOBRE HASŁO • Gdziekolwiek się logujesz - zadbaj o jakość swojego hasła; • Hasło powinno być mocne i składać się z kombinacji małych i dużych liter oraz cyfr np. Mo12loKt; • Używaj różnych haseł do różnych witryn; • Wpisuj hasło z klawiatury; • Nie zapamiętuj haseł w menadżerach ustawień, szczególnie gdy korzystasz z Internetu w publicznym miejscu.

12. Kradzież danych Najczęściej złodziej kradnie Twoje dane osobowe (imię nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia, nick na forum, numer konta, numer karty kredytowej, zdjęcia). Mając te dane może: • Użyć Twojego imienia lub nicka i podszyć się pod Ciebie na ulubionym forum, ujawnić Cię na forum; • Wysyłać Ci groźby na adres mailowy lub domowy; • Ukraść Ci pieniądze z banku; • Podszyć się pod Ciebie na aukcji internetowej; • Pobrać zdjęcia z bloga, lub portali takich jak np Nasza-klasa i używać ich do celów przestępczych; • I wiele innych....

13. Jak się przed tym bronić? • Nie podawaj nazwiska, adresu, numeru telefonu, nazwy szkoły lub innych danych osobom, których nie znasz (nawet jeśli wymieniłeś z nimi kilka zapisów na czacie) – mogą Ci później grozić, albo śledzić Cię; • Nie umieszczaj swoich zdjęć na portalach społecznościowych (nasza-klasa, grono, Facebook, MSN Spaces) lub na blogach – mogą być użyte do celów pornograficznych; • Ukrywaj swoje dane na serwisach społecznościowych; • Podawaj jak najmniej konkretnych informacji o sobie na czatroomach, blogach, w trakcie grania w gry sieciowe; • Gdy korzystasz z Internetu w miejscu publicznym – zawsze wyloguj się z poczty lub forum – po co ktoś ma uzyskać dostęp do Twojej korespondencji.

14. Transakcje – jak uniknąć kradzieży? • Gdy logujesz się na stronach bankowych – sprawdzaj adres banku w pasku przeglądarki; • Każda transakcja musi być szyfrowana! Sprawdź czy w prawym dolnym rogu jest żółta kłódka – tylko wtedy połączenie jest szyfrowane; • W razie jakichkolwiek kłopotów z logowaniem – nie podawaj haseł do autoryzacji transakcji; • Gdy kupujesz coś w sklepie internetowym – upewnij się, że sklep istnieje, najlepiej zadzwoń; • Gdy podajesz numer karty kredytowej – sprawdź żółtą kłódkę – transakcja musi być szyfrowana; • Nigdy nie podawaj numeru karty kredytowej, ani rachunku bankowego osobie, która do Ciebie zadzwoni i poda się za pracownika sklepu lub innego usługodawcę, u którego dokonałeś zakupu.

15. Aukcje internetowe Gdy korzystasz z serwisów aukcyjnych (np. Allegro, ebay)- • Przeczytaj opinie o sprzedającym/kupującym; • Sprawdź, co kupujesz; • Wybieraj bezpieczną przesyłkę, • Skontaktuj się ze sprzedającym/kupującym, • Jeśli sprzedajesz towar – opisz dokładnie formy płatności, • Nie odpowiadaj na oferty kupna/sprzedaży poza Allegro, • W przypadku oszustwa – skontaktuj się z obsługą serwisu - duże serwisy aukcyjne ubezpieczają transakcje.

16. Anonimowość • Nie jesteś anonimowy w Internecie! • Każdy komputer podłączany do sieci ma adres IP – unikalny numer, po którym osoby uprawnione (np. Policja) mogą Cię zidentyfikować; • Nie ściągaj pirackich filmów i programów – łatwo Cię namierzyć po adresie IP; • Unikaj stron zawierających niebezpieczne treści – pornograficzne, brutalne, terrorystyczne; Policja obserwuje ruch na tych stronach – możesz być potraktowany jako potencjalny przestępca; • Jeśli jesteś rodzicem – uświadom dziecku niebezpieczeństwa związane z korzystaniem z Internetu i włącz na komputerze dziecka specjalne filtry (np. beniamin lub cenzor).

17. Prywatność – jak ją chronić? • Gdy ktoś na forum podszywa się pod Ciebie – zgłoś to natychmiast administratorowi; • Jeśli człowiek, którego nie znasz lub znasz słabo, prosi Cię o spotkanie w trakcie czata (gry, wymiany maili itd.), nie zgadzaj się na to; • Jeśli czujesz się zagrożony – ktoś Ci grozi, albo sugeruje, że coś o Tobie wie – powiadom policję (lub osoby starsze, jeśli jesteś niepełnoletni); • Gdy korzystasz z Internetu (nawet na niewielkich forach) szanuj innych – nie obrażaj, nie naśmiewaj się z nauczycieli, przełożonych, kolegów - możesz mieć z tego powodu duże nieprzyjemności, a odnaleźć Cię w sieci nie jest tak trudno.

18. Uzależnienie Poza kradzieżą danych i zagrożeniami technicznymi Internet jest również źródłem problemów psychospołecznych. • Internet uzależnia, powoduje problemy w kontaktach z innymi. Jeśli stwierdzisz że Ty lub Twoi bliscy, spędzają w Internecie więcej czasu, niż z innymi ludźmi – poświęć temu problemowi chwilę uwagi • Wyznacz sobie/ dzieciom ramy czasowe – limity dzienne czasu spędzanego w Internecie; • Zaproponuj inną formę kontaktów – niech dzieci zaproszą znajomych do domu, • Jeśli problemem są gry – zaproponuj, aby dziecko grało w nie co drugi dzień.

19. Gdy podejrzewasz przestępstwo • Zawiadom policję – kradzieże, podszywanie się pod kogoś, grożenie, publikowanie obscenicznych treści – dokonane w Internecie – są tak samo traktowane jak zwykłe przestępstwa; • Zgłoś się do najbliższej Komendy Policji; • Zgłoś przestępstwo do administratora usługi, gdzie zostało ono dokonane (banku, aukcji internetowej, na serwisie społecznościowym); • Poznaj strony organizacji zajmujących się zwalczaniem niebezpiecznych treści; • Gdy dysponujesz tylko podejrzeniami – podziel się nimi z kimś bliskim – rodziną, przyjaciółmi.

20. Bądź ostrożny • Większość opisanych wyżej sytuacji nie zajdzie, jeśli będziesz rozważny; • Zaprzyjaźnij się z dobrym oprogramowaniem antywirusowym; • Nie otwieraj listów z załącznikami od osób, których nie znasz; • Bądź legalny - nie ściągaj pirackich filmów, muzyki, programów; • Tak jak w życiu realnym – tak w Internecie – pilnuj swojej prywatności; • Unikaj niebezpiecznych stron; • Miej ograniczone zaufanie w kontaktach z ludźmi.