Konsultacje społeczne projektu Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020

1. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Konsultacje społeczne projektu Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020 Maciej Nowicki Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego UMWL Zielona Góra, 8 października 2009 r. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego

2. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Strategiczny cel nowej polityki regionalnej Efektywne wykorzystanie przez regiony specyficznych terytorialnie potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności terytorialnej w horyzoncie długookresowym. Dylematy polityki regionalnej ■ Województwa dążą do maksymalizacji środków rozwoju na swoim terytorium - rząd zmierza do efektywnego rozwoju obszaru całego kraju. ■ Konwergencja a konkurencyjność w skali regionalnej, krajowej i europejskiej; nowy paradygmat (raport Barca).

3. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Cel 1. KSRR:Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów Wątpliwości ■ Podział na 3 typy ośrodków rozstrzyganie w oficjalnym dokumencie, które miasta są metropoliami jest ryzykowne – w UE są różne kwalifikacje metropolii dlaczego 10 a nie 7 czy 17 metropolii? ■ Podkreślenie roli stolic tylko regionów wschodnich! (p. 5.1) Propozycja ■ 2 typy ośrodków: Warszawa, jako ośrodek metropolitalny o europejskim zasięgu oddziaływania oraz duże miasta (aglomeracje), czyli wszystkie miasta wojewódzkie

4. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Model polaryzacji i dyfuzji Wątpliwości ■ Brak analiz dotyczących geograficznej siły oddziaływania metropolii ■ Zbyt ogólnie nakreślone narzędzia dyfuzji Propozycje ■ Konieczność wspierania biegunów wzrostu w każdym województwie – zapobieganie marginalizacji i peryferyjności regionów w dłuższym okresie Zróżnicowanie między polskimi regionami rośnie mimo większych funduszy UE dla słabszych. Interesujące byłyby symulacje rozwoju bez wsparcia zewnętrznego. Tego brak w KSRR. Prognoza – wpływ funduszy na wzrost PKB – Lubuskie na I miejscu

5. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Efekt dyfuzji? ■Zaznaczone na mapie najbiedniejsze podregiony usytuowane nawet bardzo blisko wielkich miast nie zawsze korzystają z efektu dyfuzji - okolice Krakowa, Łodzi, Trójmiasta - ograniczony wpływ Warszawy na Mazowsze i Berlina na Brandenburgię

6. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 PKB per capita w Lubuskim - celem jest utrzymanie tendencji wzrostowej oraz zmniejszanie dystansu Źródło: Rozwój regionalny w Polsce. Raport 2009, MRR

7. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Wsparcie innowacyjności Wątpliwości ■ Kierowanie środków na tworzenie innowacji głównie do tzw. ośrodków metropolitalnych; dyskryminacja innych ośrodków ■ Brak zdefiniowania pojęcia innowacyjności, co jest istotne z uwagi na kierunki i wysokość wsparcia Uwagi i propozycje ■ Konkurencyjny dostęp wszystkich ośrodków do wsparcia rozwoju innowacji ■ Umożliwienie szansy rozwijania innowacyjnych dziedzin w każdym regionie, zgodnych z jego specyfiką (specjalizacja) ■ Kreowanie społeczeństwa informacyjnego – jako element zwiększania dostępności przestrzennej Doświadczenia Francji: Wyodrębnione środki na finansowanie badań i innowacji bez ograniczeń przestrzennych

8. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Innowacje w województwie lubuskim ■ Bardzo niskie nakłady na działalność B+R w regionie: (0.56% PKB w Polsce, 0.10 % PKB w lubuskim ) ■ Interesująca struktura nakładów ■ Wysoka atrakcyjność inwestycyjna lubuskich podregionów dla działalności zaawansowanej technologicznie w 2008 r. wg badań IBnGR Lubuskie produkty innowacyjne na skalę światową, m.in.: ● dekodery cyfrowe (ADB), ● implanty kręgosłupowe (LfC), ● systemy zarządzania danymi przestrzennymi (Astec).

9. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Cel 2 Budowa spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach problemowych Obszary wiejskie o najgorszych wskaźnikach sytuacji społeczno-gospodarczej ■ Brak takich obszarów w województwie lubuskim ■ Jedynie w stosunku do tego typu obszarów zostały szczegółowo określone kierunki działań ■ Przyjęto 9 wskaźników; brak wśród nich bezrobocia

10. Wzrost bezrobocia w Polsce w ciągu ostatniego roku WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Doświadczenia Niemiec: Wsparcie w ramach polityki regionalnej ustala się na podstawie: wielkości stopy bezrobocia, przeciętnej płacy brutto, prognozy sytuacji na rynku pracy, jakości infrastruktury technicznej Źródło: Rzeczpospolita, 25.09.2009r. ■ Projekt KSRR w zbyt małym zakresie odnosi się do bezrobocia i rozwoju przedsiębiorczości Aktualna stopa bezrobocia: 14.5% w lubuskim, 10.8% w Polsce

11. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Obszary przygraniczne ■ Specyfika pograniczna zachodniego: różnice w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego (infrastruktura, płace, wsparcie rządowe) ■ Bliźniacze miasta: Słubice-Frankfurt/O, Gubin-Guben, Kostrzyn/O-Küstrin-Kietz ■ Pogranicze polsko-niemieckie wyróżniony w eksperckim projekcie KPZK jako obszar problemowy o znaczeniu międzyregionalnym

12. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Współpraca regionalna Wątpliwości ■ Brak uwzględnienia w KSRR elementów otoczenia zewnętrznego regionów, dostrzega się wyłącznie relacje region-państwo • Propozycje ■ Wprowadzić do projektu KSRR zapisy dotyczące • regionalnej kooperacji polskich województw • współpracy zagranicznej regionów • roli euroregionów oraz miast transgranicznych

13. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Typologia polskich podregionów Raport „Identyfikacja i delimitacja obszarów problemów i strategicznej interwencji w Polsce”: ■Województwo Lubuskie zaliczone do grupy nr 8: peryferie Polski północnej i północno-zachodniej. Źródło: Identyfikacja i delimitacja obszarów problemów i strategicznej interwencji w Polsce, raport 2009, MRR.

14. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Cel 3 Usprawnianie procesów planowania i realizacji polityk publicznych mających wpływ terytorialny ■Pozytywna ocena proponowanych w KSRR kierunków działań: ▪ zwiększenia rangi polityki regionalnej w systemie polityk publicznych państwa ▪ zasada wieloszczeblowego zarządzania (multi-level governance) z kluczową rolą MRR i samorządów województw ▪ koordynacji polityk sektorowych o charakterze przestrzennym ▪ wzmocnienia planowania i zarządzania strategicznego ▪ większe powiązanie z planowaniem przestrzennym Zagadnienia te stanowią raczej sferę realizacyjną KSRR, jednak ujęcie ich w ramach odrębnego celu wzmacnia ich rolę i wagę.

15. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Narzędzia realizacji - kontrakt terytorialny Zalety ■ Wieloletnie prognozowanie finansowe, w powiązaniu z wieloletnim okresem planowania Unii Europejskiej ■ Widoczny przepływ strumieni środków do regionów w ramach polityk publicznych Wątpliwości ■ Ustalenie celów i strumieni wsparcia w ramach kontraktu – partnerskie czy arbitralne? ■ Warunkowe przekazywanie środków do regionów na podstawie efektywności ich wykorzystania? ■ Realizacja KSRR w pierwszym okresie (2010-13) – możliwa korekta celów strategicznych w warunkach rozdysponowania większości środków w programach operacyjnych?

16. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 Polityka spójności UE po 2013 roku Konkurencyjność Polski w Europie a konkurencyjność UE w świecie ■ Dysonans - wybór pomiędzy wyrównywaniem różnic między regionami a koncentracją zasobów na tzw. biegunach wzrostu (metropoliach) ■ W interesie Polski jest dalsze duże wsparcie regionów biedniejszych – konwergencja (w okresie 2007-2013 ponad 80% środków) ■ Podstawowy poziom dofinansowania infrastruktury w Celu 1 po 2013 r. – tylko 50%

17. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE WOBEC PROJEKTU KRAJOWEJ STRATEGII ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020 DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGOul. Podgórna 765 - 057 Zielona Góratel. 068 45 65 289,fax 068 45 65 296 www.lubuskie.pl