Intro

1. Intro • Plastische opvoeding = “kunstzinnig” doe-vak • Esthetica = kunstbeschouwend vak • Technologie = praktijkgericht/werkstuk maken • U.K. “Craft, Design and Technology” (integratie) www.centrumartvorming.be

2. Bijzondere didactiek Plastische Opvoeding www.centrumartvorming.be

3. Werkwijze • Onderdompelen in de praktijk door concrete klassituatie na te bootsen → ervaring • Deze bevragen en daaraan besluiten vastknopen → reflectie • Nodige ondersteunende theorie meedelen • Alzo tot inzicht komen: hoe een tekenles concreet vormgeven → concept • Jaarplannen en lesmodellen meedelen en inoefenen • Alzo aanzet geven tot zelf lessen voor de beeldende vakken leren concipiëren, voorbereiden en uitvoeren → inoefening www.centrumartvorming.be

4. Opdracht 1 Vertel in beelden dat je achter elkaar • Een boom ziet in de winter • Het koud aanvoelt en onbehaaglijk • In de zomer in vakantiestemming bent • Werk dit uit op het opdrachtenblad met kleurpotloden www.centrumartvorming.be

5. Kleurpotlood tekentechniek inoefenen • Wat? • Kleurpotloden zijn waskrijtjes (wasco) in een houten omhulsel • Belangrijke eigenschappen • Je kan met één potlood verschillende lichte en donkere schakeringen bekomen • Je kan in verschillende lagen over elkaar werken • Verschillende kleuren over elkaar mengen zich • Over kleurvlakken kan je figuren, lijnen, streepjes tekenen • Je werkt best van licht naar donker • Je kan kleuren in elkaar laten overvloeien • Je kan met kleurpotloden al bewegende, al kleurende vormen, figuren…tekenen, zonder voorafgaand omtreklijnen te tekenen www.centrumartvorming.be

6. Opdracht 2 • Je krijgt een tekenblad A4 met kleurpotloden en stiften • Opdracht: maak een titelblad waardoor jou identiteit of persoonlijke mythologie naar voren komt • Beperking: je naam en groep moet erop voorkomen • Opgelet! Vertel geen verhaal, je ontwerp moet voor zichzelf spreken door de beeldtaal www.centrumartvorming.be

7. Besluit • Elk beeld dat je maakt is een eigen, persoonlijk beeld, zoals jij de wereld ervaart • Elk beeld • Heeft een inhoud gebruikmakend van • De visuele waarneming (de ervaring) • Jouw verbeelding • Jouw emoties • Bestaat uit beeldaspecten: de bouwstenen • Licht, kleur, ruimte en vorm (zie geel A3 blad) • Is via materialen gemaakt met een techniek: geeft een eigen karakter aan het beeld • Kleurpotlood-tekentechniek www.centrumartvorming.be

8. Inhoud: hoe tekenles organiseren ? • 1 Starten met een gerichte bevraging rond beginsituatie • 2 Met thematisch leerplan als steun • 3 Vertrekkende van een centraal idee • beeld- en vormaspecten: licht, kleur, ruimte en vormmet uitbreiding rond “compositie” • techniek: kleurpotloden, aquarel, gouache • Inbreng kunsthistorie: “man made” gebied • Inbreng nieuwe media: internet, ppt-presentatie • 4 Bedenken lesorganisatie via stappenplan • 5 Hoe evalueren? www.centrumartvorming.be

9. 1 Starten met gerichte bevraging (BS) • Wat betekent voor jou kunst? • Heb je tijdens de vakantie een museum of een tentoonstelling bezocht? Welk of wat? • Ben je actief met kunst bezig? Wat? Hoeveel uur per week? • Wat verwacht je dit jaar voor dit vak? www.centrumartvorming.be

10. 2 Met thematisch leerplan als steun • Hulp van een thematisch leerplan: 2e graad elk trimester een thema zowel voor muziek als P.O. • 3e jaar • Ouder-kind relatie • Vrienden, partners • Oud worden, ziekte en afscheid nemen • 4e jaar • De stad als leefmilieu • Arbeid, rust en vrije tijd • Op zoek naar geluk www.centrumartvorming.be

11. Tweede trimester : arbeid, rust en vrije tijd Derde trimester : Op zoek naar geluk www.centrumartvorming.be

12. 3 Vertrekkende van een centraal idee IDEE → UITWERKING → PRESENTATIE B+V Man made Techniek Nieuwe media Naar anderen verdedigen Via beelden In woorden PRODUCT PROCES Tekening Maquette Compositie installatie Moet herbeleefbaar zijn in documenten www.centrumartvorming.be

13. Uitbreiding: De beeld- en vormaspecten • Licht, kleur, ruimte en vorm met afgeleiden • Vb. uitwerking compositie www.centrumartvorming.be

14. 2 COMPOSITIE: inleiding EVENWICHT www.centrumartvorming.be

15. opstelling 2 COMPOSITIE: 2. 1 compositorische begrippen 2.1.1 SYMMETRIE EN ASYMMETRIE voorwerp www.centrumartvorming.be

16. 2 COMPOSITIE: 2. 1 compositorische begrippen 1.2 STABIEL EN LABIEL 1.3 STATISCH EN DYNAMISCH www.centrumartvorming.be

17. 2 COMPOSITIE: 2. 1 compositorische begrippen 1.4 ORGANISCH EN GEOMETRISCH www.centrumartvorming.be

18. 2 COMPOSITIE: 2.2 uitgesproken composities 2.1 CENTRALE COMPOSITIE P. Cézanne www.centrumartvorming.be

19. 2 COMPOSITIE: 2.2 uitgesproken composities 2.3 DRIEHOEKSCOMPOSITIE E. Delacroix, Vrijheid leidt het volk op de barricades www.centrumartvorming.be

20. 2 COMPOSITIE: 2.2 uitgesproken composities 2.4 OVERALL COMPOSITIE M. Broodhaers, coquillles d’oeufs www.centrumartvorming.be

21. Inbreng kunsthistorie www.centrumartvorming.be

22. “Just what is it that makes today’s homes so different, so appealing ?” -- Richard Hamilton lollypop televisie / radio ford-logo seksuele vrijheid : pin-up de maan(landing) ingeblikte ham stofzuiger gespierde lichaam in het midden, zelfbewust www.centrumartvorming.be

23. inspiratie KUBISME collage kubisme pop-art www.centrumartvorming.be

24. inspiratie FUTURISME snelheid futurisme pop-art www.centrumartvorming.be

25. inspiratie SURREALISME verlangens surrealisme pop-art www.centrumartvorming.be

26. inspiratie DADAÏSME ‘alles is kunst’ dadaïsme pop-art www.centrumartvorming.be

27. 4 Bedenken les PO via stappenplan • 4.1 Bedenk een originele opdracht (leerplan?) • 4.2 Lestitel met subtitel: noteren op bord • Beeldende probleemstelling • Kunst kijken: inbreng kunsthistorie/beschouwing • Opdracht uitschrijven in deelstappen: gefaseerde werkontleding • Doelen formuleren • Leerinhoud: vakspecifieke kant van de opdracht • Beoordelingscriteria relateren aan gestelde doelen • 4.3 Uitwerking • 4.4 Aandachtspunten bij lessen P.O. • 4.5 Model jaarplan P.O. www.centrumartvorming.be

28. 4.1 Bedenk een originele opdracht • Niet te ver gezocht • Moet bereikbaar zijn • Moet een uitdaging vormen • Kijk naar het leerplan • Open leerplan: geen beperkende opsomming van leerinhouden • Keuze maken uit doelen • Houd rekening met vakgebonden minimumdoelen (eindtermen) www.centrumartvorming.be

29. 4.2 Lesonderwerp aanbrengen • Beeldende probleemstelling • Kunst kijken: inbreng kunsthistorie/beschouwing • Opdracht uitschrijven in deelstappen: gefaseerde werkontleding • Doelen formuleren • Leerinhoud: vakspecifieke kant van de opdracht • Beoordelingscriteria relateren aan gestelde doelen www.centrumartvorming.be

30. 4.3 Uitwerking • Vakoverschrijdende intro, leerlingbetrokken inspelen op de belevingswereld van de lln • Gericht formuleren gewenste activiteit: oorspronkelijk maar niet te ver gezocht met nieuwe combinatie materiaal en techniek • Brainstorming en mindmapping met schakel- en kennisassociaties: oplossingen combineren en in de convergente fase combineren; inbrengen buitentextuele inhouden (zie freeware site: http://freemind.sourceforge.net/) • Inspirerende (hedendaagse) kunstwerken selecteren en verwerken (voldoende afbeeldingen); beperkt maar ter zake doende www.centrumartvorming.be

31. www.centrumartvorming.be

32. Sfeerscheppende klasactiviteit organiseren afgestemd op het gekozen thema (in kring plaatsen, in groepjes indelen, klasgesprek organiseren, stellingenspel e.d.) • Vormgevende principes en van belang zijnde beeld- en vormaspecten (licht, kleur, ruimte en vorm) met korte toelichting techniek met beperkte inoefening • Niet beperken tot tweedimensionale producten maar ook ruimtelijk werken met inbreng nieuwe media (dvd, internet e.d.) • Bereikbaar eindproduct beoordelen als gevolg van een ontwerpproces www.centrumartvorming.be

33. 4.4 Aandachtspunten bij bedenken opdrachten www.centrumartvorming.be

34. Japans scherm Edo-periode (18e eeuw) www.centrumartvorming.be

35. www.centrumartvorming.be Degas: cottonexchange

36. 4.5 Model jaarplan P.O. • Plastische Opvoeding 3e gr Menswetenschappen • inhoudsopgave kunstenaars en –stromingen ter illustratie van de opdrachten www.centrumartvorming.be

37. 5 Hoe evalueren? • 5.1 Kennis, vaardigheden en attitudes? Bijkomende vraag: Waarom vond je de opdracht leuk/minder leuk? www.centrumartvorming.be

38. 5.2 Taakgerichte zelfevaluatie rond opdracht: maak een postzegelserie via een stappenplan www.centrumartvorming.be

39. www.centrumartvorming.be

40. 5.3 Algemeen: zelf- en “peer” evaluatie • Stap 1. Kennismaking • Voldoende interesse voor de opdracht? • Stap 2. Inspiratie • Waar inspiratie opgedaan • Hoe info en documentatie verwerkt? • Stap 3. Uitvoering • Met deze opdracht kon ik moeilijk/gemakkelijk starten • Verklaar waarom? • Beschrijf in volgorde je werkwijze • Stap 4. Zelfevaluatie • Ben ik authentiek (persoonlijk, origineel geweest? Verklaar • Uiteindelijk ben ik tevreden over het eindresultaat, omdat… • Welk ander werk van je medeleerlingen sprak je aan en waarom? • Heb ik goed zelfstandig of in groep kunnen werken? • Wat heb ik van deze oefening onthouden? www.centrumartvorming.be

41. Evaluatie: verwerking van opdracht Reflectieverslag: leren nadenken over je eigen leeractiviteit (over het bezoek, de opdrachten, het groepswerk en over jezelf) • Bezoek • Hoe heb je deze manier van werken ervaren? • Wat is de meerwaarde of minwaarde van deze manier van leren in vergelijking met lessen in de klas? • Opdrachten • Wat vond je van de opdrachten in het algemeen? • De allerleukste? Waarom? • Andere leuke opdrachten? En waarom? • Welke vond je niet tof? Waarom? • Bedenk zelf een opdracht die wij vandaag hadden kunnen doen. www.centrumartvorming.be

42. Vervolg verwerking • Groepswerk • Hoe was het klasoverschrijdend werken binnen je groepje? • Geef elke leerling van je groep een cijfer tussen 1=onvoldoende en 5=uitblinkend A=samenwerken in je groep B=actief zoeken naar antwoorden/oplossingen C=creativiteit/inventiviteit www.centrumartvorming.be

43. Vervolg verwerking • Noteer op twee lijntjes van elke leerling: • Kwaliteit: iets waarin hij/zij uitblonk tijdens het samenwerken • Leerpunt: waarin kan hij/zij zich in het groepswerk nog verbeteren, waar volgende keer meer aandacht geven? www.centrumartvorming.be

44. Vervolg verwerking • Over jezelf • Hoe voelde je jezelf binnen de groep? • Hoe kwam je over bij je medeleerlingen? • Geef jezelf een cijfer van 1 tot 5 • Samenwerking • Actief zoeken naar oplossingen/antwoorden • Creativiteit • Wat heb je geleerd van jezelf als lerende? • Als functionerende in groep? • Als kunstliefhebber? Dochy, Schelfhout en Janssens, Anders evalueren, Assessment in de praktijk www.centrumartvorming.be

45. Besluit • Tendens naar meer competentiegericht leren • Samenspel van kennis, vaardigheden en attitudes toepassen in een didactische context (het atelier) • Voor P.O. : integratie tussen inbreng man-made gebied, beeld- en vormaspecten en techniek (via stappenplan) www.centrumartvorming.be