Santral Etkili Kas Gevseticiler

1. Santral Etkili Kas Gevseticiler Prof. Dr. M.Nejat GACAR

2. �z�msenmeyen Bilgi A�ik Yaraya Benzer, G�n Gelir Kabuk Baglayip D�ser�

3. Kas/Iskelet kaynakli spazmlarla, santral kaynakli n�rolojik hastaliklarin ortaya �ikardigi �izgili kas spastisitelerinin tedavisinde kullanilan ila�lardir. Bunlarin disinda artrit ya da lokal doku travmalarinda ortaya �ikan �izgili kas tonusunun arttigi durumlarda da kullanilir. Cerrahi girisim sirasinda cerrahin rahat �alisabilmesi i�in �izgili iskelet kaslarini gevsetmek amaciyla da kullanilirlar.

4. KAS/ISKELET KAYNAKLI SPAZMLAR Periferik n�ronlar �zerinde var olan bir basi ya da irritasyon ile kas/eklem ve kemiklerdeki kire�lenme, infeksiyon, travma ya da t�m�r benzeri nedenlerle ortaya �ikan agrili spazmlarda kas gevsetici ila� tek basina kullanildigi gibi non-narkotik analjezik (ASA,Parasetamol vb.) bir ila�la kombine olarak da kullanilabilir.

7. �IZGILI KAS SPASTISITELERI (SANTRAL KAYNAKLI SPAZMLAR) Inme, Serebral Paralizi, Multipl Skleroz(MS), Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS), Omurilik Hasar ve Hastaliklari gibi n�rolojik hastaliklarda g�r�len bu tip sikintilara karsi kullanilirlar� Baklofen, Dantrolen,Benzodiazepinler

8. A) N�romusk�lar Bloke Edici Ila�lar B) Santral Etkili Kas Gevsetici Ila�lar N�romusk�lar Bloke Edici Ila�lar son plak �zerinde etkilidirler. Bu nedenle de etkileri perifer odaklidir. Santral etkili Kas Gevseticilerin ise primer etkileri SSS �zerinedir. Bu genellemenin disinda kalan tek ila� DANTROLEN�dir�

9. SANTRAL ETKILI KAS GEVSETICI ILA�LAR SINIFLANDIRILMALARI Propandiol T�revleri Benzoksazol T�revleri Benzodiazepinler Selektif Etkili Ila�lar Digerleri

10. N�romusk�lar kavsak �zerine etkili degillerdir.Terap�tik dozlarinda parezi ya da paralizi yapmazlar. Spazmolitik olarak kullanilan dozlarinda belirgin sedasyon yaparlar.

11. Propandiol T�revleri medulla spinalis�te polisinaptik refleks yollar �zerindeki ara n�ronlari inhibe ederler. Monosnaptik refleksler �zerine etkili degillerdir. Benzodiazepinler hem polisinaptik hem de monosinaptik refleks yollari inhibe ederler. Ayrica kendilerine �zg� resept�rlerle etkinleserek GABA resept�rlerinin GABA�ya afinitesini artirirlar�

12. PROPANDIOL T�REVLERI Mefenezin- Mefenezin Karbamat Klorfenazin-Klorfenazin karbamat Karizoprodol Metakarbamat Meprobamat

13. MEFENEZIN / MEFENEZIN KARBAMAT Tedavi ama�li olarak ilk kullanilan Santral Etkili kas gevseticidir. �ok �esitli yan ve toksik etkiye sahip olmasina karsin EMNIYET SINIRI GENISTIR� Asandan Retik�le Aktive Edici sisitemi etkileyen dozuyla sedasyon olusturan dozu arasindaki aralik benzodiazepin ve meprobamata g�re daha genistir.

14. Ancak �ok y�ksek dozlarinda solunum kaslarinda fel� yapar. Barbit�ratlardan farkli olarak solunum durana kadar bilin� kaybi yapmaz. GIS�ten y�ksek oranda absorbe olur.Karbamatli t�revi ana yapiya g�re daha yavas absorbe olur, biyotransformasyonu daha yavas tamamlanir ve etkisi daha uzun s�rer. Hem oral hem de PE yoldan kullanilir.

15. ISTENMEYEN ETKILERI �izgili Iskelet Kaslarinda G��s�zl�k Koordinasyon bozuklugu ve g�z kaslarina etkileri nedeniyle diplopi ve nistagmus yaparlar. IV uygulama etkilerini daha belirginlestirir. Bu yoldan %1 ve �zerindeki konsantrasyonlarda hemoliz ve hemoglobin�ri yapabilirler. Uygulandiklari vende tromboz olusturabilirler Oral yoldan GIS irritasyonuna bagli bulanti ve kusma yaparlar� Karbamatli t�revleri depigmantasyon ve l�kopeni yapabilir. Yine karbamatli t�revleri agiz kurulugu,uyusukluk, bas d�nmesi ve uykusuzluk yapabilir�

16. KARIZOPRADOL (CAR-AS/SOMA KOMPLEKS Meprobamatin N-Izob�til t�revidir. Tranklizan, antikolinerjik ve zayif da olsa analjezik aktivitelidir. Kas/Iskelet kaynakli spazm ve agrilara karsi etkilidir. Narkotik ya da non narkotik analjezikler etkisini daha da g��lendirir�

17. Karaciger mikrozomal enzimleri tarafindan metabolize edilir. Eliminasyon yarilanma �mr� 8 saattir. S�tteki konsantrasyonu plazmadakinden 2-4 kez daha y�ksektir.Emziklilerin kullanmasi �nerilmez�

18. Degisik n�rolojik hastaliklara bagli spastisite durumunda yararlidir. PO g�nde 3-4 kez 350 mg dozunda kullanilir. En sik g�r�len yan ve toksik etkileri sedasyon,uyusukluk, vertigo ve ataksidir. Nadiren �rtiker ve alerjik cilt d�k�nt�leri yapar. Sedatif/hipnotik ila�lar, n�roleptikler ve alkol ile adittif etkilesime girer. Mikrozomal enzim ind�ksiyonu yapan bu ila�lar Karizoprodol�n etkisini azaltabilir.

19. METOKARBAMOL Kas/Iskelet kaynakli �izgili kas spazminda �zellikle analjezik kombinasyonlarinda olduk�a etkilidir. N�rolojik hastaliklardan kaynaklanan spastisite durumlarinda �nerilmez. Istenmeyen etkileri mefenezine benzer ancak ondan daha az ve hafiftir�

20. MEPROBAMAT Propandiol T�revi Tranklizan Bir Ila�tir. Kas gevsetici aktivitesi orta derecelidir. Sedatif ve Hipnotik aktivitelidir. Grup �yeleriyle benzer nedenlerde kullanilir.

21. BENZOKSAZOL T�REVLERI Grup �yeleri i�inde klinik kullanima giren ilk ila� ZOKSAZOLAMIN�dir. �rikoz�rik aktiviteli oldugundan Gut tedavisinde kullanilmistir. Kronik kullanimda karaciger nekrozu ve nefropati yaptigindan terk edilmistir. Bu g�n ila� olarak zoksazolamin�in v�cudumuzdaki metaboliti Klorzoksazon kullanilmaktadir.

22. KLORZOKSAZON (PARAFLEX/PARAFON) Kas/Iskelet kaynakli spazmlarda tek basina kullanidigi gibi ASA benzeri non narkotik analjezik bir ila�la kombine olarak da kullanilir. �ocuklarda bazi olgularda serebral paraliziye karsi olduk�a etkili bulunmustur.

23. Son derece hizli elimine edilir. Tek bir dozu 3-4 saat kadar etkilidir. Eriskinlere g�nde 3-4 kez po bir kezde 250-750 mg dozunda uygulanir. Sedatif etkilidir. Ana bilesikten kaynaklanan hepatotoksisite riski vardir�

24. BENZODIAZEPINLER DIAZEPAM Uzun etkili bir kas gevsetici. Ayrica sedatif, hipnotik ve de anti konv�lsan etkili. Tetanusta ortaya �ikan spazm ve konv�lsiyonlarda da kullanilir. Kas/Iskelet kaynakli spazmlarda etkili bir ila�tir. En sik karsilasilan yan etkileri: sedasyon,uyusukluk,bas agrisi, solunum depresyonu(y�ksek dozlarda). Basta Alkol olmak �zere diger SSS depresantlarinin etkilerini potansiyalize eder. Bagimlilik olusturma potansiyali de vardir.

25. KLORDIAZEPOKSID Uzun etki s�relidir.Sedatif,hipnotik ve antikonv�lsan etkili. Diazepamin indike oldugu yerlerde kullanilir. Istenmeyen etkileri de diazepamda oldugu gibidir.

26. SELEKTIF ETKILI ILA�LAR:BAKLOFEN (LIORESAL) Gaba t�revi bir maddedir. Presinaptik GABA resept�rlerini aktive eder. Uygulama yolu ne olursa olsun SSS�ne son derece rahat bir sekilde ge�er.

28. Diger santral etkili kas gevseticilerine �st�nl�g� omurilikte hem mono hem de polisinaptik refleksleri bloke etmesidir. Bu etkisini omurilikte primer aferent sinir u�larindan eksitat�r bir n�rotransmitter olan Glutamatin saliverilmesini inhibe ederek yaptigi d�s�n�lmektedir. Primer indikasyonu MS ve omurilik lezyonlarina bagli spastisite durumlaridir.

29. Inme ge�irmis olgularda oldugu gibi beyin lezyonlarina bagli spastisiteye karsi ya da ekstrapiramidal hastaliklarda ortaya �ikan rijiditeye karsi kullanilmasi �nerilmez� Kas/Iskelet kaynakli spazmlara karsi da (romatizmal kaynaklilar dahil) etkinligi fazla degildir.

30. GIS�ten y�ksek oranda absorbe edilir. B�breklerden degismeksizin atilir. Farmakokinetik �zellikleri bireysel farkliliklar g�sterir. Kronik kullanimda etkisine karsi tolerans gelisebilir. Genellikle oral yoldan kullanilir.Tedaviye g�nde 3 kez 5mg dozunda baslanir. Alinan yanita g�re g�nde 4 kez 20 mg�a kadar �ikilir. SSS�de komaya kadar gidebilen depresyon ve konv�lsiyon riski nedeniyle g�nl�k doz 80 mg�i asmamalidir.

31. B�brek yetmezlikli olgularda doz titre edilir. Kronik tedavi sonrasi ila� ansizin kesilmemelidir. Hal�sinasyonlara neden olabilir. Alkol ve diger sss depresantlariyla birlikte kullanilmasi �nerilmez. En sik g�r�len istenmeyen etkileri konf�zyon, uyusukluk, bas d�nmesi, hipotansiyon ve bulantidir.

32. TIOKOLSIKOZID Kolsisin glikozidi bir ila�. GABAA ve Glisin Resept�rleri �zerinde agonistik aktivite g�sterir. Kas iskelet kaynakli spazmlara karsi oral yoldan kullanilir. En sik karsilasilan yakinmalar dispeptik kaynakli olanlar, karin agrisi ve diyaredir. Pikrotoksin ve striknin kaynakli konv�lsiyonlari �nler.

33. DANTROLEN Na  (DANTAMACRIN-DANTROLEN) Etki mekanizmasi ve etki yeri bakimindan diger ila�lardan �ok farklidir. Eksitasyon ile kontraksiyon arasindaki keneti bozarak etkili olur. Sarkoplazmik retikulumdan Ca++ saliverilmesini inhibe eder. Myofibrillerin Ca++ iyonlarina duyarligini degistirmez. Santral etkili degildir. Kas taban plagini da etkilemez. �izgili kaslari periferik etkiyle gevsetir. Beyin/Omurilik lezyonlari nedeniyle olusan n�rolojik hastaliklardaki spastisiteye karsi kullanilir.

34. Hemipleji,parapleji, serebral paralizi ve MS�li olgularin yaklasik yarisinda basarili bulunmus bir tedavidir. Kas/Iskelet kaynakli spazmlarda yeterli etkinlikte degilidir. Tedavinin basinda uyusukluk hali,bas d�nmesi yapabilir. Ancak tedaviyi s�rd�rmek gerekir. Bu etkilerine karsi zamanla tolerans gelisir. Terap�tik etkisine tolerans gelismez, PO yoldan kullanilir.Baslangi�ta 2x25mg, daha sonra alinan yanita g�re g�nl�k doz haftada bir 50-100mg artirilarak maksimum 400 mg�a kadar �ikabilir. �izgili kaslarda g��s�zl�k, diyare ve bulanti yapabilir. �l�mc�l hepatit olusturdugu bildirilmistir. Nadiren g�rsel ve isitsel hal�sinasyonlara neden olabilir.

35. DIGERLERI SIKLOBENZAPRIN HCl (FLEXERIL) Kimyasal yapisi imipramin ve benzeri antidepresant ila�lara benzer. Primer etkisi supraspinal d�zeydedir.Omurilikteki alfa ve gama motor n�ronlar �zerindeki inici tonik desarjlari azaltarak kaslardaki hipertoniyi d�zeltir�

36. Kas/Iskelet kaynakli spazmlarda plaseboya �ok �st�nd�r. Antikolinerjik etkisi nedeniyle parkinsondaki rijidite ve diger belirtilere karsi da olduk�a etkilidir. Oral yoldan 10 mg dozunda g�nde 2-4 kez uygulanir. Aritmojenik etkisi,sedasyon ve antikolinerjik etkileri sik g�r�len istenmeyen etkileridir.

37. ORFENADRIN SITRAT Hem tranklizan hem de santral etkili myor�leksandir. Kas/Iskelet kaynakli �izgili kas hipertonilerinde kullanilir. PO 2x100mg g�nl�k doz.

38. MEFENOKSALON VE METAKSALON Metaksalon hepatotoksisitesi nedeniyle terk edilmis bir santral etkili kas gevseticidir. Mefenoksalon ise belirgin sedasyon olusturan bir ila�tir.PO 3-4x400mg KLORMEZANON Hem santral etkili kas gevsetici hem de tranklizan aktiviteli bir ila�tir. PO 3-4X100mg Bulanti ve uyusukluk olusturabilir.

39. FENPROBAMAT (Gamakuil) Santral etkili kas gevsetici ve tranklizan. Doz asiminda bulanti,kusma ve uyusukluk yapabilir. 800 mg�lik supp. PO 3-400-800 mg FENIRAMIDOL (Cabral) Zayif da olsa analjezik aktiviteli. GIS�ten tamamen absorbe edilir. PO 3-4x400-800 mg ya da IM 80 mg dozunda kullanilir. Plazma proteinlerine y�ksek oranda baglanir. Oral antikoag�lanlarla birlikte kullanildiginda onlarin serbest fraksiyonlarini dolayisiyla etkinliklerini artirir. Alerjik d�k�nt�ler, hipotansiyon, uyusukluk ve GIK�te istenmeyen etkiler yapabilir.

40. KININ Rastlantisal olarak yasli olgularda nokt�rnal kramplari �nledigi belirlenmistir. Bu nedenle yatmadan �nce oral yoldan kullanilir. TIZANIDIN HCl Santral kaynakli spazmlarda �nerilir. Klonidin benzeri etkili. Hepatik ve renal yetmezligi olan hastalarda doz titrasyonu zorunludur. Kaslarda g��s�zl�k, uykusuzluk, agiz kurulugu, sedasyon benzeri antikolinerjik yan etkiler, bas d�nmesi ve bulanti olusturur�Alkol ve diger SSS depresantlariyla olumsuz etkilesime girebilir.