750 likes | 1.18k Views
ZOR SANTRAL DAMAR YOLLARI. DR. ÜMİT BELET ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ. Santral ven gereksinimi hiperozmolar parenteral beslenmenin kullanıma girmesi periferik venlere oldukça irritan olan çeşitli kemoterapötik ajanların geliştirilmesi. GR ve santral venöz kateterizasyon
E N D
ZOR SANTRAL DAMAR YOLLARI DR. ÜMİT BELET ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
Santral ven gereksinimi • hiperozmolarparenteral beslenmenin kullanıma girmesi • periferikvenlere oldukça irritan olan çeşitli kemoterapötik ajanların geliştirilmesi
GR ve santral venözkateterizasyon • Önce kurtarma erişim işlemleriyle başladılar • İşlem sırasında görüntülemenin kullanılması • karmaşık işlemler basit ve daha kolay • bazı olası olmayan işlemleri olası • Zamanla santral kateter yerleştirilmesi işlemlerinin çoğu GR tarafından yapılmaya başlandı
Santralvenözkatetertakılması – GR’ninçantadakeklikuygulaması
SantralvenözerişimseçeneklerininzamanlatükenmesikaçınılmazSantralvenözerişimseçeneklerininzamanlatükenmesikaçınılmaz • Uzundönemsantralvenözkateterlerebağımlı TPN veyahemodializhastalarındapotansiyelhayatıtehditedenbirdurum • Alternatif yollar oldukça karmaşık ve zor • Rutin vasküler tekniklerin uzantıları ve GR tarafından başarıyla yapılabilir
Klinik Değerlendirme ve Endikasyonlar • Santral venöz yol gereksinimi • Ek endikasyon standart bir yolun olmaması ya da kontraendike olması • Herhangi bir kateter bu alternatif yollarından birini kullanılarak yerleştirilebilir
En iyi teknik ve cihazı belirlemek için • Venöz erişim için hastanın klinik endikasyonu ne? • Ayrıntılı öykü ve fizik inceleme • Daha önce santral venözkateterizasyon öyküsü • Tromboembolik hastalık öyküsü • Hem trombotik hem de kanama bozuklukları önceden bilinmeli
Fizik inceleme • genişlemiş yüzeyelkollateral damarlar • ekstremite ödemi • önceki erişim ve cihazlara bağlı skarlar • Fİ öykü ve görüntüleme çalışmaları ile korele edilmeli
Var olan görüntüleme incelemeleri gözden geçir • Toraks ve abdomen BT, MRV, Venogramlar • Yoksa görüntüleme yöntemi iste • İşlemden önce görüntüleme bu işlemler sırasındaki görüntüleme kılavuzluğu kadar gerekli
Zor santral damar yollarının çoğunda erişim yolları • kanamanın kontrol edilmesinin zor olduğu yerleşimde • tıkanıklıklarda venöz basınç • önemli morbidite ve mortaliteye yol açabilir • Çok gerekli değilse antikoagülan –antiaggregan ilaç kesilmeli
KLASİK ERİŞİM YERLERİ • İnternal jugulervenler • Her nedenve her cihaziçin ilk seçenek • Subklavyenvenler • Dializhastalarında ilk seçenekdeğil • Eksternaljugulervensubklavyenven • Üstekstremitehemodializerişimiortadankalkınca
GELENEKSEL OLMAYAN ERİŞİMLER • Ana femoral ven • Genişlemişkollateralvenler • Oklüdevenlerinrekanalizasyonu • Translomber inferior vena kava kateterizasyonu • Transhepatikyollakateterizasyon
FEMORAL VEN KATETERİZASYONU • En kolayalternatiferişim • Arteripalpeederek • US kılavuzluğunda • Obezhastalar • Koagülopatikhastalar • Femoral arterpalpeedilemeyenhastalar
KasıksıklıklauzunsürelikateteryerleşimiiçinçoktercihedilmezKasıksıklıklauzunsürelikateteryerleşimiiçinçoktercihedilmez • Artmışinfeksiyonriski • Hastayaverdiğirahatsızlık • Dahaçokgirişimgerektirir • Endikasyonlar • Erişimyerlerikısıtlıhastalar • Kısadönemveyahızlıerişimgerekenhastalar
Kateterinucu - İVK’dagerekliakımlarıneldeedilebildiği en inferior yerleşimdeolmalıdır • Translomberveyatranshepatikkateteryerleştirilmesiolasılığı • Kateterucundastenozolursadahasüperiorauzunkateteryerleştirilmesi
KOLLATERAL VEYA REKANALİZE VENLER • Boyunvegöğüsbölgesindekikollateralveyarekanalizevenlerikullanmakdiğererişilebilirvenleringelecektekullanılmaküzerekorunmasınısağlar
KOLLATERAL VEN KATETERİZASYONU Santral venoklüzyonu Yüksek venözakım Kollateral damarlarda hipertrofi
Gelişmiş anjiyografi cihaz • küçük kollateralvenlerin lokalizasyonu ve ponksiyonu yapılabilir • Küçük damar kanülasyon sistemleri • santral venlerekateter ilerletilmesi olası • Kollateralvenlerinküçük boyutlarına ve daha kıvrımlı seyirlerine bağlı • kateterboyutları kısıtlı • dializgibi yüksek akımlı uygulamalarda yararlılığını kısıtlı
Genişlemişperiferalkollateralvenler • Boyun, göğüsduvarıvetiroservikalvenler • İnterkostalvenler • Azigosvehemiazigosvenler
Preop MRV, BTV veyabirdenfazlaerişimyerindenvenografi • Sağkalbeveyagenişlemişazigossistemedirekterişimeizinveren dominant kollateralventespiti
Kollateralveneerişim • US ilegörülürse US kılavuzluğundaponksiyon • Erişimyapılacakkollateraldamariçine femoral venyoluyla snare yollanmasıvebirhedefolarakkullanılması • Uzakerişimyerikateterinden KM • damargeçiciolarakopasifiye • mikroponksiyonsistemiyledirektponksiyon
İnterkostalVenler • 2. ve 3. sağ posterior interkostalvenlerazigosvenedökülür
TIKALI DAMARLARIN REKANALİZASYONU • En iyiakımhızlarıiçin en önemlikural • Rekanalizevenlertortiözolmamalı • SVK veyasağatriumadüzbirgidişatasahipolmalı • 3 farklıyaklaşım; • Antegradyaklaşım • Antegrad-retrogradkombinasyon • Keskin “Sharp” rekanalizasyon
Antegradyaklaşım • İJV veya EJV gibigenişdamarlardakısa segment oklüzyonlarda • Küçükçaplıvenleringidişatınıtahminetmekzorantegradyaklaşımçokdenenmez • Oklüzyonaolanmesafeninkısaolmasıve SVK ya da sağatriumadahadüzbiryolmekanikavantajsağlar, lezyondaharahatgeçilir
Kısa5F kateterveserthidrofiliktelyardımcıolabilir • Israrlıolmakgerekli, fakatbirüstzamanlimiti de koymakgerekir (15-20 dakika) • Venperforasyonuolabileceğiiçinaraara KM injeksiyonu • Lezyongeçildiktensonra en az 6F balonilePTA vegerekirse stent • Rutinkateteryerleştirilmesi
Antegrad-retrogradkombinasyon • Endikasyonları • Bazentelantegradgeçer, amabubaşlangıçerişimyerindentekbaşına tam revaskülarizasyonyapılamayabilir • Bazenantegradyollaoklüzyonhiçgeçilemeyebilir • Bu yöntemiçinSVK’nın distal kesimiaçıkolmalıdır
Femoral vendenSVK’yailerletilenkateter • tercihandahagenişvedüzoklüdeya da kollateraldamaragirmeeğilimindedir • Buradasantralvenözbasınçdüşükolduğuiçindahaagresifdavranılabilir • Başarılıbirkateteryerleşimiiçin; • Kateterucugöğüsya da boyundaanteriordaveklavikulaüstündeolmalı • Klavikulanınüzerinekateterilerletilemezse • “Sharp” rekanalizasyontekniği
Teknik • Femoral yoldangirilerek 6-7 F kılavuzkateter • İVK yoluyla SVK içinekateterilerlet • Kateteriçindenserthidrofiliktelgönder • Nisbetendüzbirvenegirildiğinde lateral görüntüal vegirilenvenin anteriordaolduğunudoğrula • Anteriordakibirvenikateterize et vekateteriklavikulalarınüstünekadargönder
Sertteli 10 mm lik snare iledeğiştirveplanlananponksiyonyerindehalkayıaç • US ileplanlananponksiyonyerindeyüzeyelartervarmıbak • Floroskopikgözlemaltında 21G iğneilehalkaiçindengir • 0.018 inçtelgönderveteli snare ileaşağıSVK’yaçek • 0.018 telüzerindenkoaksiyal3 ve 5F dilatatörlerigönder
3F dilatatörüçıkarve 5F dilatatöreyankoladaptörütak • 0.018 telüzerindensubkütandokuboyunca 5F dilatatörüçekveherhangibirarteryelyapıdangeçilipgeçilmediğinianlamakiçinçekerkenazmiktarda KM ver (pullbackvenogram) • Dilatatörüsantralveniçinetekrargönderve 0.035 inçteliledeğiştir • Standartşekildekateteritak
PonksiyonyeriseçilirkenoluşturulacaktünelgözönünealınırPonksiyonyeriseçilirkenoluşturulacaktünelgözönünealınır • Orta hat venlerindengiriştetünelelateraledoğruaçılanırsakateter kink yapar • Klavikulanınhemen 2-3 cm üzerindekiponksiyonyerlerinde de tünelebağlıkinkleşmeolur
“Sharp” rekanalizasyon • Tümdiğeryollartükenmişsevesupraklavikulardolanvenyoksa • Potansiyelolarakyüksekriskli • Mediastinalyapılarkörolarakgeçilir • Detaylıveuzunbirvenogram • Sağatriumladirektilişkiliaçıkolanbirsantralveneçokyakınerişilebilirboyunya da göğüsdamarıvarmı? • Riskiazaltmakiçintümkesitlergörüntülemeyöntemlerinebak • Teknikretrograderişimleaynı
TRANSLOMBER İVK KATETERİZASYONU • Yetişkinler & çocuklarda • Çocuklarda – GAA • Avantajları • İVK geniş tüm cihaz ve endikasyon için • İVK nadiren tamamen tromboze olur • Erişim uzun ömürlü (>18 yıl-kateter değişimleriyle birlikte)
Kılavuzgörüntülemeyöntemi • Gnlfloroskopi kılavuzluğunda • İntraoperatifsonografi • pediatrik olgularda
Bazen BT + floroskopi • BT kılavuzluğunda İVK’ya giriş • Floroskopi odasına transfer
İşleminbasamakları • Preoperatif BT incelemesi • normal İVK anatomisini doğrulamak • iğne yerleştirilmesi için en iyi plan ve açı tespiti • Venözerişimin sağlanması • Tünel oluşturulması • Çıkış yerinin veya port cebinin oluşturulması
Teknik • Tasarlanan erişim, çıkış veya port implantasyonyerleri işlem öncesinde kalemle işaretlenir • Supinpozisyonda • US Ana femoral venleraçıkmı? • Ana femoral vengirişi • İVK’yaişaretamaçlıkılavuztelveya pigtail kateter • İVK açıklığıiçinkavogram • Kateterveyakılavuztelsağlamlaştırılır • Hasta prone pozisyonaalınır
Prone pozisyonda • Sağyanveabdomendeanterolateraldehazırlık • İğneciltgirişyerine LA • Hemensağiliakkrestüzerindeortahattanyaklaşık 7-10 cm (4 parmak) lateraleyapılır • 21 G iğne hem mediale hem de süperioradoğruİVK’dakiişaretkateterveyakılavuzteli L3 vertebra düzeyindehedefleyerekilerletilir