Grupla Psikolojik Danışmada Etik İlkeler

1. Grupla Psikolojik Danışmada Etik İlkeler Hazırlayanlar: Rabia Karahan Kenan Turan

2. Grupla Psikolojik Danışma Nedir? Kişiler arası ilişkilerin geliştirilmesi, Üyelerinin duygu, değer ve tutumları, Her bir üyenin davranışsal amaçları, Psikolojik danışman, Profesyonel ve terapötik Yardım etme süreci (Voltan-Acar, 2005).

3. Etik Nedir ? • Bir kişinin davranışlarını “iyilik-kötülük”, “doğruluk-yanlışlık” boyutlarında değerlendiren bir değerler sistemidir (Whittmer, 1999). • Bir meslek grubunun uymak zorunda olduğu davranışlar bütünü.

4. “Etik İlkeler” Nedir ? • Doğru davranışı sağlamak için bireylere ve özellikle mesleki gruplara adapte edilen ahlaki kurallardır. Kültürel değerlerden çok, evrensel ahlaki değerleri benimser (Yeşilyaprak, 2005).

5. “Meslek Etiği” Nedir ? • Belirli bir meslek grubunun, mesleğin uygulanmasına ilişkin olarak oluşturduğu, meslek üyelerini belli bir şekilde davranmaya zorlayan kurallardır (Yeşilyaprak, 2005).

6. Meslek ve Etik İlişkisi • Bir mesleğin profesyonel bir meslek alanı olarak kabul edilebilmesi için 3 temel koşul bulunmaktadır. • Etik ilkelerin olması da bu 3 temel koşuldan birisidir.

7. Etik İlkelerin İşlevsellik Düzeyi • Zorunlu (İlkesel) Etik • İstendik (Erdemsel) Etik

8. Grupla Psikolojik Danışmada Temel Etik Sorun Alanları (1) • Oryantasyon ve Bilgi Verme • Gizlilik • Gönüllü – Zorunlu Üyelik • Gruptan Çıkış Özgürlüğü • Zorlama ve Baskı • Liderin Değerlerinin Rolü

9. Grupla Psikolojik Danışmada Temel Etik Sorun Alanları (2) • İkili İlişkiler • Grup Tekniklerinin Kötüye Kullanımı • Grup Üyeleri İçin Psikolojik Riskler • Alıştırmalara Katılmada Gönülsüzlük • İnsanüstü İmajı Kırma

10. Bilgilendirme • Grup süreci • Grubun amaç ve niteliği • Üyelerin gruptan beklentileri • Bireydeki değişiklikler • Mesleki yeterlilik • Üyelerin hak ve sorumlulukları • Grubun kuralları

11. Gizlilik (1) Grupla Psikolojik Danışmada gizlilik grup içersinde konuşulan konuların ve paylaşılan bilgilerin grup dışındaki herhangi bir kurum ya da kişiye aktarılmamasıdır.

12. Gizlilik (2) • Gizliliğin sınırları hakkında bilgi verilir. • Gizliliğin önemi sık sık vurgulanır. • Gizliliği aşan durumlara örnekler verilir.

13. Gizlilik (3) • Zorunlu bir grup çalışmasında rapor verme işlemleri üyelere bildirilir. • Grup oturumları yalnızca üyelerden izin alınarak kaydedilebilir.

14. Gönüllü – Zorunlu Üyelik (1) • Grupla danışmada en ideal olanı gönüllü üyelerin katılımıyla yapılan danışmadır. Ama bazı durumlarda (ıslah evleri gibi) zorunlu üyelik söz konusu olabilir.

15. Gönüllü – Zorunlu Üyelik (2) • Grup danışmanları gönüllü ve zorunlu gruplarda onay alma işlemlerini garantilemek üzere gerekenleri yaparlar • Özel bir gruptaki insanlarla çalışırken, grup danışmanları uygulama yaptıkları kurumun amaçları ile uyumlu olarak çalışırlar.

16. Gönüllü – Zorunlu Üyelik (3) • Üyelerle işbirliği yapmak üzere grubun gönüllülük temeline dayalı olması sağlanır. • Belirlenen beklentileri karşılamayan üyeler için, grup tedavisini aldıkları şeklinde bir belge düzenlenmez.

17. Gruptan Çıkış Özgürlüğü (1) • Lider yapılama aşamasında üyelere katılımın gönüllü olduğunu ve gruptan ayrılma özgürlüğüne sahip olduklarını açıklamalıdır. • Lider hiçbir üyeyi grupta kalma konusunda zorlayamaz.

18. Gruptan Çıkış Özgürlüğü (2) • Gruptan ayrılmak isteyen üyeden bunun nedenini açıklaması istenmelidir. • Riskli olan; bir üyenin gruptan ayrılması değil, bunun ardında yatan nedenin belirsizliğidir.

19. Zorlama ve Baskı (1) • Grup danışmalarında düşük düzeyde baskı sağaltıcı role sahiptir. • Grup üyeleri istemedikleri yönde bir değişim için zorlanmamalıdır.

20. Zorlama ve Baskı (2) • Üyelerin birbirlerine karşı sözlü veya fiziki saldırıları olduğunda lider bu duruma müdahale etmelidir. • Liderin veya grubun düşündüğünün uygun olması değil, üyenin kendi kararlarını alabilmesi önemlidir.

21. Liderin Değerlerinin Rolü (1) • Değerler danışmanın kişiliğinin temel bir parçasıdır. • Sahip olunan değerlerin grup sürecini etkilemesi kaçınılmaz bir durumdur. • Her bir grup üyesi danışma oturumlarına değer-yüklü çeşitli sorunlar getirirler.

22. Liderin Değerlerinin Rolü (2) • Grup danışmaları kesinlikle, liderlerin kendi dünya görüşlerini üyelere empoze ettikleri bir alan değildir. • Lider kendi değerlerinin farkında olmalı ve bu değerlerinin çeşitli kültürlerdeki yerini bilmelidir.

23. Liderin Değerlerinin Rolü (3) • Lider herkes için geçerli olan evrensel değerler olduğuna sıkıca inanabilir (özgürlük, eşitlik). • Liderin grup üyelerinin değerlerini değiştirerek katkı sağlama düşüncesi zarar verici olabilir.

24. İkili İlişkiler (1) • Grup liderleri nesnelliğe zarar vereceğinden üyelerle ikili ilişkilerden uzak dururlar. • Grup liderleri kendi tanıdıklarını veya yakınlarını gruba almazlar. • Grup liderleri kesinlikle grup üyeleri ile cinsel yakınlıkta bulunamazlar.

25. İkili İlişkiler (2) • Danışman grup süreci boyunca üyelerle kişisel ve sosyal ilişkiler kurmamalıdır. • Danışman verdiği hizmetin karşılığını üyelerden başka bir hizmet alarak karşılamamalıdır. • Üyeler arasında kurulan ikili ilişkilerin sürece zararı tartışılmalıdır.

26. Grup Tekniklerinin Kötüye Kullanımı (1) • Grup teknikleri liderin beceriksizliğini örtmek için kullanılmaz. • Teknikler kullanılırken duyarlı davranılır ve zamanlama iyi yapılır. • Grup teknikleri kullanılırken üyelerin geçmiş yaşantıları dikkate alınır.

27. Grup Tekniklerinin Kötüye Kullanımı (2) • Grup teknikleri liderin kendi gereksinimlerini karşılamak için kullanılamaz. • Grup teknikleri üyelerin yararına, onlara farkındalık kazandırmak için kullanılır.

28. Grup Tekniklerinin Kötüye Kullanımı (3) • Grup liderleri eğitimlerini almadıkları teknikleri kullanmazlar. • Grup tekniklerinin kullanımında üyelere emir verilemez, yalnızca davette bulunulur. • Etkisizliği kanıtlanırsa tekniklerin kullanımından vazgeçilir.

29. Grup Üyeleri İçin Psikolojik Riskler • Kendini açma • Günah keçisi olmak • Yüzleştirme • Gizlilik

30. Alıştırmalara Katılmada Gönülsüzlük • Grup lideri yapılama sürecinde üyelere; alıştırmalara katılma zorunluluklarının olmadığını bildirmelidir. • Bu hak grup sürecinde alıştırmalar yapılmadan önce hatırlatılmalıdır. • Üyeler istemsiz ise alıştırmalara katılmaya kesinlikle zorlanmamalıdırlar.

31. İnsanüstü İmajı Kırma • Grup üyelerinin gerçekdışı düşünceleri. • Liderin saydamlık ve kendini açma terapötik koşullarını kullanılması.

32. Kaynakça: • Corey, C., Corey, M. S. Ve Callanan, p. (1998). Issues and ethics in the helping professions. Pacific grove, ca: brooks cole publ. Comp. • Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Çalışanlar İçin Etik Kurallar (2007). 7. Baskı: Ankara • Voltan-Acar, N. (2005). Grupla psikolojik danışma ilke ve teknikler. (5. Baskı). Ankara: Nobel yayınları • Whittmer, J. (1999). Professional identity and ethics: course pack for mhs 6938 (unpublished manuscript), university of florida. • Yeşilyaprak, B. (2005). Pdr’de Etik Ve Yasal Konular, ders notları.

33. Grupla Psikolojik Danışmada Etik İlkeler Hazırlayanlar: Rabia Karahan Kenan Turan rabiskarahan@hotmail.comturankenan@gmail.com