1 / 10

TÜRKÇE DERSİ FİİLDE YAPI

TÜRKÇE DERSİ FİİLDE YAPI. Hazırlayan:UNAL ATACAN No:20110954043. SÖZCÜK TÜRLERİ 3 Fiilerde Yapı Fiiller yapı bakımından üç grupta incelenir. Basit (yalın), Türemiş fiiller, Birleşik Fiiller

arnold
Download Presentation

TÜRKÇE DERSİ FİİLDE YAPI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TÜRKÇE DERSİFİİLDE YAPI Hazırlayan:UNAL ATACAN No:20110954043

  2. SÖZCÜK TÜRLERİ 3 Fiilerde Yapı Fiiller yapı bakımından üç grupta incelenir. Basit (yalın), Türemiş fiiller, Birleşik Fiiller a)Basit (yalın) Fiiller: Yapım eki almamış olan fiillerdir. Koy -(mak) Bak -(mak), Gör -(mek) Çöz -(mek), Gez -(mek), At -(mak) b) Türemiş fiiller: Basit sözcüklere yapım eki getirilerek oluşturulan fiillerdir. Türemiş fiiller ya isim soylu ya da fil soylu kök sözcüklerden türetilirler Çiçek-ten-, it-il-,  çocuk-laş-, boğ-uş-, hasta-lan-, kaç-ır- c) Bileşik Fiiller: Birden çok sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu fiillerdir. oturuver-(mek), farkında ol-(mak),affet-(mek), kabul et-(mek), kulak as-(mak)  13.01.2013

  3. Bileşik fiiller oluşumları bakımından üç grupta incelenir: 4 (İsim  soylu kelime) + (Yardımcı fiil) Türkçe'de yardımcı fiiller olarak çoğunlukla "etmek. eylemek, kılmak, olmak" fiilleri kullanılır. sabır + et(mek), hasta + ol(mak) nazar + et(mek), rica + et(mek), red + et(mek) (reddetmek), namaz + kıl(mak) Uyarı: Yardımcı Fiil olarak kullanılan "et-, eyle-, ol-, kıl-"filleri asıl fiil olarak da kullanılabilir. Bunları ayırt edebilmek için anlamca kalıplaşmış, kaynaşmış olup olmadıklarına bakılır. 13.01.2013

  4. 2- Kurallı (Özel) Bileşik Fiiller: 5 Herhangi bir fiille "a, e, ı, u, a" seslerinden biriyle birlikte "bilmek, durmak; kalmak, gelmek, yazmak, vermek" fiillerinden birinin kalıplaşmasıyla oluşurlar. Yazıver-, bakakal-, okuyabil-, anlatıver-, gidebil-, uyuyakal- Bu fiiller, anlam özelliklerine göre beş grupta incelenirler: a)Yeterlik Fiili:(Herhangi bir fiil) + (-e) + (bilmek), yazabil(mek), koşabil(mek), görebil(mek),... İkinci fiil "-(e) bilmek"  birinci fiile "gücü yetme, izin verme, olasılık" anlamlarından birini kazandırır. 13.01.2013

  5. 6 Bu yükü taşıyabilirim > gücü yetme, dışarı çıkabilirsin > izin verme, iki güne kadar gelebilirim > olasılık Yeterlik fiilinin olumsuzu yapılırken, genellikle ikinci fiil (bilmek) kullanılmaz. Okuyabilmek - okuyamamak, yürüyebilmek -yürüyememek, çalışabilmek - çalışamamak b)Tezlik Fiili: (Herhangi bir fiil) + (-i) + vermek İkinci fiil birinciye "çabukluk, acelecilik" anlamı kazandırır. 13.01.2013

  6. 7 c)Sürerlik Fiili: (Herhangi bir fiil) + (-e) + (gelmek, durmak, kalmak) İkinci fiil, birinci fiile devamlılık anlamı kazandırır; fiilin belli bir süre devam ettiğini bildirir. d) Yaklaşma Fiili: (Herhangi bir fili) + (-e) + <yazmak) İkinci fiil birinci fiile "az kalmışlık" anlamı kazandı, Düşeyaz- (az daha düşecekti. Bayılayaz- (az daha bayılacaktı).Yurdumuz elimizden gideyazdı.(Az daha gidecekti) 13.01.2013

  7. 8 e)İsteklenme Fiili: (Herhangi bir fiil) + (-esi / eceği)(tutmak /gelmek) Göresi gel(mek),a ğlayacağı tut (mak)         İkinci fiil, birinci fiile "istek duyma" anlamı kazandırır. Bunlardan başka "beklenmezlik, yapmacık" bildi bileşik fiiller de vardır. duymazlıktan gel(mek), çıkagel- (beklenmezlik) 13.01.2013

  8. 3- Anlamca Kaynaşmış Bileşik Fiiller: 9 İsim  soylu bir kelime ile bir fiilin, anlamlarını düşündürmeyecek biçimde kaynaşıp kalıplaşmalarıyla oluşan  bileşik fiillerdir.  Bu işin böyle olacağını öngörmüştü. 4- Deyim Halindeki Birleşik Fiiller: Deyimlerin cümle içinde çekimlenip yüklem görevinde kullanılmasıyla oluşurlar.  Deyim halindeki bileşik fiiller, cümlenin öğeleri incelenirken bir bütün olarak alınır  Çocuk o gün ağzını açmadı. 13.01.2013

  9. 10FİİLDE YAPI • a)Basit (yalın) Fiiller: • b) Türemiş fiiller: • c) Bileşik Fiiller: • c.1)Yeterlik Fiili: • c.2)Tezlik Fiili: • c.3)Sürerlik Fiili: • c.4)Yaklaşma Fiili: • c.5)İsteklenme Fiili: 13.01.2013

More Related