Nieuwsgierigheid: daar moeten we wat mee!

1. Nieuwsgierigheid: daar moeten we wat mee! P. Robert-Jan Simons Nederlandse School voor Onderwijsmanagement & Universiteit Utrecht

2. Maaike Meijer: "Ik heb een oceanische interesse. Ik ben heel ‘eager’, heel gretig. Vind ik iets leuk, dan ben ik meteen in alle staten. Ik zie overal verbanden. Eigenlijk ben ik een ideeënmachine die je zo min mogelijk moet lastig vallen met verplichte nummers. Mij zul je de laatste nuance in het postmodernisme dan ook niet horen uitleggen. Ik ben iemand van de grote lijnen en het creatief verbanden leggen. Ik houd niet van theoretische exercities die maar voor dertig mensen boeiend zijn. Ik werk liever voor een zaal van vijfhonderd."

3. YouTube - Grenzeloze Nieuwsgierigheid

4. Hebben moderne kinderen andere hersenen? Nicholas Carr (2009) (The Shallows): • Neurologische effecten van frequent internetgebruik • Neuroplasticiteit zorgt voor verandering van de bedrading in het brein op basis van gedragsveranderingen • Minder abstractie, reflectie, contemplatie, verbeelding • Minder oriëntatievermogen

5. Opdracht Neem een tv-reclame in gedachten Vertel deze aan uw buurman / buurvrouw Ga samen na welke de principes zijn die dit een interessante reclame maken 24-8-2014 5

6. Filmpje Hoe word je hier nieuwsgierig gemaakt? 24-8-2014 6

7. GTST Hoe word je hier nieuwsgierig gemaakt? 24-8-2014 7

9. Mijn mening: • Wat vooral veranderde is aard en hoeveelheid nieuwsgierigheid • Kinderen worden dag in dag uit nieuwsgierig gemaakt in cumulatie van • reclame • tv • games • sociale netwerken • enz. • Zij zijn verslaafd geraakt aan passieve relatienieuwsgierigheid en / of gamenieuwsgierigheid

10. Dus aan andere vormen van nieuwsgierigheid • Zij zijn hierin meer verschillend geworden • Interest driven en friendship driven curiosity

11. Klas Mellander: the Power of learning Kern van filmwetenschap, rhetorica en reclamewetenschappen omvat dezelfde kenmerken Waarom doen we daar niets mee in het onderwijs, in opleidingen en bij leren op de werkplek? 24-8-2014 11

12. Wat zijn de basisprincipes van een goede redevoering? Hoe word je nieuwsgierig gemaakt? 24-8-2014 12

13. Rhetorica • Exordium: • Nieuwsgierigheid wekken, totaalplaatje presenteren • Narratio: • Achtergronden, verhalen, wijgevoel • Propositio: • hoofdboodschap • Argumantatio: • 3 redenen / argumenten • Peroratio: • Conclusies: enthousiasme creëren • 24-8-2014 13

14. 6 principes van communicatiewetenschap: Houd het simpel Gebruik het onverwachte Visualiseer Suggereer geloofwaardigheid Gebruik emoties Vertel verhalen 24-8-2014 14

15. Mellander: Begin aan het einde Laat het totale plaatje zien Bouw spanning op Schrap al het overbodige (twee-derde) Zet lerenden aan het denken Leg relaties met toepassingen Gebruik het in- en uitzoomen 24-8-2014 15

16. THE STUDENT'S PLEA: MELLANDER (1993) Don't stifle my natural curiosity, awaken it Just give me the information I need, not more Let me think things through myself and draw my own conclusions Help me find words for things I've understood Help me use my knowledge; give me a chance to test, expand and reinforce my knowledge 16

17. Hij is nieuwsgierig naar de richting van de wind, het afval bij de vuilnisbakken, de blues, hij heeft plectrums, stukken kwarts, een kompas, vuursteen en adressen van ballonvaarders in zijn zakken. Hij kent de Wadden, drijft op vlotten, leidt kampen en maakt zonnewijzers, vindt de begraven potten en hij kan eenzaam lezen. Hij heeft voor alles tijd, kan niet slapen van nieuwsgierigheid en komt tussen de vakanties langs om te vertellen van vreemde breuken, het nodige delen, het begrip verzameling; op zijn gitaar laat hij horen hoe een driekwartsmaat verschilt van andere maten. En hun verbazing over dit bestaan - zij gaan naar school als gaan ze emigreren - wil wegens hem niet overgaan: van wat hij leeft willen ze als voor het eerst geestdriftig leren leven. E. Leeflang 24-8-2014 17

18. Todd Kashdan Roland van der Vorst ToddToddT 24-8-2014 18

20. Vragen • Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk? • Wat betekent nieuwsgierig zijn? • Hoe word je een nieuwsgierig persoon? • Hoe maak je iemand nieuwsgierig? Hoe blijvend? • Wat betekent dit voor docenten, opleiders en managers?

21. Waarom belangrijk? Kashdan: Nieuwsgierige mensen: • Zijn gelukkiger • Zijn gezonder • Hebben betere relaties • Leven langer • Zijn intelligenter

22. Intelligentie • Neemt toe bij nieuwsgierige mensen • Nieuwsgierigheid compenseert gebrek aan intelligentie

23. Belangrijkste nieuwe inzicht (Kashdan) • Nieuwsgierigheid is veranderbaar en • Niet een gegeven eigenschap waarover sommigen wel beschikken en anderen niet • Dit maakt het bevorderen van nieuwsgierigheid een belangrijk thema voor opleidingen, leerbegeleiding en opvoeding!

24. Relaties met • Informatiesamenleving • Nieuwe student • Levenslang leren (zie Heinsel (2010): • Nieuwsgierigheid hangt samen met • niveau van professionele ontwikkeling • vrijwillig deelnemen aan professionele ontwikkelingsactiviteiten • ontwikkelcapaciteit

25. Vragen • Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk? • Wat betekent nieuwsgierig zijn? • Hoe word je een nieuwsgierig persoon? • Hoe maak je iemand nieuwsgierig? Hoe blijvend? • Wat betekent dit voor docenten, opleiders en managers?

26. Wat is dat nieuwsgierig zijn? • Willen weten hoe het zit: verklaren • Willen weten hoe iets afloopt • Willen weten hoe iets verder kan gaan • Vragen stellen op zoek naar antwoorden • Ongerijmdheid / incongruentie kwijt willen

27. Wat is nieuwsgierigheid? • Bewuste toestand van niet weten of kunnen op een bepaald moment • Persoonlijkheidskenmerk (1 van de big five) • Intensiteit • Frequentie • Duurzaamheid • Breedte • Diepte

28. Zeer nieuwsgierige mensen ervaren vaker, intensere gevoelens van nieuwsgierigheid, gedurende langereperioden, voor meer soorten gebeurtenissen en integreren deze beter in hun identiteit

29. Verwante begrippen • Interesse • Nieuwsgierigheid op bepaald terrein • Passie • Intense langdurige nieuwsgierigheid voor bepaald terrein • Mindfulness • Bewust bezig zijn, zonder oordeel, doelbewust, • Flow • Volledig opgaan in een activiteit omwille van de activiteit zelf • Openheid voor ervaring • Persoonlijkheidstrek die aan basis van nieuwsgierigheid ligt • Betekenisgericht zijn • Gericht op diepgaand begrijpen

30. Welke vormen van nieuwsgierigheid zijn er? • Schatten zoeken • Bijv. Op zoek gaan naar iets dat je niet meer weet • Sensaties zoeken • Bijv. Op zoek gaan naar tegenstrijdigheden • Sporen zoeken • Bijv. Op zoek gaan naar dingen die onverwacht of moeilijk te begrijpen zijn • Antwoorden zoeken • Bijv. Op zoek gaan naar antwoord op (bijv.) de waarom vraag

31. Onderdelen uit persoonlijkheidsleeronderzoek • Open staan voor ervaringen • Rekbaarheid: jezelf uitdagen nieuwe dingen te leren • Onzekerheidstolerantie: open staan voor onzekere aspecten • Openheid voor veranderingen • Fantasie • Openheid voor ideeën • Openheid voor waarden • Leergierigheid, weetgierigheid, benieuwdheid

32. Diepstraten e.a. leervitaliteitsindex • Algemene leergierigheid • Technische leergierigheid • Leerangstig • Uitgeleerd • Zekerheid zoeken

33. Vijanden Angst Onzekerheid Afronding Vervreemding

34. Sociale nieuwsgierigheid • Kashdane (2009): • nieuwsgierig zijn naar de ander geeft betekenis aan de relatie • Akkerman (2006): • Academische teams functioneren minder goed wanneer de leden niet nieuwsgierig (meer) zijn naar elkaar • Grenspraktijken als nieuwsgierig makende ontmoetingen

35. Excessen • Sensatiezucht • Nieuwsgeiligheid (Telegraaf en Ruben) • Extreme verzamelwoede • Gluren • Morbide nieuwsgierigheid • Roddel • Seksuele obsessies • Globetrotters (Gordon Pask) • Gebrek aan focus

36. Neurologisch gezien • Dopamine in Striatum: voorbereiden op beloning • Beloning die soms wel volgt via opiaten, maar lang niet altijd • En activiteit vraagt van de hippocampus: geheugen • Er is m.a.w. Een subtiele combinatie nodig van beloning zoeken, betekenis geven en vastleggen in geheugen / identiteit

37. Te onderscheiden vormen van nieuwsgierigheid • Nieuwsgierigheid algemeen • Sociale nieuwsgierigheid • Technische nieuwsgierigheid (o.a gadgetnieuwsgierigheid) • Leergierigheid • Domeinspecifieke nieuwsgierigheid • Spelnieuwsgierigheid • Ervaringsnieuwsgierigheid

38. Vragen • Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk? • Wat betekent nieuwsgierig zijn? • Hoe word je een nieuwsgierig persoon? • Hoe maak je iemand nieuwsgierig? Hoe blijvend? • Wat betekent dit voor docenten, opleiders en managers?

39. Kan de nieuwsgierigheid als trek groter worden / groot blijven? • Is het grootst bij jonge kinderen • Neemt meestal af na het 30e jaar • Kan toenemen tussen 12 en 18 • Thijssen: ervaringsconcentratie • Kashdan: Kan groot / in stand blijven ook later • Neuroplasticity

40. Marianne Riksen-Walraven • Exploratiegedrag van baby's (9-12 maanden) • Bleek sterk afhankelijk van opvoedingsgedrag van opvoeders (fysiek vs cognitief spelen) • Milieugebonden • Beïnvloedbaar door andere opvoedingsstijl aan te leren • Effecten 5 jaar later nog aanwezig

41. Hoe help je iemand om nieuwsgierig te worden / blijven • Zorg voor de momenten en minuten, dan komen de uren en dagen vanzelf (vrij naar de Dalai Lama) • Van der Vorst: door een goed evenwicht te zoeken tussen: • houvast bieden (het pad, het wapen, het kompas en de kaart) • nieuwe impulsen geven (verg. soap series) • Door iemand vaak nieuwsgierig te maken • Door iemand te helpen zichzelf nieuwsgierig te houden • Dopamineverslaving?

42. T. Galway: Spelenderwijs • Let niet op je eigen bewegingen • Let op de bal en niet op je bewegingen • Let op je tegenstander en niet op je eigen bewegingen • Voorbeeld telefoonoperators leren om aan de stem van de beller zo snel mogelijk emotionaliteit te herkennen • Kashdan: schoonmakers leren een spel te maken van het schoonmaken

43. Vragen • Waarom is nieuwsgierigheid belangrijk? • Wat betekent nieuwsgierig zijn? • Hoe word je een nieuwsgierig persoon? • Hoe maak je iemand nieuwsgierig? Hoe blijvend? • Wat betekent dit voor docenten, opleiders en managers?

44. Hoe maak je iemand nieuwsgierig? • Verstoren • Achterhouden • Open houden • Vragen stellen

45. Verstoren Je verwachtingen of wereldbeeld worden verstoord Twijfel zaaien (geruchten en mythes) Verbazing wekken • Over iets shokkerends • Over afzetgedrag • Over tegenstrijdigheden • Over sterrengedrag

46. Leraar die • Leerlingen zei dat ze volgende keer een spiekbriefje mochten meenemen van ¼ A-4tje

50. Achterhouden Zoeken naar: • Iets wat verborgen ligt • Iets wat verboden is • Iets wat komen gaat • Iets wat er gebeurd is • Naar wie iets heeft gemaakt • Naar wat de ander weet (jaloezie) • Naar iemand die dat niet weet (voyeurisme)