1 / 20

Transformacja Europy w perspektywie adaptacyjnej Rozkwit i upadek kultury eksperymentu

IV Konferencja Krakowska, 13-14.06.2011 Unia Europejska. Dylematy XXI Wieku Atlantyda czy Utopia: UE w III dekadzie XXI wieku. Roman Galar Politechnika Wrocławska rbg@life.pl. Transformacja Europy w perspektywie adaptacyjnej Rozkwit i upadek kultury eksperymentu. 5 pytań.

Download Presentation

Transformacja Europy w perspektywie adaptacyjnej Rozkwit i upadek kultury eksperymentu

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. IV Konferencja Krakowska, 13-14.06.2011Unia Europejska. Dylematy XXI WiekuAtlantyda czy Utopia: UE w III dekadzie XXI wieku Roman Galar Politechnika Wrocławska rbg@life.pl Transformacja Europy w perspektywie adaptacyjnej Rozkwit i upadek kultury eksperymentu

  2. 5 pytań • Pytanie retoryczneCo jeszcze absorbuje uwagę mieszkańców UE poza „chlebem i igrzyskami”? • Pytanie testoweCo, poza ciekawostkami, wiemy o zmieniającym się gwałtownie świecie „barbarzyńców”? • Pytanie zasadniczeDlaczego właściwie Europa miała by utrzymać swój uprzywilejowany poziom konsumpcji? • Pytanie pomocniczeCzemu właściwie Europa zawdzięcza swoją uprzywilejowaną pozycję? • Pytanie porządkująceCo wyznacza globalny standard „normalności”?

  3. Kariera konsumpcyjna ZachoduDzienny PKB (PPP) per capita [1990 International Dollars]Na podstawie: World 1–2003 (Maddison) http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_past_GDP_(PPP)_per_capita

  4. Historyczne relacje regionalnego/krajowego PKB PPP per capita do Chińskiego

  5. Historyczne Relacja regionalnego/krajowego PKB PPP per capita do Chińskiego (1700-2003)

  6. Obserwacje • Konsumpcyjna przewaga USA nad Europą (obsesja UE), jest strategicznie nieistotnaRelacja 3:2 ukształtowała się w początku XIX wieku i tak sobie trwa • Wyzwanie przychodzi ze Wschodu • W ostatnich dekadach spada pozycja całego Zachodu wobec ChinSpada dużo gwałtowniej niż kiedyś rosła • Przy obecnych trendach, w okresie potrzebnym na podwojenie konsumpcji europejczyka (ok. 30 lat), konsumpcja Chińczyka wzrasta kilkanaście razy2030+ Indywidualna konsumpcja w Chinach większa niż w Europie? • Scenariusz jawnie absurdalny – środowisko padnie, kiedy do konsumentów Zachodu dołączą dwukrotnie liczniejsi ze Wschodu .Wspominana z rozrzewnieniem benzyna po 5 euro? • Najpóźniej w III dekadzie XXI wieku Świat i Europę czeka wielka zmiana trudnej do określenia natury

  7. Kultura eksperymentu • Bogactwo Europy to dziedzictwo rewolucji przemysłowejW tle dorobek renesansu, średniowiecza i starożytności • Rewolucja przemysłowa to skumulowany efekt eksperymentowanianauki eksperymentalne i eksperymenty techniczne na żyznym gruncie eksperymentalnej ekonomii • Eksperymenty to efekt wielkiej, poniekąd bezczelnej, odwagi myślenia i działania oraz pokory wobec faktów • Kultura eksperymentu stworzyła nową jakość, nowy punkt równowagi w organizacji społeczeństw Co się z nią stało?

  8. Fałszywa świadomość innowacyjna • Czasy się zmieniły – teraz już tylko planowana gigantyczna koncentracja sił i środków na priorytetach • Gdzie obiecane efekty tego podejścia?Tania i czysta energia, nowe generacje leków, sztuczna inteligencja, itd. Obietnice zastępują obietnice. • Kamienie milowe współczesnego rozwoju: tranzystor, PC, telefon komórkowy, należą wciąż do kultury eksperymentalnej nie posteksperymentalnej.

  9. Co współczesny europejczyk jest w stanie zrozumieć z kultury eksperymentu? • Rosnące oderwanie konsumenta od realności uderzająca różnica stopnia złożoności modeli świata na wsi i w metropoliach • Rosnące uzależnienie od kokona technologiinie rozumiemy, procesów, które nas obsługują, mieszamy sztuczne z organicznym (wirusy komputerowe) • Utrata kompetencjipodróże kosmiczne, kolej Wrocław-Jelenia Góra • Przeprowadzka do świata Harrego Potteramagiczny pilot i czające się zło… • Zagubienie w teraźniejszościjak najlepiej umościć się w tym, co już jest

  10. Dwie rewolucje kulturalne końca lat sześćdziesiątych Cyniczna i brutalna chińska rewolucja kulturalna • Kończy się po kilku latach dyskretną, ale zdecydowaną kontrrewolucją • W przeciągu jednego pokolenia Chiny przestały być globalnym pariasem — biednym, przeludnionym krajem taczek i rowerów • Osiągnęły to o własnych siłach i uzyskały pozycję, z której mogą sięgać po globalną dominację Infantylna i ukwiecona rewolucja kulturalna Zachodu • Wygrała! • Jej aktywiści z odbyli, jak zapowiadali, „długi marsz” poprzez instytucje • Padają ostatnie bastiony drobnomieszczańskiej moralności i wartości chrześcijańskich • Podcięto korzenie dawnej potęgi i witalności Zachodu • Narzucające się analogie z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego

  11. Punkt widzenia na rozwój UE • Idea założycielska: uniknąć wojen, bazując na wspólnych wartościach • Misja: łagodzić współzawodnictwo przez współpracę i solidarność • Historyczny sukces: wspaniałe owoce, których wciąż korzystamy • Zaskoczenie: wrogie przejęcie idei założycielskich. Modyfikacje • Kapitulacja wobec ruchów jednej sprawy • Budowanie wpływów na oportunistycznych obietnicach (niespójne, niemożliwe) • Regres od współpracy do konkurencji. • Uprzywilejowanie kapitału ludzkiego kosztem społecznego • Zarysowujący się dryft w stronę koncertu wielkich mocarstw • Zdecydowana odmowa historycznych nawet odniesień do wartości chrześcijańskich • Zanikająca atrakcyjność aksjologiczna Unii • Musi zdobywać poparcie rozdając stanowiska i dotacje • Przyciąga ludzi z całego świata, ale nie potrafi zrobić z nich obywateli • Chybiony utylitaryzm – stagnacja, niepokój, brak pomysłów

  12. Co z Europą w III dekadzie XXI w? • Atlantyda czy Utopia? • Atlantyda: kraj wielkiej cywilizacji, zatopiony przez małość jego mieszkańców • Utopia: ukryta we mgłach kraina sensu i radości • Jak zdążyć przepłynąć z tej pierwszej na tę drugą? gdy do dyspozycji jest tylko Titanic? • Pułapka globalizacji – los Europy uzależniony od kontekstu globalnegoUtrata inicjatywy strategicznej na rzecz ukrytych powiązań • Trzy optymistyczne modele ewolucji kontekstu globalnegoNiekoniecznie realistyczne

  13. Dwie twarze globalizacji • W krajach postchrześcijańskich umyka uwadze, że obecny kryzys nie jest kryzysem globalnym, tylko wewnętrznym. • Wiele lekceważonych wcześniej krajów cieszy się właśnie okresem bezprecedensowego w nowożytnej historii rozkwitu ekonomicznego Obserwujemy: • Przegraną Zachodu. • Załamanie koncepcji: innowacje plus marketing za produkty realnej gospodarki • Utrata renty kompetencyjnej • Wygaszenie imperialistycznej woli walki • Wygraną reszty świata (większości reszty; czy dołączają właśnie kraje arabskie?) • Odblokowanie konwergencji • Nieoczekiwaną sprawność modernizacyjną • Nowa asertywność Generalnie należy liczyć się z uaktywnieniem granic wzrostu • Zachodni model konsumpcji przy dostępnych dziś technologiach nie nadaje się do globalnego rozpowszechnienia • Nie widać powodów, dla których Zachód miałby zachować na dłużej swoją uprzywilejowaną pozycję konsumpcyjną

  14. 3 Modele rozwoju kontekstu globalnego UEModel powrotu do normalności • Perturbacje na rynkach finansowych wygasają • Zachód spłaca długi • Systemy emerytalne i inne instytucje państwa opiekuńczego stają się wypłacalne • Procesy demograficzne przestają mieć znaczenie (?) • Odradza się przewaga technologiczna i kompetencyjna Zachodu • Utrzymanie uprzywilejowanego status quo w zakresie konsumpcji jest zapewnione • Przy okazji, Polska szybko wyrównuje do najlepszych

  15. 3 Modele rozwoju kontekstu globalnego UEModel poszerzonej normalności • Procesy przyśpieszonego rozwoju w dawnych krajach trzeciego świata okazują sie trwałe • Ich kultura technologiczna i organizacyjna jest w stanie konkurować z Zachodnią • Restartuje postęp technologiczny pokonując bariery wzrostu • Do niespełna miliarda ludzi w kręgu wysokiej konsumpcji dołączają się kolejne 3-4 miliardy • Zielone źródła energii i poczucie globalnego braterstwa narodów triumfują • Nie ma katastrofy ekologicznej ani wojen o surowce

  16. 3 Modele rozwoju kontekstu globalnego UEModel przedefiniowanej normalności • Nie da się utrzymać materialnego uprzywilejowania Zachodu w sytuacji kilkukrotnego wzrostu liczby kompetentnych konkurentów o zasoby Ziemi • Brak technologii umożliwiających pokonanie energetycznych i środowiskowych barier rozwoju w skali globalnej • Zablokowanie wzrostowej ścieżki rozwoju wymusza ewolucję postaw w stronę adoracji wartości raczej niż rzeczy • Docelową normalność można by określić jako cywilizację czasu wolnego, w której kluczową rolę odgrywa „wystarczy” • W Europie mógłby to być renesans średniowiecznego modelu sensownego życia na bazie nowoczesnej wiedzy i technologiiSensowna utopia?

  17. W poszukiwaniu UtopiiSymptomy ewolucji postaw? Peter Yastrow, znany strateg rynkowy, CNBC, 1.06.2011 • Świat jest na krawędzi największego załamania finansowego w historii • Wall Street pogubiła się z tym, co należy zrobić z chorą gospodarką • Rezerwa Federalna wie o tym Ad Broere, (Endingthe Global Casino, 2010) • Obecny system monetarny nie jest jedynie możliwym • Możemy pożegnać się z „globalnym kasynem” i wybrać rozwiązanie, w którym pieniądz gra rolę pomocniczą • Możemy wybrać gospodarkę, która inwestuje w lepszą przyszłość • Nagroda to wysoka i stabilna jakość życia dla nas i naszych dzieci • Wymaga kompletnej zmiany stosunku do pieniędzy i gospodarki Możliwe w tylko w kulturze eksperymentu…

  18. Jak odtworzyć europejski dynamizm? • Dobro przyszłych pokoleń uczynić ponownie priorytetem • Przeprowadzić szereg niepopularnych zmian: • Zrezygnować z praw nabytych kosztem dzieci • Ograniczyć pole działania procedur • Rozmontować mechanizmy unikania osobistej odpowiedzialności • Otworzyć przestrzeń działań dla żywej inteligencji • Uczciwie przedyskutować kwestie aksjologiczneNie należy tłumić głosu większości • Pokazać ekonomii jej właściwe miejsce w porządku ludzkich spraw Zarabianie na życie, to jeszcze nie życie • Zreanimować kulturę eksperymentu w gospodarce i polityce Główna korzyść z emancypacji regionów • Utrzymać europejską bazę różnorodnościGłówny argument za istnieniem państw narodowych • Zaangażować europejczyków w europejski projekt • Europa jako „wielki zbiorowy obowiązek”

  19. Podsumowanie • Europa rzeczywiście przypomina Titanica • Ale nie mamy nic lepszego • Sprawa europejska nie potrzebuje bigotów, potrzebuje gotowych do poświęceń akolitów • Potrzebny jest eurorenesans • Sytuacja wymaga euroheroizmu

More Related