Wydział Edukacji, Kultury, Kultury Fizycznej i Sportu Starostwa Powiatowego w Bolesławcu

1. MODERNIZACJA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W POWIECIE BOLESŁAWIECKIMa dostosowywanie zakresu kształcenia do potrzeb rynku pracy Wydział Edukacji, Kultury, Kultury Fizycznej i SportuStarostwa Powiatowego w Bolesławcu 26 lutego 2009 r.

2. EDUKACJA POWIATOWA: 2008/2009 13 jednostek organizacyjnych, w tym:  7 szkół ponadgimnazjalnych: ZSO nr 1 (20/621), II LO (15/475), w tym 5 prowadzących kształcenie zawodowe: ZSOiZ (23/599), ZSE (19/575), ZSHiU (21/554), ZSM (21/537), ZSB (17/474) Powiatowy Zespół Szkół i Placówek Specjalnych (17/123) ponad 3958 ucznióww 153 klasach 5 placówek oświatowych: MDK, PPP, MOS, PMOS, PCEiKK (PODN + Biblioteka Pedagogiczna + Bursa Szkolna) 374,38etatów pedagogicznych oraz 133,02 pracowników niepedagogicznych

3. SYSTEM EDUKACJI W POLSCE Zadania powiatu: Krok 3. Utworzenie szkółpolicealnych - od 1 IX 2005 roku K 3 K 3 K 2 Krok 2. Utworzenie szkółuzupełniających - od 1 IX 2004 roku K 1 Krok 1. Utworzenie sieci szkółponadgimnazjalnych- od 1 IX 2002 roku Krok 4. rok szkolny 2009/2010Próba utworzenia szkół dla dorosłych w trybie zaocznym

4. PROPORCJE TYPÓW SZKÓŁ - TENDENCJE (EWALUACJA) • Spadek liczby klas LO (docelowo w najbliższych 4-5 latach: 35% - 33%) • Zdecydowany wzrost klas T- z 24% w 2002 do 42% w 2008 r. (docelowo - 45%); utrzymanie liczby oddziałów ZSZ na poziomie ok. 20%

5. Oferta edukacyjna (dla młodzieży) bolesławieckich szkół ponadgimnazjalnych na rok szkolny 2009/2010 Oferta na rok 2009/2010 to ogółem 41 oddziałów, w tym:14 oddziałów liceum ogólnokształcącego (34% wszystkich oddziałów), 16 oddziałów technikum (39%)11 zasadniczej szkoły zawodowej (27%).

7. Oferta edukacyjna naszych szkół na rok szkolny 2009/2010 zawiera 41 oddziałów (rekrutacja elektroniczna). • Z danych demograficznych uzyskanych z poszczególnych gmin naszego powiatu wynika, że liczba absolwentów gimnazjów z terenu powiatu pozwala utworzyć w nowym roku szkolnym jedynie 35 klas pierwszych.

8. KIERUNKI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO - 2008/2009 TYP SZKOŁY – TECHNIKUM SZKOŁA ZAWÓD, tj. TECHNIK ZSE elektronik, informatyk, telekomunikacji ZSHiU handlowiec, logistyk, spedytor ekonomista: finanse i rachunkowość ZSOiZ ekonomista: bankowość i ubezpieczenia oraz rachunkowość i podatki żywienia i gospodarstwa domowego*, hotelarstwa, obsługi turystycznej kucharz oraz technik obsługi turystycznej ZSM mechanik: naprawa i obsługa pojazdów samochodowych oraz aparatura kontrolno– pomiarowa i autom. przemysłowa. mechatronik, pojazdów samochodowych ZSB budownictwa , ochrona środowiska , architektury krajobrazu, geodeta 16 kierunków kształcenia na poziomie technikum: - technika ponadgimnazjalne - technika uzupełniające * TYP SZKOŁY - ZSZ SZKOŁA KIERUNEK KSZTAŁCENIA ZSE monter elektronik ZSHiU sprzedawca ZSOiZ kucharz małej gastronomii ZSM mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik pojazdów samochodowych, monter mechatronik, ślusarz, operator obrabiarek skrawających ZSB murarz, technolog robót wykończeniowych w budownictwie 10 kierunków kształcenia na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej + oddziały wielozawodowe (21 zawodów)

9. Nowe tendencje – nowe kierunki kształcenia zawodowego (2009/2010) • Każdego roku – dyrektorzy podejmują próbę rozszerzenia oferty kształcenia, w tym wprowadzają nowe kierunki kształcenia zawodowego. I tak: • Zespół Szkół Elektronicznych proponuje zawód technik teleinformatyk (zgodnie z ogólnokrajową tendencją na rynku pracy nadal istnieje zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie). • Zespole Szkół Handlowych i Usługowych podejmie po raz drugi próbę utworzenia klasy w zawodzie technik spedytor (por. partnerski projekt UE), zaś • Zespół Szkół Budowlanych Handlowych ponowi ofertę w zawodzie technik geodeta (w ubiegłym roku utworzono ½ oddziału).

10. Analiza danych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu • Analizie poddano informację nt. sytuacji osób bezrobotnych notowanych w I półroczu 2008 roku • Spośród 508 zawodów do analizy wybrano 24 zawody, które posiada największa liczba osób bezrobotnych, tj. 57 % ogółu zarejestrowanych w PUP. • Analizie poddano: • Ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych • Ranking zawodów o największym napływie bezrobotnych • Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie • d) Ranking zawodów deficytowych

11. a) Bezrobotni –zawody dominujące % absolwentów w ogólnej liczbie bezrobotnych:12 osób z 1887 = 0,6%

12. b) Ranking zawodów o największym napływie bezrobotnych wg zawodów Uwaga: potencjalna sytuacja problemowa to liczba bezrobotnych w zawodach o największym napływie, tj. sprzedawca i handlowiec (ZSHiU) c) Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie Uwaga: należy rozważyć docelowe wyposażanie absolwentów w/w zawodów(w tym mechanicy i technicy mechanicy) w dodatkowe umiejętności (certyfikaty) (ZSM)

13. w grupie zawodów deficytowych znajdują się: robotnik gospodarczy, sprzątaczka, robotnik magazynowy, robotnik drogowy. Są to zawody, dla których zgłoszono dużą ilość ofert pracy przy jednoczesnym niskim napływie osób bezrobotnych. Na te miejsca pracy mogą być pokierowane osoby bez zawodu i bez wykształcenia, ponieważ jest to praca, w której nie są wymagane specjalne kwalifikacje zawodowe. d) Ranking zawodów deficytowych wg wskaźnika intensywności deficytu zawodów – kryteria wyboru zawodów: powyżej 1,5 oferty miesięcznie Komentarz:1. Na liście brak zawodów szkolnych2. Największa liczba ofert: pracownik biurowy (25), robotnik gospodarczy (23),szwaczka (21), 3. Ponadto zapotrzebowanie na pracownika ochrony (domenaszkolnictwa niepublicznego) 4. Ciekawa sytuacja (oferty a bezrobotni)- brukarz W powyższych zawodach deficytowych zarejestrowanych było łącznie tylko 207 osób, natomiast zgłoszono aż 774 oferty pracy dla osób bezrobotnych, posiadających jeden z powyższych zawodów deficytowych. Wskaźnik intensywności przybierający wysokie wartości oznacza złą sytuację dla pracodawców, ponieważ będą oni mieli problemy ze znalezieniem pracowników, posiadających zawód deficytowy (por. brukarz). w grupie zawodów deficytowych znajdują się: robotnik gospodarczy, sprzątaczka, robotnik magazynowy, robotnik drogowy. Są to zawody, dla których zgłoszono dużą ilość ofert pracy przy jednoczesnym niskim napływie osób bezrobotnych. Na te miejsca pracy mogą być pokierowane osoby bez zawodu i bez wykształcenia, ponieważ jest to praca, w której nie są wymagane specjalne kwalifikacje zawodowe.

14. Ranking zawodów zrównoważonych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) Uwaga:W w/w zawodach zarejestrowano 45 bezrobotnych, zgłoszono zaś 48 ofert pracy

15. Wnioski i problemy – próba podsumowania (danych PUP): • Najliczniejszą grupę zarejestrowanych stanowiły osoby bez zawodu. • Analiza zawodowa struktury bezrobotnych ujawniła także duży napływ absolwentów w zawodach nadwyżkowych, które utrzymują się na wysokim poziomie bezrobocia. Wymienić tu należy przede wszystkim: sprzedawcę, asystenta ekonomicznego, technika mechanika i handlowca. 3. Należy rozważyć:- czy dane PUP nie powinny – raz jeszcze – skłonić dyrektorów szkół do modyfikacji oferty (o ile dotyczą zawodów szkolnych);- jak mają się do siebie wzajemnie wykluczające się informacje nt. zawodów nadwyżkowych (ZN) i zawodów deficytowych (ZD), np. murarz a robotnik budowlany.

16. Wnioski i problemy – próba podsumowania (danych PUP) – cz. 2 4. Należy pamiętać, że najbardziej liczną grupą (pod względem wykształcenia) jest grupa bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym (uwaga – stąd działania zmierzające do tworzenia szkół uzupełniających). • Analiza ofert pracy wskazuje, że mimo nadwyżki siły roboczej w znaczącej liczbie zawodów nie wszystkie oferty są w pełni realizowane. Wynika to przede wszystkim z braku dopasowania wymogów zgłaszanych ofert do rzeczywistego poziomu i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne. Część osób bezrobotnych posiada kwalifikacje zdezaktualizowane i nieodpowiadające nowoczesnym standardom pracy. Zmiany, jakie zachodzą w kształceniu zawodowym, powinny być na bieżąco aktualizowane i uwzględniane w programach kształcenia (problem nadzoru pedagogicznego – kompetencje MEN).

17. Wnioski i problemy – próba podsumowania (danych PUP) – cz. 3 6. Uzupełnianie umiejętności zawodowych w zawodach wcześniej wykonywanych przez osoby bezrobotne okazuje się konieczne, ponieważ rynek pracy zmienia się bardzo dynamicznie. Stąd konieczność rozwijania systemu kształcenia ustawicznego (tu: organizowane przez PUP szkolenia w zawodach, na które jest zapotrzebowanie - m.in. operatorzy sprzętu do robót ziemnych (koparki, ładowarki), pracownik ochrony mienia i osób, nowoczesny magazynier). 7. Podstawą tego systemu powinny stać powstające (lata 2009 - 2011) centra kształcenia zawodowego (por. projekt sieciowy RPO)+ projektowane szkoły dla dorosłych (por. oferta)

18. Oferta edukacyjna szkół dla dorosłych i szkół policealnych (element kształcenia ustawicznego) na rok szkolny 2009/2010

19. System kształcenia zawodowego – mocną stroną powiatu 1. Wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe w sesji letniej 2008. • Uczniowie bolesławieckich szkół ponadgimnazjalnych (zawodowych) uplasowali się znacznie powyżej średniej Województwa Dolnośląskiego - m.in.: • ratownik medyczny (95% zdawalności; + 21%), • technik ekonomista w ZSOiZ (89,2% zdawalności; +55% !!!) oraz technik ekonomista w ZSHiU (54,5% zdawalności; + 20%), • technik handlowiec w ZSHiU (57,1% zdawalności; +10,5%), • technik hotelarstwa w ZSOiZ (69,6% zdawalności; +15%), • kucharz małej gastronomii w ZSOiZ (83,3% zdawalności; +32%), • mechanik pojazdów samochodowych w ZSM (78,6% zdawalności; +15%). • 2. Na 23 zawody, w których kształcili się uczniowie powiatowych szkół przystępujący w sesji letniej 2008 roku do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, w 14 zawodach uzyskali wyniki powyżej średniej województwa.

20. Ewaluacja i działania naprawcze 3. Należy podjąć działania o charakterze naprawczym w celu podniesienia zdawalności w zawodach, które odbiegają od średnich wyników województwa, m.in. technik elektronik i monter elektronik w ZSE; elektromechanik pojazdów samochodowych w ZSM; technik budownictwa i technik architektury krajobrazu w ZSB. Działania - prowadzone w latach 2009 – 2011 - dotyczyć będą dwu aspektów: doposażenia szkół w pomoce technodydaktyczne (projekt sieciowy RPO) oraz wsparcia dydaktycznego (projekt sieciowy POKL).

21. Ośrodki egzaminacyjne drogą do wzrostu jakości kształcenia zawodowego 1. Obecne ośrodki egzaminacyjne w zawodach szkolnictwa zawodowegow szkołach powiatowych (rok 2008/2009): 2. Uwaga - realizacja projektu sieciowego RPO („Modernizacja centrów kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku”) spowoduje wzrost liczby ośrodków egzaminacyjnych OKE na terenie powiatu i – w konsekwencji – przyczyni się do uzyskiwania lepszych wyników w czasie egzaminów zawodowych przez absolwentów naszych szkół (spełniając w większym stopniu oczekiwania pracodawców).

22. Działania na rzecz kształcenia zawodowego w powiecie bolesławieckim 1. Dofinansowanie do kosztów dokształcania nauczycieli przedmiotów zawodowych w latach 2006 – 2008 oraz w 2009 roku Wspieranie dokształcania i doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych polega na m.in. częściowej refundacji kosztów kształcenia w szkołach wyższych i zakładach kształcenia nauczycieli zgodnie z Uchwałą Nr 71/2004 Zarządu Powiatu Bolesławieckiego z dnia 9 lutego 2004 r. o zmianie uchwały Zarządu Powiatu Bolesławieckiego Nr 10/2003 w sprawie podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli w oświatowych jednostkach organizacyjnych Powiatu Bolesławieckiego Powiat Bolesławiecki refunduje koszty kształcenia nauczycieli powiatowych szkół ponadgimnazjalnych, którzy uzupełniają swoje wykształcenie lub uzyskują nowe (dodatkowe) kwalifikacje do nauczania innych przedmiotów. Ogółem w latach 2006-2008 wydatkowano na ten cel kwotę 17 682 zł.

23. Działania na rzecz kształcenia zawodowego w powiecie bolesławieckim • Wsparcie dokształcania zawodowego nauczycieli poprzez udział Powiatu Bolesławieckiego w projekcie pn. „Nowe kwalifikacje dla nauczycieli – podyplomowe studia uprawniające do nauczania zawodu technik-logistyk”. • Zgodnie z umową zawartą 5 grudnia 2008 r. pomiędzy Międzynarodową Wyższą Szkołą Logistyki i Transportu a Powiatem Bolesławieckim w sprawie przystąpienia do realizacji Projektu pn. „Nowe kwalifikacje dla nauczycieli – podyplomowe studia uprawniające do nauczania zawodu technik-logistyk” troje nauczycieli ZSHiU w Bolesławcu, kontynuuje kształcenie (od 20 grudnia 2008 r. do 28 lutego 2010 r.) na podyplomowych studiach uprawniających do nauczania przedmiotów zawodowych zgodnie z programem nauczania dla zawodu technik logistyk. • Wkład własny Powiatu Bolesławieckiego (7 812,51 zł) tanowi 15% całkowitej wartości projektu. Przedsięwzięcie jest dofinansowane przez Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu w ramach POKL (Priorytet IX, Działanie 9.4).

24. Współpraca szkół ponadgimnazjalnych z pracodawcami w zakresie kształcenia zawodowego, w szczególności organizacja praktycznej nauki zawodu PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU

25. Współpraca szkół ponadgimnazjalnych z pracodawcami w zakresie kształcenia zawodowego PRAKTYKI ZAWODOWE (uczniowie techników)

26. Współpraca szkół ponadgimnazjalnych z pracodawcami w zakresie kształcenia zawodowego • Współorganizacja z Cechem Rzemiosł Różnych i Drobnej Przedsiębiorczości corocznego konkursu pn. „Najlepszy nauczyciel zawodu” - dwie edycje 2007 i 2008. • 2. Cech Rzemiosł Różnych i Małej Przedsiębiorczości w Bolesławcu oraz Powiat Bolesławiecki zawarli (w roku 2008 porozumienie o współpracy na rzecz poprawy stanu jakości kształcenia zawodowego, w szczególności w zakresie organizacji praktycznej nauki zawodu z udziałem pracodawców rzemieślników

27. Przyszłość i szanse kształcenia zawodowego w powiecie bolesławieckim Realizacja partnerskiego projektu pn. „Modernizacja centrów kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku” oraz plan doposażenia szkół zawodowych w latach 2009 – 2011. Celem w/w projektu jest utworzenie na bazie istniejących placówek edukacyjnych sieci centrów kształcenia zawodowego w następujących branżach: budowlanej, elektryczno-energetycznej, turystycznej (hotelarsko-gastronomiczno-turystycznej), informatycznej, mechanicznej, mechatroniczno-elektronicznej i samochodowej poprzez wyposażenie ich w nowoczesny sprzęt dydaktyczny, zgodny z podstawami kształcenia w zawodach przynależnych do poszczególnych branż oraz wymogami regionalnego rynku pracy.

28. Przyszłość i szanse kształcenia zawodowego w powiecie bolesławieckim Warto zaznaczyć, że inicjatorem realizacji i promotorem projektu „Modernizacja centrów kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku” pozostaje Konwent Powiatów Województwa Dolnośląskiego – kierowany przez przewodniczącego konwentu, Pana Cezarego Przybylskiego, Starostę Bolesławieckiego – zaś w czteroosobowej grupie roboczej, która tworzyła merytoryczne i finansowe podstawy projektu znalazło się dwoje reprezentantów Powiatu Bolesławieckiego: Pani Alicja Krzyszczak – Naczelnik Wydziału EKS, oraz Pan Dariusz Kwaśniewski – członek zarządu powiatu. W wyniku realizacji projektu szkoły zawodowe powiatu pozyskają sprzęt dydaktyczny o wartości ponad 6 milionów zł, przy czym wartość pozyskanych na tę rzecz środków finansowych to kwota blisko 5,2 mln zł.