Estrutura e dinámica da Terra

1. Estrutura e dinámica da Terra O estudo do planeta

2. O traballo dos xeólogos • Estudan a composición, a estrutura e a dinámica da xeosfera • Coñecementos que proporcionan: • Coñecemento científico sobre o planeta • Prospeccións de recursos xeolóxicos: minerais, rochas… • Previsións de riscos xeolóxicos: volcáns, sismos, afundimentos… • Avaliación das características do terreo para obra pública

3. Fases do traballo • De campo: mostraxes, sodeos… • De laboratorio: • Observación co microcópio petrográfico (texturas) • Análises químicas (isótopos) • Outras análises (paleomagnetismo) • De gabinete: informes, fotografías satélite…sería a fase de conclusións e publicación

4. Especialidades da xeoloxía • Petrólogos • Sedimentólogos • Paleontólogos • Xeoquímicos • Xeofísicos • Vulcanólogos…

5. Traballo de campo

6. Traballo de laboratorio e gabinete

7. Microscopio petrográfico

8. Métodos para estudiar o interior do planeta • Directos (para estudar a superficie da Terra ou o interior) • Temperatura da lava • Grosor dun estrato • Cantidade de CO2 • Indirectos (para estudar o interior): • Método sísmico • Método gravimétrico.- Variacións do campo gravitatorio • Medicións de isótopos.- proporcións de 16 O e 18 O (temperatura da auga onde viviu o animal) • Datacións radiométricas (idade do material) • Estudo de meteoritos

9. O método sísmico • Permite detectar as superficies de separación entre materiais de diferente composición ou de distinto estado. Estas superficies denomínanse: descontinuidades sísmicas • Ondas sísmicas: • P, primarias, lonxitudinais. Transmítense por sólidos e líquidos pero varían de velocidade e sofren refracción • S, secundarias e transversais. Non se transmiten por líquidos e cando os atopan reflíctense. As alteracións da traxectoria das ondas sísmicas producen zonas de sombra onde non se perciben ondas S nin P.

10. Tipos de ondas sísmicas

11. Comportamento das ondas sísmicas

12. Os sistemas de información xeográfica: SIX • Sistemas que ofrecen informacións sobre: mapas, fotografías aéreas e de satélite, datos de poboación, producións agrícolas, usos do terreo • O GPS (Sistema de posicionamento global)Conxunto de satélites artificiais que orbitan arredor da Terra e emiten sinais que son captados por receptores e determina posicións exactas.

13. Teledetección e sistemas de alerta • Teledetección: prediccións meteorolóxicas, avaliación da humidade dun terreo, superficies destinadas a certos cultivos, vixilancia de incendios, nivel de encoros, temperatura en diferentes niveis da atmosfera… • Sistemas de alerta temperá: Tratan de predecir: ciclóns, tsunamis, lahares (avalanchas de barro), erupcións volcánicas, incendios forestais, inundacións…

15. O tempo en xeoloxía • Criterios para establecer intervalos: • Discordancias.- Superficies resultantes dun periodo de erosión que separa dous conxuntos de materiais dobrados de distinta forma • Extincións de especies • Fósiles característicos ou guía (grande expansión, existencia curta e fáciles de fosilizar)

16. Fosilización

17. Outros procesos de fosilización • Conservación en ámbar • Conservación en petróleo • Conservación en xeo

18. Información que proporcionan os fósiles • Anatomía do organismo, xeito de vida, relacións con outros organismos, ambiente, distribución xeográfica • Ambiente mariño ou continental, clima, sedimento no que se enterrou • Cando se formou a rocha que o contén • Facies: conxunto de características litolóxicas e paleontolóxicas que axudan a coñecer onde e como se orixinou a rocha

19. Escala do tempo xeolóxico

20. Métodos de datación • Relativa.- Proporciona a orde de antigüidade dos materiais: • Superposición normal dos estratos • Superposición de procesos xeolóxicos • Relacións de materiais co mesmo contido fósil • Varvas glaciares • Anillos de crecemento: corais, árbores, escamas de peixes • Absoluta.- Determinar a idade concreta dun resto ou dunha rocha (ma). Empréganse isótopos (elementos con diferente número másico=protones y neutrones): carbono 14 pasa a nitrógeno 14

24. Perfís topográficos

25. Cortes xeolóxicos • Ver os principios • As concordancias • Discordancias…

27. A xeocronoloxía • Información xeocronolóxica.- referente á idade dos materiais e á orde en que ocorrreron os procesos xeolóxicos representados: • Xeocronoloxía absoluta.- Idade en ma • Xeocronoloxía relativa.- A orde en que aconteceron os feitos xeolóxicos

28. Principios xeolóxicos • Principio de actualismo.- A análise dos procesos que acontecen na actualidade é a clave para interpretar o que sucedeu no pasado • Principios fundamentais de datación: • Principio de horizontalidade orixinal dos estratos • Principio de continuidade lateral dos estratos • Principio de superposición de estratos • Teito e muro • Criterios de polaridade

29. Columna estratigráfica • As superficies que limitan un estrato reciben o nome de planos de estratificación. A parte máis alta e moderma é o teito e a base é o muro. A distancia media en vertical entre o teito e o muro é a potencia

31. Teito, muro e potencia

32. Criterios de polaridade • Fendas de desecación • Rizaduras (ripples) • Laminación cruzada • Granoselección ou estratificación graduada

34. Contactos e discordancias • Contactos: • Concordantes.- Estratos paralelos entre si. Os estratos que pertencen ao mesmo período forman unha serie concordante • Discordantes.- Cando unha serie condordante está dobrada, inclinada ou erosionada, e sobre ela se depositou outra que non é paralela con ela: son discordantes. As fallas tamén poñen en contacto unidades diferentes e é posible indicar se son directas ou inversas

36. Os mapas xeolóxicos