360 likes | 613 Views
ACİL SERVİSTE ATEŞLİ HASTA. Uz. Dr. ÜLKÜMEN RODOPLU. MEKANİZMA. Derin vücut ısısının yükselmesi + termostat ayarı Anterior hipotalamus, preoptik alanda Pirojenlerin etkisiyle termostat yüksek dereceye ayarlanır. Gerçek vücut ısısı daha düşük olan insan titreme hisseder.
E N D
ACİL SERVİSTE ATEŞLİ HASTA Uz. Dr. ÜLKÜMEN RODOPLU
MEKANİZMA • Derin vücut ısısının yükselmesi + termostat ayarı • Anterior hipotalamus, preoptik alanda • Pirojenlerin etkisiyle termostat yüksek dereceye ayarlanır. Gerçek vücut ısısı daha düşük olan insan titreme hisseder. • Periferal vasokonstriksiyon • Davranış değişikliği; sıcak çay, kazak
PİROJENLER • Eksojen; bakteriler, bakteri endotoksini, antijen-antikor kompleksi, virüsler. Endojen pirojenlerin oluşmasına neden olur. • Endojen; interlökin 1, interlökin 6, tümör nekrosis faktör • Endojen pirojenler, nötrofil, monosit, hepatik kupfer hc, makrofajlar tarafından oluşturulur
Normal Vücut Isısı • 18-40 yaşında, 36.8 0.4°C • Sabah.........37.2°C Akşam........37.7°C • Hipotalamusta düzenlenen ısı, aort kanı ısısı ile aynıdır......Kulak zarı ve ösofagus ısıları • Oral ısı...0.25°C düşüktür, • Rektal ısı...0.5°C fazla • Koltuk altı ısısı....0.9° C düşüktür
TERMOMETRE • Civalı cam • Elektronik • Kızıl ötesi (infrared) timpanik membran • Tek kullanımlık plastik
ATEŞ ŞEKİLLERİ • Devamlı • Aralıklı - intermittan • Bacaklı - remittan • Tekrarlayan - rekürrens • Dalgalı - ondülan • Subfebril
ACİL SERVİSTE • Ciddi bir hastalık habercisi ? • Basit ve kendiliğinden iyileşecek bir tablo belirtisi ?
ATEŞ NEDENLERİ • Enfeksiyonlar • Neoplaziler • Kollogen Doku Hastalığı • Granülomatöz Hastalık • Endokrin Bozukluk • İlaç Reaksiyonları • Travma
TANI • ÖYKÜ Seyahat Bulaşıcı ?? KOAH, KAH Yaşlı, alkolik, malnutrisyon Kongenital, immün yetmezlik İlaç.....NSAİ, Betabloker
TANI • FİZİK MUAYENE Dış görünüş, Bilinç Ateş ??? , Rölatif bradikardi, Takipne Fokal Odak Raş, Kulak , Orofarenks, LAP, Organomegali AC sesleri Rektal Muayene
TANI • LABORATUAR Gram boyası Tam kan sayımı Sedimentasyon
TEDAVİ • Tekrarlayan muayeneler • Ateş odağı ??? • Semptomatik tedavi ??? • İlk doz Acil Servis’te • Yatış , odak ....Antibiyotik ? • Genel durum düzelmiyor...Yeniden bak !!!
YATIŞ • Risk grubu • Toksik bulgular • Tablo bozulunca gelemez • İlaçları alamaz
RİSKLİ GRUP • Yaşlı, yenidoğan • Diyabet, KOAH, KAH, Renal yetmezlik • Malnutrisyon • Kemoterapi sonrası • Steroid • İmmün yetmezlik • Splenektomili hasta
PEDİATRİK HASTA • 38°C.....Dikkat • Yüksek ateş.....bakteriyemi ? • Menenjit.......>41°C çocuklarda iki kat (40-41°C) • Pnömoni
YENİ-DOĞAN • Doğum öyküsü • Gastroenterit • Otitis Media • İdrar Yolu Enfeksiyonu • Menenjit • Solunum Yolu Enfeksiyonu
YENİ – DOĞANFizik Muayene • Tamamen çıplak • Vital bulgular • Takipne • İrritabilite • Fontanel • Kulak zarı
YENİ – DOĞANLaboratuar • CBC, ESR • CRP • Kan kültürü • LP • Göğüs röntgeni • İdrar bakısı ve kültürü • Gayta bakısı ve kültürü
YENİ – DOĞANTedavi • Yatış: 3 aydan daha küçük ateşli hasta • Rochester Kriteri: nontoksik görünüm, yumuşak doku enfeksiyonu yok, BK: 5000-15.000/mm³ arasında, idrar Nor, ishal ve gayta bakısı her sahada < 5 BK • 50 mg/kg Ceftriakson, 24 saat gözlem • Kültür temiz çıkarsa, evine gönder
3-24 Aylık • Klinik değerlendirme; göz teması, oyun, alert ? • Viral ; solunum yolu ve gastroenterit • Otitis Media...Strep. Pnömonia, H. Influenz • Menenjit • Peteşi, 40°C, ESR>30/saat, BK:15.000/mm³
3-24 AylıkTedavi • Genel durumu iyi, enfeksiyon odağı yok, >39.5°C, BK>15.000/mm³....50mg/kg ceftriakson, iki kez, 24 saat arayla • 48 saat sonra kültür (-)...stop
3 yaşından büyük çocuk • Değerlendirme daha kolay • Üst solunum yolu enf, gastroenterit • Bakteriyemi riski daha az • Streptokokal faranjit sık • Ateş, tonsiller hipertrofi, LAP, HSM ??? • Pnömoni....Mycoplasma P.
Yüksek ateş tedavisi • Soymak.....radiation • Rehidrasyon • Soğuk su uygulama.....yavaş • Alkol ??? • Aspirin, acetaminofen, ibuprofen • İbuprofen...5-10 mg/kg, 6-8 saatte bir
SICAK ÇARPMASI • Termoregülasyon yıkılmıştır • Terleme kaybı • Mortalite, %10-75 • Genç sporcularda ikinci ölüm nedeni • Yaşlılar ve kalp, akciğer hastalığı olanlar !!
MEKANİZMA • Hipotalamus ısı ayarı normal sınırlarda, vücut ısısında artış • Isı düzenleme mekanizmaları yetersiz • Egzersiz • Hipertiroidi • Feokromositoma • Malign hipertermi
SICAK ÇARPMASI • Vücut sıcaklığı >40°C • SSS disfonksiyonu • Anhidrosis • Multiorgan tutulumu • Acil tedavi
SICAK ÇARPMASI • SSS.......>42°C ve uzun süre irritabilite halüsinasyon nöbet koma dekortike, deserebre hemipleji
SICAK ÇARPMASIAYIRICI TANI • Menenjit • Beyin absesi • Malarya • Tifo • Status Epileptikus • Serebral kanama • Diabetik ketoasidoz
SICAK ÇARPMASIAYIRICI TANI • Ensefalit • Sepsis • Tetanoz • Alkol yoksunluk sendromu • Salisilat zehirlenmesi
Tedavi • ABC • Oksijen • Pulseoksimetre • Kardiyak monitör • iv....SF, Ringer Laktad 250 ml/saat • Foley sonda • Vücut ısısı takibi
SOĞUTMA • Amaç.....40°C • Antipiretik ??? • Evaporasyon yolu ile • Mekke yöntemi • İmmersiyon • Buz paketleri • Gastrik, peritoneal lavaj
Komplikasyonlar • Kalp yetmezliği • Pulmoner ödem • Zayıf prognoz...hipotansiyon, kard. output • Renal hasar, ATN • KC bozukluğu
Yatış • Yaş • Sıvı kaybı • CVS, pulmoner hastalık • Endorgan hasarı • Sıcak çarpması