NL en de Transponderplicht

1. NL en de Transponderplicht ofwel...

2. SUSKE en FRITSKE en de RENNENDE REGELGEVERS

3. Min. V&W DGTL KNVvL KNVvL Deltavliegen Deltavliegen Afdeling Zweefvliegen Afdeling Zweefvliegen Paragliding Paragliding Ballon Ballon • in opdracht van • HB KNVvL • V&W DGTL Werkgroep Implementatie Transponders CWS CWS CTZ CTZ CIV CIV kennis CLR CLR Wie adviseert Wie

4. Even voorstellen • Commissie Luchtruim & Radiogebruik (CLR) • Robert de Muynck (ACS) • Maurits Dortu (SZT) • Henri Wijnbergen (GoZC, ZHVC) • Fransois v Haaff (TZC, EGU) • Kees Ginder (ZHVC) • Dennis Verhoeven (Volkel) • Jeroen Bruijning (GoZC) • Vacant: m/v met liefst ATC achtergrond • Werkgroep Implementatie Transponders (WIT) • Frits Paymans (plv vz KNVvL) • Fransois van Haaff (TZC, EGU) • Ben vd Klein (ZHVC) • Gerard den Otter (KNVvL, afd operations)

5. Het advies… • Wacht met overhaaste investeringen, zeker voor lokaal vliegen en vliegen in de weekends. • Daar waar de wens bestaat veel en ongehinderd overland te vliegen is de aanschaf en inbouw van een transponder aan te bevelen. • Transponderverplichting is te verwachten voor specifieke gebieden • Risico dat er op langere termijn een betere of geschiktere transponder beschikbaar komt. 

6. Status dd 24 nov 2007 • Transponder Road Map wordt uitgewerkt door WIT in opdracht van DGTL en KNVvL • Tussenrapportage WIT is naar DGTL • Gesprek met DGTL op 20 november j.l. • DGTL onderschrijft standpunten uit tussenrapportage • DGTL gaat nu overleggen met IVW DGTL: Directoraat Generaal Transport en Luchtvaart

7. Dus.... • Regelgeving 31-3-08 staat nog steeds.... • Er zijn vele aspecten die de regelgever nog niet goed heeft bekeken, en die nu in de Road Map aan de orde komen, o.a. • operationele procedures (ervaringen TMZ EHEH) • geschikte transponders • waar/wanneer: niet “overal behalve” maar “daar waar nodig” • Aanpassingen van de regelgeving te verwachten

8. Wat is de Road Map ook alweer • Document waarin een methode wordt voorgesteld om de invoering van transponder in goede banen te leiden. • Al in april 2005 is de Road Map aan DGTL aangeboden. • Januari 2007 heeft het KNVVL HB bij het Directoraat-generaal Transport en Luchtvaart (DGTL) aan tafel gezeten. • Er is bij DGTL (zwart op wit) acceptatie en steun bij uitvoering Road Map.

9. Waar zijn we met de Road Map

10. Transponder Situatie in de EU

11. Transponder Situatie in de EU • GB, FR en CH hebben Mode-S uitgesteld • NL loopt voorop in EU door transponders overal en voor alles wat vliegt te eisen • Dat er problemen zijn met transponders voor bepaalde gebruikers blijkt uit studie door Eurocontrol naar noodzaak LPST (Low Power SSR Transponder)

12. Praktische aspecten • Wie mag inbouwen en keuren • Wat/waar in te bouwen • antenne: tbv radar of ACAS? • Hoe in te bouwen • Periodieke keuringen • Gebruik

13. Wie mag inbouwen en keuren • Inbouw door: • Bevoegde bedrijven • NL: beperkt aantal en commercieel tarief • IAS, STAR Air Service • C-technici • Afnamekeuring / Inspectie • Kan enkel met juiste testapparatuur • dus meestal via bedrijf • Eindcontrole: een proefvlucht?

14. Wer darf einen Transponder einbauen (DE)? • Advies LBA • Der Einbau eines Transponders stellt grundsätzlich eine Arbeit dar, die von qualifiziertem technischen Personal nach Vorgaben des Flugzeug- und Transponderherstellers durchgeführt werden sollte. Unabhängig von der Flugzeugklasse (UL, Segelflieger, MoSe oder Motorflugzeug) ist der Einbau eines Mode-S Transponders prüfpflichtig, d.h. das Gerät darf erst nach Prüfung und Freigabe durch einen Prüfer Klasse-1 (Avionik) Inbetriebgenommen werden. Da der Transponder mit Radaranlagen und TCAS andere Luftfahrzeuge kommuniziert, raten wir von Installationsarbeiten in Eigenregie ab, wenn nicht die erforderliche Fachkenntnis und Testsysteme vorhanden sind. Sollte die Arbeiten dennoch in Eigenleistung erfolgen, empfehlen wir, vorab mit dem Prüfer, der den Einbau abnehmen soll, Kontakt aufzunehmen. • DUS: • Vergelijkbaar met NL, en zelf inbouwen mag • Niet inbouwen zonder kundig overleg vooraf... • Afnamekeuring via Prüfer klasse 1

15. Hoe in te bouwen • De volgende fabrikanten bieden voor hun vliegtuigen TMs ter inbouw van transponders aan of hebben dit in de onderhoudshandboeken beschreven. • DG-Flugzeugbau • Grob (G109) • Schempp-Hirth • Scheibe (durch LTB Sammet) • Schleicher

16. Hoe in te bouwen • Indien geen inbouwvoorschrift beschikbaar • Inbouw transponder is “minor modification” volgens EASA • Modificatie aanvraag dmv “Form 32” • “GWL” indien inbouwvoorschrift nog niet bestaat. • bedoelde modificatie is 1x per vliegtuigtype nodig, daarna kunnen anderen deze ook toepassen • EASA fee: €250,- (tarief 2007) • aanvraag kan lang duren!

17. Unieke identificatie van het vliegtuig: ICAO 24-bits adres • Voordat Mode-S transponder gebruikt kan worden, moet uniek 24-bits adres aangevraagd en ingevoerd worden • zie AIC-23/04 • Aanvraag 24-bits adres • Voor PH-registraties: IVW Burgerluchtvaartregister • Geen additionele kosten • Voor D-registraties • Voor alle luchtvaartuigen behalve ultralights dient de aanvraag bij LBA te gebeuren bij de Abteilung Verkehrszulassung. • Die Erteilung einer Mode-S Adresse ist gebührenpflichtig und kostet ca. 30,00 EUR

18. Welke Transponder • Beschikbare transponders voor inbouw in zweefvliegtuigen (57mm) • Filser TRT800(H) • Becker BXP6401 • Garrecht VT01/VT01uc • in ontwikkeling • Microair T2000ACS-S • Geschikte transponders • in ontwikkeling: Kinetic LPST • Class 1 vs 2 • class 1 voor gebruik > FL150/175kts • groter zendvermogen, ook hoger stroomverbruik • 1090 Extended Squitter • voorbereid op toekomstige ontwikkeling (ADS-B)

19. Welke Transponder • Transponders geschikt voor generatorloze luchtvaartuigen (lees: zonder motor) zijn eigenlijk nog niet op de markt • stroomverbruik bestaande transponders is relatief hoog • 0.2A standby tot 0.75A by max. interrogation/backlight • gemeten tijdens testen in NL: 0.5A • Alternatief: Low Power SSR Transponder (LPST) • prototype LPST in GB • 30W zendvermogen ipv 75/125W • UK CAA steunt deze ontwikkeling voor GB • Eurocontrol is onderzoek gestart voor EU

20. Welke Antenne • In de romp/staart • onzichtbaar • hout/glasvezel romp • niet voor koolstof / alu romp • in staart: af fabriek (bv DG) • Boven • beter zichtbaar voor ACAS • weinig kans op schade • Onder • beter zichtbaar voor radar • kans op schade bij uitrol, grondtransport etc. • Formeel geen verplichting boven of onder

21. Stroomverbruik • Stroomgebruik transponder is relatief hoog • 0.2A (standby) - 0.75A (max. interrogation / backlight) • praktijk zit er tussen in (typisch 0.5A, drukke radar omgeving) • vergelijk: • Radio: 0.2A receive (transmit > 2A, maar duurt kort) • LX7007: 0.21A • FLARM: 0.05A • Extra accu/Zonnecellen? • Waarschijnlijk nodig. Er moet wel plek zijn voor accu. • Zonnecellen: goede oplossing, prijzig

22. Periodieke Keuringen • Periodieke keuringen (zie OAL 1976-01/9) • Volgens voorschrift fabrikant • Indien geen voorschrift beschikbaar: iedere 2 jaar • Door erkend persoon/bedrijf • Bedrijf: slechts enkele in NL • C-Technicus met juiste testapparatuur • periodieke keuring D-registratie is één jaar. • Bij Prüfer Klasse 1 • Keuring door club technici? • indien mogelijk: scheelt 80-100 euro per keuring/kist • centrale aanschaf test units door KNVvL kan lonen

23. Gebruik • Luchtvaartuigen die beschikken over een werkende transponder moeten deze ook ingeschakeld houden in het luchtruim waarin het hebben van een transponder niet verplicht is. • Wie mag de transponder bedienen: • onduidelijk of wel / geen RT nodig is • huidig RT examen omvat correcte bediening transponder • RT is handig om te hebben! • En wat als mijn accu leeg raakt / transponder het niet doet • AIP ENR 1.6: Failure during flight: “... pilots may expect that ATC units will endeavour to provide for continuation of the flight ... ” • In praktijk, zonder RT: ????

24. Vliegen in een ander land • Moet ik met mijn D-geregistreerde zwever in NL een transponder voeren? • JA, want igv in NL vliegen moet aan de NL uitrustingseisen voldaan worden. • Moet ik met mijn PH-geregistreerde zwever in DE een transponder voeren? • Niet perse, enkel in die gebieden waar nodig (bv TMZs, dus eigenlijk geen verandering).

25. tot zover de transponders…

26. SUSKE en FRITSKE en het LASTIGE LUCHTRUIM

27. (waar) mogen we straks nog vliegen met onze transponders

28. Ontwikkelingen NL Luchtruim • Werkgroep Harmonisatie Luchtruim Classificatie (IVW, LVNL, KLu) • KNVvL en AOPA nemen hieraan deel • Doel: uniformer luchtruim in Europa (via C, E, G) • in Europa is nog veel discussie (bv. C of D). • LVNL wil vasthouden aan klasse A zonder VFR verkeer. • o.m. plan: de TFZ (uniek in Europa!) • Binnen EU is uniformer luchtruim (class U, K, N) ondertussen niet meer aan de orde

29. Uitbreiding Schiphol TMA Multi Airport System (EHAM, EHRD (2008), EHLE (2009)) • Standpunt LVNL • CTR Valkenburg, Soesterberg, EHR10 verdwijnen • GEEN lokale afspraken meer • Geen VFR verkeer meer in de TMA (geen paradropping) • Richtdata LVNL • Rotterdam TMA’s klasse A> Haamstede> april 2008 ? • Lelystad CTR en TMA: 2009 • Schiphol TMA boven EHSB en EHHV: ?

30. Het werk houdt dus niet op... • Gezamenlijke strategie is belangrijk! • Eerste bijeenkomst met Randstadclubs is geweest op 17 november • En meer zullen nog volgen…

31. Vragen? CLR website: www.luchtruim.info