300 likes | 780 Views
SAĞLIK EKONOMİSİ. Sağlık ekonomisinin konuları. . Bir toplumda sağlık hizmetlerine ne kadar kaynak ayrılıyor ? . Kaynaklar farklı sağlık hizmetleri arasında nasıl dağıtılıyor ? . Sağlık hizmetleri nasıl finanse ediliyor ? . Kaynaklar etkin kullanılıyor mu ?
E N D
Sağlık ekonomisinin konuları . Bir toplumda sağlık hizmetlerine ne kadar kaynak ayrılıyor ? . Kaynaklar farklı sağlık hizmetleri arasında nasıl dağıtılıyor ? . Sağlık hizmetleri nasıl finanse ediliyor ? . Kaynaklar etkin kullanılıyor mu ? . Etkinlik nedir, nasıl ölçülür ? . Harcamaların ve hizmetlerin sağlık düzeylerine etkisi nedir ? . Öncelikler nasıl belirleniyor ?
Sağlık düzeyini etkileyen değişkenler • Kalıtım • Beslenme alışkanlıkları • Barınma ve çalışma koşulları • Sigara, alkol, uyuşturucu vb • Çevresel koşullar • Spor • Eğitim düzeyi • Sosyo-ekonomik durum • SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA
Sağlık hizmetlerinde piyasa ekonomisi ? • Bazı koruyucu hizmetler piyasa ekonomisi kurallarıyla sunulamaz (su ,hava kirliliğinin kontrolü, sivrisinek mücadelesi vs) • “Sağlık hakkı” tamamen piyasa koşullarına terk edilemez
Sağlık hizmetlerinin finansmanı • Cepten (2003’te her hane ortalama 1milyar TL harcamış) • Özel sigorta • Kamusal sigorta SSK, Emekli S.,Bağ-Kur • Vergi gelirleriyle Genel bütçe Tahsis edilmiş vergiler (sigara,petrol..) Piyango, bahis oyunları
Özel sağlık sigortasının sakıncaları • Kar amaçlı bir sistem olduğu için yüksek risk gruplarını dışlama eğilimi vardır (kronik hastalığı olanlar, yaşlılar vb) • Hastalığı olanları sigortalamak istemeyebilirler, ya da yüksek prim isterler • Kişiler sigorta olurken hastalıklarını gizleyebilirler • Nasıl olsa sigortalı(yım) diye gereksiz ve aşırı arz-talep oluşabilir
Kaynak kullanımında etkinlik - Hizmetlerin ucuza maledilmesi (hizmetler nasıl üretilirse daha ucuza gelir ? Kamusal hizmet üretimi, özel kişi ve kuruluşlardan hizmet satın alma) - Sağlık düzeyini yükseltecek hizmetlerin belirlenmesi ve öncelik verilmesi
Sağlık harcamalarıyla ilgili ölçütler • Toplumda yıllık toplam sağlık harcaması • Toplam sağlık harcamasında kamusal ve özel harcamaların payı • Kişi başına sağlık harcaması • Toplam sağlık harcamasının GSYİH ya oranı • Kamusal sağlık harcamasının GSYİH ya oranı • Kamusal sağlık harcamasının genel bütçedeki oranı
2003 yılı bütçesi • Genel bütçe 147.0 katrilyon TL • Sağlık Bak.bütçesi 3.5 katrilyon TL • SB bütçesi/Genel bütçe % 2.4 • Tedavi Hiz. bütçesi/SB bütçesi % 57 • Temel SHiz.bütçesi/SB “ % 29 • Diğer birimler % 14
TÜRKİYE’DE HALKIN SOSYAL GÜVENCE DURUMU (2003) • Sosyal güvencesi olmayan % 35.71 • Sosyal güvencesi olan % 64.29 - SSK % 48.66 - Bağkur % 16.41 - Yeşil Kart % 14.41 - Emekli % 9.76 - Memur % 9.48 - Özel s. % 0.49 -Diğer % 0.77
Bölgelere göre sosyal güvence durumu (2003) • Sosyal güvencesi olanlar İç Anadolu % 73.53 Karadeniz % 72.36 Ege+Marmara % 69.34 Akdeniz % 61.36 Doğu+G.doğu % 50.81
Sağlık hizmetlerinde maliyet artışı • Yaşlı nüfusun artması • Emeğin ücretinin artışı • Teknolojik yenilikler • Yataklı tedaviye taleplerde artış • Hizmet kapsamında artış • Tıbbi malzeme ve ilaç fiyatlarında artış • Gereksiz tahlil ve sevkler • Fazla ilaç yazılması