1 / 16

Socjologia jako nauka o społeczeństwie

dr Anna Mazur Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania. Socjologia jako nauka o społeczeństwie. Warszawa 24. 02. 2009. Narodziny socjologii. Nauka i filozofia XVIII-wiecznego Oświecenia.

aysha
Download Presentation

Socjologia jako nauka o społeczeństwie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. dr Anna Mazur Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Socjologia jako nauka o społeczeństwie Warszawa 24. 02. 2009

  2. Narodziny socjologii • Nauka i filozofia XVIII-wiecznego Oświecenia. • I połowa XIX wieku. A. Comte wprowadza nazwę „socjologia” (od łac. socius – zbiorowość i gr. logos – mądrość, wiedza) • 1892 – powstaje pierwszy wydział socjologii na Uniwersytecie w Chicago • 1920 – F. Znaniecki zakłada pierwszy uniwersytecki ośrodek socjologiczny w Polsce

  3. Co to jest socjologia? • Etymologicznie, socjologia to nauka o społeczeństwie. • Socjologia to nauka zajmująca się rozumieniem i interpretowaniem działań społecznych, a zatem wyjaśnianiem ich przyczyn i skutków (R. Osborne) • Socjologię można definiować poprzez wskazanie.

  4. Status socjologii jako nauki • Socjologia pozytywistyczna. Twórcy socjologii, którzy utożsamiali naukę o społeczeństwie z naukami o przyrodzie. • Socjologia humanistyczna. Jeszcze w XIX wieku taka idea naukowości socjologii podważona przez W. Diltheya. Tę tradycję kontynuuje M. Weber.

  5. Teza o osobliwościach nauk społecznych • Wpływ wyników badań na badaną rzeczywistość • Wpływ czynności badawczych na badaną rzeczywistość • Konflikt: postulat systematyczności badąń i postulat formułowania wniosków ogólnych • Konflikt: metody standaryzowane a wartością wskaźników • Udział doświadczenia wewnętrznego w praktyce badawczej

  6. Założenia pozytywizmu • Ogranicza poznanie naukowe do faktów obserwowalnych zmysłami • Uogólnienia formułowane w drodze indukcji, a następnie klasyfikowane wg podobieństwa • Formułuje proste tezy o zależnościach między obserwowalnymi faktami • Z praw i predykcji wyprowadza dyrektywy praktyczne

  7. Założenia socjologii humanistycznej Podwójna geneza socjologii humanistycznej: • Dilthey (potem Weber). Rozumienie jest metodą humanistyki, która nie ma odpowiednika w naukach przyrodniczych. Pozytywizm – rozumienie nie jest metodą. • Szkoła Chicagowska (Cooley, Dewey, Mead, Thomas); interakcjonizm symboliczny, który opisuje, w jaki sposób ludzie bezpośrednio na siebie oddziałują.

  8. Socjologia empiryczna • Próba stworzenia nauki o społeczeństwie zgodnej z pewnym wyobrażeniem na temat metodologicznych właściwości nauk przyrodniczych.

  9. Czy socjologia jest nauką i co to oznacza? • E. Durkheim - nauki przyrodnicze i społeczne mają wspólną metodę, a różni je koncentowanie uwagi na różnych sferach rzeczywistości • Fakty społeczne – „sposoby działania, myślenia i odczuwania”, zewnętrzne wobec jednostki • Zjawiska kolektywne, których nie da się zredukować do żadnej jednostki.

  10. Socjologia zasługuje na miejsce wśród nauk • M. Weber (1864-1920) – nie ma jednej drogi naukowości i socjologia nie musi się trzymać przykładu nauk przyrodniczych. Socjologia i nauki przyrodnicze różnią się tak, jak ludzka rzeczywistość różni się od świata pozaludzkiego. • Socjologia daje korzyści praktyczne (pionierzy socjologii empirycznej w USA, badania nad rzeczywistymi warunkami życia; nie budowali wielkich teorii na temat rozwoju ludzkości)

  11. Wnioski: socjologia jako nauka • Nie jest w stanie sformułować praw naukowych (antypozytywizm) • Nie jest w stanie przewidzieć ani ocenić przyszłego rozwoju społecznego • Może posługiwać się pojęciami zbiorowymi jak struktura, tylko wówczas, gdy da się o nich mówić w kategoriach działań indywidualnych • Powinna dążyć do systematycznych badań empirycznych • Nie może czerpać z nauk przyrodniczych, bowiem w społeczeństwie chodzi o „świadomość”.

  12. Socjologia a zdrowy rozsądek • Socjologia, w przeciwieństwie do zdrowego rozsądku, poddaje się rygorom odpowiedzialności za słowo. • Odmienna rozległość obszaru, na którym zbiera się materiał do uogólnień • Zadowalają się innymi wyjaśnieniami zjawisk

  13. Co to jest społeczeństwo? • Ujęcie demograficzne – populacja, zbiór jednostek • Ujęcie grupowe – zintegrowana całość • Ujęcie systemowe – powiązany układ pozycji i ról • Ujęcie strukturalne – sieć relacji

  14. Co to jest społeczeństwo? • Ujęcie interakcjonistyczne – konglomerat wzajemnie zorientowanych działań jednostek • Ujęcie kulturalistyczne – matryca podzielanych przez zbiorowości znaczeń, symboli i reguł • Ujęcie zdarzeniowe (procesowe) – zmienne pole zdarzeń społecznych

  15. Teoria a dane empiryczne • Ani zbiór faktów empirycznych, ani abstrakcyjne systemy, jak matematyka nie stanowią same w sobie myślenia naukowego. • Nauka – połączenie poziomu obserwacyjnego z teoretycznym.

  16. Podsumowanie • Wielość socjologii? • Różne kierunki teoretyczne popierają różne metodologie. • „Nauka o największej liczbie metod i najmniejszej liczbie wyników” (H. Poincare) • Socjologia wolna od wartości?

More Related