790 likes | 1.51k Views
Dünya’yı Kaplayan Örtü: BİTKİLER. BİTKİ ÖRTÜLERİ. BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER. 1. İKLİM: ( Sıcaklık – Yağış – Nem ) Yağışlı bölgelerde gür bitki toplulukları görülürken kurak bölgelerde bitki örtüsü seyrektir.
E N D
BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • 1. İKLİM: • ( Sıcaklık – Yağış – Nem ) • Yağışlı bölgelerde gür bitki toplulukları görülürken kurak bölgelerde bitki örtüsü seyrektir. • Çöllerde çok kurakçıl ve seyrek bazı otlara ve çalılara rastlanır. • Kutup noktalarına ve dağların yüksek kesimlerine doğru gidildikçe sıcaklık azaldığı, için bitki örtüleri önce cılızlaşır sonra tamamen ortadan kalkar.
Enleme Göre Yatay Bitki Örtüsü Kuşakları 90º 75º Tundra 65º Tayga 55º Yayvan Yapraklı Orman 45º Bozkır ve Maki 30º Çöller 20º Savanlar 10º Yağmur Ormanları 0º
BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • 2. YERŞEKİLLERİ: • (Dağların uzanışı- Yükselti- Bakı- Eğim) • Yükseltiye bağlı olarak sıcaklık ve yağış değiştiği için bitki örtüsü de değişir. • Nemli rüzgarlara karşı olan yamaçlar fazla yağış alır. • Engebeli yerlerde, sıcaklık ve yağış kısa mesafelerde bile büyük farklılıklar gösterebilir.
BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • 3. TOPRAK: • Bitkilerin kökleriyle tutunduğu ve beslendiği yer topraktır. • Toprağın dokusu ( sık veya gevşek oluşu ), ve toprağın yapısı ( killi, taşlı, kumlu vb oluşu) bitki hayatı bakımından önemlidir.
BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • 4. BİYOLOJİK FAKTÖRLER: • Tarih boyunca insanlar aşağıdaki nedenlerle bitki örtüsünü tahrip etmişlerdir: • Savaşlar, • Tarım alanları açmak, • Yakacak ihtiyacı, • Hayvan otlatma, • Yerleşim alanı açma • Orman yangınları • vb
BİTKİ FORMASYONLARI • OT FORMASYONU: • İklim, Toprak ve • Yerşekilleri şartlarının • ağaç yetişmesine • elverişli olmadığı • yerlerde, yağışlı • dönemlerde büyüyen • otlardan oluşan bitki • topluluğudur. • SAVAN (Tropikal) • STEP ( BOZKIR ;ılıman yarı kurak karasal) • ÇAYIR(Ilıman yarı nemli karasal) • TUNDRA • ÇALI FORMASYONU: • Doğal oluşumlu veya • ormanların tahribi • sonucunda oluşan kısa • boylu ağaçcıkların • oluşturduğu bitki • topluluğudur. • MAKİ • GARİG • PSÖDOMAKİ • (Akdeniz İklimi) • AĞAÇ FORMASYONU: • Yağış, Sıcaklık ve Toprak • şartlarının elverişli olduğu • her yerde ağaç yetişir. • Ağaçlardan oluşan bitki • topluluğuna da Orman • denir. • EKVATORAL YAĞMUR ORMANLARI • MUSON ORMANLARI • ORTA KUŞAK KARIŞIK ORMANLARI(Okyanusal) • 4. TAYGA ORMANLARI(Sert karasal)
A) SICAK İKLİMLER 1- EKVATORAL İKLİM 2- SAVAN(TROPİKAL) İKLİMİ 3- MUSON İKLİMİ 4- ÇÖL İKLİMİ
1-A) EKVATORAL İKLİM • Her mevsim sıcak ve bol yağışlı. • Düzenli sıcaklık ve yağış rejimi. • 0-10o K ve G enlemleri arasında. • Not: Yıllık sıcaklık farkının en az olduğu iklim.
EKVATORAL YAĞMUR ORMANLARI • Ekvatoral iklim bölgesinin doğal bitki örtüsüdür. • Bu ormanların görüldüğü yerler her mevsimi bol yağışlı olup yıllık yağış 2000 mm nin üzerindedir. • Bitkiler yıl boyunca yeşildir. Ağaçların boyu 60 m yi bulur.
2-A) SAVAN(TROPİKAL) İKLİMİ • Her mevsim sıcak • Yaz mevsimi bol yağışlı(düzensiz yağış rejimi) • 10-20o K ve G enlemleri arası.
SAVAN BİTKİ ÖRTÜSÜSavan Otları-Galeri ve Park Ormanları YAZ MEVSİMİ KIŞ MEVSİMİ
SAVAN Tropikal iklim bölgelerinde görülen uzun boylu ot topluluklarıdır. Bu ot topluluğunun içinde kurakçıl nitelikte tek tek ağaçlara da rastlanır. Savanların görüldüğü yerlerde Yazlar yağışlı kışlar kurak geçer. Yıllık yağış1500mmcivarındadır. Savanlaryaz yağışlarıyla yeşerir, kış mevsimi kurak olduğu için sararır.
3-A) MUSON İKLİMİ • G-GD Asya’da etkili • Kışın; 10-15, yazın; 20-25oC ortalama sıcaklık. • Yaz mevsimi bol yağışlı(düzensiz yağış rejimi) Sebep: Yaz musonları.
MUSON ORMANLARI • Muson iklim bölgesin yer alırlar. • Bu ormanların görüldüğü yerlerde yıllık yağış miktarı 2000 mm yi geçer. • Yağışların %85’i yazın görüldüğünden yaz aylarında yeşillenen bu ormanlar kışın yaprağını döker. • Çok gür ormanlar olmasına karşın, tür bakımından Ekvatoral Yağmur ormanları kadar zengin değildir. • Muson ormanlarının en tipik ağacıTEAK’ tır.
MUSON ORMANLARI TEAK AĞACI
4-A) ÇÖL İKLİMİ • Dönenceler üzerinde 30o enlemleri civarında görülürler.Sebep:Dinamik Yüksek Basınç • Orta Asya’da.Sebep: Nemli havanın Himalaya dağları yüzünden içeriye ulaşamaması. • Günlük sıcaklık farkı çok yüksek.Sebep: Nem oranın azlığı. • Yıllık yağış yok denecek kadar az ve zamansız(epizodik). DÖNENCELER ÜZERİNDE
ÇÖL BİTKİLERİ Kum örtüleri ya da kayalıklardan oluşan bu bölgelerde yıllık yağış miktarı 200 mm nin altındadır. Çok seyrek olarak dağılmış olan kurakçıl Otlar, Çalılar ve Kaktüsler en yaygın bitki türleridir. ( Ayrıca Vahalarda, Hurma ve Palmiye ağaçlarına da rastlanır.)
B)ORTA KUŞAK(ILIMAN) İKLİMLERİ 1-B) ILIMAN OKYANUSAL İKLİM 2-B) AKDENİZ İKLİMİ 3-B) STEP(ILIMAN KARASAL) İKLİM 4-B) KARASAL İKLİM(SERT KARASAL)
1-B) ILIMAN OKYANUSAL İKLİM • 40-60o enlemleri arası, orta kuşakta kıtaların batısında görülür. Sebep: Nemli batı rüzgarları ve sıcak okyanus akıntıları.
1-B) ILIMAN OKYANUSAL İKLİM • Kışlar ılık yazlar serin, her mevsim bol yağışlı. • Yıllık sıcaklık farkı az.Sebep: Nem oranının fazlalığı • Bitki: Karma(karışık) ormanlar. • Not: Ülkemizdeki minyatürü Karadeniz iklimidir.
ORTA KUŞAĞIN KARIŞIK ORMANLARI • Okyanusal iklim bölgelerinde görülen bu ormanlar Geniş ve İğne yapraklı ağaçlardan oluşur. • Bu ormanların görüldüğü yerler her mevsim yağışlı olup yıllık yağış miktarı 1000 mm nin üzerindedir. • Bu ormanları oluşturan ağaçlar türce çok zengin olmadıkları gibi, boyları da Ekvatoral Yağmur ve Muson Ormanı ağaçları kadar uzun değildir.
2-B) AKDENİZ İKLİMİ • Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı. • Ortaya çıkış sebebi; matematik konum_enlem. Çünkü orta kuşakta batı ve kutup rüzgarlarının kış mevsimindeki çarpışma sahasında bulunuyor.
2-B) AKDENİZ İKLİMİ • 30-40o enlemleri arası kıtaların batısında ve Akdeniz havzasında görülür.(Libya, Mısır ve Lübnan hariç.Sebep: Arazisi düz olduğundan gerisinden gelen çöl iklimi etkisi altında kalması)
Akdeniz İklimi’nin Bitki ÖrtüsüMaki Bitki Topluluğu ve Kızılçam Ormanları Defne Ağacı Zeytin Ağacı Keçiboynuzu Kızılçam Ormanları
MAKİ Bodur ağaçlardan ve çalılardan; ( Zeytin, Defne, Kocayemiş, Mersin, Keçiboynuzu, Zakkum, Kermez Meşesi, Erguvan vb.) oluşan makiler, Akdeniz İklim bölgesindeki Kızılçamormanlarının tahribi sonucunda ortaya çıkarlar. Daima yeşil yapraklı olurlar. Yaz kuraklığına dayanıklı oldukları halde soğuğa karşı dayanıklı değillerdir.
Akdeniz İklimi'nin Dünya Üzerindeki Dağılışı Akdeniz Havzası Kaliforniya Avustralya Kap Land Orta Şili
3-B) STEP(ILIMAN YARI KURAK KARASAL) İKLİMİ • Kışlar soğuk(0- -5oC) • Yazlar sıcak ve kurak(20-25oC) • Yağış miktarı az olup en fazla ilkbahar mevsiminde (konveksiyonel) • Denizden uzak karaların iç kesimlerinde
STEP İKLİMİNİN BİTKİ ÖRTÜSÜBOZKIRLAR İlkbaharda Bozkırlar Yaz mevsiminde bozkırlar
BOZKIR ( Step ) Orta kuşağın yarı kurak iklim bölgelerinde görülen seyrek ve cılız ot topluluğudur. Bu otlar, köklerini derinlere indirmiş kurakçıl bitkilerdir. Yıllık yağış miktarı 250 – 400 mm civarındaki yerlerde görülür. İlkbahar yağışlarına bağlı olarak yeşeren bu otlar yaz kuraklığından dolayı sararır. Başlıca türleri; Kekik, Yavşan otu, Geven, Yumak, Çoban Yastığı, Ada çayı ve Sığır Kuyruğu’ dur.
4-B) SERT KARASAL İKLİM • Kışlar çok soğuk-sert, yazlar serin(ort. 20oC yi geçmez) • Yağış miktarı fazla değil ve en çok yaz mevsiminde düşer.(konveksiyonel) • Kutba yakın karaların iç kısımlarında(Sibirya-Kanada)görülür. • Bitki: İğne yapraklı Tayga ormanları