310 likes | 1.1k Views
KONUMUZ : OSMANLI DEVLETİ. BİLİNEN TARİH ANALİZLERİNDEN BİRAZ FARKLI BİR YAKLAŞIMLA. OSMANLI İMPARATORLUĞU. GEOPOLİTİK DEVLET EKONOMİ TOPLUM. TANIMLAR & YAKLAŞIMLAR. Feodal Asyatik (Karl Marx) Despotik (Aydınlanma + Karl Wittfogel) Redistributive (Karl Polanyi)
E N D
KONUMUZ : OSMANLI DEVLETİ BİLİNEN TARİH ANALİZLERİNDEN BİRAZ FARKLI BİR YAKLAŞIMLA
OSMANLI İMPARATORLUĞU • GEOPOLİTİK • DEVLET • EKONOMİ • TOPLUM
TANIMLAR& YAKLAŞIMLAR • Feodal • Asyatik(Karl Marx) • Despotik(Aydınlanma + Karl Wittfogel) • Redistributive(Karl Polanyi) • Tributary(Vergisel) (Samir Amin)
FEODALİZM mi? • Ekonomi dışı denetim ! • Mülkiyet! • Artı-değere el koyma : • “Vergi” - “Rant”?
Toplumsal değişim koşulları • dikey mobilite / hiyerarşi • DEVLET • yatay mobilite • PAZAR
“YENİDEN ÜRETİM” KOŞULLARI • Dengeler (HAD) • Sınıfsal dinamikler (Değişmezlik) Farklılıklar: • “STATÜ” TOPLUMU • “SINIF” TOPLUMU
DENETİM MEKANİZMALARI • Otokontrol • Yerel kontrol (Mahalle Baskısı ) • İdeoloji • Statik algılama • “denetim dışı kimlikler” • BİRLİK ve BÜTÜNLÜĞE TEHDİT !
“DÜZEN”in KORUNMASI • “Devletin dirlik ve düzeni” • “DEVLETİN BEKASI” • O zamandan bugünlere: • “İttihat ve Terakki” • “İmtiyazsız sınıfsız, kaynaşmış bir kitleyiz!” • “Ülkemizin birlik ve bütünlüğü” vd.
EKONOMİK SINIRLAR • EKONOMİK SINIRLAR • Devlet ihtiyaçları ve “İAŞE” • Dış ticaret rejimi: • KORUMACILIK YOK! • Yatırım : VAKIFLAR !
EKONOMİ POLİTİKALARI • İç politika = KORUMACILIK • Sonuç> yetersiz sermaye birikimi • Dış Politika = SERBEST TİCARET • “kapitülasyonlar” • Sonuç> yetersiz devlet gelirleri • GEREKÇE: Mülkiyetin denetimi yoluyla adil yönetim • Referans: “Daire-i Adl
DAİRE-İ ADL (Adalet Çemberi) Kınalızâde Ali (1510-1571), Ahlâk-ı Alâî , • 1. Adldir mucib-i salâh-ı cihan • Dünyada barışı sağlayan adalet tir • 2. Cihan bir bağdır dîvarı devlet • Dünya duvarı devlet olan bir bağdır • 3. Devletin nâzımı şeriattır • Devletin düzende tutan şeriattır • 4. Şeriate olamaz hiç hâris illa mülk • Şeriat ancak mülk (ülke) ile korunur
5. Mülk zabt eylemez illa leşker • Mülk ancak ordu ile zaptedilir • 6. Leşkeri cem’ idemez illa mal • Ordu, ancak mal ile toplanır • 7. Malı cem’ eyleyen raiyyettir • Malı (toplayan) üreten (reaya) halktır • 8. Raiyyeti kul ider padişah-ı aleme adl • Halkı padişaha adalet kul yapar (bağlar)
ÇÖZÜLME • Dünya gelişmeleri • Enflasyon • Yerel üretimin çöküşü • Hammadde ihracının artması • Ticarileşme • Parasallaşma (Monetizasyon)
SONUÇ • Yerel çıkar gurupları • “Artı” akışında değişim • Toprak aristokrasisi: • Çiftlikler • Ayanlar ve Derebeyleri
DİRENİŞLER • Loncaların direnişi • ESNAF-TARİKAT-YENİÇERİ • AYAKLANMALAR • İstanbul ve bütün imparatorlukta • 16 - 19.yy arasında sürekli
EKONOMİK,SOSYAL SONUÇLAR • Hazinenin iflası • İLTİZAM sistemi • >MÜLTEZİM • “Özelleştirme!!” • Merkezi denetimin İFLASI
KIRSAL DEĞİŞİM • MÜLTEZİM sınıfı • ÇİFTLİK lerin gelişmesi • Yerel güçler 1: • AYAN , EŞRAF , KADI • Yerel güçler 2: • EFELER, EŞKİYA
ALGILAYIŞLAR & BEKLENTİLER • TEKÇİ • OTORİTER • DEVLETİN BÜTÜNLÜĞÜ VE BEKASI • “ELİTLER” İN KURTARMA “VAZİFE”Sİ • HALKIN TESLİMİYETİ • “ÖTEKİ” VE “DÜŞMAN”
Hangi devlet uluslararası ilişkilerde Türkiye’nin en iyi DOSTUDUR?
Hangi devlet uluslararası ilişkilerde Türkiye nin en büyük DÜŞMANIDIR?
BİREYİN DÜNYAYA BAKIŞI • Bükemediğin eli öp • Eğilen baş kesilmez • Köprüyü geçene kadar “ayı”ya “dayı” • Sürüden ayrılanı “kurt” kapar • Her koyun kendi bacağından asılır • Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür • Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez • ....İş bitiren “akça” dır • vs. , vs., ....
GEÇMİŞTEN BUGÜNE NE KADAR DEĞİŞTİK? Mozart’ın “Rondo Allaturca” sı ile başlamıştık Beethoven’in “Türk Marşı” ile güle güle! SUNUM ve METİNLER İÇİN WEB ADRESİ: http://hum.yeditepe.edu.tr Prof.Erdal Yavuz