1 / 32

De nieuwe Rode Lijst Libellen

De nieuwe Rode Lijst Libellen. Vincent Kalkman. Tim Termaat. Zwolle, 3 maart 2012. De nieuwe Rode Lijst Libellen. gelezen? korter of langer dan verwacht? begrepen??. Inhoud. waarom een nieuwe Rode Lijst? methodiek uitkomsten Rode Lijst 2011 (Nederlandse criteria)

baby
Download Presentation

De nieuwe Rode Lijst Libellen

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. De nieuwe Rode Lijst Libellen Vincent Kalkman Tim Termaat Zwolle, 3 maart 2012

  2. De nieuwe Rode Lijst Libellen • gelezen? • korter of langer dan verwacht? • begrepen??

  3. Inhoud • waarom een nieuwe Rode Lijst? • methodiek • uitkomsten Rode Lijst 2011 (Nederlandse criteria) • vergelijking met Rode Lijst 1997 • conclusies • uitkomsten IUCN-criteria

  4. Waarom een nieuwe Rode Lijst? • voornemen overheid: update elke 10 jaar • vorige RL stamt uit 1997! • nieuwe RL is officieel nog een voorstel • na publicatie in Staatcourant pas officieel • goede timing: nieuwe Natuurwet! Rode Lijst Libellen 1997 (Wasscher, 1999)

  5. Methodiek • vaste methode voor elke Rode Lijst, want: • vergelijking mogelijk met vorige RL (1997) • vergelijking mogelijk met RL’s van ander soortgroepen • ook vergelijking mogelijk met RL’s uit ander landen? Lastig…

  6. ‘Rode Lijst’ betekent in elk land iets anders… Lode lijst? Geef mij maal witte lijst! • criteria verschillen per land • daarom ook criteria die wereldwijd worden toegepast: IUCN-criteria

  7. Nederlandse criteria van het Ministerie van EL&I bedoeld om nationaal natuurbeleid te toetsen Internationale criteria van de IUCN bedoeld om RL’s tussen landen te kunnen vergelijken Twee methoden

  8. Nederlandse criteria • soorten toedelen aan RL-categorie: • Verdwenen uit Nederland • Ernstig bedreigd, Bedreigd, Kwetsbaar, Gevoelig • Thans niet bedreigd • combinatie van zeldzaamheid en trend leidt tot juiste categorie

  9. Nederlandse criteria

  10. Zeldzaamheid • ZV: aantal atlasblokken met voortplanting in 2010 • geweldige dataset met waarnemingen, dankzij ons allemaal! • situatie ‘2010´ = 2000-2009 • toe- of afname in periode 2000-2009? -> correctie van aantal atlasblokken (occupancy modellen) • ZN: aantal voortplantende individuen in 2010 -> ingeschat, in klassen ZV (bijna) steeds doorslaggevend

  11. ZV groene glazenmaker • 85 atlashokken met voortplanting in 2000-2009 (= ‘2010’) • maar: 4% afname tussen 2000 en 2009 -> correctie tot 82 hokken

  12. Trend • TV: trend in verspreiding: aantal atlasblokken met voortplanting sinds 1950 • TN: trend in aantal voortplantende individuen sinds 1950 • ‘1950´ = 1920-1960 • 1950 is referentiejaar voor de Rode Lijst! • situatie in periode 1920-1960 wordt vergeleken met situatie 2000-2009… Grootverschil in onderzoekskwaliteit!

  13. Trend in verspreiding (TV) • onderscheid gemaakt: slecht, redelijk en goed onderzochte hokken (Chao2 methode ) • slecht onderzochte hokken niet bruikbaar • redelijk en goed onderzochte hokken: onderling vergeleken -> trends gemiddeld • overcorrectie voorkomen door expert judgement

  14. Trend aantal (TN) • 1950-1998: geen betrouwbare gegevens over populatiegrootte van soorten • pas vanaf 1999: Landelijk Meetnet Libellen -> betrouwbare trends voor 2/3 van de soorten Oplossing: ‘kettingindex’

  15. Kettingindex speerwaterjuffer 98% afname

  16. Groene glazenmaker Kwetsbaar

  17. Speerwaterjuffer Ernstig bedreigd

  18. Uitkomsten alle soorten Verdwenen uit NL 5 Kwetsbaar 6 Ernstig bedreigd 4 Gevoelig 2 23 soorten op de RL (35%) Bedreigd 6

  19. Verschillen met Rode Lijst 1997? • de oude methode wijkt (een beetje) af • beide lijsten niet direct vergelijkbaar • daarom: reconstructie Rode Lijst 1997 met methode en gegevens van nu

  20. Vergelijking 1997-2011 n=65 n=61 1997 2011

  21. Vergelijking 1997-2011 44% 35% 1997 2011

  22. Belangrijkste verschillen • de Rode Lijst is korter en minder ‘diep rood’ geworden • 8 soorten van de Rode Lijst af • 6 soorten in lichtere categorie • 23 soorten is nog steeds best veel… • 2 soorten die niet bedreigd waren zijn dat nu wel • maanwaterjuffer & venglazenmaker (oorzaken??) • situatie enkele soorten nog steeds zeer zorgzaam! • speerwaterjuffer & Kempense heidelibel

  23. Nieuwe RL langer dan verwacht? • enkele soorten kloppen niet met je ‘gevoel’ • soorten in zelfde categorie gebleven: • bosbeekjuffer • beekrombout • hoogveenglanslibel • venwitsnuitlibel Nederlandse criteria zijn ‘streng’!

  24. Referentiejaar 1950 1950 Nederlandse criteria Aantal 2010

  25. De eis van 10 jaar voortplanting • recente ‘terugkomers’: pas na 10 jaar voortplanting uit categorie VN • oostelijke & sierlijke witsnuit • mercuurwaterjuffer • recente ‘nieuwkomers’: pas na 10 jaar voortplanting beschouwd voor de Rode Lijst • gaffelwaterjuffer • zuidelijke glazenmaker, keizerlibel & heidelibel

  26. Conclusies • Rode Lijst is korter geworden: gemiddeld gaat het goed! • recente positieve ontwikkelingen op deze RL nog niet zichtbaar • compliment voor beheerders en beleidsmakers! • er zijn ook verliezers • niveau 1950 is bij sommige soorten nog niet bereikt

  27. Uitkomsten IUCN-criteria? 1950 2001 Nederlandse criteria Aantal IUCN-criteria 2010 2010

  28. Uitkomsten IUCN-criteria • lijst minder lang en minder rood (19 soorten) • 4 algemene soorten op de RL!

  29. zwarteheidelibel IUCN: NearThreatened • gewone pantserjuffer • lantaarntje • steenrode heidelibel Ab Baas

  30. Dank aan alle waarnemers en tellers!

  31. Dank aan begeleidingscommissie! • Dick Bal (EL&I) • Arco van Strien (CBS) • Hans de Iongh (IUCN) • Jaap Bouwman (NVL) • Roy van Grunsven (NVL)

  32. Fotografen: • Ab Baas • Kars Veling • Kim Huskens • Tim Termaat

More Related