400 likes | 760 Views
TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIKLARI. Prof. Dr. Orhan DOĞAN 5-7 Kasım 2012/ Antalya. ÜNİVERSEL TOPRAK KAYBI (USLE) EŞİTLİĞİ. A= R K LS C P A= Ton/Ha/Yıl R = Yağış Erozyon İndisi K = Toprak Erodibilite (Aşınım) Faktörü L = Eğim Uzunluk Faktörü S = Eğim Dikliği Faktörü
E N D
TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIKLARI Prof. Dr. Orhan DOĞAN 5-7 Kasım 2012/ Antalya
ÜNİVERSEL TOPRAK KAYBI (USLE) EŞİTLİĞİ • A= R K LS C P • A= Ton/Ha/Yıl • R = Yağış Erozyon İndisi • K = Toprak Erodibilite (Aşınım) Faktörü • L = Eğim Uzunluk Faktörü • S = Eğim Dikliği Faktörü • C = Bitki Amenajman Faktörü • P = Toprak Koruma Faktörü
TOPRAK AŞINIM (K) DEĞERLERİ BİLEŞENLERİ • Toprak Bünye (Tekstür) Dağılımı Kum (%) 100- 2000 mikron Silt +İnce kum (%) 2 – 100 mikron • Organik madde (%) • Toprak Yapısı (strüktür) • Toprak Geçirgenliği (Permeabilite)
KÖYHİZMETLERİ ANKARA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Ankara Kayseri • Kırşehir Zonguldak • Bolu Çankırı • Nevşehir Çorum • Kastamonu Düzce • Bartın Karabük • Kırıkkale
KÖYHİZMETLERİ ATATÜRK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Kırklareli • Tekirdağ • Edirne • İstanbul • Gelibolu yarımadası
KÖYHİZMETLERİ ERZURUM ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Tunceli Bitlis • Van Erzurum • Bingöl Hakkari • Erzincan Iğdır • Muş Ardahan • Ağrı Bayburt • Kars
KÖYHİZMETLERİ ESKİŞEHİR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Eskişehir Yalova • Afyon • Kütahya • Bursa • Bilecik • Sakarya • Uşak • Kocaeli
KÖYHİZMETLERİ KONYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Konya • Isparta • Niğde • Burdur • Karaman • Ereğli • Aksaray
KÖY HİZMETLERİ MENEMEN ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • İzmir • Çanakkale • Denizli • Muğla • Aydın • Manisa • Balıkesir
KÖYHİZMETLERİ SAMSUN ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Samsun • Sinop • Ordu • Trabzon • Giresun • Rize • Artvin • Gümüşhane
KÖYHİZMETLERİ ŞANLIURFA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Şanlıurfa Şırnak • Gaziantep Batman • Diyarbakır Kilis • Elazığ • Siirt • Mardin • Adıyaman • Malatya
KÖYHİZMETLERİ TARSUS ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Mersin • Hatay • Adana • Kahramanmaraş • Antalya • Osmaniye
KÖYHİZMETLERİ TOKAT ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ • Tokat • Amasya • Yozgat • Sivas
TÜRKİYE BÜYÜK TOPRAK GRUPLARI AŞINIMA DUYARLILIK (K) DEĞERLERİ (yaklaşık 4000 toprak örneğinde) Kahverengi Topraklar 0.18 Orta Kireçsiz Kahverengi 0.18 Orta Kahverengi Orman 0.03 Çok az Kireçsiz Kahverengi Orman 0.29 Kuvvetli Kırmızı Kahverengi 0.03 Çok az Kırmızı Kahverengi Akdeniz 0.18 Orta Kestanerengi topraklar 0.24 Kuvvetli Kırmızımsı Kestanerengi 0.11 Orta Kolluviyal 0.17 Orta Rendzina 0.13 Orta Vertisol 0.10 Orta
MERBİS PROJESİ KAPSAMINDA MERA TOPRAKLARININ ERODİBİLİTE DEĞERLERİ • Karadeniz Bölgesi 9 il Samsun, Amasya, Tokat,Ordu,Giresun,Gümüşhane, Rize,Trabzon,Artvin. • 530 örnek sonucu 395 örnek kuvvetli derecede aşınabilir 101 Orta derecede aşınabilir 24 Çok kuvvetli 10 Az aşınabilir
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ MERALARI TOPRAKLARI • 13 İl (Malatya,Elazığ,Erzincan,Bayburt,Bingöl Erzurum,Muş,Bitlis,Van,Ağrı,Iğdır,Kars,Ardahan Toplam : 1107 Örnek 951 örnek Kuvvetli Derecede 127 örnek Orta derecede 17 Çok kuvvetli 12 Çok az- az
AKDENİZ BÖLGESİ MERA TOPRAKLARI • Toplam 9 İl • Mersin,Adana,Hatay,Osmaniye,K.Maraş,Kilis,G.Antep, Adıyaman, Ş.Urfa • Toplam 563 örnek 456 Kuvvetli derecede 71 Orta 28 Çok kuvvetli 8 çok az- az aşınabilir
ORTA ANADOLU MERA TOPRAKLARI • İl sayısı : 17 Eskişehir,Afyon,Bilecik,Burdur,Konya,Ankara,Karaman,Niğde, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir , Kırıkkale,Çorum,Çankırı, yozgat ,Kayseri,Sivas 968 örnek Kuvvetli derecede aşınabilir 206 Orta derecede aşınabilir 39 Çok kuvvetli derecede aşınabilir 24 Çok az- az aşınabilir
MERA ALANLARI TOPRAKLARININ ERODİBİLİTE DEĞERLERİ • 2770 TOPRAK ÖRNEĞİ Kuvvetli derecede (% 80.43) • 505 toprak örneği orta derecede (% 14.66) • 169 toprak örneği hafif ve az derecede (% 4.91) Aşınabilir özelliktedir.
TOPRAK DEGRADASYONU SINIFLANDIRILMASI • SU VE RÜZGAR EROZYONU SINFLAMASI t/ha/yıl mm/yıl • Yok-hafif < 10 < 0.6 • Orta 10-50 0.6 - 3.3 • Yüksek 50-200 3.3 – 13.3 • Çok yüksek > 200 >13.3
T0PRAK OLUŞUM HIZI – EROZYON İLİŞKİSİ • Oluşum hızı > Aşınım hızı ise, Derinlik artar, EROZYON YOK • Oluşum hızı < Aşınım hızı ise, Derinlik azalır EROZYON VAR • Oluşum hızı = Aşınım hızı ise, Derinlik değişmez JEOLOJİK EROZYON