1.5k likes | 2.84k Views
ANTRENMAN BİLGİSİ. Yrd.Doç. Dr. Serkan HAZAR. ANTRENMAN. Antrenman organizmada fonksiyonel ve morfolojik değişmeler sağlayan ve sporcuda verimin yükseltilmesi amacıyla belirli zaman aralıkları ile uygulanan yüklenmelerin tümüdür. (Holmann)
E N D
ANTRENMAN BİLGİSİ Yrd.Doç. Dr. Serkan HAZAR Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
ANTRENMAN • Antrenman organizmada fonksiyonel ve morfolojik değişmeler sağlayan ve sporcuda verimin yükseltilmesi amacıyla belirli zaman aralıkları ile uygulanan yüklenmelerin tümüdür. (Holmann) • Antrenman; fizik ve moral gücün, teknik ve taktik becerilerin organik ve psikolojik yüklenmelerle düzeltilmesi ve en üst düzeye getirilmesi amaçlarına yönelik bir eğitim sürecidir.(Sevim) • Antrenman sportif performansın arttırılması sürecinde uygulanan önlemler topluluğuna verilen addır.(Çetin) Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenmanla gelişimi amaçlanan özellikler • Kuvvet, dayanıklılık, sürat, hareketlilik ve beceri • Teknik, taktik ve oyun anlayışı • Kişilik gelişimi ve eğitimi • Sosyal özelliklerin ve davranışların gelişimi • Psikolojik hazırlık ve zihinsel gelişim Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenmanın içeriği • Amacına yönelik uygulanan alıştırmalar 1- genel geliştirici alıştırmalar 2- özel alıştırmalar 3- yarışma alıştırmaları Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenman metotları • Öngörülen antrenman amaçlarına ulaşmak için genellikle spor uygulamalarından geliştirilen planlı ve programlı uygulamalardır. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenmanın yönlendirilmesindeki aşamalar • 1. Basamak: mevcut antrenman durumunun tespiti • Temel antrenman dönemi; temel motorik özelliklerin geliştirilmesi, temel teknik ve taktik ilkelerin öğrenilmesi, psikolojik özeliklerin ve sosyal davranışların geliştirilmesi • Gelişim antrenman dönemi; üs düzey spor verimine basamaklı olarak ulaşılmaya çalışılır. Genel ve özel kondisyon düzeltilir ve geliştirilir. Teknik ve taktik eğitim, zihinsel ve psikolojik gelişim. • Yüksek performans antrenman dönemi; branşlara özgü kondisyonel, teknik taktik, zihinsel ve psikolojik hazırlık Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
2. Adım. Hedef normların konulması Antrenman planlaması yapılır. • Birkaç yıllık plan • Yılık antrenman peryotlaması • Haftalık ve günlük planlar • 3. Adım. Antrenman çalışması • genel antrenman çalışmaları • Özel antrenman çalışmaları • Müsabaka çalışmaları • Kontrol Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenman sırasındaki çalışmalar • temel motorik özelliklere yönelik çalışmalar • Teknik motor kondisyon yeteneğe yönelik çalışmalar • Taktik • Kişilik ve iradi güç çalışmaları • 4. Adım: antrenman ve müsabaka kontrolleri • Değerlendirme ve geri bildirim Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Performans Bir fiziksel aktivite sırasında, o fiziksel aktivitenin gerektirdiği fizyolojik, biyomekanik ve psikolojik verime “performans” adı verilir. Bu verimin yarışma sırasında ortaya koyulabilme düzeyi de performansın düzeyi hakkında bilgi verir. Performansı oluşturan öğeler Astrand ve Rodalh’a göre üç ana başlık altında toplanır. a-Enerji oluşumu (aerobik-anaerobik), b-Nöro-müsküler(sinir-kas) ileti,c-Psikolojik faktörler (motivasyon) Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Performansı etkileyen faktörler nelerdir? • Performansı etkileyeniç faktörler şunlardır: • a. Antrenman düzeyi, b. Yaş, c. cinsiyet. • d. Fiziksel uygunluk e. Irksal faktörler, • f. Stres düzeyi, g. Motivasyon durumu, • h. Beslenme veergonomik destekleyiciler, • j. Sağlık durumu k. İlaç kullanımı • Dış faktörler veya eksternal faktörler ise şunlardır: • İrtifa, b. Nem • c. Sıcaklık, d. Zemini durumu Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
ANTRENMANIN ORGANİZMAYA ETKİSİ Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenman Ve Kas Sistemi Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kasın yapısal ünite ve bağ dokuları • Kas lifi--------- endomisyum • Fasikül--------- perimisyum • Kas dokusu----- epimisyum Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Fasikül çekirdek Kas hücresi Fasikül epimisyum perimisyum Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kasların ortak özellikleri • Uyarılabilme • İletebilme • Kasılabilme • Esnek • Vizikozite özeliği Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Uyarılabilen özelikteki kas hücrelerinin bir araya gelmesiyle oluşan kas doku uyarıları zar yüzeyleri boyunca iletebilme ve bu elektriksel değişiklik ile mekanik olarak kasılabilme veya boylarını kısaltabilme yeteneğine sahiptir. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kas çeşitleri • Düz kaslar • İskelet kası • Kalp kası Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
İskelet kas hücresi Kalp kası hücresi Düz kas hücresi Uzunlamasına hücreler Dallı hücreler Düz hücreler Çok sayıda çekirdek Tek merkezde çekirdek Tek merkezde çekirdek Çizgili görünüm Çizgili görünüm Düz görünüm istemli İstem dışı kasılma İstem dışı Kas sistemi Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Düz kaslar • Otonom sinir sistemi tarafından uyarılr • istem dışı kasılır • aktin ve myozin flamentlerinin rastgele bir dağılım gösterir. Kan damarları, iç organlar bağırsak vb. organlarda bulunurlar. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Çizgili kaslar • Çizgili görünümdedir • istemli kasılan kaslardır. • Somatik sinir sistemi tarafından uyarılır. • Kasılmalarla hareketler meydana getirirler Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kalp kası • Yapısal açıdan iskelet kaslarına benzerler • çizgili görünürler • Fonksiyonel açıdan düz kaslara benzerler • Otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilirler. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kas kasılma türleri • İzometrik; aynı boyda • İzotonik; aynı gerilimde • Eksantrik • konsantrik • Oksotonik; karışık Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kas lif tipleri • Beyaz lif tipi (FT) • Kırmızı lif tipi (ST) Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
İskelet kasının fonksiyonları • Hareket • Koruma • Isı üretimi • Mekanik iş yapabilme • Postürü sağlama Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Myofibril ve myoflamentler • Aktin • miyozin Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
ANTRENMANIN KASLAR ÜZERİNE ETKİSİ • Kas kuvveti • Hipertrofi • Daha iyi bir kan dolaşımı • Kılcallanma • ATP-PC depolarında artma • Glikojen depolarında artma • Kasılma hızı Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Kasın enerji oluşumu • Anaerobik sistem -ATP-PC -laktik asit sistem • Aerobik sistem Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
DOLAŞIM SİSTEMİ Dolaşım sistemi kalp, kan ve kan damarlarından oluşmuştur. Dolaşım sistemi kanın damarlar içerisinde belli basınç altında dolaşarak hücrelerin madde alışverişini , beslenmesini, onarımını, sıcaklığın vücuda dağılımını hormonlarla birlikte çeşitli maddelerin ve gazların taşınmasını sağlar Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
kalp • Miyokard • Uyarılması • Bölümleri • Sistematik dolaşım • Pulmoner dolaşım • Arterler • Venler • Kılcal damarlar Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenmanın dolaşım sistemi üzerine etkisi • Kalp atım hızı • Kalp debisi • Kalp hipertrofisi • Kan volümü • Hemoglobin miktarı • Kan basıncı Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Solunum sistemi ve antrenman • Solunum • Solunum sistemi • Pulmoner ventilasyon • Alveoler ventilasyon Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Antrenmanın solunum sistemine etkisi • 1-Akut değişimler • 2- kronik değişimler • Solunum volümü • Frekansı • O2 difüzyon kapasitesi • Akciğerlerdeki kılcalanma Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
SPORTİF OYUNLARDA KULLANILAN ANTRENMAN METOTLARI Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
PİRAMİDAL METOT: Maksimal kuvveti belirlenir ve yüklenmenin yoğunluğu buna göre ayarlanır. Geliştirilmesi istenen kuvvet türüne göre yüklenme şiddeti, yoğunluğu, tekrar sayısı ve temposu değiştirilir Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
2. İSTASYON ÇALIŞMALARI Kas guruplarına değişmeli yüklenme uygulanacak biçimde istasyonlar kurulur. İstasyon çalışmaları süre ve tekrar metodu ile uygulanır. Süre metodunda yapılacak çalışmada alıştırmanın süresi ve dinlenme aralıkları önceden belirlenir. Tekrar metodunda ise alıştırmaların tekrar sayısı istasyonlar için belirlenir. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
3 DALGASAL METOT Yüklenme sabit kalırken uygulama sayısı dalgasal olarak yükselme ve alçalma gösterir. Aynı yüklenme yoğunluğunda az tekrardan çok tekrara, sonrasında ise çok tekrardan az tekrara doğru bir dalgalanma olabileceği gibi çok tekrardan aza, daha sonra az tekrardan çok tekrara doğruda uygulanabilir. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
SERİ METOT • Yüklenme yoğunluğu ve alıştırmaların uygulama sayısı sabit kalır. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
KAS YAPICI MAKSİMAL KUVVET ANTRENMAN METODU • Uzun yüklenme süresinde yani fazla tekrar sayısında az ve orta dirençlerle çalışılmasıdır. Yüklenme yoğunluğu maksimal kuvvetin % 40-60 , tekrar sayısı 8-12, akıcı ve yavaş tempo, yeni başlayanlar için 2-4 seri, üst düzey sporcular için 4-6 seri, seri aralarında sporcuların antrenman durumuna göre 3 dakika dinlenme verilir. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
KAS İÇİ KOORDİNASYONU ANTRENMANI Temel ilke olarak yüklenme yoğunluğu yüksek, tekrar sayısı az, hareketler akıcı ve seri sayısı fazladır. Dinlenme seri arası 1-2 dakikadır. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
KOMBİNE MAKSİMAL KUVVET ANTRENMAN METODU • Kas yapıcı maksimal kuvvet antrenmanı ile kas içi koordinasyon antrenmanı kombine edilir.. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
Temel motorik özellikler • Kuvvet • Sürat • Dayanıklılık • Koordinasyon • Hareketlilik Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
kuvvet • KUVET:Kuvvet bir dirence karşı koyabilme yetisi yada bir direnç karşısında belirli ölçüde dayanabilme yetisi olarak ta tanımlanır8 . • Biyolojik yaklaşımla kuvvet sporcunun bir kütleyi ( kendi vücudu, rakip yada bir araç) hareket ettirme yani bir direnci yenebilme yada onu kas çalışması ile etkileme anlamına gelen bir kavramdır Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
KUVVETİN SINIFLANDIRILMASI 1. Sınıflandırma a)özel kuvvet b) genel kuvvet 2. Sınıflandırma • Maksimal kuvvet • Çabuk kuvvet • Kuvvette devamlılık 3. Sınıflandırma • Statik kuvvet • Dinamik kuvvet 4. Sınıflandırma • Absolut Kuvvet • Relatif kuvvet Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
KUVVET ANTRENMANLARININ İLKELERİ • Spor türünde kasılma biçimlerine uygun antrenman türleri • Süreç içerisindeki uygulamalarda çeşitlilik ve çok yönlülük Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
KUVVET ANTRENMANI Genelde kuvvet gelişimi programlı ağırlık antrenmanlarıyla olur. 1- kendi vücut ağırlığıyla 2- küçük aletlerle 3- büyük ağırlıklarla 4- özel olarak geliştirilmiş makine ve aletlerle 5- eşli alıştırmalarla 6- sabit dirençlerle 7- derinlik sıçramaları ve şok çalışmalarıyla 8- kombine yöntemlerdir. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
MAKSİMAL KUVVET ANTRENMANI Maksimal kuvvet antrenmanı genellikle yüksek ile maksimal arasında bir kas gerilimini ve uzun bir gerilim süresi söz konusu olduğunda daha çok kas yapıcı nitelik kazanır. Yüksek ve maksimal yüklenme yoğunluğu ile kısa süreli ve patlayıcı kasılma şeklinde uygulanırsa kas içi koordinasyonu geliştirici nitelik kazanır. Maksimal kuvvet antrenmanında genel geçerli yüklenme şiddeti % 70-100, tekrarı 1-10 arasında ve yavaş tempodur. MAKSİMAL KUVVET ANTRENMAN METOTLARI 1-Tekrar metodu: daha çok kas büyümesini ve azda olsa kas içi koordinasyonu geliştirir. Yüklenme şiddeti maksimal kuvvetin % 50-60 arasındadır. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR
2-Kısa süreli maksimal yüklenme metodu: oldukça yüksek yüklenme yoğunluğunda uygulanmasından dolayı maksimal kuvveti geliştirmesinin yanında kas içi koordinasyonunu da geliştirir. Kısa süreli maksimal yüklenmeler nedeniyle kas kütlesinde büyüme olmadan kuvvet gelişimini sağlar. Yüklenme şiddeti % 80-100 arasında, 5-6 seri, 1-6 tekrarlar şeklinde uygulanır. 3-Arttırmalı yüklenme metodu: bu uygulamada tekrar sayısı basamak başına düşerken yoğunluk arttırılır. Normal piramit, ters piramit ve kör piramit varyanslarıyla uygulanır 4-İzometrik yüklenme metodu: statik kuvvet antrenmanıdır. Genellikle maksimal kuvvetin geliştirilmesinde kullanılır. Bu antrenman metodu kuvvetin daha sağlamlaştırılmasını ve antrenmanın etkisinin emniyete alınmasını sağlar. Yrd.Doç.Dr.Serkan HAZAR