DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ

1. DEĞERLER EĞİTİMİPROJESİ Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü

2. Her şeyden önce eğitimin temel işlevinin, insana insan olarak saygı duymayı kazandırması, insan olmayı ve insan olarak kalmayı başarabilmesine yardımcı olması gerekmektedir. ABD’de Bir lise Müdürünün he yıl okulun açılışında öğretmenlerine gönderdiği mektubu okumak istiyorum: “Bir toplama kampından sağ kurtulmuş insanlardan biriyim.Gözlerim hiçbir insanın görmemesi gerekenleri gördü.; iyi yetişmiş mühendislerin inşa ettiği gaz odalarını, iyi yetişmiş doktorların zehirlediği çocukları, işini iyi bilen hemşirelerin öldürdüğü bebekleri, lise ve üniversite mezunu insanların vurduğu, yaktığı kadın ve çocukları… Eğitimden bu nedenle kuşku duyuyorum. Sizlerden istediğim şudur. öğrencilerinizin insan olmaları için çaba harcayın, çabalarınız bilgili canavarlar, becerili psikopatlar üretmesin. Okuma, yazma, matematik…tüm bunlar çocuklarımızın daha fazla insan olmalarına yardımcı olursa, ancak o zaman önem taşır… (Sabri Büyükdüvenci- Ankara Üniv. Dil Tarih Coğrafya Fak.)

3. PROJENİN ADI: DEĞERLER EĞİTİMİ

4. PROJENİN AMACI Sakarya ili ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine “Milli,Evrensel ve Etik Değerler Bilincini” ve “İnsan Hakları ve Demokrasi” kültürünü kazandırmak

5. İlköğretim ve orta öğretim programlarındaki insan hakları ve demokratik vatandaşlık kazanımlarının etkililiğini artırmak, PROJENİN HEDEFLERİ: • İnsan haklarının özünü oluşturan “özgürlük,eşitlik, • hoşgörü, barış, dürüstlük ve doğruluk” gibi temel insani değerlerle beraber iyi niyet, incelik, saygı, sadakat, vefa, ölçülülük, yüreklilik, sorumluluk ve adalet gibi evrensel • değerler bilinci ve yaşadığı toplumun ortak kültürel • değerlerini geliştirmek,

6. Kendi hak ve özgürlüklerinin farkında olmakla birlikte başkalarının haklarına da saygı gösteren; içinde bulunduğu topluma karşı görev ve sorumlulukları olduğunu bilen ve kurallara uyan bireyler yetiştirmek, • Farklı görüş, düşünce, inanç, anlayış ve kültürel değerlere hoşgörü ile bakabilen bireyler yetiştirmek, • Faklılıklara saygıyı güçlendirerek okul ortamını daha uzlaşmacı ve şiddetten uzak bir konuma getirmek, • Öğrencilerin kendi potansiyellerini keşfetmelerini ve geliştirmelerine olanak sağlayıcı okul ortamı oluşturmak.

7. Öğrencilerin her şeyi olduğu gibi kabul eden değil araştırmacı ve sorgulayıcı bir özellik kazanmalarını sağlamak, • Düşüncelerini rahatça ifade edebilen, yapılan eleştirilere açık olan ve başkalarıyla işbirliği yapabilen bireyler yetiştirmek, • İnsanlığı ilgilendiren sorunlara ve çevresine duyarlı, vatanını ve milletini seven dürüst bireyler yetiştirmek

8. PROJENİN GEREKÇESİ Toplumların çeşitli konu ve alanlarda kendini yetiştirmiş, girişimci, üretken ve çalışkan, başkalarının haklarına saygılı, sevgi ve hoşgörü ekseninde hareket edebilen, doğruluk, dürüstlük, yardımseverlik, adalet gibi etik değerlerle donanmış insanlara ihtiyacı vardır. Bu değerlerin kalıcı davranışlar haline getirilmesi için eğitimin ve okulun rolü tartışılmaz görülmektedir. “Demokrasi, ancak tutum ve davranışlar düzeyinde, günlük yaşamda uygulanarak öğrenilebilecek ve içselleştirilebilecek bir siyasal rejimdir”. Dolayısıyla demokrasi eğitimi, sadece kavram bazında değil, demokratik değerlerin yaşantıya dönüşmesiyle yapılır. Bu bağlamda yeni uygulamalara ve bu çerçevedeki programların sosyal aktivite ve etkinliklerle desteklenmesine ihtiyaç vardır.

9. Projemiz; öğrencilere eleştirel düşünme, katılımcı ve diyaloga açık olma, işbirliği ve takım çalışması yapabilme, tartışma ve uzlaşma kültürünü kazanma, kamuoyu oluşturabilme, demokratik vatandaşlığı ve liderliği benimseme, ortak yaşama ait temel kavram ve değerleri tanıma, insan hak ve özgürlüklerini tanıma ve koruma, hukuk kurallarına ve adalete bağlılık gösterme, toplumsal sorunları şiddetten uzak ve demokrasi kültürü temelinde çözebilme, hayattaki çoğulculuk ilkesine bağlı kalabilme, farklı kültürlere ve onların insanlığa katkısına saygı gösterme gibi değer, tutum ve becerilerin kazandırılmasında katkı sağlayacaktır.

10. PROJE UYGULAMA SÜRECİ VE ESASLARI • İlimizdeki okullardan yedi ilköğretim okulu ve iki ortaöğretim okulu tespit edilecektir. • Bu okullardaki öğretmenlere yönelik projeyle ilgili bilgilendirme toplantıları yapılacaktır. • Hazırlanan anketler öğrencilere (ilköğretimde birinci ve ikinci kademe olarak ayrı ayrı) uygulanacaktır. • Anketler toplanıp değerlendirilecektir.( Okullarda anketlerin uygulanmasından ve proje kapsamındaki etkinliklerin koordinasyonundan rehber öğretmenler ve “İnsan Hakları ve Demokrasi Kulübü” sorumlu olacaktır).

11. Proje kapsamındaki belirlenen okullarımızda “İnsan Hakları ve Demokrasi Kutuları” oluşturulacak, öğrencilere bu kutuların işlevi konusunda bilgiler verilecektir. • Öğrencilere hakları ile ilgili dileklerini ve varsa problemlerini yazarak kutuya atmaları söylenecek, kutuda biriken bildirimler belli aralıklarla toplanıp değerlendirilecek, sorunlara çözümler aranacaktır. Böylece altından kalkılamayacak sorunlar yerine, baş edilebilecek sorunlar yaklaşımı benimsenecektir.

12. Proje kapsamında yapılandırılan etkinliklerle öğrencilerin bu eğitim sürecine aktif katılımları sağlanacaktır. Böylece öğrenciler resim yaparken, şarkı söylerken, drama yaparken, oyun oynarken öğreneceklerdir.

13. Bu çalışmalara taraflar da dahil edilecek böylece öğrencilerin düşüncelerini ifade edebilmelerine olanak sağlanarak, okul kararlarına ve süreçlerine katılımları gerçekleştirilecektir. Okul ve sınıfta şiddetten uzak; sevgi, saygı, anlayış ve hoşgörüye dayanan çok yönlü bir iletişim sağlanarak “Demokratik okul ortamı” oluşturulacaktır.

14. DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ“HER AY BİR DEĞER” ETKİNLİĞİ UYGULAMA PLANI 2011- 2012 EĞİTİM- ÖĞRETİM YILI DEĞERLERİ: EYLÜL- EKİM :Özdisiplin/ Özsaygı KASIM - ARALIK : Adalet/ Eşitlik/ Çoğulculuk OCAK-ŞUBAT : Dostluk/ Arkadaşlık/ Birlikte Yaşama Kültürü MART : Duyarlılık ve Sorumluluk (Toplumda Demokratik Yaşam: Sevgi, saygı, hoşgörü, sorumluluk, işbölümü, dayanışma) NİSAN : Şefkat/ Merhamet ve Yardımlaşma MAYIS : Ahde Vefa/Güvenilirlik HAZİRAN : Değerlendirme 2009- 2010 EĞİTİM- ÖĞRETİM YILI DEĞERLERİ: • ŞUBAT-MART : Saygı • NİSAN : Sevgi • MAYIS : Sorumluluk • HAZİRAN : Değerlendirme 2010- 2011 EĞİTİM- ÖĞRETİM YILI DEĞERLERİ: EYLÜL- EKİM : Hoşgörü ve Saygı KASIM : Barış ve Uzlaşma ARALIK : İnsan Hakları ve Demokrasi OCAK-ŞUBAT : Ekip Ruhu/İşbirliği ve Dayanışma MART : Doğruluk ve Dürüstlük NİSAN : Özgürlük MAYIS : Güven HAZİRAN : Değerlendirme

15. PROJENİN KAPSAMI İlimizdeki ilköğretim(ana sınıfı dahil) ve ortaöğretim öğrencilerini kapsamaktadır. İlk yıl için, 9 pilot okulda uygulanmış, daha sonra bu sayı 11 olmuş ve bu yıl Mart ayı itibariyle tüm okullarımıza yaygınlaştırılmıştır.

16. SAKARYA CEMİL MERİÇ SOSYAL BİLİMLER LİSESİ • TES-İŞ ADAPAZARI ANADOLU LİSESİ PİLOT OKULLAR BAHÇELİEVLER GAZİ İLKÖĞRETİM OKULU BEKİRPAŞA MEHMET GÖLHAN İLKÖĞRETİM OKULU CAMİLİ SAİT FAİK ABASIYANIK İLKÖĞRETİM OKULU ERENLER YEŞİLTEPE İLKÖĞRETİM OKULU HANLI İLKÖRETİM OKULU KARAOSMAN İLKÖĞRETİM OKULU MİTHATPAŞA ŞEHİT AHMET AKYOL İLKÖĞRETİM OKULU NAMIK KEMAL İLKÖĞRETİM OKULU ATATÜRK İLKÖĞRETİM OKULU

17. PROJE DÖNEMİ Proje ile 2009- 2010, 2010- 2011 ve 2011- 2012 Eğitim ve Öğretim yılları hedeflenmektedir. İlk yıl çıktıları doğrultusunda yaygınlaştırılması devam ettirilmesi hedeflenmiştir.

18. PROJENİN YASAL DAYANAKLARI • T.C. Anayasası • 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu • Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği • Milli Eğitim Bakanlığı Sosyal Kulüpler Yönetmeliği • Milli Eğitim Bakanlığı Sosyal ve Kültürel Yarışmalar Yönetmeliği • Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı Madde 582 • Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 16 Ekim 2002 Tarihli "Demokratik Yurttaşlık Eğitimi Tavsiye Kararları”,2006 ; “Demokrasiyi Öğrenme ve Yaşama” sloganı doğrultusunda “Demokratik Okul Yönetimi” modeli (üye ülkelere yol gösterici nitelikte) • Çocuk hakları sözleşmesi (m.12-Çocuk katılımı) • Okul Meclisleri projesi

19. SORUMLU BİRİMLER • İl Milli Eğitim Müdürlüğü • İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri • Seçilen Pilot Okullar • Pilot Okulun Okul Meclisleri • Pilot okulun rehberlik servisi • Proje kapsamındaki okulların ilgili kulüpleri: *İnsan Hakları ve Demokrasi Kulübü *Çocuk Hakları Kulübü *Kültür ve Edebiyat Kulübü *Müzik Kulübü *Resim Kulübü *Tiyatro Kulübü *Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kulübü vb.

20. İŞBİRLİĞİ YAPILAN KURUMLAR • Sakarya Büyükşehir Belediyesi • Adapazarı Belediyesi • Erenler Belediyesi • Arifiye Belediyesi • Serdivan Belediyesi • Sosyal Hizmetler Kurumu/ Çocuk Yurdu • Yöçeyder (Yetim Öksüz Çocukları Eğitim ve Yardımlaşma Derneği ) • SEDER (Sakarya Eğitimciler Derneği) • SAKVA (Sakarya Kültür ve Sosyal Yardım Vakfı)

21. YÜRÜTÜLECEK SOSYAL VE KÜLTÜREL ETKİNLİKLER • Resim Etkinlikleri (Resim Yarışması) • Kompozisyon / Öykü Yarışması • Şiir Yarışması • Tiyatro-Drama Etkinlikleri • Sunum Hazırlama • Tarihi süreçteki insan hakları ve demokrasinin gelişimine hizmet etmiş şahsiyetler-fikir adamlarını araştırma • Tarihteki insan hakları mücadelelerini araştırma • Tartışma / münazara etkinlikleri • Sevgi,Barış ve kardeşlik konulu şarkılar konseri düzenlenmesi • Değerlerimizi konu alan panel, konferans, şiir dinletileri hazırlanması • İçinde değerlerimizi ve hak ve özgürlüklerimizi konu alan filmlerin izlenmesi • Geliri “Sokak Çocukları Merkezi”ne, “Yaşlılar Yurdu”na, “Sosyal Hizmetler Kurumu’ndaki kimsesiz çocuklara vb.” verilmek üzere kermes (yiyecek, içecek , okul öncesi etkinliklerinde ve Teknoloji Tasarım dersinde yapılan ürünlerin satılması) düzenlemek • Çocuk Haklarına dayalı oyunlar düzenlemek ve oynamak • Okul gazetesi çıkarmak • Afiş ve slogan hazırlama • Değerlerimiz, hak ve özgürlüklerimiz ve sorumluluklarımız konusunda paylaşımı ve katılımı sağlamak amacıyla bir web sayfası oluşturmak

22. PROJE SORUMLU BİRİMİ VE KOORDİNATÖRÜ PROJE SORUMLU BİRİMİ: SAKARYA MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ PROJE KOORDİNATÖRÜ: Duriye AYDENİZ

23. Örnek Etkinlikler Her ay bir “değer” tespit edelim. Bununla ilgili resim, şiir, kartlar, poster, güzel sözler, slogan vb. çalışmaları yapıp sınıf ve okul panolarımızda sergileyelim. En iyi çalışmayı ödüllendirelim. Sene sonunda bütün çalışmalarımızdan bir sergi düzenleyelim. “HER AY BİR DEĞER” Neler Yapabiliriz? • Değer ; kısa , müzikli, eğlenceli bir oyunla öğrencilere tanıtılır. • Okul seçilen değeri destekleyecek şekilde görsel malzemelerle süslenir.

24. Konunun çeşitli yönleriyle ele alınacağı münazara, panel, konferans ve benzeri etkinliklerle çalışmalar düzenlenir. • Bu değerle ilgili okul genelinde ve sınıflarda projeler planlanır. • Bu değerle özdeşleşen kişiler okulda misafir edilir. • Okul ve sınıf panoları düzenlenir. • Yapacağımız çalışmalar; ayın değerinin tarifi • destekleyen değerler, zıt değerler, başka dillerdeki karşılıkları, bu değerleri anlatan öyküler, örnek olaylar, bu konuda okunacak kitaplar, oyun tasarlama, filmleri kapsar.

25. ÖYKÜ/ SENARYO ÇALIŞMASI “ÇOK İYİ DAVRANIŞLAR BUNLAR” Bir konu başlığı üzerinde kendi senaryolarını oluşturma. Öğrenciler küçük skeçlerle hazırladıkları senaryoyu canlandırabilirler. Bu çalışma önce okul bünyesinde gerçekleştirilir. Daha sonra farklı okullardan oluşan gruplara sergilenebilir.

26. KARDEŞ OKUL SEÇME PAYLAŞMAK GÜZELDİR Kırsal bir okulun kardeş okul seçilmesi. Her türlü etkinlik ve sosyal aktivitelerin paylaşılması. Kaynaşma, arkadaşlık, dostluk, paylaşma duygularının pekiştirilmesi.

27. SORUMLULUK BİLİNCİ VE ÇEVRE EĞİTİMİ BU BENİM ÇİÇEĞİM Ana sınıfı öğrencilerine yönelik bir etkinlik. Her çocuğun bir çiçek yetiştirmesi gerçekleştirilir. Bütün sorumluluk ona aittir: Sular, uygun ortama koyar, sever. Her canlının yaşam hakkı vardır. BENİMLE OYNAR MISIN? Birlikte oynayabilecekleri oyunlar tasarlamak ve oynamak.

28. SINIFIN DEĞERLİLERİ Her hafta ya da her ay, her sınıf için, yaptığı güzel bir davranışından dolayı arkadaşlarının taktirini kazanan bir öğrenci haftanın en değerlisi seçilir. Sınıf kapısının üzerine yaptığı güzel davranışı da yazılarak açıklanır.

29. ÇOCUK ESİRGEME KURUMUNDAKİ YAŞITLARIYLA MEKTUPLAŞMA BİZ BİR AİLEYİZ Öğrencilerin, birbirleriyle paylaşacakları çok şey olabilir. Bu etkinlik ile kazanılmış değerlerin birbirine öğretilmesi ve bazı değerlerin de farkına varılması sağlanır. Öğrencilerin empati duyguları gelişir ve toplumsal duyarlılık kazanırlar. Aynı zamanda özel yaşamın korunması (mektup kime aitse sadece o açabilir) ilkesi öğrenilmiş olur.

30. DEMOKRATİK YAŞAM Yerel yönetimlerin hangi aşamalardan geçerek yönetime geldiklerini, seçme/ seçilme hakkını, temsil ilkesini öğrenmek için, Belediye başkanının, muhtarın okula davet edilmesi. Öğrencilerle sohbet ortamı içinde sorularının cevaplanması.

31. BENİM DE BİR FİKRİM VAR! Okul kurallarının oluşturulmasında öğrencilerin de katılımı sağlanır. Öğrenciler bu konudaki fikirlerini okuldaki diğer arkadaşlarına ve okul yönetimine anlatarak kabul ettirmeye çalışırlar. Fikirler herkesi kucaklayıcı, tarafsız, hem öğrencinin hem de okulun yararına olmalıdır. Örgencilerin kendilerinin koydukları kurallara uymaları için zorlama gerekmeyecektir. Böylece kuralların uygulanmasında iç denetim olgusu hayata geçirilmiş olur.

32. ÖYKÜ YARIŞMASI Değerlerimizi yansıtan öyküler, Haklarından yoksun bırakılmış bir çocuğun öyküsü” nü ve ya şiddet davranışlarını ya da barışçıl davranışları konu alan bir öykü yarışması düzenlemek DEĞERLER VE ÖZGÜRLÜKLER KONUSUNDA ŞİİR YAZMA YARIŞMASI Şiir yazma yarışması ile değerler, insan hakları ve özgürlükler konusunda duyarlılığın artırılması sağlanır. SEN OLSAYDIN NE YAPARDIN? Değerlerimiz, hak ve sorumluluklarımızla ilgili senaryoların sonunu öğrenciler tamamlar

33. BİR İYİLİK YAP Okul çapında “Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kulübü” nün de desteği ile bir “İYİLİK TİMİ” oluşturmak. İyilik timine özel bir logo tasarlayıp, rozet olararak kullanmak. Yapılan çalışmalarda okul ve çevresiyle, sivil toplum kuruluşlarıyla (Yöçeyder, Sakarya Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Sakarya Yaşlılar Huzurevi Sakarya Eğitimciler Derneği…), velilerle işbirliği yapılacaktır.

34. PROJENİN MALİYETİ Sponsorlar tarafından karşılanacaktır. Okulların bazı etkinliklerine il ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü destek olur. İZLEME VE DEĞERLENDİRME Öğrenci davranışları gözlemlenir. Ara sıra yapılan anketler rehber öğretmenler tarafından kontrol adilir.

35. Üç “S” yi hep uygulayın: Sevgi Saygı Sorumluluk

36. Söylediklerinize dikkat edin; düşüncelere dönüşür… Düşüncelerinize dikkat edin; duygularınıza dönüşür… Duygularınıza dikkat edin; davranışlarınıza dönüşür… Davranışlarınıza dikkat edin; alışkanlıklarınıza dönüşür… Alışkanlıklarınıza dikkat edin; değerlerinize dönüşür… Değerlerinize dikkat edin; karakterinize dönüşür… Karakterinize dikkat edin; kaderinize dönüşür…

37. Uzm. Öğt.- Av.Duriye AYDENİZ MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ PROJE YÜRÜTME BİRİMİ